Má mótmæla stríðsglæpum? Guttormur Þorsteinsson skrifar 31. október 2023 09:01 Síðustu vikur hefur verið boðað til allmargra mótmæla gegn árásum Ísraelshers á Gasasvæðið enda full þörf á því að sýna samstöðu með Palestínu, knýja stjórnvöld til að taka afstöðu gegn árásunum og láta umheiminn vita að okkur stendur ekki á sama. Við mótmælum hersetu, stríðsglæpum og morðum á börnum. Mótmælin hafa farið friðsamlega fram og verið sótt af fjölbreyttum hópi fólks enda ekki við öðru að búast. Sem betur fer hefur ekki verið lagður steinn í götu þeirra hér á landi en það sama er ekki hægt að segja annars staðar á Vesturlöndum. Þrátt fyrir meinta lýðræðisást og virðingu fyrir mannréttindum kepptust leiðtogar Evrópu við að lýsa yfir stuðningi við rétt Ísraels til að verja sig í saman mund og verið var að sprengja skóla, spítala og helgistaði. Mótmælum gegn þessum augljósu stríðsglæpum, sem bætast ofan á hina glæpsamlegu hersetu og herkví sem Palestínumönnum hefur verið haldið í síðustu áratugi, voru svo sett mikil takmörk í mörgum löndum. Bönn við mótmælum í Evrópu Í Þýskalandi hefur lögum um helfararafneitun verið misbeitt til að þagga niður í stuðningsmönnum Palestínu, mótmæli hafa verið bönnuð í Berlín og Hamborg og jafnvel sett bann við því að flagga fánum Palestínu eða ganga með kaffíur. Íbúar Neukölln af arabískum ættum létu það ekki stoppa sig en fengu þá yfir sig holskeflu lögregluofbeldis þar sem mátti m.a. sjá sérsveitarmenn traðka á kertum til minningar um fórnarlömbin á Gasa. Á bókamessunni í Frankfúrt var svo verðlaunaafhendingu aflýst þar sem vinningshafinn Adania Shibli er palestínsk og bókin hennar fjallar um Nakba, þjóðernishreinsanirnar gegn Palestínumönnum við stofnun Ísraelsríkis. Þessu mótmæltu fjölmargir rithöfundar enda skammarlegt að setja samasemmerki á milli hennar og ódæðisverka vígasveita Hamas. Í Frakklandi gerðu stjórnvöld tilraun til að banna öll mótmæli til stuðnings Palestínu en voru gerð afturreka af dómstólum. Sveitarstjórnum er þó enn leyft að banna einstök mótmæli á óljósum forsendum. Í Vínarborg í Austurríki voru mótmæli líka bönnuð vegna slagorðsins “Palestína verður frjáls, frá ánni til hafsins” sem notað var til að auglýsa viðburðinn vegna þess að það fæli í sér gyðingahatur en það er af og frá að það sé algild túlkun. Í Bretlandi hafa enn ekki verið sett viðlíka takmörk við mótmælum en innanríkisráðherrann hefur hótað því, sem og að handtaka þá sem veifa Palestínufánum eða kalla áðurnefnt slagorð. Offors breskra yfirvalda hefur meira að segja teygt sig til Íslands því að Craig Murray, fyrrverandi sendiherra Bretlands sem hefur verið gagnrýninn á utanríkisstefnu heimalands síns, var tekinn höndum við heimkomuna í krafti hryðjuverkalaga og m.a. yfirheyrður um þátttöku sína í mótmælunum við Austurvöll til stuðnings Palestínu 15. Október. Handtökur og brottrekstur í Bandaríkjunum Ef það er til eitthvað sem heitir slaufunarmenning í Bandaríkjunum þá á hún einna helst við um stuðningsmenn málstaðar Palestínu. Minnsta gagnrýni á framferði Ísraelsríkis getur sett störf kennara, blaðamanna og fleiri í hættu og þrátt fyrir stjórnarskrárbundinn rétt til tjáningarfrelsis hafa borgir og ríki nánast bannað BDS hreyfinguna sem berst fyrir friðsamlegri sniðgöngu á Ísraelsríki. Almenningsálitið hefur þó snúist á sveif með Palestínumönnum síðustu ár eftir því sem glæpir Ísraelsríkis hafa orðið augljósari. Nýverið skipulögðu t.d. samtökin Jewish Voice for Peace (Rödd gyðinga fyrir friði) mótmælasetu á Grand Central lestarstöðinni í New York til að krefjast vopnahlés. Þessum friðsömu mótmælum var svarað með grófri valdbeytingu þar sem lögreglumenn handjárnuðu hundruðir mótmælenda og hrúguðu þeim upp í rútur til handtöku á meðan þeir kölluðu æðrulausir eftir vopnahléi Rétturinn til að verja sig Það kemur ekki á óvart að Bandaríkin sem hafa löngum varið Ísraelsríki fyrir allri gagnrýni styðji gjöreyðingarherferð þess gegn Gasasvæðinu og berji niður allar mótbárur, heima sem erlendis. Það sem kemur meira á óvart er hversu eindreigin stuðningur Evrópuríkja hefur verið við loftárásir og stríðsglæpi Ísraels undir möntrunni um að “Ísrael hafi rétt til að verja sig”. Það hefur sérhvert ríki auðvitað en Ísraelsher var of upptekinn við að berja á Vesturbakkanum til að verja almenna borgara gegn hryðjuverkunum 7. október. Loftárásir á óbreytta borgara og eyðilegging á öllum innviðum til að hefna fyrir þessi ódæðisverk, eins hrikaleg og þau voru, geta hins vegar aldrei fallið undir réttinn til sjálfsvarnar. Þetta sér almenningur á Vesturlöndum þó að stjórnvöld geri það ekki. Það að fólk hafi látið í sér heyra þrátt fyrir bönn og skoðanakúgun á eflaust þátt í því að stjórnmálamenn hafa þurft að skrúfa örlítið niður í stuðningsyfirlýsingum sínum við ísraelsk stjórnvöld sem gefa út sífellt eindreignari viljayfirlýsingar um manndráp og þjóðernishreinsanir. Ríkisstjórnir á Vesturlöndum ættu alvarlega að endurhugsa stuðning sinn eða afstöðuleysi og krefjast vopnahlés nú þegar innrás landhersins á Gasa er hafin og öfl innan Ísraels stefna að því að drepa eða hrekja á brott sem flesta íbúa svæðisins. Mikilvægi mótmæla Vaxandi gyðingahatur, hvort sem það er vegna átakanna eða útbreiðslu samsæriskenninga öfgahægrisins, er svo sannarlega ógn sem þarf að taka alvarlega en það getur aldrei verið réttlæting fyrir því að banna kröfur um mannréttindi, virðingu og tilverurétt Palestínumanna. Slík bönn auka bara líkurnar á því að gremja fólks fái útrás með skaðlegri hætti. Múslimahatur er ekki síður stórt vandamál á Vesturlöndum og eins og sést á viðbrögðum stjórnvalda hefur það mun meiri hljómgrunn á meðal ráðamanna. Ef það er eitthvað sem við þurfum þá eru það fjölmennari og tíðari mótmæli til þess að fá stjórnvöld á Vesturlöndum til þess að setja raunverulega þrýsting á Ísraelsríki að hætta loftárásum sínum, semja um vopnahlé, hætta landtöku og hernámi og stefna að réttlátri og friðsamlegri sambúð við Palestínumenn. Ef við nýtum ekki rétt okkar til að mótmæla núna er alls ekkert víst að við fáum að gera það næst. Höfundur er formaður Samtaka hernaðarandstæðinga. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Guttormur Þorsteinsson Átök í Ísrael og Palestínu Mest lesið Falleinkunn skólakerfis? Helga Þórisdóttir Skoðun Halldór 28.06.2025 Halldór Hvers vegna berðu kross? Hrafnhildur Sigurðardóttir Skoðun Hvar er auðlindarentan? Birta Karen Tryggvadóttir Skoðun Flokkurinn hans Gunnars Smára? Guðbergur Egill Eyjólfsson Skoðun Þannig gerum við þetta? Ísak Ernir Kristinsson Skoðun Stærsta framfaraskref í námsmati íslenskra barna í áratugi Guðmundur Ingi Kristinsson Skoðun Hætt við að hækka ekki skatta á almenning Bryndís Haraldsdóttir Skoðun Hver borgar brúsann? Ingibjörg Isaksen Skoðun Ísland gjaldþrota vegna fatlaðs fólks? Alma Ýr Ingólfsdóttir Skoðun Skoðun Skoðun Er Ísrael ennþá útvalin þjóð Guðs? Ómar Torfason skrifar Skoðun Flokkurinn hans Gunnars Smára? Guðbergur Egill Eyjólfsson skrifar Skoðun Raforkuverð: Stórnotendur og almenningur Ingvar Júlíus Baldursson skrifar Skoðun Hætt við að hækka ekki skatta á almenning Bryndís Haraldsdóttir skrifar Skoðun Skattafíkn í skjóli réttlætis: Tímavélin stillt á 2012 Kristinn Karl Brynjarsson skrifar Skoðun Hver borgar brúsann? Ingibjörg Isaksen skrifar Skoðun Hvers vegna berðu kross? Hrafnhildur Sigurðardóttir skrifar Skoðun Þannig gerum við þetta? Ísak Ernir Kristinsson skrifar Skoðun Stærsta framfaraskref í námsmati íslenskra barna í áratugi Guðmundur Ingi Kristinsson skrifar Skoðun Falleinkunn skólakerfis? Helga Þórisdóttir skrifar Skoðun Þjónusta sem gleður – skilar sér beint í kassann Margrét Reynisdóttir skrifar Skoðun Hvar er auðlindarentan? Birta Karen Tryggvadóttir skrifar Skoðun Miðflokkurinn – Rödd skynseminnar í borginni Ómar Már Jónsson skrifar Skoðun Virði barna og ungmenna Álfhildur Leifsdóttir,Hólmfríður Jennýjar Árnadóttir skrifar Skoðun Sættir þú þig við þetta? Jón Pétur Zimsen skrifar Skoðun Alþingi gleymir aftur fötluðum börnum Lúðvík Júlíusson skrifar Skoðun Lægri gjöld, fleiri tækifæri Bragi Bjarnason skrifar Skoðun Tölum um stóra valdaframsalsmálið Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Litla landið sem kennir heiminum – Ísland og þróunarsamvinna í gegnum menntun GRÓ skólanna Verena Karlsdóttir,Hreiðar Þór Valtýsson,Þór Heiðar Ásgeirsson skrifar Skoðun Öflugar varnir krefjast stöndugra fréttamiðla Sigríður Dögg Auðunsdóttir skrifar Skoðun Gott frumvarp, en hvað með verklagið? Bogi Ragnarsson skrifar Skoðun Augnablikið Magnús Jóhann Hjartarson skrifar Skoðun Listnám er lífsbjörg – opið bréf til ráðherra mennta, félags og heilbrigðismála, til stuðnings Söngskóla Sigurðar Demetz Dagbjört Andrésdóttir skrifar Skoðun Það þarf ekki að biðjast afsökunar á því að segja satt Þórður Snær Júlíusson skrifar Skoðun Lífeyrissjóðirnir og Íslandsbanki, hluthafafundur á mánudag Bolli Héðinsson skrifar Skoðun „Þegar arkitektinn fer á flug“ - opinber umræða á villigötum Eyrún Arnarsdóttir skrifar Skoðun Heilbrigðiskerfið þarf stjórnvöld með bein í nefinu Svandís Svavarsdóttir skrifar Skoðun Börn eru hvorki veiðigjöld né öryggis- og varnarmál Grímur Atlason skrifar Skoðun Í vörn gegn sjálfum sér? Ólafur Stephensen skrifar Skoðun Mig langar að byggja heim með frið og umlykja með ást Guðmunda G. Guðmundsdóttir skrifar Sjá meira
Síðustu vikur hefur verið boðað til allmargra mótmæla gegn árásum Ísraelshers á Gasasvæðið enda full þörf á því að sýna samstöðu með Palestínu, knýja stjórnvöld til að taka afstöðu gegn árásunum og láta umheiminn vita að okkur stendur ekki á sama. Við mótmælum hersetu, stríðsglæpum og morðum á börnum. Mótmælin hafa farið friðsamlega fram og verið sótt af fjölbreyttum hópi fólks enda ekki við öðru að búast. Sem betur fer hefur ekki verið lagður steinn í götu þeirra hér á landi en það sama er ekki hægt að segja annars staðar á Vesturlöndum. Þrátt fyrir meinta lýðræðisást og virðingu fyrir mannréttindum kepptust leiðtogar Evrópu við að lýsa yfir stuðningi við rétt Ísraels til að verja sig í saman mund og verið var að sprengja skóla, spítala og helgistaði. Mótmælum gegn þessum augljósu stríðsglæpum, sem bætast ofan á hina glæpsamlegu hersetu og herkví sem Palestínumönnum hefur verið haldið í síðustu áratugi, voru svo sett mikil takmörk í mörgum löndum. Bönn við mótmælum í Evrópu Í Þýskalandi hefur lögum um helfararafneitun verið misbeitt til að þagga niður í stuðningsmönnum Palestínu, mótmæli hafa verið bönnuð í Berlín og Hamborg og jafnvel sett bann við því að flagga fánum Palestínu eða ganga með kaffíur. Íbúar Neukölln af arabískum ættum létu það ekki stoppa sig en fengu þá yfir sig holskeflu lögregluofbeldis þar sem mátti m.a. sjá sérsveitarmenn traðka á kertum til minningar um fórnarlömbin á Gasa. Á bókamessunni í Frankfúrt var svo verðlaunaafhendingu aflýst þar sem vinningshafinn Adania Shibli er palestínsk og bókin hennar fjallar um Nakba, þjóðernishreinsanirnar gegn Palestínumönnum við stofnun Ísraelsríkis. Þessu mótmæltu fjölmargir rithöfundar enda skammarlegt að setja samasemmerki á milli hennar og ódæðisverka vígasveita Hamas. Í Frakklandi gerðu stjórnvöld tilraun til að banna öll mótmæli til stuðnings Palestínu en voru gerð afturreka af dómstólum. Sveitarstjórnum er þó enn leyft að banna einstök mótmæli á óljósum forsendum. Í Vínarborg í Austurríki voru mótmæli líka bönnuð vegna slagorðsins “Palestína verður frjáls, frá ánni til hafsins” sem notað var til að auglýsa viðburðinn vegna þess að það fæli í sér gyðingahatur en það er af og frá að það sé algild túlkun. Í Bretlandi hafa enn ekki verið sett viðlíka takmörk við mótmælum en innanríkisráðherrann hefur hótað því, sem og að handtaka þá sem veifa Palestínufánum eða kalla áðurnefnt slagorð. Offors breskra yfirvalda hefur meira að segja teygt sig til Íslands því að Craig Murray, fyrrverandi sendiherra Bretlands sem hefur verið gagnrýninn á utanríkisstefnu heimalands síns, var tekinn höndum við heimkomuna í krafti hryðjuverkalaga og m.a. yfirheyrður um þátttöku sína í mótmælunum við Austurvöll til stuðnings Palestínu 15. Október. Handtökur og brottrekstur í Bandaríkjunum Ef það er til eitthvað sem heitir slaufunarmenning í Bandaríkjunum þá á hún einna helst við um stuðningsmenn málstaðar Palestínu. Minnsta gagnrýni á framferði Ísraelsríkis getur sett störf kennara, blaðamanna og fleiri í hættu og þrátt fyrir stjórnarskrárbundinn rétt til tjáningarfrelsis hafa borgir og ríki nánast bannað BDS hreyfinguna sem berst fyrir friðsamlegri sniðgöngu á Ísraelsríki. Almenningsálitið hefur þó snúist á sveif með Palestínumönnum síðustu ár eftir því sem glæpir Ísraelsríkis hafa orðið augljósari. Nýverið skipulögðu t.d. samtökin Jewish Voice for Peace (Rödd gyðinga fyrir friði) mótmælasetu á Grand Central lestarstöðinni í New York til að krefjast vopnahlés. Þessum friðsömu mótmælum var svarað með grófri valdbeytingu þar sem lögreglumenn handjárnuðu hundruðir mótmælenda og hrúguðu þeim upp í rútur til handtöku á meðan þeir kölluðu æðrulausir eftir vopnahléi Rétturinn til að verja sig Það kemur ekki á óvart að Bandaríkin sem hafa löngum varið Ísraelsríki fyrir allri gagnrýni styðji gjöreyðingarherferð þess gegn Gasasvæðinu og berji niður allar mótbárur, heima sem erlendis. Það sem kemur meira á óvart er hversu eindreigin stuðningur Evrópuríkja hefur verið við loftárásir og stríðsglæpi Ísraels undir möntrunni um að “Ísrael hafi rétt til að verja sig”. Það hefur sérhvert ríki auðvitað en Ísraelsher var of upptekinn við að berja á Vesturbakkanum til að verja almenna borgara gegn hryðjuverkunum 7. október. Loftárásir á óbreytta borgara og eyðilegging á öllum innviðum til að hefna fyrir þessi ódæðisverk, eins hrikaleg og þau voru, geta hins vegar aldrei fallið undir réttinn til sjálfsvarnar. Þetta sér almenningur á Vesturlöndum þó að stjórnvöld geri það ekki. Það að fólk hafi látið í sér heyra þrátt fyrir bönn og skoðanakúgun á eflaust þátt í því að stjórnmálamenn hafa þurft að skrúfa örlítið niður í stuðningsyfirlýsingum sínum við ísraelsk stjórnvöld sem gefa út sífellt eindreignari viljayfirlýsingar um manndráp og þjóðernishreinsanir. Ríkisstjórnir á Vesturlöndum ættu alvarlega að endurhugsa stuðning sinn eða afstöðuleysi og krefjast vopnahlés nú þegar innrás landhersins á Gasa er hafin og öfl innan Ísraels stefna að því að drepa eða hrekja á brott sem flesta íbúa svæðisins. Mikilvægi mótmæla Vaxandi gyðingahatur, hvort sem það er vegna átakanna eða útbreiðslu samsæriskenninga öfgahægrisins, er svo sannarlega ógn sem þarf að taka alvarlega en það getur aldrei verið réttlæting fyrir því að banna kröfur um mannréttindi, virðingu og tilverurétt Palestínumanna. Slík bönn auka bara líkurnar á því að gremja fólks fái útrás með skaðlegri hætti. Múslimahatur er ekki síður stórt vandamál á Vesturlöndum og eins og sést á viðbrögðum stjórnvalda hefur það mun meiri hljómgrunn á meðal ráðamanna. Ef það er eitthvað sem við þurfum þá eru það fjölmennari og tíðari mótmæli til þess að fá stjórnvöld á Vesturlöndum til þess að setja raunverulega þrýsting á Ísraelsríki að hætta loftárásum sínum, semja um vopnahlé, hætta landtöku og hernámi og stefna að réttlátri og friðsamlegri sambúð við Palestínumenn. Ef við nýtum ekki rétt okkar til að mótmæla núna er alls ekkert víst að við fáum að gera það næst. Höfundur er formaður Samtaka hernaðarandstæðinga.
Skoðun Stærsta framfaraskref í námsmati íslenskra barna í áratugi Guðmundur Ingi Kristinsson skrifar
Skoðun Litla landið sem kennir heiminum – Ísland og þróunarsamvinna í gegnum menntun GRÓ skólanna Verena Karlsdóttir,Hreiðar Þór Valtýsson,Þór Heiðar Ásgeirsson skrifar
Skoðun Listnám er lífsbjörg – opið bréf til ráðherra mennta, félags og heilbrigðismála, til stuðnings Söngskóla Sigurðar Demetz Dagbjört Andrésdóttir skrifar