Velferðartækni er það lykillinn að sjálfbærara heilbrigðiskerfi? Helga Dagný Sigurjónsdóttir skrifar 8. janúar 2025 18:33 Heilbrigðiskerfi Íslands stendur frammi fyrir stærri áskorunum en nokkru sinni fyrr. Hækkandi meðalaldur þjóðarinnar eykur þörfina fyrir heilbrigðis- og hjúkrunarþjónustu á sama tíma og mönnunarvandi gerir það að verkum að kerfið nær illa að sinna núverandi eftirspurn. Þetta er áskorun sem við sjáum, finnum fyrir og vitum af svo í raun er hún mjög augljós en oft vill það gleymast að oft er lausnin það líka. . Með skynsamlegri nýtingu á velferðartækni getum við byggt upp sjálfbærara kerfi sem þjónar bæði heilbrigðisstarfsfólki, umönnunaraðilum og notendum betur. Tæknilausnirnar sem standa okkur til boða í dag eru hannaðar til að létta á álagi heilbrigðisstarfsfólks en á sama tíma bæta þjónustu við notendur. Við vitum að tæknin mun ekki koma í stað mannlegra samskipta eða umönnunar en hún getur gegnt lykilhlutverki í að auka afköst starfsfólks og aðstoðað okkur að forgangsraða og leggja meiri fókus á mannlega þáttinn.. Velferðartækni getur til dæmis sinnt og aðstoðað við daglegar heilsufarsmælingar, fylgst með lífsmörkum, komið í veg fyrir byltur og minnt á lyfjainntöku. Allt verkefni sem krefjast þess að brugðist sé strax við þeim áður en skaðinn er skeður og tryggir meðferðarheldni. Með að nýta tæknina geta umönnunaraðilar einbeitt sér að þeim þáttum þjónustunnar sem krefjast mannlegrar nálægðar, eins og persónulegri umönnun og faglegu mati á líðan sinna skjólstæðinga. Á sama tíma getur velferðartækni verið lykillinn að því að styðja við sjálfstæða búsetu aldraðra. KPMG hefur gefið út sjónrænt mælaborð sem varpar ljósi á þörfina fyrir fjölda hjúkrunarrýma næstu 15 árin á Íslandi. Þetta er áskorun sem við vissum af, en með þessu mælaborði sjáum við í hvað stefnir. Ef við höldum áfram með sama hætti munum við þurfa að fjölga hjúkrunarrýmum um 3663 fram til ársins 2040 og þá á eftir að taka inn í myndina hverjir eiga að sinna öllum þessum nýjum rýmum og þeim skjólstæðingum sem þar munu búa. Með velferðartækni í heimahúsum ásamt öflugri heimahjúkrun/heimaþjónustu fá eldri borgarar tækifæri til að búa lengur heima, við aukið öryggi og sjálfstæði. Þetta dregur ekki aðeins úr álagi á hjúkrunarheimili, sem þegar eru fullsetin með langan biðlista, heldur getur þetta veitt einstaklingum meiri lífsgæði. Reynslan af slíkum lausnum, bæði hérlendis og í nágrannalöndum, sýnir að þær geta stórlega bætt þjónustuna og dregið úr óþarfa innlögnum á sjúkrahús þar sem tæknin styður einstaklinginn allansólarhringinn en stoppar ekki bara við þegar tími gefst til eða skaðinn skeður. Öll viljum við búa við öryggi og að okkar nánustu fái þá þjónustu og aðstoð sem þau þurfa á efri árum. Þrátt fyrir augljósan ávinning eru nokkrir lykilþættir sem við verðum að tryggja til að nýta tækifærin til fulls. Í fyrsta lagi þurfum við skýra stefnu, en ekki íþyngjandi, um hvernig tæknin verður samþætt í þjónustuferla heilbrigðiskerfisins. Í öðru lagi þarf fjárfestingu til að koma tæknilausnum í framkvæmd og tryggja að þær verði nýttar sem skyldi enda enginn sér „peningavasi“ sem hægt er að fara í til að innleiða slíkar lausnir í dag. Í þriðja lagi er mikilvægt að starfsfólk og notendur fái nauðsynlega þjálfun og stuðning til að aðlagast nýjum lausnum. Með þessum grunnþáttum tryggjum við að tæknin verði styrkur og veiti heilbrigðiskerfinu og samfélaginu gífurlegan ábata. Ísland er í kjöraðstöðu til að verða leiðandi í notkun á velferðartækni. Lausnirnar eru þegar til staðar, heilbrigðisstarfsfólk og einstaklingar eru opnir fyrir að nýta þær og reynslan frá öðrum löndum sýnir okkur að lausnirnar virka. Með réttum áherslum getum við byggt upp heilbrigðiskerfi sem þjónar þörfum bæði nútíðar og framtíðar og um leið gert Ísland að fyrirmynd í þessum efnum. Á morgun, fimmtudaginn 9. janúar, stendur Icepharma Velferð fyrir ráðstefnunni Snjallar lausnir á mönnunarvanda í heilbrigðiskerfinu. Ráðstefnan fjallar um mönnunarvanda heilbrigðiskerfisins ásamt því hvernig velferðartækni getur stutt heilbrigðisstarfsfólk í starfi og bætt þjónustu við þá sem þurfa á aðstoð að halda. Meðal fyrirlesara er Torben K. Hollmann, yfirmaður heilbrigðismála og aldraðra í Næstved sveitarfélaginu í Danmörku, sem mun flytja erindið Welfare technology must save a collapsed healthcare system. Viðburðurinn mun veita innsýn í hvernig tæknilausnir geta hjálpað til við að leysa þær áskoranir sem heilbrigðiskerfið stendur frammi fyrir og stuðlað að sjálfbærari og skilvirkari þjónustu fyrir framtíðina. Höfundur er deildarstjóri heilbrigðissviðs Icepharma. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Heilbrigðismál Mest lesið Greiðsla með Vísakorti tryggir ekki endurgreiðslu – forfallatryggingar gagnslausar þegar mest á reynir Erna Guðmundsdóttir Skoðun Þau eru framtíðin – en fá ekki að njóta nútímans Sigurður Kári Skoðun „Já, hvað með bara að skjóta hann!“ Þórhildur Hjaltadóttir Skoðun Trump les tölvupóstinn þinn Mörður Áslaugarson Skoðun Feluleikur ríkisstjórnarinnar? Lárus Guðmundsson Skoðun Hvers vegna þegir kristin, vestræn menning? Ómar Torfason Skoðun Ísrael – brostnir draumar og lygar Ingibjörg Þóra Haraldsdóttir Skoðun Heimar sem þurfa nýja umræðu! Sigurður Árni Reynisson Skoðun 52 milljarðar/ári x 30 ár = EES Jón Baldvin Hannibalsson Skoðun Í minningu sonar – og allra þeirra sem aldrei komu heim Kristín Dýrfjörð,Friðrik Þór Guðmundsson Skoðun Skoðun Skoðun Þau eru framtíðin – en fá ekki að njóta nútímans Sigurður Kári skrifar Skoðun Greiðsla með Vísakorti tryggir ekki endurgreiðslu – forfallatryggingar gagnslausar þegar mest á reynir Erna Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Hvers vegna þegir kristin, vestræn menning? Ómar Torfason skrifar Skoðun Trump les tölvupóstinn þinn Mörður Áslaugarson skrifar Skoðun „Já, hvað með bara að skjóta hann!“ Þórhildur Hjaltadóttir skrifar Skoðun Heimar sem þurfa nýja umræðu! Sigurður Árni Reynisson skrifar Skoðun Sársauki annarra og samúðarþreyta Guðrún Jónsdóttir skrifar Skoðun Í minningu sonar – og allra þeirra sem aldrei komu heim Kristín Dýrfjörð,Friðrik Þór Guðmundsson skrifar Skoðun Alþjóðalög eða lögleysa? Urður Hákonardóttir skrifar Skoðun Truman-ríkið: Tilraunir raunheimsins að komast í gegnum gervihvelfinguna Svala Magnea Ásdísardóttir skrifar Skoðun GPT‑5 kemur í ágúst – áskoranir og tækifæri fyrir Ísland Sigvaldi Einarsson skrifar Skoðun Við tölum um vöxt — en gleymum því sem vex Þórdís Hólm Filipsdóttir skrifar Skoðun Verri framkoma en hjá Trump Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Landið talar Davíð Arnar Oddgeirsson skrifar Skoðun Ætla þau að halda áfram að grafa sína eigin gröf? Kolbrún Áslaugar Baldursdóttir skrifar Skoðun Ísrael – brostnir draumar og lygar Ingibjörg Þóra Haraldsdóttir skrifar Skoðun Ein af hverjum fjórum Silja Höllu Egilsdóttir skrifar Skoðun Vertu drusla! Álfhildur Leifsdóttir,Hólmfríður Jennýjar Árnadóttir skrifar Skoðun Þegar hið smáa verður risastórt Sigurjón Þórðarson skrifar Skoðun Þú ert búin að eyðileggja líf mitt!!! Sandra Ósk Jóhannsdóttir skrifar Skoðun Tekur sér stöðu með Evrópusambandinu Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Feluleikur ríkisstjórnarinnar? Lárus Guðmundsson skrifar Skoðun Ég heiti Elísa og ég er Drusla Elísa Rún Svansdóttir skrifar Skoðun Grindavík má enn bíða Gísli Stefánsson skrifar Skoðun Aðventukerti og aðgangshindranir Kristín María Birgisdóttir skrifar Skoðun Lífið í tjaldi á Gaza Viðar Hreinsson,Israa Saed skrifar Skoðun Gaza og sjálfbærni mennskunnar Elva Rakel Jónsdóttir skrifar Skoðun Börnin og hungursneyðin í Gaza Sverrir Ólafsson skrifar Skoðun Kynbundið ofbeldi Sigríður Ingibjörg Ingadóttir,Steinunn Bragadóttir skrifar Skoðun Aðdragandi aðildar þarf umboð Erna Bjarnadóttir skrifar Sjá meira
Heilbrigðiskerfi Íslands stendur frammi fyrir stærri áskorunum en nokkru sinni fyrr. Hækkandi meðalaldur þjóðarinnar eykur þörfina fyrir heilbrigðis- og hjúkrunarþjónustu á sama tíma og mönnunarvandi gerir það að verkum að kerfið nær illa að sinna núverandi eftirspurn. Þetta er áskorun sem við sjáum, finnum fyrir og vitum af svo í raun er hún mjög augljós en oft vill það gleymast að oft er lausnin það líka. . Með skynsamlegri nýtingu á velferðartækni getum við byggt upp sjálfbærara kerfi sem þjónar bæði heilbrigðisstarfsfólki, umönnunaraðilum og notendum betur. Tæknilausnirnar sem standa okkur til boða í dag eru hannaðar til að létta á álagi heilbrigðisstarfsfólks en á sama tíma bæta þjónustu við notendur. Við vitum að tæknin mun ekki koma í stað mannlegra samskipta eða umönnunar en hún getur gegnt lykilhlutverki í að auka afköst starfsfólks og aðstoðað okkur að forgangsraða og leggja meiri fókus á mannlega þáttinn.. Velferðartækni getur til dæmis sinnt og aðstoðað við daglegar heilsufarsmælingar, fylgst með lífsmörkum, komið í veg fyrir byltur og minnt á lyfjainntöku. Allt verkefni sem krefjast þess að brugðist sé strax við þeim áður en skaðinn er skeður og tryggir meðferðarheldni. Með að nýta tæknina geta umönnunaraðilar einbeitt sér að þeim þáttum þjónustunnar sem krefjast mannlegrar nálægðar, eins og persónulegri umönnun og faglegu mati á líðan sinna skjólstæðinga. Á sama tíma getur velferðartækni verið lykillinn að því að styðja við sjálfstæða búsetu aldraðra. KPMG hefur gefið út sjónrænt mælaborð sem varpar ljósi á þörfina fyrir fjölda hjúkrunarrýma næstu 15 árin á Íslandi. Þetta er áskorun sem við vissum af, en með þessu mælaborði sjáum við í hvað stefnir. Ef við höldum áfram með sama hætti munum við þurfa að fjölga hjúkrunarrýmum um 3663 fram til ársins 2040 og þá á eftir að taka inn í myndina hverjir eiga að sinna öllum þessum nýjum rýmum og þeim skjólstæðingum sem þar munu búa. Með velferðartækni í heimahúsum ásamt öflugri heimahjúkrun/heimaþjónustu fá eldri borgarar tækifæri til að búa lengur heima, við aukið öryggi og sjálfstæði. Þetta dregur ekki aðeins úr álagi á hjúkrunarheimili, sem þegar eru fullsetin með langan biðlista, heldur getur þetta veitt einstaklingum meiri lífsgæði. Reynslan af slíkum lausnum, bæði hérlendis og í nágrannalöndum, sýnir að þær geta stórlega bætt þjónustuna og dregið úr óþarfa innlögnum á sjúkrahús þar sem tæknin styður einstaklinginn allansólarhringinn en stoppar ekki bara við þegar tími gefst til eða skaðinn skeður. Öll viljum við búa við öryggi og að okkar nánustu fái þá þjónustu og aðstoð sem þau þurfa á efri árum. Þrátt fyrir augljósan ávinning eru nokkrir lykilþættir sem við verðum að tryggja til að nýta tækifærin til fulls. Í fyrsta lagi þurfum við skýra stefnu, en ekki íþyngjandi, um hvernig tæknin verður samþætt í þjónustuferla heilbrigðiskerfisins. Í öðru lagi þarf fjárfestingu til að koma tæknilausnum í framkvæmd og tryggja að þær verði nýttar sem skyldi enda enginn sér „peningavasi“ sem hægt er að fara í til að innleiða slíkar lausnir í dag. Í þriðja lagi er mikilvægt að starfsfólk og notendur fái nauðsynlega þjálfun og stuðning til að aðlagast nýjum lausnum. Með þessum grunnþáttum tryggjum við að tæknin verði styrkur og veiti heilbrigðiskerfinu og samfélaginu gífurlegan ábata. Ísland er í kjöraðstöðu til að verða leiðandi í notkun á velferðartækni. Lausnirnar eru þegar til staðar, heilbrigðisstarfsfólk og einstaklingar eru opnir fyrir að nýta þær og reynslan frá öðrum löndum sýnir okkur að lausnirnar virka. Með réttum áherslum getum við byggt upp heilbrigðiskerfi sem þjónar þörfum bæði nútíðar og framtíðar og um leið gert Ísland að fyrirmynd í þessum efnum. Á morgun, fimmtudaginn 9. janúar, stendur Icepharma Velferð fyrir ráðstefnunni Snjallar lausnir á mönnunarvanda í heilbrigðiskerfinu. Ráðstefnan fjallar um mönnunarvanda heilbrigðiskerfisins ásamt því hvernig velferðartækni getur stutt heilbrigðisstarfsfólk í starfi og bætt þjónustu við þá sem þurfa á aðstoð að halda. Meðal fyrirlesara er Torben K. Hollmann, yfirmaður heilbrigðismála og aldraðra í Næstved sveitarfélaginu í Danmörku, sem mun flytja erindið Welfare technology must save a collapsed healthcare system. Viðburðurinn mun veita innsýn í hvernig tæknilausnir geta hjálpað til við að leysa þær áskoranir sem heilbrigðiskerfið stendur frammi fyrir og stuðlað að sjálfbærari og skilvirkari þjónustu fyrir framtíðina. Höfundur er deildarstjóri heilbrigðissviðs Icepharma.
Greiðsla með Vísakorti tryggir ekki endurgreiðslu – forfallatryggingar gagnslausar þegar mest á reynir Erna Guðmundsdóttir Skoðun
Í minningu sonar – og allra þeirra sem aldrei komu heim Kristín Dýrfjörð,Friðrik Þór Guðmundsson Skoðun
Skoðun Greiðsla með Vísakorti tryggir ekki endurgreiðslu – forfallatryggingar gagnslausar þegar mest á reynir Erna Guðmundsdóttir skrifar
Skoðun Í minningu sonar – og allra þeirra sem aldrei komu heim Kristín Dýrfjörð,Friðrik Þór Guðmundsson skrifar
Skoðun Truman-ríkið: Tilraunir raunheimsins að komast í gegnum gervihvelfinguna Svala Magnea Ásdísardóttir skrifar
Greiðsla með Vísakorti tryggir ekki endurgreiðslu – forfallatryggingar gagnslausar þegar mest á reynir Erna Guðmundsdóttir Skoðun
Í minningu sonar – og allra þeirra sem aldrei komu heim Kristín Dýrfjörð,Friðrik Þór Guðmundsson Skoðun