Við stöndum þeim næst en fáum ekki rödd Svava Bjarnadóttir skrifar 8. ágúst 2025 13:01 Í heilbrigðiskerfinu er mikið talað um skort á úrræðum, fagfólki og manneskjulegri nálgun í geðheilbrigðisþjónustu. Þrátt fyrir það eru margir í kerfinu sem hafa sótt sér dýrmæta sérmenntun og vilja leggja sitt af mörkum, en fá ekki viðurkenningu fyrir þekkingu sína. Ég er sjúkraliði og hef lokið Fagnámi fyrir sjúkraliða með diplómu í Samfélagsgeðhjúkrun frá Háskólanum á Akureyri. Ég er ekki ein. Fjöldi sjúkraliða víða um land hefur lokið sérnámi í geðheilsu og samfélagsgeðhjúkrun. Annað framhaldsnám af þessu tagi er öldrun og heimahjúkrun. Þessi þekking dýpkar starf okkar, eykur ábyrgð og gerir okkur hæfari til að veita meðferð og stuðning af dýpt, nærgætni og innsýn. En við fáum hana ekki metna til fulls. Við verðum áfram sjúkraliðar með sömu laun, sömu stöðu, án faglegra viðurkenninga eða nýrra tækifæra. Þrátt fyrir að við höfum sótt þekkingu sem skiptir sköpum í meðferð viðkvæmasta hóps samfélagsins. Þekkingin okkar bætir þjónustuna Við vinnum með fólki sem glímir við kvíða, þunglyndi, geðrof, sjálfsvígshættu og aðra alvarlega erfiðleika. Við þekkjum mikilvægi virkrar hlustunar, sjálfstrausts, jafnvægis í samskiptum og sjálfsstyrkingar. Við lærum að mæta fólki í flóknu og krefjandi ástandi, af virðingu, skilningi og fagmennsku. Við léttum einnig álagi af öðrum stéttum, lesum í aðstæður og grípum snemma inn í. Við verðum tenging við sjúklinginn, mannleg brú á milli einstaklinga og kerfisins. Í náminu er lögð mikil áhersla á teymisvinnu með þverfaglegu sniði en við erum ekki höfð með í ráðum. Kerfið þarf að vakna Þessi vinna, þessi þekking og þessi innsýn, hún virðist ósýnileg í augum stjórnenda. Við erum ekki fengin til samráðs, við fáum ekki að móta verklag eða þróun þjónustu. Það er eins og við megum vera til staðar, en ekki heyrast. Við biðjum ekki um forréttindi. Við biðjum um sanngirni. Að menntunin okkar sé viðurkennd. Að við fáum rödd og vægi. Að skjólstæðingarnir okkar fái að njóta þjónustu sem byggir á dýpri tengingu, mannlegri umönnun og faglegri nálgun. Það er hægt að gera betur Geðheilbrigðiskerfið er í kreppu. En lausnin felst ekki aðeins í fleiri sérfræðilæknum, hún felst í fleiri hjörtum og höndum sem skilja og sinna þeim einstaklingum sem hafa ekki rödd í samfélaginu okkar. Sjúkraliðar með sérmenntun í geðheilbrigði vilja leggja sitt af mörkum, og eru tilbúnir. En þeir þurfa að fá tækifæri til þess. Hvers vegna er þekkingin okkar ekki metin til fulls, þrátt fyrir aukna ábyrgð, dýpri innsýn og raunverulegan stuðning sem við getum veitt? Af hverju fær námið ekki fullt gildi í störfum innan heilbrigðisþjónustunnar? Hvers vegna er ekki hlustað á rödd sjúkraliða með sérþekkingu á geðheilbrigði? Og hvað segir þetta um virðingu kerfisins fyrir þeirri mannlegu umönnun sem þessi hópur sinnir daglega? Við vinnum með einstaklinga sem eru oft meðal viðkvæmustu hópa samfélagsins. Við hlustum, mætum, róum og styðjum þar sem aðrir fagaðilar hafa takmarkað svigrúm. Við stöndum næst og við berum ábyrgð. Við berum líka ábyrgð á því að ófaglærðir í umönnun fái leiðsögn í starfi sem hæfir velsæmi. SLFÍ (Sjúkraliðafélag Íslands) fagnaði fyrir nokkru þeim sigri að hafa samið sérstaklega við SFV (Samtök fyrirtækja í velferðarþjónustu) fyrir sjúkraliða með diplómapróf en böggull fylgir skammrifi í mörgum tilfellum þar sem það er í höndum þeirra stofnana að „skapa stöður og verkefni“ fyrir sjúkraliða sem hafa bætt við sig menntun. Það eitt og sér er alveg galin hugmynd þar sem þeir sjá sér þann leik á borði að búa ekki til stöður og verkefni fyrir sjúkraliða með sérmenntun. Þá þurfa þeir að greiða hærri laun. Allir sjúkraliðar sem hafa lokið framhaldsnámi frá HA fá 2 þrep í launatöflunni þegar þeir skila inn skírteininu sínu. Það eru á bilinu 28-30.000 kr fyrir tveggja ára framhaldsnám með fullri vinnu. Svo er heppnin með þeim sem fá að nýta námið sitt á sérfaglegum grundvelli. Á mínum vinnustað var mér óskað til hamingju með að bæta við mig þekkingu en ég vinn á deild með tæplega 40 heimilismönnum og um 70% af þeim glíma við geðrænar áskoranir en þekking mín er ekki metin að verðleikum. Stefna stjórnvalda er skýr Stjórnvöld hafa fjárfest í diplómanámi fyrir sjúkraliða til að styrkja stéttina og nýta menntun til að bæta þjónustu. Með því að neita að móta störf fyrir þessa sjúkraliða ganga fyrirtæki í heilbrigðisþjónustu gegn opinberri stefnu stjórnvalda Höfundur er sjúkraliði með diplómu í samfélagsgeðhjúkrun frá HA. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Mest lesið Við viljum tala íslensku, en hvernig Ólafur Guðsteinn Kristjánsson Skoðun Umbúðir en ekkert innihald í Hafnarfirði Einar Geir Þorsteinsson Skoðun Sumt er bara ekki hægt að rökræða Ása Lind Finnbogadóttir Skoðun Hugsum fíknivanda upp á nýtt - Ný nálgun í meðhöndlun fíknivanda og áhættuhegðunar Svala Jóhannesdóttir,Lilja Sif Þorsteinsdóttir Skoðun Yfirgangur, yfirlæti og endastöð Strætó Axel Hall Skoðun Halldór 27.03.2024 Halldór Þúsundir kusu Sönnu Anna Bentína Hermansen Einarsdóttir,Ármann Hákon Gunnarsson,Baldvin Björgvinsson,Brynja Guðnadóttir,Haraldur Ingi Haraldsson,Jón Hallur Haraldsson,Kolbrún Erna Pétursdóttir,Ólafur H. Ólafsson,Rakel Hildardóttir,Sigrún Jónsdóttir Skoðun Hættur heimsins virða engin landamæri Tótla I. Sæmundsdóttir Skoðun Tímamót í sjálfsvígsforvörnum Ingibjörg Isaksen Skoðun Mansalsmál á Íslandi Kristján Þórður Snæbjarnarson Skoðun Skoðun Skoðun Umbúðir en ekkert innihald í Hafnarfirði Einar Geir Þorsteinsson skrifar Skoðun Við viljum tala íslensku, en hvernig Ólafur Guðsteinn Kristjánsson skrifar Skoðun Mansalsmál á Íslandi Kristján Þórður Snæbjarnarson skrifar Skoðun Hættur heimsins virða engin landamæri Tótla I. Sæmundsdóttir skrifar Skoðun Tímamót í sjálfsvígsforvörnum Ingibjörg Isaksen skrifar Skoðun Yfirgangur, yfirlæti og endastöð Strætó Axel Hall skrifar Skoðun Hugsum fíknivanda upp á nýtt - Ný nálgun í meðhöndlun fíknivanda og áhættuhegðunar Svala Jóhannesdóttir,Lilja Sif Þorsteinsdóttir skrifar Skoðun Háskólinn á Bifröst – Öflugur og sjálfstæður fjarnámsskóli Sólveig Hallsteinsdóttir skrifar Skoðun Það eru fleiri fiskar í sjónum og fleiri sjónarmið í hafstjórn Guðbjörg Ásta Ólafsdóttir skrifar Skoðun Skapandi menntun skilar raunverulegum árangri Bryngeir Valdimarsson skrifar Skoðun Sex ára sáttmáli Davíð Þorláksson skrifar Skoðun Af hverju kynjafræði? Og hvaða greinar hafa fengið svipaðar mótbárur í gegnum tíðina? Guðrún Elísa Friðbjargardóttir Sævarsdóttir skrifar Skoðun Stjórnendur sem mega ekki stjórna Stefán Vagn Stefánsson skrifar Skoðun Stokkhólmseinkenni sem við ættum að forðast Aðalsteinn Júlíus Magnússon skrifar Skoðun Eflum iðnlöggjöfina og stöðvum brotin Hilmar Harðarson skrifar Skoðun Pjattkratar taka til Þorsteinn Sæmundsson skrifar Skoðun Sumt er bara ekki hægt að rökræða Ása Lind Finnbogadóttir skrifar Skoðun Vaxtamunarviðskipti láta aftur á sér kræla Jökull Sólberg Auðunsson skrifar Skoðun Áskorun til ríkisstjórnarinnar: Innleiðum birgðaskyldu á eldsneyti Halla Hrund Logadóttir skrifar Skoðun Rétt skal vera rétt um gatnamót við Höfðabakka og Bæjarháls Dóra Björt Guðjónsdóttir skrifar Skoðun Háskólasamfélagið geri skyldu sína strax, stjórnvöld hafa brugðist Auður Magndís Auðardóttir,Elí Hörpu og Önundar,Eyrún Ólöf Sigurðardóttir,Helga Ögmundardóttir,Íris Ellenberger,Inga Björk Margrétar Bjarnadóttir,Katrín Pálmad. Þorgerðardóttir skrifar Skoðun Þúsundir kusu Sönnu Anna Bentína Hermansen Einarsdóttir,Ármann Hákon Gunnarsson,Baldvin Björgvinsson,Brynja Guðnadóttir,Haraldur Ingi Haraldsson,Jón Hallur Haraldsson,Kolbrún Erna Pétursdóttir,Ólafur H. Ólafsson,Rakel Hildardóttir,Sigrún Jónsdóttir skrifar Skoðun NATO riðar til falls en hvað þýðir það fyrir skilnaðarbarnið Ísland? Steinunn Ólína Þorsteinsdóttir skrifar Skoðun Græðgin í forgrunni Kolbrún Áslaugar Baldursdóttir skrifar Skoðun Greiningar eða lausnir – hvort vegur þyngra? Sigurður Árni Reynisson skrifar Skoðun Sterk staða Hafnarfjarðar Orri Björnsson skrifar Skoðun Bless bless jafnlaunavottun Sigríður Margrét Oddsdóttir skrifar Skoðun Miðstýrt skólakerfi eða fjölbreytni með samræmdu gæðamati? Bogi Ragnarsson skrifar Skoðun Heiðursgestur Viðreisnar vill heimsveldi Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Veðmál barna – hættulegur leikur sem hægt er að stöðva Jóhann Steinar Ingimundarson skrifar Sjá meira
Í heilbrigðiskerfinu er mikið talað um skort á úrræðum, fagfólki og manneskjulegri nálgun í geðheilbrigðisþjónustu. Þrátt fyrir það eru margir í kerfinu sem hafa sótt sér dýrmæta sérmenntun og vilja leggja sitt af mörkum, en fá ekki viðurkenningu fyrir þekkingu sína. Ég er sjúkraliði og hef lokið Fagnámi fyrir sjúkraliða með diplómu í Samfélagsgeðhjúkrun frá Háskólanum á Akureyri. Ég er ekki ein. Fjöldi sjúkraliða víða um land hefur lokið sérnámi í geðheilsu og samfélagsgeðhjúkrun. Annað framhaldsnám af þessu tagi er öldrun og heimahjúkrun. Þessi þekking dýpkar starf okkar, eykur ábyrgð og gerir okkur hæfari til að veita meðferð og stuðning af dýpt, nærgætni og innsýn. En við fáum hana ekki metna til fulls. Við verðum áfram sjúkraliðar með sömu laun, sömu stöðu, án faglegra viðurkenninga eða nýrra tækifæra. Þrátt fyrir að við höfum sótt þekkingu sem skiptir sköpum í meðferð viðkvæmasta hóps samfélagsins. Þekkingin okkar bætir þjónustuna Við vinnum með fólki sem glímir við kvíða, þunglyndi, geðrof, sjálfsvígshættu og aðra alvarlega erfiðleika. Við þekkjum mikilvægi virkrar hlustunar, sjálfstrausts, jafnvægis í samskiptum og sjálfsstyrkingar. Við lærum að mæta fólki í flóknu og krefjandi ástandi, af virðingu, skilningi og fagmennsku. Við léttum einnig álagi af öðrum stéttum, lesum í aðstæður og grípum snemma inn í. Við verðum tenging við sjúklinginn, mannleg brú á milli einstaklinga og kerfisins. Í náminu er lögð mikil áhersla á teymisvinnu með þverfaglegu sniði en við erum ekki höfð með í ráðum. Kerfið þarf að vakna Þessi vinna, þessi þekking og þessi innsýn, hún virðist ósýnileg í augum stjórnenda. Við erum ekki fengin til samráðs, við fáum ekki að móta verklag eða þróun þjónustu. Það er eins og við megum vera til staðar, en ekki heyrast. Við biðjum ekki um forréttindi. Við biðjum um sanngirni. Að menntunin okkar sé viðurkennd. Að við fáum rödd og vægi. Að skjólstæðingarnir okkar fái að njóta þjónustu sem byggir á dýpri tengingu, mannlegri umönnun og faglegri nálgun. Það er hægt að gera betur Geðheilbrigðiskerfið er í kreppu. En lausnin felst ekki aðeins í fleiri sérfræðilæknum, hún felst í fleiri hjörtum og höndum sem skilja og sinna þeim einstaklingum sem hafa ekki rödd í samfélaginu okkar. Sjúkraliðar með sérmenntun í geðheilbrigði vilja leggja sitt af mörkum, og eru tilbúnir. En þeir þurfa að fá tækifæri til þess. Hvers vegna er þekkingin okkar ekki metin til fulls, þrátt fyrir aukna ábyrgð, dýpri innsýn og raunverulegan stuðning sem við getum veitt? Af hverju fær námið ekki fullt gildi í störfum innan heilbrigðisþjónustunnar? Hvers vegna er ekki hlustað á rödd sjúkraliða með sérþekkingu á geðheilbrigði? Og hvað segir þetta um virðingu kerfisins fyrir þeirri mannlegu umönnun sem þessi hópur sinnir daglega? Við vinnum með einstaklinga sem eru oft meðal viðkvæmustu hópa samfélagsins. Við hlustum, mætum, róum og styðjum þar sem aðrir fagaðilar hafa takmarkað svigrúm. Við stöndum næst og við berum ábyrgð. Við berum líka ábyrgð á því að ófaglærðir í umönnun fái leiðsögn í starfi sem hæfir velsæmi. SLFÍ (Sjúkraliðafélag Íslands) fagnaði fyrir nokkru þeim sigri að hafa samið sérstaklega við SFV (Samtök fyrirtækja í velferðarþjónustu) fyrir sjúkraliða með diplómapróf en böggull fylgir skammrifi í mörgum tilfellum þar sem það er í höndum þeirra stofnana að „skapa stöður og verkefni“ fyrir sjúkraliða sem hafa bætt við sig menntun. Það eitt og sér er alveg galin hugmynd þar sem þeir sjá sér þann leik á borði að búa ekki til stöður og verkefni fyrir sjúkraliða með sérmenntun. Þá þurfa þeir að greiða hærri laun. Allir sjúkraliðar sem hafa lokið framhaldsnámi frá HA fá 2 þrep í launatöflunni þegar þeir skila inn skírteininu sínu. Það eru á bilinu 28-30.000 kr fyrir tveggja ára framhaldsnám með fullri vinnu. Svo er heppnin með þeim sem fá að nýta námið sitt á sérfaglegum grundvelli. Á mínum vinnustað var mér óskað til hamingju með að bæta við mig þekkingu en ég vinn á deild með tæplega 40 heimilismönnum og um 70% af þeim glíma við geðrænar áskoranir en þekking mín er ekki metin að verðleikum. Stefna stjórnvalda er skýr Stjórnvöld hafa fjárfest í diplómanámi fyrir sjúkraliða til að styrkja stéttina og nýta menntun til að bæta þjónustu. Með því að neita að móta störf fyrir þessa sjúkraliða ganga fyrirtæki í heilbrigðisþjónustu gegn opinberri stefnu stjórnvalda Höfundur er sjúkraliði með diplómu í samfélagsgeðhjúkrun frá HA.
Hugsum fíknivanda upp á nýtt - Ný nálgun í meðhöndlun fíknivanda og áhættuhegðunar Svala Jóhannesdóttir,Lilja Sif Þorsteinsdóttir Skoðun
Þúsundir kusu Sönnu Anna Bentína Hermansen Einarsdóttir,Ármann Hákon Gunnarsson,Baldvin Björgvinsson,Brynja Guðnadóttir,Haraldur Ingi Haraldsson,Jón Hallur Haraldsson,Kolbrún Erna Pétursdóttir,Ólafur H. Ólafsson,Rakel Hildardóttir,Sigrún Jónsdóttir Skoðun
Skoðun Hugsum fíknivanda upp á nýtt - Ný nálgun í meðhöndlun fíknivanda og áhættuhegðunar Svala Jóhannesdóttir,Lilja Sif Þorsteinsdóttir skrifar
Skoðun Háskólinn á Bifröst – Öflugur og sjálfstæður fjarnámsskóli Sólveig Hallsteinsdóttir skrifar
Skoðun Það eru fleiri fiskar í sjónum og fleiri sjónarmið í hafstjórn Guðbjörg Ásta Ólafsdóttir skrifar
Skoðun Af hverju kynjafræði? Og hvaða greinar hafa fengið svipaðar mótbárur í gegnum tíðina? Guðrún Elísa Friðbjargardóttir Sævarsdóttir skrifar
Skoðun Áskorun til ríkisstjórnarinnar: Innleiðum birgðaskyldu á eldsneyti Halla Hrund Logadóttir skrifar
Skoðun Rétt skal vera rétt um gatnamót við Höfðabakka og Bæjarháls Dóra Björt Guðjónsdóttir skrifar
Skoðun Háskólasamfélagið geri skyldu sína strax, stjórnvöld hafa brugðist Auður Magndís Auðardóttir,Elí Hörpu og Önundar,Eyrún Ólöf Sigurðardóttir,Helga Ögmundardóttir,Íris Ellenberger,Inga Björk Margrétar Bjarnadóttir,Katrín Pálmad. Þorgerðardóttir skrifar
Skoðun Þúsundir kusu Sönnu Anna Bentína Hermansen Einarsdóttir,Ármann Hákon Gunnarsson,Baldvin Björgvinsson,Brynja Guðnadóttir,Haraldur Ingi Haraldsson,Jón Hallur Haraldsson,Kolbrún Erna Pétursdóttir,Ólafur H. Ólafsson,Rakel Hildardóttir,Sigrún Jónsdóttir skrifar
Skoðun NATO riðar til falls en hvað þýðir það fyrir skilnaðarbarnið Ísland? Steinunn Ólína Þorsteinsdóttir skrifar
Hugsum fíknivanda upp á nýtt - Ný nálgun í meðhöndlun fíknivanda og áhættuhegðunar Svala Jóhannesdóttir,Lilja Sif Þorsteinsdóttir Skoðun
Þúsundir kusu Sönnu Anna Bentína Hermansen Einarsdóttir,Ármann Hákon Gunnarsson,Baldvin Björgvinsson,Brynja Guðnadóttir,Haraldur Ingi Haraldsson,Jón Hallur Haraldsson,Kolbrún Erna Pétursdóttir,Ólafur H. Ólafsson,Rakel Hildardóttir,Sigrún Jónsdóttir Skoðun