Svar við bréfi Ernu Ragnar Sigurður Kristjánsson skrifar 19. ágúst 2024 06:01 Erna Bjarnadóttir, hagfræðingur hjá Mjólkursamsölunni, ritaði á fimmtudaginn síðastliðinn svargrein við grein minni Talsmenn tolla gefa engan afslátt, þar sem ég fjallaði um þá gagnrýni sem komið hafði fram á úttekt Viðskiptaráðs um tolla á innflutt matvæla. Erna fer um víðan völl í greininni, gagnrýnir málflutning minn og Viðskiptaráðs og óskar að lokum svara við spurningum sem hún varpar fram í greininni. Hér koma þau. Af orðalagi og heimildum Erna byrjar á því að tala um að það kveði við annan tón þar sem að niðurstaða úttektar Viðskiptaráðs hafði verið umorðuð úr „allt að 43% lægra matvöruverð án tolla“ í „verð á sumum matvörum myndi lækka um allt að 43% ef tollar væru afnumdir.“ Undirritaður sér í raun ekki mun á fullyrðingunum tveimur, enda draga þær báðar fram þá niðurstöðu okkar að afnám tolla leiði til allt að 43% verðlækkunar á matvörum. Við birtum alla útreikninga að baki úttektar okkar og stöndum við niðurstöðuna. Þá næst dregur Erna í efa að síðustu umfangsmiklu niðurfellingar á tollum hafi skilað sér til neytenda. Máli sínu til stuðnings vísar hún í frétt sem hún fann „ífljótheitum“ á vef DV, en þar er vitnað í tilkynningu frá verðlagseftirliti ASÍ sem hélt því gagnstæða fram. Á sama tíma virðist Erna hundsa þær heimildir sem lagðar voru fram í fyrri grein minni. Þar vitna ég í rannsókn sem unnin var af Hagfræðistofnun Háskóla Íslands að beiðni forsætisráðuneytisins. Niðurstaða rannsóknarinnar er að niðurfelling tolla hafi sannarlega skilað sér til neytenda. Ég eftirlæt lesendum að meta hvor heimildin sé traustari. Íslenskar afurðir blómstra við samkeppni Erna veltir því síðan upp hvernig neytendur eigi að hagnast á niðurfellingu tolla, öðruvísi en að hætta að kaupa íslenskar matvörur. Við því er í raun einfalt svar. Neytendur hagnast vegna þess að aukin samkeppni skilar sér í lægra vöruverði og auknum gæðum allra matvara, líka þeirra íslensku. Þá spyr Erna í greininni hvers vegna Viðskiptaráð vilji ekki kannast við að samhliða niðurfellingu tolla á tómata, gúrkur og paprikur hafi verið teknar upp beingreiðslur til framleiðenda. Þetta verður að teljast sérstakt, þar sem að Björn Brynjúlfur Björnsson, framkvæmdastjóri Viðskiptaráðs, ræddi þetta atriði í samtali við Ernu sjálfa í Reykjavík Síðdegis á Bylgjunni. Þar sagði hann að Viðskiptaráð væri til viðræðu um að auka niðurgreiðslur á móti niðurfellingu tolla. Aukið viðskiptafrelsi, til hagsbóta fyrir alla Síðan óskar Erna eftir frekari skýringum á því hvað Viðskiptaráð eigi við með að því að tollar séu felldir niður, hvort það eigi að gera það einhliða eða gagnvart ákveðnum ríkjum með viðskiptasamningum. Því er sjálfsagt að svara: Viðskiptaráð vill einhliða niðurfellingu. Einhliða niðurfelling gerir Íslandi samstundis kleift að njóta ávinnings viðskiptafrelsis í formi lægra vöruverðs og aukins vöruúrvals. Reynsla annarra ríkja hefur sýnt að slík aðgerð fórnar engu þegar kemur að markaðsaðgengi útflytjenda síðar meir. Nýja-Sjáland er dæmi um árangur þessarar leiðar. Þar voru innflutningstollar einhliða lækkaðir og innflutningstakmarkanir afnumdar á níunda áratugnum. Síðan þá hafa þarlend stjórnvöld gert fjölmarga hagfellda fríverslunarsamninga. Í þeim samningaviðræðum hafa stjórnvöld Nýja-Sjálands bent á eigin niðurfellingu sem röksemdafærslu fyrir því að viðsemjendur þeirra ættu að gera slíkt hið sama. Í kjölfar aðgerðanna hefur nýsjálenskur landbúnaður blómstrað. Greinin er nú alþjóðlega samkeppnishæf og hefur vaxið hratt. Reynsla Nýsjálendinga sýnir að til lengri tíma litið skilar niðurfelling tolla ekki bara ávinningi fyrir neytendur heldur einnig fyrir þær atvinnugreinar sem losna undan fjötrum haftabúskapar. Af frændum okkar í Færeyjum Í umræðum um Færeyjar, sem ég benti á í fyrri grein minni að leggðu enga tolla á Evrópusambandið, stærsta útflytjanda á vörum til Færeyja, að frátöldu lambakjöti og ferskum mjólkurvörum, nefnir Erna eðlisólíkt samband annars vegar Færeyja og ESB og hins vegar Íslands og ESB. Það er rétt athugun, en í henni felast ekki rök fyrir að viðhalda tollum. Að lokum segir Erna svo að Viðskiptaráð hafi ekki enn svarað hvers vegna vöruverð sé almennt hátt hér á landi, jafnvel á vörum sem koma tollfrjálst til landsins. Fyrir því eru bæði margar og augljósar ástæður sem hafa ekkert með tolla að gera. Í engri þeirra felast hins vegar rök fyrir því að viðhalda tollum á matvörur og halda verði þeirra hærra en ella. Í umræðu um tolla er auðvelt að sjá ekki skóginn fyrir trjánum. Hægt er að draga ýmislegt fram sem rök fyrir himinháum tollum á innflutt matvæli, líkt og samningsstöðu gagnvart ESB og hátt verð annarra vörutegunda. Það breytir hins vegar ekki þeirri staðreynd að tollar eru í eðli sínu ofurskattar á innflutt matvæli sem bitna verst á neytendum. Afnám tolla myndi lækka matvöruverð og auka vöruúrval í íslenskum verslunum. Höfundur starfar sem sérfræðingur á hagfræðisviði hjá Viðskiptaráði Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Skattar og tollar Matvælaframleiðsla Tengdar fréttir „Smækkunar“gler Viðskiptaráðs Þann 15. ágúst sl. birtist grein í skoðanadálki visir.is frá sérfræðingi á hagfræðisviði Viðskiptaráðs, Ragnari Sigurði Kristjánssyni. Greininni var ætlað að svara ýmsu því sem fram kom í viðbrögðum við úttekt ráðsins í nýliðinni viku á áhrifum afnáms tolla á tilteknum landbúnaðarvörum. 15. ágúst 2024 20:31 Talsmenn tolla gefa engan afslátt Við hjá Viðskiptaráði birtum á dögunum úttekt á áhrifum tolla á matvöruverð. Þar kemur fram að verð á sumum matvörum myndi lækka um allt að 43% ef tollar væru afnumdir. 15. ágúst 2024 06:01 Mest lesið Tár, kvár og kvennafrídagurinn Kristína Ösp Steinke Skoðun Við erum ekki eign annarra! Anna Lizzy Wichmann Skoðun Skattaæfingar tengdar landbúnaðarstarfsemi Björn Bjarki Þorsteinsson Skoðun Krafan sem kvennahreyfingin gleymdi Guðmundur Ingi Þóroddsson Skoðun Börn geta ekki beðið – krefjumst tafarlausra aðgerða! Elín H. Hinriksdóttir,Bóas Valdórsson,Árný Ingvarsdóttir,,Anna Lára Steindal,Alma Ýr Ingólfsdóttir Skoðun Rangfærslur og hræðsluáróður meirihluta sveitarstjórnar Grímsnes- og Grafningshrepps í nafni lýðræðis Ragna Ívarsdóttir,Guðrún Margrét Njálsdóttir,Þröstur Sverrisson Skoðun Enn einn dagur í baráttunni Ásta F. Flosadóttir Skoðun Afglæpavæðing veðmála Gunnar Pétur Haraldsson Skoðun Gleðilegan kvennafrídag og gleðilegt kvennaár Helena Hafþórsdóttir O’Connor Skoðun Hvað er svona merkilegt við það? Hópur starfsfólks Jafnlaunastofu Skoðun Skoðun Skoðun Jafnréttisþjóðin sem gleymdi dansinum Brogan Davison,Pétur Ármannsson skrifar Skoðun Hver er að væla? Guðríður Eldey Arnardóttir skrifar Skoðun Tár, kvár og kvennafrídagurinn Kristína Ösp Steinke skrifar Skoðun Skattaæfingar tengdar landbúnaðarstarfsemi Björn Bjarki Þorsteinsson skrifar Skoðun Konan - Vinnan - Kjörin í 40 ár Sara Björg Sigurðardóttir skrifar Skoðun Rangfærslur og hræðsluáróður meirihluta sveitarstjórnar Grímsnes- og Grafningshrepps í nafni lýðræðis Ragna Ívarsdóttir,Guðrún Margrét Njálsdóttir,Þröstur Sverrisson skrifar Skoðun Íslenskur her og íslensk leyniþjónusta Steingrímur Jónsson skrifar Skoðun Er jafnrétti fyrir allar? Anna Bergþórsdóttir skrifar Skoðun Ættu konur að fara í háskólanám? Lísa Margrét Gunnarsdóttir,Íris Björk Ágústsdóttir skrifar Skoðun Enn einn dagur í baráttunni Ásta F. Flosadóttir skrifar Skoðun Verðmætasköpunarlaust haust Jón Gunnarsson skrifar Skoðun Enginn grunnur fyrir nýju starfsleyfi Ísteka Rósa Líf Darradóttir,Guðrún Scheving Thorsteinsson skrifar Skoðun Krafan sem kvennahreyfingin gleymdi Guðmundur Ingi Þóroddsson skrifar Skoðun Börn geta ekki beðið – krefjumst tafarlausra aðgerða! Elín H. Hinriksdóttir,Bóas Valdórsson,Árný Ingvarsdóttir,,Anna Lára Steindal,Alma Ýr Ingólfsdóttir skrifar Skoðun Einfaldar lausnir á vaxtamálavanda bankanna Guðmundur Ásgeirsson skrifar Skoðun Sættum okkur ekki við óbreytt ástand - tillögur Sjálfstæðisflokksins um úrbætur Diljá Mist Einarsdóttir skrifar Skoðun Hvað er sköpun í skólastarfi? Bryngeir Valdimarsson skrifar Skoðun Afglæpavæðing veðmála Gunnar Pétur Haraldsson skrifar Skoðun Gleðilegan kvennafrídag og gleðilegt kvennaár Helena Hafþórsdóttir O’Connor skrifar Skoðun Sterkara námslánakerfi – raunveruleg framför fyrir námsmenn París Anna Bergmann,Sigurður Kári Harðarson skrifar Skoðun Konur Íslands og alþjóðakerfið í takt Þorgerður Katrín Gunnarsdóttir skrifar Skoðun Hvað er svona merkilegt við það? Hópur starfsfólks Jafnlaunastofu skrifar Skoðun Við erum ekki eign annarra! Anna Lizzy Wichmann skrifar Skoðun Sameinuðu þjóðirnar 80 ára: Framtíðin er okkar Eva Harðardóttir skrifar Skoðun Til hamingju með 24. október Þorbjörg S. Gunnlaugsdóttir skrifar Skoðun Enn er verk að vinna – upprætum ofbeldi á vinnustöðum Brynhildur Heiðar- og Ómarsdóttir skrifar Skoðun Samstaða - afl sem breytir samfélaginu Heiða Björg Hilmarsdóttir skrifar Skoðun Einu sinni enn Álfhildur Leifsdóttir,Hólmfríður Jennýjar Árnadóttir skrifar Skoðun Skuggahliðar á þéttingu byggðar Þórarinn Hjaltason skrifar Skoðun Er ofbeldi gagnvart eldri borgurum vandamál á Íslandi? Björn Snæbjörnsson,Sigurður Ágúst Sigurðsson skrifar Sjá meira
Erna Bjarnadóttir, hagfræðingur hjá Mjólkursamsölunni, ritaði á fimmtudaginn síðastliðinn svargrein við grein minni Talsmenn tolla gefa engan afslátt, þar sem ég fjallaði um þá gagnrýni sem komið hafði fram á úttekt Viðskiptaráðs um tolla á innflutt matvæla. Erna fer um víðan völl í greininni, gagnrýnir málflutning minn og Viðskiptaráðs og óskar að lokum svara við spurningum sem hún varpar fram í greininni. Hér koma þau. Af orðalagi og heimildum Erna byrjar á því að tala um að það kveði við annan tón þar sem að niðurstaða úttektar Viðskiptaráðs hafði verið umorðuð úr „allt að 43% lægra matvöruverð án tolla“ í „verð á sumum matvörum myndi lækka um allt að 43% ef tollar væru afnumdir.“ Undirritaður sér í raun ekki mun á fullyrðingunum tveimur, enda draga þær báðar fram þá niðurstöðu okkar að afnám tolla leiði til allt að 43% verðlækkunar á matvörum. Við birtum alla útreikninga að baki úttektar okkar og stöndum við niðurstöðuna. Þá næst dregur Erna í efa að síðustu umfangsmiklu niðurfellingar á tollum hafi skilað sér til neytenda. Máli sínu til stuðnings vísar hún í frétt sem hún fann „ífljótheitum“ á vef DV, en þar er vitnað í tilkynningu frá verðlagseftirliti ASÍ sem hélt því gagnstæða fram. Á sama tíma virðist Erna hundsa þær heimildir sem lagðar voru fram í fyrri grein minni. Þar vitna ég í rannsókn sem unnin var af Hagfræðistofnun Háskóla Íslands að beiðni forsætisráðuneytisins. Niðurstaða rannsóknarinnar er að niðurfelling tolla hafi sannarlega skilað sér til neytenda. Ég eftirlæt lesendum að meta hvor heimildin sé traustari. Íslenskar afurðir blómstra við samkeppni Erna veltir því síðan upp hvernig neytendur eigi að hagnast á niðurfellingu tolla, öðruvísi en að hætta að kaupa íslenskar matvörur. Við því er í raun einfalt svar. Neytendur hagnast vegna þess að aukin samkeppni skilar sér í lægra vöruverði og auknum gæðum allra matvara, líka þeirra íslensku. Þá spyr Erna í greininni hvers vegna Viðskiptaráð vilji ekki kannast við að samhliða niðurfellingu tolla á tómata, gúrkur og paprikur hafi verið teknar upp beingreiðslur til framleiðenda. Þetta verður að teljast sérstakt, þar sem að Björn Brynjúlfur Björnsson, framkvæmdastjóri Viðskiptaráðs, ræddi þetta atriði í samtali við Ernu sjálfa í Reykjavík Síðdegis á Bylgjunni. Þar sagði hann að Viðskiptaráð væri til viðræðu um að auka niðurgreiðslur á móti niðurfellingu tolla. Aukið viðskiptafrelsi, til hagsbóta fyrir alla Síðan óskar Erna eftir frekari skýringum á því hvað Viðskiptaráð eigi við með að því að tollar séu felldir niður, hvort það eigi að gera það einhliða eða gagnvart ákveðnum ríkjum með viðskiptasamningum. Því er sjálfsagt að svara: Viðskiptaráð vill einhliða niðurfellingu. Einhliða niðurfelling gerir Íslandi samstundis kleift að njóta ávinnings viðskiptafrelsis í formi lægra vöruverðs og aukins vöruúrvals. Reynsla annarra ríkja hefur sýnt að slík aðgerð fórnar engu þegar kemur að markaðsaðgengi útflytjenda síðar meir. Nýja-Sjáland er dæmi um árangur þessarar leiðar. Þar voru innflutningstollar einhliða lækkaðir og innflutningstakmarkanir afnumdar á níunda áratugnum. Síðan þá hafa þarlend stjórnvöld gert fjölmarga hagfellda fríverslunarsamninga. Í þeim samningaviðræðum hafa stjórnvöld Nýja-Sjálands bent á eigin niðurfellingu sem röksemdafærslu fyrir því að viðsemjendur þeirra ættu að gera slíkt hið sama. Í kjölfar aðgerðanna hefur nýsjálenskur landbúnaður blómstrað. Greinin er nú alþjóðlega samkeppnishæf og hefur vaxið hratt. Reynsla Nýsjálendinga sýnir að til lengri tíma litið skilar niðurfelling tolla ekki bara ávinningi fyrir neytendur heldur einnig fyrir þær atvinnugreinar sem losna undan fjötrum haftabúskapar. Af frændum okkar í Færeyjum Í umræðum um Færeyjar, sem ég benti á í fyrri grein minni að leggðu enga tolla á Evrópusambandið, stærsta útflytjanda á vörum til Færeyja, að frátöldu lambakjöti og ferskum mjólkurvörum, nefnir Erna eðlisólíkt samband annars vegar Færeyja og ESB og hins vegar Íslands og ESB. Það er rétt athugun, en í henni felast ekki rök fyrir að viðhalda tollum. Að lokum segir Erna svo að Viðskiptaráð hafi ekki enn svarað hvers vegna vöruverð sé almennt hátt hér á landi, jafnvel á vörum sem koma tollfrjálst til landsins. Fyrir því eru bæði margar og augljósar ástæður sem hafa ekkert með tolla að gera. Í engri þeirra felast hins vegar rök fyrir því að viðhalda tollum á matvörur og halda verði þeirra hærra en ella. Í umræðu um tolla er auðvelt að sjá ekki skóginn fyrir trjánum. Hægt er að draga ýmislegt fram sem rök fyrir himinháum tollum á innflutt matvæli, líkt og samningsstöðu gagnvart ESB og hátt verð annarra vörutegunda. Það breytir hins vegar ekki þeirri staðreynd að tollar eru í eðli sínu ofurskattar á innflutt matvæli sem bitna verst á neytendum. Afnám tolla myndi lækka matvöruverð og auka vöruúrval í íslenskum verslunum. Höfundur starfar sem sérfræðingur á hagfræðisviði hjá Viðskiptaráði
„Smækkunar“gler Viðskiptaráðs Þann 15. ágúst sl. birtist grein í skoðanadálki visir.is frá sérfræðingi á hagfræðisviði Viðskiptaráðs, Ragnari Sigurði Kristjánssyni. Greininni var ætlað að svara ýmsu því sem fram kom í viðbrögðum við úttekt ráðsins í nýliðinni viku á áhrifum afnáms tolla á tilteknum landbúnaðarvörum. 15. ágúst 2024 20:31
Talsmenn tolla gefa engan afslátt Við hjá Viðskiptaráði birtum á dögunum úttekt á áhrifum tolla á matvöruverð. Þar kemur fram að verð á sumum matvörum myndi lækka um allt að 43% ef tollar væru afnumdir. 15. ágúst 2024 06:01
Börn geta ekki beðið – krefjumst tafarlausra aðgerða! Elín H. Hinriksdóttir,Bóas Valdórsson,Árný Ingvarsdóttir,,Anna Lára Steindal,Alma Ýr Ingólfsdóttir Skoðun
Rangfærslur og hræðsluáróður meirihluta sveitarstjórnar Grímsnes- og Grafningshrepps í nafni lýðræðis Ragna Ívarsdóttir,Guðrún Margrét Njálsdóttir,Þröstur Sverrisson Skoðun
Skoðun Rangfærslur og hræðsluáróður meirihluta sveitarstjórnar Grímsnes- og Grafningshrepps í nafni lýðræðis Ragna Ívarsdóttir,Guðrún Margrét Njálsdóttir,Þröstur Sverrisson skrifar
Skoðun Enginn grunnur fyrir nýju starfsleyfi Ísteka Rósa Líf Darradóttir,Guðrún Scheving Thorsteinsson skrifar
Skoðun Börn geta ekki beðið – krefjumst tafarlausra aðgerða! Elín H. Hinriksdóttir,Bóas Valdórsson,Árný Ingvarsdóttir,,Anna Lára Steindal,Alma Ýr Ingólfsdóttir skrifar
Skoðun Sættum okkur ekki við óbreytt ástand - tillögur Sjálfstæðisflokksins um úrbætur Diljá Mist Einarsdóttir skrifar
Skoðun Sterkara námslánakerfi – raunveruleg framför fyrir námsmenn París Anna Bergmann,Sigurður Kári Harðarson skrifar
Skoðun Enn er verk að vinna – upprætum ofbeldi á vinnustöðum Brynhildur Heiðar- og Ómarsdóttir skrifar
Skoðun Er ofbeldi gagnvart eldri borgurum vandamál á Íslandi? Björn Snæbjörnsson,Sigurður Ágúst Sigurðsson skrifar
Börn geta ekki beðið – krefjumst tafarlausra aðgerða! Elín H. Hinriksdóttir,Bóas Valdórsson,Árný Ingvarsdóttir,,Anna Lára Steindal,Alma Ýr Ingólfsdóttir Skoðun
Rangfærslur og hræðsluáróður meirihluta sveitarstjórnar Grímsnes- og Grafningshrepps í nafni lýðræðis Ragna Ívarsdóttir,Guðrún Margrét Njálsdóttir,Þröstur Sverrisson Skoðun