RÚV og siðferði Páll Steingrímsson skrifar 14. desember 2023 09:30 Ég hef nú forðast það að fylgjast með nokkru því sem birtist á RÚV og þeir sem þekkja mig vita vel hvers vegna það er, en þegar að ég las ummæli sem Bjarni Benediktsson utanríkisráðherra viðhafði um þessa stofnun þá ákvað ég að brjóta odd af þessu áhugaleysi mínu og skoða tilefni orða hans. Verð ég að segja að vinnubrögð stofnunarinnar komu mér ekki á óvart. Ég hef persónulega reynslu af vinnubrögðum núverandi og fyrrverandi starfsmanna Ríkisútvarpsins og þeir sem hafa lesið fésbókarvegg minn vita hver hún er. Því miður er sá siðferðisbrestur og mögulega saknæma framferði sem þar birtist ekki einsdæmi þó ég gjarnan vildi. Skemmst er að rifja upp húsvitjunina í Grindavík nýverið, gluggagæinn (drónann) á ónefndum sveitabæ á Suðurlandi og svo lengi mætti telja. Svo djúp er holan þar sem siðferðisþröskuldurinn er hjá flestum að stjórnarmaður Ríkisútvarpsins sá sig knúinn í lok september að minna útvarpsstjóra (og fyrrum lögreglustjórann) og hans fólk á að virða lög og reglur. Aftur að ástæðu þessa pistils, en eftir lestur orða Bjarna Benediktssonar skoðaði ég umfjöllun Kveiksþáttarins. Í kjölfarið sendi ég starfsmanni Kveiks sem átti aðkomu að þessum þætti og spurði einnar spurningar: „Góðan daginn Arnar. Hvaðan komu þessar upplýsingar? „Samkvæmt upplýsingum Kveiks þurfa fyrirtæki sem fá lán í erlendum bönkum jafnframt að leggja tekjurnar inn í þann banka.““ Ég veit að þessi fullyrðing er röng því þau fyrirtæki sem hafa til dæmis verið að láta byggja fyrir sig skip sem er nánast eingöngu gert erlendis fá oft boð um lán án þess að sú kvöð fylgi að hafa nokkurn bankareikning hjá viðkomandi lánastofnun, hvað þá skyldu til að leggja tekjur sínar inn á reikning hjá viðkomandi lánastofnun. Heilum fimm dögum síðar hefur mér ekki enn borist svar. Það er svo sem engin nýlunda en var það oft og iðulega viðbrögð þess hóps blaðamanna sem hafa nú stöðu sakbornings þegar ég bað þá um að standa skil á fullyrðingum sínum. Þeir sem þekkja til rekstrar, sem takmörkuð þekking virðist vera á innan veggja Ríkisútvarpsins, vita að enginn með starfsemi á Íslandi getur flúið krónuna. Laun og annar innlendur kostnaður, sem yfirleitt er meðal stærstu útgjaldaliða hvers fyrirtækis, er í krónum. Þó eru mörg þessara fyrirtækja einnig með kostnað í erlendum myntum. Hins vegar er bróðurpartur tekna útflutningsfyrirtækja eðli málsins samkvæmt í erlendum gjaldmiðlum. Tilgangurinn með að gera upp í erlendri mynt er að draga úr áhættu fyrirtækisins þegar kemur að tekjum þess, sem er undirstaða tilvist þeirra. Þetta er eitthvað sem virðist skipta Ríkisútvarpið litlu máli enda bjargar ríkið stofnuninni með einu pennastriki og hækkar útvarpsgjaldið ef á þarf að halda. Aldrei þarf að sýna aðhald í rekstrinum sjálfum. Hann bólgnar út eins og brauð í ofni á kostnað skattgreiðenda. Já, við skattgreiðendur borgum nefnilega launin þeirra, annan kostnað og tapið. Forvera núverandi útvarpstjóra tókst að reka stofnunina með hagnaði og jók eiginfjárhlutfallið jafnt og þétt allan sinn skipunartíma. Uppsafnað tap núverandi útvarpsstjóra nemur á fjórða hundrað milljónir króna og eiginfjárhlutfallið rétt um 20% – þrátt fyrir bæði auglýsingatekjur og síhækkandi útvarpsgjald. Hvað þáttinn að öðru leyti varðar þá er hann sama marki brenndur og flest annað það sem ég hef kynnst frá þessari ríkisstofnun: dylgjur og áróður á kostnað skattgreiðenda. Alltaf skal reynt að tortryggja sjávarútvegsfyrirtækin, sbr. orðalag Kveiks: „Samkvæmt upplýsingum Kveiks þurfa fyrirtæki sem fá lán í erlendum bönkum jafnframt að leggja tekjurnar inn í þann banka. Hvort tekjurnar skila sér svo allar til Íslands er óvíst og upplýsingar um það liggja ekki á lausu. Þannig er ekkert víst að til að mynda allur ágóðinn af fiskútflutningi skili sér inn í íslenska hagkerfið.“ Svo maður noti orðalag ungdómsins: Kommon! Þetta er hvorki fjölmiðlun né fagmennska. Þetta eru dylgjur og áróður. Ef þessi stofnun ætlar að ná virðingu sinni aftur – og Stefán Eiríksson að láta minnast síns fyrir eitthvað annað en hvert stórslysið á fætur öðru þá verða menn að girða sig í brók, axla ábyrgð og hætta að stinga hausnum í sandinn. Þetta er ekki hægt. Höfundur er skipstjóri hjá Samherja. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Ríkisútvarpið Páll Steingrímsson Mest lesið Bob Marley og íslenskar kosningar Gísli Hvanndal Jakobsson Skoðun Örvæntingarfullur maður sker út grasker Þórður Snær Júlíusson Skoðun Ég var barnið sem vildi ekki taka í höndina á kennaranum sínum Fida Abu Libdeh Skoðun Sjálfstæðisflokkur hækkar kostnað heimilanna Kristrún Frostadóttir Skoðun Gerum þetta að kosningamáli Ágúst Ólafur Ágústsson Skoðun Ölmusuhagkerfið Unnur Rán Reynisdóttir Skoðun Eru vaxtarmörkin vandinn? Dóra Björt Guðjónsdóttir Skoðun Stóri grænþvotturinn Heiðrún Lind Marteinsdóttir Skoðun Fyrirmyndarstjórn Viðreisnar og Samfylkingar á Reykjavíkurborg? Diljá Mist Einarsdóttir Skoðun Búum til „vandamál“ – leysum það með samræmdum prófum Árelía Eydís Guðmundsdóttir Skoðun Skoðun Skoðun Hver ætlar að taka fimmtu vaktina? Ákall til stjórnmálaflokka María Fjóla Harðardóttir,Halla Thoroddsen skrifar Skoðun Afkastadrifin menntun og verðgildi nemenda Halldóra Mogensen skrifar Skoðun Ég er deildarstjóri í leikskóla Helga Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Draumastarfið Arnfríður Hermannsdóttir skrifar Skoðun Hjartsláttur sjávarbyggðanna Lilja Rafney Magnúsdóttir skrifar Skoðun Erum við tilbúin til að bæta menntakerfið okkar? Jónína Einarsdóttir skrifar Skoðun Eru vaxtarmörkin vandinn? Dóra Björt Guðjónsdóttir skrifar Skoðun Búum til „vandamál“ – leysum það með samræmdum prófum Árelía Eydís Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Þöggun Guðbjörg Ása Jóns Huldudóttir,Margrét Kristín Blöndal,Margrét Rut Eddudóttir,Lukka Sigurðardóttir,Sigtryggur Ari Jóhannsson,Halldóra Jóhanna Hafsteins Âû skrifar Skoðun Ölmusuhagkerfið Unnur Rán Reynisdóttir skrifar Skoðun Fyrirmyndarstjórn Viðreisnar og Samfylkingar á Reykjavíkurborg? Diljá Mist Einarsdóttir skrifar Skoðun Sjálfstæðisflokkur hækkar kostnað heimilanna Kristrún Frostadóttir skrifar Skoðun Hvar er mannúðin? Davíð Sól Pálsson skrifar Skoðun Gerum þetta að kosningamáli Ágúst Ólafur Ágústsson skrifar Skoðun Stóri grænþvotturinn Heiðrún Lind Marteinsdóttir skrifar Skoðun Örvæntingarfullur maður sker út grasker Þórður Snær Júlíusson skrifar Skoðun Vill íslenska þjóðin halda í einmenninguna? Matthildur Björnsdóttir skrifar Skoðun Inngilding eða „aðskilnaður“? Jasmina Vajzović Crnac skrifar Skoðun Vonin má aldrei deyja Guðmunda G. Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Ég var barnið sem vildi ekki taka í höndina á kennaranum sínum Fida Abu Libdeh skrifar Skoðun Um áhrif niðurskurðar á fjárlögum 2025 til kvikmyndagerðar og lista Steingrímur Dúi Másson skrifar Skoðun Bob Marley og íslenskar kosningar Gísli Hvanndal Jakobsson skrifar Skoðun Fólk eða fífl? Anna Gunndís Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Eru til lausnir við mönnunarvanda heilsugæslunnar? Gunnlaugur Már Briem skrifar Skoðun Er eitthvað mál að handtaka börn? Elsa Bára Traustadóttir skrifar Skoðun Er ferðaþjónusta útlendingavandamál? Halla Signý Kristjánsdóttir skrifar Skoðun Íslenska kerfið framleiðir afbrotamenn Ágústa Ágústsdóttir skrifar Skoðun Ekki fokka þessu upp! Gunnar Dan Wiium skrifar Skoðun Kosningaloforð og hvað svo? Björn Snæbjörnsson skrifar Skoðun Fólk, fjárfestingar og framfarir Baldur Thorlacius skrifar Sjá meira
Ég hef nú forðast það að fylgjast með nokkru því sem birtist á RÚV og þeir sem þekkja mig vita vel hvers vegna það er, en þegar að ég las ummæli sem Bjarni Benediktsson utanríkisráðherra viðhafði um þessa stofnun þá ákvað ég að brjóta odd af þessu áhugaleysi mínu og skoða tilefni orða hans. Verð ég að segja að vinnubrögð stofnunarinnar komu mér ekki á óvart. Ég hef persónulega reynslu af vinnubrögðum núverandi og fyrrverandi starfsmanna Ríkisútvarpsins og þeir sem hafa lesið fésbókarvegg minn vita hver hún er. Því miður er sá siðferðisbrestur og mögulega saknæma framferði sem þar birtist ekki einsdæmi þó ég gjarnan vildi. Skemmst er að rifja upp húsvitjunina í Grindavík nýverið, gluggagæinn (drónann) á ónefndum sveitabæ á Suðurlandi og svo lengi mætti telja. Svo djúp er holan þar sem siðferðisþröskuldurinn er hjá flestum að stjórnarmaður Ríkisútvarpsins sá sig knúinn í lok september að minna útvarpsstjóra (og fyrrum lögreglustjórann) og hans fólk á að virða lög og reglur. Aftur að ástæðu þessa pistils, en eftir lestur orða Bjarna Benediktssonar skoðaði ég umfjöllun Kveiksþáttarins. Í kjölfarið sendi ég starfsmanni Kveiks sem átti aðkomu að þessum þætti og spurði einnar spurningar: „Góðan daginn Arnar. Hvaðan komu þessar upplýsingar? „Samkvæmt upplýsingum Kveiks þurfa fyrirtæki sem fá lán í erlendum bönkum jafnframt að leggja tekjurnar inn í þann banka.““ Ég veit að þessi fullyrðing er röng því þau fyrirtæki sem hafa til dæmis verið að láta byggja fyrir sig skip sem er nánast eingöngu gert erlendis fá oft boð um lán án þess að sú kvöð fylgi að hafa nokkurn bankareikning hjá viðkomandi lánastofnun, hvað þá skyldu til að leggja tekjur sínar inn á reikning hjá viðkomandi lánastofnun. Heilum fimm dögum síðar hefur mér ekki enn borist svar. Það er svo sem engin nýlunda en var það oft og iðulega viðbrögð þess hóps blaðamanna sem hafa nú stöðu sakbornings þegar ég bað þá um að standa skil á fullyrðingum sínum. Þeir sem þekkja til rekstrar, sem takmörkuð þekking virðist vera á innan veggja Ríkisútvarpsins, vita að enginn með starfsemi á Íslandi getur flúið krónuna. Laun og annar innlendur kostnaður, sem yfirleitt er meðal stærstu útgjaldaliða hvers fyrirtækis, er í krónum. Þó eru mörg þessara fyrirtækja einnig með kostnað í erlendum myntum. Hins vegar er bróðurpartur tekna útflutningsfyrirtækja eðli málsins samkvæmt í erlendum gjaldmiðlum. Tilgangurinn með að gera upp í erlendri mynt er að draga úr áhættu fyrirtækisins þegar kemur að tekjum þess, sem er undirstaða tilvist þeirra. Þetta er eitthvað sem virðist skipta Ríkisútvarpið litlu máli enda bjargar ríkið stofnuninni með einu pennastriki og hækkar útvarpsgjaldið ef á þarf að halda. Aldrei þarf að sýna aðhald í rekstrinum sjálfum. Hann bólgnar út eins og brauð í ofni á kostnað skattgreiðenda. Já, við skattgreiðendur borgum nefnilega launin þeirra, annan kostnað og tapið. Forvera núverandi útvarpstjóra tókst að reka stofnunina með hagnaði og jók eiginfjárhlutfallið jafnt og þétt allan sinn skipunartíma. Uppsafnað tap núverandi útvarpsstjóra nemur á fjórða hundrað milljónir króna og eiginfjárhlutfallið rétt um 20% – þrátt fyrir bæði auglýsingatekjur og síhækkandi útvarpsgjald. Hvað þáttinn að öðru leyti varðar þá er hann sama marki brenndur og flest annað það sem ég hef kynnst frá þessari ríkisstofnun: dylgjur og áróður á kostnað skattgreiðenda. Alltaf skal reynt að tortryggja sjávarútvegsfyrirtækin, sbr. orðalag Kveiks: „Samkvæmt upplýsingum Kveiks þurfa fyrirtæki sem fá lán í erlendum bönkum jafnframt að leggja tekjurnar inn í þann banka. Hvort tekjurnar skila sér svo allar til Íslands er óvíst og upplýsingar um það liggja ekki á lausu. Þannig er ekkert víst að til að mynda allur ágóðinn af fiskútflutningi skili sér inn í íslenska hagkerfið.“ Svo maður noti orðalag ungdómsins: Kommon! Þetta er hvorki fjölmiðlun né fagmennska. Þetta eru dylgjur og áróður. Ef þessi stofnun ætlar að ná virðingu sinni aftur – og Stefán Eiríksson að láta minnast síns fyrir eitthvað annað en hvert stórslysið á fætur öðru þá verða menn að girða sig í brók, axla ábyrgð og hætta að stinga hausnum í sandinn. Þetta er ekki hægt. Höfundur er skipstjóri hjá Samherja.
Skoðun Hver ætlar að taka fimmtu vaktina? Ákall til stjórnmálaflokka María Fjóla Harðardóttir,Halla Thoroddsen skrifar
Skoðun Þöggun Guðbjörg Ása Jóns Huldudóttir,Margrét Kristín Blöndal,Margrét Rut Eddudóttir,Lukka Sigurðardóttir,Sigtryggur Ari Jóhannsson,Halldóra Jóhanna Hafsteins Âû skrifar
Skoðun Fyrirmyndarstjórn Viðreisnar og Samfylkingar á Reykjavíkurborg? Diljá Mist Einarsdóttir skrifar
Skoðun Um áhrif niðurskurðar á fjárlögum 2025 til kvikmyndagerðar og lista Steingrímur Dúi Másson skrifar