Betri vegir, fleiri lögreglumenn og hægt að komast í meðferð á sumrin Þórður Snær Júlíusson skrifar 10. júní 2025 07:00 Fyrir viku síðan var lagt fram frumvarp til fjáraukalaga. Í því felast stór pólitísk skilaboð. Með frumvarpinu eru nefnilega rúmlega 5,2 milljarðar króna settir í nokkur af lykilmálum ríkisstjórnar Kristrúnar Frostadóttur. Þar ber fyrst að nefna þriggja milljarða króna viðbótarframlag til að takast á við ástand þjóðvega á Íslandi þar sem megináhersla verður á vegaumbætur á Vesturlandi. Þessi málaflokkur hefur verið verulega fjársveltur í tíð síðustu ríkisstjórnar með alvarlegum afleiðingum. Forstjóri Vegagerðarinnar sagði í viðtali fyrr á þessu ári að það þyrfti um 20 milljarða króna í grunnfjárveitingu vegna viðhalds en þau hafi ekki fengið meira en tæplega 13 milljarða króna. Þessu ætlar ríkisstjórnin að mæta með ofangreindum bráðaaðgerðum og með því að bæta sjö milljörðum króna við viðhald og þjónustu á vegakerfinu strax á næsta ári. Það er svipuð upphæð og væntar árlegar viðbótatekjur vegna leiðréttra veiðigjalda. Árið 2028 verður sú upphæð sem fer í viðhaldið komin upp í níu milljarða króna auk þess sem ríkisstjórnin ætlar að koma á fót innviðafélagi sem mun sjá um fjármögnun stærri samgönguframkvæmda, svo sem vegna jarðganga og sambærilegra flýtiframkvæmda. Ekki veitir af, enda innviðaskuld í vegakerfinu metin á 265 til 290 milljarða króna. Lögreglumönnum fjölgað og viðbragðstími styttur Í öðru lagi verða 625 milljónir króna settar í löggæslu. Uppistaðan af þeirri upphæð, alls 545 milljónir króna á þessu ári, fara í að fjölga lögreglumönnum enda yfirlýst markmið ríkisstjórnarinnar að fjölga þeim um 50 stöðugildi. Varanlegar fjárheimildir til að standa undir þessari fjölgun voru svo kynntar í fjármálaætlun fyrr á þessu ári. Fyrirhugað er að fjölga lögreglumönnum hjá öllum embættum lögreglu, meðal annars á höfuðborgarsvæðinu. Ekki veitir af. Í fyrravor voru að jafnaði 20 almennir lögreglumenn að störfum á hverjum degi á höfuðborgarsvæðinu. Það er sami fjöldi og var eingöngu í Reykjavík árið 2007. Íbúum á svæðinu hefur á sama tíma fjölgað um vel yfir 50 þúsund, auk þess sem fjöldi ferðamanna hefur farið úr því að vera nokkur hundruð þúsund í að telja yfir tvær milljónir á ári. Með fjölguninni er líka horft til þess að hægt verði að stytta viðbragðstíma lögreglu, sérstaklega hjá embættum á landsbyggðinni. Til viðbótar á að setja um 80 milljóna króna framlag til að unnt verði að ljúka nýliðanámskeiði sérsveitar ríkislögreglustjóra. Um 50 lögreglumenn hafa unnið að undirbúningi þessarar þjálfunar og fjármagnið tryggir að þeir sem metnir hafa verið hæfir geti lokið námskeiðinu. Meðferð við fíkn tryggð á sumrin Í þriðja lagi verða veittar 350 milljónir króna í eflingu meðferðarúrræða vegna fíknivanda. Það þýðir á mannamáli að bið eftir meðferð mun styttast, það mun ekki koma til sumarlokana hjá SÁÁ, Hlaðgerðarkoti og Krýsuvík auk þess sem göngudeildir geð- og fíknisjúkdóma á Landspítala verða styrktar. Ofan á þetta allt munu ýmis skaðaminnkandi úrræði verða styrkt. Þá verða framlög til varnarmála aukin um 1,1 milljarð króna í ár. Í frumvarpinu segir skýrt að framlagið sé hluti af frekari fjárhagslegum stuðningi af hálfu Íslands við Úkraínu vegna áframhaldandi stríðsátaka í samræmi við alþjóðlegar skuldbindingar og ákvarðanir sem teknar voru á leiðtogafundi Atlantshafsbandalagsins í júlí 2024, eða fyrir tæpu ári síðan. Fjármunir verða svo settir í varaleið í gegnum gervihnetti ef sæstengir rofna, í aukna nýtingu gervigreindar, í að setja á fót stöðugildi hagsmunafulltrúa aldraðra og 25 milljónir króna fara í að styrkja þá sem vilja skapa umræðuvettvang um kosti og galla aðildar Íslands að Evrópusambandinu. Ekki bara viljayfirlýsingar og skóflustungur Fjármagnið er meðal annars sótt í mótvægisaðgerðir upp á 4,1 milljarð króna, enda lykilstefnumál hjá sitjandi ríkisstjórn að fara vel með opinbert fé. Stærstu upphæðirnar þar falla til vegna uppfærðra áætlana um útgreiðslur úr Orkusjóði, sem hafa verið minni en gert var ráð fyrir, og vegna lægri útgjalda vegna atvinnuleysisbóta. Einnig er gert ráð fyrir að hliðra fjárfestingarframlögum þar sem töf hefur orðið á upphafi nokkurra fjárfestingarverkefna. Á þetta hafa nokkrir stjórnarandstöðuþingmenn hengt sig með óforskömmuðum hætti. Síðasta ríkisstjórn var mikið fyrir það að klippa á borða, stinga niður skóflu og lofa alls konar fyrir marga. Viljayfirlýsingar voru hennar leið til að sefa áhyggjur og mæta þrýstingi þegar fyrir lá að ekkert samkomulag var á milli þeirra flokka sem stóðu að stjórninni um hvernig verkefnin yrðu fjármögnuð. Tími loftkastala liðinn og tíma verka runninn upp Þetta var búið sem ríkisstjórn Kristrúnar Frostadóttur tók við. Alls kyns verkefni sem búið var að lofa en voru, að minnsta kosti að hluta, ófjármögnuð eða ekki að fullu skipulögð. Á meðal slíkra verkefna eru bygging nýrrar Þjóðarhallar fyrir inniíþróttir, bygging nýs fangelsis og uppbygging verknámsskóla í fjórum sveitarfélögum, sem viljayfirlýsingar og samningar voru gerðir um í tíð síðustu ríkisstjórnar án þess að búið væri að tryggja fjármagn í verkefnin. Ríkisstjórnin ætlar að standa við öll þessi verkefni, samhliða því að tryggja efnahagslegan stöðugleika. Fjármagn í þau verður tryggt með ábyrgum hætti og samkvæmt raunhæfum áætlunum. Tími loftkastala sem eru einungis til í viljayfirlýsingum er liðinn. Hér mun rísa glæsileg Þjóðarhöll, nýtt fangelsi sem mun umbylta þeim málaflokki á landinu og viðbætur við þá framhaldsskóla sem hafa fengið vilyrði þar um til að sinna auknu verknámi. Það liggur hins vegar fyrir að framkvæmdir voru ekki allar komnar á það stig að þörf sé á að setja allt það fjármagn sem ætlað var í verkefnin í ár. Þess vegna var fjárheimildum hliðrað milli ára. Þær fjárheimildir eru þó áfram til staðar og verða nýttar strax og mögulegt er. Höfundur er framkvæmdastjóri þingflokks Samfylkingarinnar. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Þórður Snær Júlíusson Samfylkingin Fjárlagafrumvarp 2025 Ríkisstjórn Kristrúnar Frostadóttur Alþingi Fíkn Lögreglan Mest lesið Kyn og vægi líkamans Gunnar Snorri Árnason Skoðun Bakslag í skoðanafrelsi? Kári Allansson Skoðun Skólinn er ekki verksmiðja Kristinn Jón Ólafsson,Halldóra Mogensen Skoðun Sveitarstjórn Grímsnes- og Grafningshrepps reynir að skrá fólk út úr samfélaginu Guðrún M. Njálsdóttir,Ragna Ívarsdóttir,Þröstur Sverrisson Skoðun Að útrýma menningu og þjóð Dagrún Ósk Jónsdóttir,Esther Ösp Valdimarsdóttir,Snædís Sunna Thorlacius Skoðun 60.000 auðir fermetrar Dagur B. Eggertsson Skoðun Hvar er pabbi? Og aðrir stríðsglæpir Ísraels Þórhildur Sunna Ævarsdóttir Skoðun Umfjöllun Kastljóss Þorgrímur Sigmundsson Skoðun 76 dagar sem koma aldrei aftur Einar Guðnason Skoðun Kristinn átrúnaður á tímum þjóðarmorðs Bjarni Karlsson Skoðun Skoðun Skoðun Sveitarstjórn Grímsnes- og Grafningshrepps reynir að skrá fólk út úr samfélaginu Guðrún M. Njálsdóttir,Ragna Ívarsdóttir,Þröstur Sverrisson skrifar Skoðun Akademískt frelsi og grátur í draumum Viðar Hreinsson skrifar Skoðun Skóli án aðgreiningar - tékklisti fyrir stjórnvöld til að gera betur Unnur Helga Óttarsdóttir,Anna Lára Steindal skrifar Skoðun Fjöldi kynja – treystir þú þér í samtalið með velferð barna að leiðarljósi? Böðvar Ingi Guðbjartsson skrifar Skoðun Ókeypis minnisblað fyrir Alþingi: Jafnrétti er ekki skoðun- en umræðan er það Sigríður Ásta Hauksdóttir skrifar Skoðun Segðu skilið við sektarkenndina Finnur Th. Eiríksson skrifar Skoðun Að útrýma menningu og þjóð Dagrún Ósk Jónsdóttir,Esther Ösp Valdimarsdóttir,Snædís Sunna Thorlacius skrifar Skoðun Lög um vinnu og virknimiðstöðvar Atli Már Haraldsson skrifar Skoðun Áfram Breiðholt og Kjalarnes! Skúli Helgason skrifar Skoðun Austurland situr eftir þrátt fyrir fjórðung vöruútflutningstekna Berglind Harpa Svavarsdóttir skrifar Skoðun Vesturlönd mega ekki leyfa Pútín að skrifa leikreglurnar Daði Freyr Ólafsson skrifar Skoðun Umfjöllun Kastljóss Þorgrímur Sigmundsson skrifar Skoðun Gulur september María Heimisdóttir skrifar Skoðun Kyn og vægi líkamans Gunnar Snorri Árnason skrifar Skoðun Sakborningur hjá saksóknara Páll Steingrímsson skrifar Skoðun Reiði á tímum allsnægta Jökull Gíslason skrifar Skoðun 60.000 auðir fermetrar Dagur B. Eggertsson skrifar Skoðun Kristinn átrúnaður á tímum þjóðarmorðs Bjarni Karlsson skrifar Skoðun Tölur segja ekki alla söguna Bryngeir Valdimarsson skrifar Skoðun Skólinn er ekki verksmiðja Kristinn Jón Ólafsson,Halldóra Mogensen skrifar Skoðun Enn úr sömu sveitinni Trausti Hjálmarsson skrifar Skoðun Palestínsk börn eiga betra skilið Anna Lúðvíksdóttir,Tótla I. Sæmundsdóttir skrifar Skoðun Stjórn Eflingar lýsir yfir samstöðu með palestínsku þjóðinni og fordæmir þjóðarmorð á Gaza Hópur stjórnarmanna í Eflingu skrifar Skoðun Þjóð gegn þjóðarmorði – stéttarfélög hvetja til þátttöku Hópur formanna stéttarfélaga skrifar Skoðun Umferðaröryggi barna í Kópavogi Eydís Inga Valsdóttir skrifar Skoðun Öll dýrin í skóginum eiga að vera vinir Árni Sigurðsson skrifar Skoðun Hvar er pabbi? Og aðrir stríðsglæpir Ísraels Þórhildur Sunna Ævarsdóttir skrifar Skoðun Meira að segja Evrópusambandið Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun 76 dagar sem koma aldrei aftur Einar Guðnason skrifar Skoðun Er popúlismi kenning um siðferði? Einar Gísli Gunnarsson skrifar Sjá meira
Fyrir viku síðan var lagt fram frumvarp til fjáraukalaga. Í því felast stór pólitísk skilaboð. Með frumvarpinu eru nefnilega rúmlega 5,2 milljarðar króna settir í nokkur af lykilmálum ríkisstjórnar Kristrúnar Frostadóttur. Þar ber fyrst að nefna þriggja milljarða króna viðbótarframlag til að takast á við ástand þjóðvega á Íslandi þar sem megináhersla verður á vegaumbætur á Vesturlandi. Þessi málaflokkur hefur verið verulega fjársveltur í tíð síðustu ríkisstjórnar með alvarlegum afleiðingum. Forstjóri Vegagerðarinnar sagði í viðtali fyrr á þessu ári að það þyrfti um 20 milljarða króna í grunnfjárveitingu vegna viðhalds en þau hafi ekki fengið meira en tæplega 13 milljarða króna. Þessu ætlar ríkisstjórnin að mæta með ofangreindum bráðaaðgerðum og með því að bæta sjö milljörðum króna við viðhald og þjónustu á vegakerfinu strax á næsta ári. Það er svipuð upphæð og væntar árlegar viðbótatekjur vegna leiðréttra veiðigjalda. Árið 2028 verður sú upphæð sem fer í viðhaldið komin upp í níu milljarða króna auk þess sem ríkisstjórnin ætlar að koma á fót innviðafélagi sem mun sjá um fjármögnun stærri samgönguframkvæmda, svo sem vegna jarðganga og sambærilegra flýtiframkvæmda. Ekki veitir af, enda innviðaskuld í vegakerfinu metin á 265 til 290 milljarða króna. Lögreglumönnum fjölgað og viðbragðstími styttur Í öðru lagi verða 625 milljónir króna settar í löggæslu. Uppistaðan af þeirri upphæð, alls 545 milljónir króna á þessu ári, fara í að fjölga lögreglumönnum enda yfirlýst markmið ríkisstjórnarinnar að fjölga þeim um 50 stöðugildi. Varanlegar fjárheimildir til að standa undir þessari fjölgun voru svo kynntar í fjármálaætlun fyrr á þessu ári. Fyrirhugað er að fjölga lögreglumönnum hjá öllum embættum lögreglu, meðal annars á höfuðborgarsvæðinu. Ekki veitir af. Í fyrravor voru að jafnaði 20 almennir lögreglumenn að störfum á hverjum degi á höfuðborgarsvæðinu. Það er sami fjöldi og var eingöngu í Reykjavík árið 2007. Íbúum á svæðinu hefur á sama tíma fjölgað um vel yfir 50 þúsund, auk þess sem fjöldi ferðamanna hefur farið úr því að vera nokkur hundruð þúsund í að telja yfir tvær milljónir á ári. Með fjölguninni er líka horft til þess að hægt verði að stytta viðbragðstíma lögreglu, sérstaklega hjá embættum á landsbyggðinni. Til viðbótar á að setja um 80 milljóna króna framlag til að unnt verði að ljúka nýliðanámskeiði sérsveitar ríkislögreglustjóra. Um 50 lögreglumenn hafa unnið að undirbúningi þessarar þjálfunar og fjármagnið tryggir að þeir sem metnir hafa verið hæfir geti lokið námskeiðinu. Meðferð við fíkn tryggð á sumrin Í þriðja lagi verða veittar 350 milljónir króna í eflingu meðferðarúrræða vegna fíknivanda. Það þýðir á mannamáli að bið eftir meðferð mun styttast, það mun ekki koma til sumarlokana hjá SÁÁ, Hlaðgerðarkoti og Krýsuvík auk þess sem göngudeildir geð- og fíknisjúkdóma á Landspítala verða styrktar. Ofan á þetta allt munu ýmis skaðaminnkandi úrræði verða styrkt. Þá verða framlög til varnarmála aukin um 1,1 milljarð króna í ár. Í frumvarpinu segir skýrt að framlagið sé hluti af frekari fjárhagslegum stuðningi af hálfu Íslands við Úkraínu vegna áframhaldandi stríðsátaka í samræmi við alþjóðlegar skuldbindingar og ákvarðanir sem teknar voru á leiðtogafundi Atlantshafsbandalagsins í júlí 2024, eða fyrir tæpu ári síðan. Fjármunir verða svo settir í varaleið í gegnum gervihnetti ef sæstengir rofna, í aukna nýtingu gervigreindar, í að setja á fót stöðugildi hagsmunafulltrúa aldraðra og 25 milljónir króna fara í að styrkja þá sem vilja skapa umræðuvettvang um kosti og galla aðildar Íslands að Evrópusambandinu. Ekki bara viljayfirlýsingar og skóflustungur Fjármagnið er meðal annars sótt í mótvægisaðgerðir upp á 4,1 milljarð króna, enda lykilstefnumál hjá sitjandi ríkisstjórn að fara vel með opinbert fé. Stærstu upphæðirnar þar falla til vegna uppfærðra áætlana um útgreiðslur úr Orkusjóði, sem hafa verið minni en gert var ráð fyrir, og vegna lægri útgjalda vegna atvinnuleysisbóta. Einnig er gert ráð fyrir að hliðra fjárfestingarframlögum þar sem töf hefur orðið á upphafi nokkurra fjárfestingarverkefna. Á þetta hafa nokkrir stjórnarandstöðuþingmenn hengt sig með óforskömmuðum hætti. Síðasta ríkisstjórn var mikið fyrir það að klippa á borða, stinga niður skóflu og lofa alls konar fyrir marga. Viljayfirlýsingar voru hennar leið til að sefa áhyggjur og mæta þrýstingi þegar fyrir lá að ekkert samkomulag var á milli þeirra flokka sem stóðu að stjórninni um hvernig verkefnin yrðu fjármögnuð. Tími loftkastala liðinn og tíma verka runninn upp Þetta var búið sem ríkisstjórn Kristrúnar Frostadóttur tók við. Alls kyns verkefni sem búið var að lofa en voru, að minnsta kosti að hluta, ófjármögnuð eða ekki að fullu skipulögð. Á meðal slíkra verkefna eru bygging nýrrar Þjóðarhallar fyrir inniíþróttir, bygging nýs fangelsis og uppbygging verknámsskóla í fjórum sveitarfélögum, sem viljayfirlýsingar og samningar voru gerðir um í tíð síðustu ríkisstjórnar án þess að búið væri að tryggja fjármagn í verkefnin. Ríkisstjórnin ætlar að standa við öll þessi verkefni, samhliða því að tryggja efnahagslegan stöðugleika. Fjármagn í þau verður tryggt með ábyrgum hætti og samkvæmt raunhæfum áætlunum. Tími loftkastala sem eru einungis til í viljayfirlýsingum er liðinn. Hér mun rísa glæsileg Þjóðarhöll, nýtt fangelsi sem mun umbylta þeim málaflokki á landinu og viðbætur við þá framhaldsskóla sem hafa fengið vilyrði þar um til að sinna auknu verknámi. Það liggur hins vegar fyrir að framkvæmdir voru ekki allar komnar á það stig að þörf sé á að setja allt það fjármagn sem ætlað var í verkefnin í ár. Þess vegna var fjárheimildum hliðrað milli ára. Þær fjárheimildir eru þó áfram til staðar og verða nýttar strax og mögulegt er. Höfundur er framkvæmdastjóri þingflokks Samfylkingarinnar.
Sveitarstjórn Grímsnes- og Grafningshrepps reynir að skrá fólk út úr samfélaginu Guðrún M. Njálsdóttir,Ragna Ívarsdóttir,Þröstur Sverrisson Skoðun
Að útrýma menningu og þjóð Dagrún Ósk Jónsdóttir,Esther Ösp Valdimarsdóttir,Snædís Sunna Thorlacius Skoðun
Skoðun Sveitarstjórn Grímsnes- og Grafningshrepps reynir að skrá fólk út úr samfélaginu Guðrún M. Njálsdóttir,Ragna Ívarsdóttir,Þröstur Sverrisson skrifar
Skoðun Skóli án aðgreiningar - tékklisti fyrir stjórnvöld til að gera betur Unnur Helga Óttarsdóttir,Anna Lára Steindal skrifar
Skoðun Fjöldi kynja – treystir þú þér í samtalið með velferð barna að leiðarljósi? Böðvar Ingi Guðbjartsson skrifar
Skoðun Ókeypis minnisblað fyrir Alþingi: Jafnrétti er ekki skoðun- en umræðan er það Sigríður Ásta Hauksdóttir skrifar
Skoðun Að útrýma menningu og þjóð Dagrún Ósk Jónsdóttir,Esther Ösp Valdimarsdóttir,Snædís Sunna Thorlacius skrifar
Skoðun Austurland situr eftir þrátt fyrir fjórðung vöruútflutningstekna Berglind Harpa Svavarsdóttir skrifar
Skoðun Stjórn Eflingar lýsir yfir samstöðu með palestínsku þjóðinni og fordæmir þjóðarmorð á Gaza Hópur stjórnarmanna í Eflingu skrifar
Skoðun Þjóð gegn þjóðarmorði – stéttarfélög hvetja til þátttöku Hópur formanna stéttarfélaga skrifar
Sveitarstjórn Grímsnes- og Grafningshrepps reynir að skrá fólk út úr samfélaginu Guðrún M. Njálsdóttir,Ragna Ívarsdóttir,Þröstur Sverrisson Skoðun
Að útrýma menningu og þjóð Dagrún Ósk Jónsdóttir,Esther Ösp Valdimarsdóttir,Snædís Sunna Thorlacius Skoðun