Birna verðlaunuð fyrir Örverpi Oddur Ævar Gunnarsson skrifar 30. október 2023 15:32 Birna Stefánsdóttir er handhafi bókmenntaverðlauna Tómasar Guðmundssonar. Dagur B. Eggertsson afhenti henni verðlaunin við hátíðlega athöfn í dag. Reykjavíkurborg Birna Stefánsdóttir hlaut í dag Bókmenntaverðlaun Tómasar Guðmundssonar við hátíðlega athöfn í Höfða. Borgarstjóri veitti Birnu verðlaunin. Þau hlýtur hún fyrir handritið Örverpi, sem er hennar fyrsta ljóðabók. Í tilkynningu kemur fram að alls hafi borist 77 óbirt ljóðahandrit í samkeppnina í ár. Handrit eru send inn undir dulnefni og aðeins var umslag með réttu nafni verðlaunahöfundar opnað. Reykjavík bókmenntaborg UNESCO hefur umsjón með verðlaununum sem hafa verið veitt frá árinu 1994 en árið 2004 var tekin upp sú nýbreytni að veita eingöngu verðlaun fyrir ljóðahandrit. Verðlaunin nema einni milljón króna. Birna Stefánsdóttir er fædd 1994 í Reykjavík. Hún er með bakgrunn í stjórnmálafræði og útskrifaðist með meistaragráðu í ritlist árið 2023. Hún hefur unnið við blaðamennsku og önnur ritstörf, þar á meðal fyrir útvarp og bókaútgáfur. Í dómnefnd sátu: Guðrún Sóley Gestsdóttir (formaður), Sigurbjörg Þrastardóttir og Svavar Steinarr Guðmundsson. „Reykjavík bókmenntaborg UNESCO hefur undanfarið lagt aukna rækt við ljóðið og hlúð að samfélagi skálda sem hafa vilja til að gefa aftur til baka til borgarbúa,“ segir Dagur B. Eggertsson, borgarstjóri. „Það er spennandi að sjá gróskuna meðal ungskálda og í dag fögnum við ungu ljóðskáldi sem á svo sannarlega framtíðina fyrir sér.“ Kunnug og ný fjölskyldusaga Í umsögn dómnefndar kemur fram að Örverpi sé kafli í fjölskyldusögu sem sé lesendum bæði kunnugur og nýr og lýsi andstreymi sem öll fást við á einn eða annan hátt. Verkið leiði lesanda áreynslulaust gegnum atburðarás sem ber bæði með sér léttleikann og þyngslin sem fylgja því að tilheyra fjölskyldu og raunar tengjast öðrum manneskjum tilfinningaböndum. Verkið skoði þræðina sem liggja milli fólks, hvernig þeir flækjast, styrkjast og trosna á víxl. „Hér er því lýst þegar ein undirstaða fjölskyldu gefur sig og hvaða afleiðingar sá brestur hefur á heildina alla. Verkið er athugun á daglegu lífi og hvaða áhrif frávik hefur á hversdagslegar athafnir, bjagar raunveruleikann og getur verið hluti fyrir miklu stærri heild,“ segir í umsögninni. „Verkið heillar með látleysi sínu. Sagan er sögð í einföldum og hæverskum ljóðlínum meðan undir niðri krauma sterkar tilfinningar. Örverpi er ekki síður athugun á mætti tungumálsins, hversu mörg eða fá orð duga til að endurspegla reynsluheim og vekja skilning viðtakanda. Engu er hér ofaukið, lesanda er veitt fullt traust til að álykta, finna og týna rétt eins og persónur sögunnar. Verkinu var valinn stíll sem er um leið mynd af sjálfu viðfangsefninu, hverfist um gloppur og eyður og hvernig við fyllum í þær með eigin tilveru og hugmyndum.“ Birna dragi með stakri stílfimi upp tregablandna mynd af veröld sem var og þeim veruleika sem hefur tekið við. Fjölskylduböndum sem liðast upp, kynslóðabili sem gliðnar. En myndin sýni ekki síður fegurðina í því þegar okkur tekst að hrista kliðinn af okkur og vera heil í líðandi stund. Bókmenntir Reykjavík Ljóðlist Mest lesið Óhugnanlegt neyðarlínusímtal: „Hann var bara dáinn“ Lífið Datt í miðri sýningu á Ellý: „Eitt lélegasta fall leikhússögunnar“ Lífið „Þú varst að tala um Klausturmálið!“ Lífið Jay Leno illa leikinn og með lepp Lífið Frumsýning á Vísi: Villi Vill fer á kostum í tónlistarmyndbandi Luigi Tónlist „Þetta var það erfitt, að við vorum öll dofin“ Lífið Vilt þú taka þátt í nýjum þætti á Stöð 2? Lífið Stjörnufans þegar hundruð kíktu á forsýningu Iceguys 2 Bíó og sjónvarp Stúlkan með nálina: Hver gerir svona kvikmynd? Gagnrýni Hrund Gunnsteins kaupir íbúð Viktors Bjarka og Álfrúnar Lífið Fleiri fréttir Leikstjóri Forrest Gump mættur til Reykjavíkur 52 ár á milli þeirra og þrjár bækur Ballettdansarinn Vladimir Shklyarov látinn Einar og Sigga á Grund gerð að heiðurslistamönnum Skaðlegt geðheilsunni að reyna að geðjast öðrum Leikfélag Hafnarfjarðar lagt niður Víkingur Heiðar tilnefndur til Grammy-verðlauna Frambjóðendur, sjónvarpsstjörnur og gamlir félagar fögnuðu með Geir Setja upp árekstur og hefja saman rekstur „Þetta eru mjög vondir samningar við Storytel“ Varpa ljósi á mikilvægi og gæði íslenskrar hönnunar „Við þurfum öll að halda í barnið innra með okkur“ Menningarritstjóri ráðinn framkvæmdastjóri Fullt út úr dyrum þegar Eiríkur Bergmann kynnti ferðafélagann Tínu Hvað gerist þegar Laddi hittir Eirík Fjalar, Skrám og Elsu Lund? „Alltaf að fylgja hjartanu í stað þess að velja einföldu leiðina“ Usli og glæsileiki á Kjarvalsstöðum Valgeir sár og Bubbi og Bó hneykslaðir Stappfullt á eina stærstu menningarhátíð ársins Sjóðheitt menningarrými á Baldursgötu Asifa Majid hlýtur Vigdísarverðlaunin 2024 Bjarni Ben fagnaði 140 ára afmæli Listasafns Íslands Han Kang hlýtur bókmenntaverðlaun Nóbels Bein útsending: Hver hlýtur bókmenntaverðlaun Nóbels? „Þetta er móðgun gegn Íslandi“ Henti listaverkinu í ruslið Kúltúrkettir landsins létu sig ekki vanta í Portið „Hrátt háþróað krass, langt leitt krot“ Bjóða landsmönnum nauðbeygð til messu Allt í banönum á Brút Sjá meira
Þau hlýtur hún fyrir handritið Örverpi, sem er hennar fyrsta ljóðabók. Í tilkynningu kemur fram að alls hafi borist 77 óbirt ljóðahandrit í samkeppnina í ár. Handrit eru send inn undir dulnefni og aðeins var umslag með réttu nafni verðlaunahöfundar opnað. Reykjavík bókmenntaborg UNESCO hefur umsjón með verðlaununum sem hafa verið veitt frá árinu 1994 en árið 2004 var tekin upp sú nýbreytni að veita eingöngu verðlaun fyrir ljóðahandrit. Verðlaunin nema einni milljón króna. Birna Stefánsdóttir er fædd 1994 í Reykjavík. Hún er með bakgrunn í stjórnmálafræði og útskrifaðist með meistaragráðu í ritlist árið 2023. Hún hefur unnið við blaðamennsku og önnur ritstörf, þar á meðal fyrir útvarp og bókaútgáfur. Í dómnefnd sátu: Guðrún Sóley Gestsdóttir (formaður), Sigurbjörg Þrastardóttir og Svavar Steinarr Guðmundsson. „Reykjavík bókmenntaborg UNESCO hefur undanfarið lagt aukna rækt við ljóðið og hlúð að samfélagi skálda sem hafa vilja til að gefa aftur til baka til borgarbúa,“ segir Dagur B. Eggertsson, borgarstjóri. „Það er spennandi að sjá gróskuna meðal ungskálda og í dag fögnum við ungu ljóðskáldi sem á svo sannarlega framtíðina fyrir sér.“ Kunnug og ný fjölskyldusaga Í umsögn dómnefndar kemur fram að Örverpi sé kafli í fjölskyldusögu sem sé lesendum bæði kunnugur og nýr og lýsi andstreymi sem öll fást við á einn eða annan hátt. Verkið leiði lesanda áreynslulaust gegnum atburðarás sem ber bæði með sér léttleikann og þyngslin sem fylgja því að tilheyra fjölskyldu og raunar tengjast öðrum manneskjum tilfinningaböndum. Verkið skoði þræðina sem liggja milli fólks, hvernig þeir flækjast, styrkjast og trosna á víxl. „Hér er því lýst þegar ein undirstaða fjölskyldu gefur sig og hvaða afleiðingar sá brestur hefur á heildina alla. Verkið er athugun á daglegu lífi og hvaða áhrif frávik hefur á hversdagslegar athafnir, bjagar raunveruleikann og getur verið hluti fyrir miklu stærri heild,“ segir í umsögninni. „Verkið heillar með látleysi sínu. Sagan er sögð í einföldum og hæverskum ljóðlínum meðan undir niðri krauma sterkar tilfinningar. Örverpi er ekki síður athugun á mætti tungumálsins, hversu mörg eða fá orð duga til að endurspegla reynsluheim og vekja skilning viðtakanda. Engu er hér ofaukið, lesanda er veitt fullt traust til að álykta, finna og týna rétt eins og persónur sögunnar. Verkinu var valinn stíll sem er um leið mynd af sjálfu viðfangsefninu, hverfist um gloppur og eyður og hvernig við fyllum í þær með eigin tilveru og hugmyndum.“ Birna dragi með stakri stílfimi upp tregablandna mynd af veröld sem var og þeim veruleika sem hefur tekið við. Fjölskylduböndum sem liðast upp, kynslóðabili sem gliðnar. En myndin sýni ekki síður fegurðina í því þegar okkur tekst að hrista kliðinn af okkur og vera heil í líðandi stund.
Bókmenntir Reykjavík Ljóðlist Mest lesið Óhugnanlegt neyðarlínusímtal: „Hann var bara dáinn“ Lífið Datt í miðri sýningu á Ellý: „Eitt lélegasta fall leikhússögunnar“ Lífið „Þú varst að tala um Klausturmálið!“ Lífið Jay Leno illa leikinn og með lepp Lífið Frumsýning á Vísi: Villi Vill fer á kostum í tónlistarmyndbandi Luigi Tónlist „Þetta var það erfitt, að við vorum öll dofin“ Lífið Vilt þú taka þátt í nýjum þætti á Stöð 2? Lífið Stjörnufans þegar hundruð kíktu á forsýningu Iceguys 2 Bíó og sjónvarp Stúlkan með nálina: Hver gerir svona kvikmynd? Gagnrýni Hrund Gunnsteins kaupir íbúð Viktors Bjarka og Álfrúnar Lífið Fleiri fréttir Leikstjóri Forrest Gump mættur til Reykjavíkur 52 ár á milli þeirra og þrjár bækur Ballettdansarinn Vladimir Shklyarov látinn Einar og Sigga á Grund gerð að heiðurslistamönnum Skaðlegt geðheilsunni að reyna að geðjast öðrum Leikfélag Hafnarfjarðar lagt niður Víkingur Heiðar tilnefndur til Grammy-verðlauna Frambjóðendur, sjónvarpsstjörnur og gamlir félagar fögnuðu með Geir Setja upp árekstur og hefja saman rekstur „Þetta eru mjög vondir samningar við Storytel“ Varpa ljósi á mikilvægi og gæði íslenskrar hönnunar „Við þurfum öll að halda í barnið innra með okkur“ Menningarritstjóri ráðinn framkvæmdastjóri Fullt út úr dyrum þegar Eiríkur Bergmann kynnti ferðafélagann Tínu Hvað gerist þegar Laddi hittir Eirík Fjalar, Skrám og Elsu Lund? „Alltaf að fylgja hjartanu í stað þess að velja einföldu leiðina“ Usli og glæsileiki á Kjarvalsstöðum Valgeir sár og Bubbi og Bó hneykslaðir Stappfullt á eina stærstu menningarhátíð ársins Sjóðheitt menningarrými á Baldursgötu Asifa Majid hlýtur Vigdísarverðlaunin 2024 Bjarni Ben fagnaði 140 ára afmæli Listasafns Íslands Han Kang hlýtur bókmenntaverðlaun Nóbels Bein útsending: Hver hlýtur bókmenntaverðlaun Nóbels? „Þetta er móðgun gegn Íslandi“ Henti listaverkinu í ruslið Kúltúrkettir landsins létu sig ekki vanta í Portið „Hrátt háþróað krass, langt leitt krot“ Bjóða landsmönnum nauðbeygð til messu Allt í banönum á Brút Sjá meira