Ríkið braut á konu með því að láta mál hennar fyrnast

Dómar voru kveðnir upp í málinum tveimur í Strassborg í morgun en málin voru tvö níu mála sem jafnmargar konur höfðuðu á hendur ríkinu árið 2021. 

Þrettán kvenna- og jafnréttissamtök boðuðu til fundar með fjölmiðlum í mars árið 2021 þar sem greint var frá málsóknunum og vakin var athygli á misrétti gegn konum í réttarkerfinu og tillögur til úrbóta lagðar fram.

Konurnar sem kærðu mál sín til Mannréttindadómstóls Evrópu höfðu allar kært kynferðisofbeldi, heimilisofbeldi eða kynbundið áreiti til lögreglu en mál þeirra voru felld niður eftir rannsókn og niðurfellingarnar staðfestar af Ríkissaksóknara.

Fékk taugaáfall eftir að málið fyrndist

Ríkisútvarpið greinir frá því að konan sem bar sigur úr býtum í morgun heiti María Sjöfn Árnadóttir, en hún sagði í samtali við Ríkisútvarpið árið 2021 að hún hefði fengið alvarlegt taugaáfall í kjölfar þess að mál hennar var fellt niður.

Í dóminum segir að hún hafi kært fyrrverandi kærasta sinn fyrir tvær líkamsárásir og fyrir hótun um að dreifa af henni kynferðislegum myndum. Hún hafi lagt fram kæru 17 og 22 mánuðum eftir líkamsárásirnar. Maðurinn hefði aftur á móti ekki verið yfirheyrður fyrr en eftir tveggja ára fyrningarfrests meintra líkamsárása. Málið var því látið niður falla sökum fyrningar og að ekki væri talið líklegt til sakfellingar að ákæra manninn fyrir brot í nánu sambandi. Fyrningafrestur slíkra brota er lengri en líkamsárása. 

Niðurstaða dómsins var sú að brotið hefði verið gegn rétti Maríu Sjafnar til friðhelgis einkalífs og heimilis með því að leyfa máli hennar að fyrnast. Henni voru dæmdar 7.500 evrur, sem samsvarar um einni milljón króna, í miskabætur. Ríkið var aftur á móti sýknað af skaðabótakröfu hennar vegna sálfræðikostnaðar á þeim grundvelli að ekki væri sannað að hún hefði sótt sálfræðitíma vegna þess að málið hefði fyrnst.

Þá stefndi María Sjöfn ríkinu einnig vegna ætlaðra brota á banni við mismunun. Það gerði hún á grundvelli þess að mismunað hefði verið gegn henni vegna kyns við meðferð málsins. Rétturinn féllst ekki á málatilbúnað hennar varðandi þann hluta málsins.

Ekki brotið á hinni

Hitt málið varðar mál konu sem kærði fyrrverandi sambýlismann sinn árið 2017 fyrir ítrekað heimilisofbeldi og kynferðisofbeldi á árunum 2011 til 2014.

Mál hennar var endanlega fellt niður árið 2019 á vegna þess að ekki var talið líklegt að maðurinn yrði sakfelldur. Sönnunargögn og framburður konunnar væri ekki næg eða líkleg til að leiða til sönnunar þess að maðurinn hefði brotið gegn henni, gegn eindreginni neitun hans.

Niðurstaða Mannréttindadómstólsins var sú, að virtum gögnum málsins, að rannsókn lögreglu hefði verið fullnægjandi og því hefði ríkið hvorki brotið gegn rétti konunnar til friðhelgis einkalífs né mismunað gegn henni á grundvelli kyns.