Öfugmælabrandari 15. ágúst 2007 06:45 Íslendingar ferðast gjarnan til gamalla fallegra borga, eins og Kaupmannahafnar, Amsterdam, Parísar... Þar verslum við í litlu krúttlegu búðunum, sitjum á kaffihúsunum, kaupum póstkort og tökum ljósmyndir í allar áttir. Við kunnum að meta gömlu húsin í þessum fallegu borgum. En samt virðist vera allt í lagi að rífa gömlu húsin í fallega miðbænum okkar og byggja ný. „Skipulagsráð Reykjavíkurborgar samþykkti í gær að heimila niðurrif húsanna við Laugaveg 4 - 6" stóð í Fréttablaðinu um daginn. Æji... þetta er eitthvað svo dapurlegt - vonlaust, fyrirfram tapað. Það er ekki einu sinni tekið tillit til húsa í hjarta borgarinnar, sem eru byggð annars vegar 1890 og hins vegar 1871!?! Þessi hús láta ekki mikið yfir sér. En það er einmitt kostur, til dæmis skyggja þau ekki mikið á sólina. Aftur á móti mundi ég alveg styðja tillögu um að rífa húsið á Laugavegi númer 8, sem er dæmigerð ljót nýbygging að þykjast vera gömul. „Á lóðinni við Laugaveg 4 - 6 á að rísa fjögurra hæða steinsteypt hótel- og verslunarhús...". Ég hef séð tillögur að þessari byggingu á teikniborðinu. Ég veit ekki hvernig teikningarnar líta út í dag - en það sem ég sá, var eins og stafli af örbylgjuofnum. Mjög svipað byggingunni sem reis á lóð Stjörnubíós við Laugaveginn. En einmitt efri hluti Laugavegarins, Hlemmur og nágrenni er mjög gott dæmi um hvernig gamli miðbærinn er að verða. Hann er farinn að minna á nokkrar ónefndar borgir á meginlandinu, sem voru svo illa sprengdar í stríðinu að ekki stóð steinn yfir steini. Þær voru endurbyggðar á ódýran og fljótlegan máta; beinar einfaldar línur, mikið af gleri og steinsteypu. En því miður eru þetta ekki þær borgir sem maður heimsækir til að hafa það huggulegt.StásstofanReykvíkingar þurfa ekki heimsstyrjöld til að sundra miðbænum sínum. Hér ríkir þögult kalt stríð. Lítið áberandi tilkynningar læða sér í fjölmiðla: „Skipulagsráð samþykkti að heimila niðurrif...." - þetta fer framhjá flestum. Einn góðan veðurdag gengur maður svo framhjá djúpum gíg í jörðinni - enn eitt nítjándu aldar húsið horfið! Síðan er nýja byggingin byggð á ódýrasta og fljótlegasta máta sem hugsast getur.Það er ekkert að því að byggja svona hús í nýjum hverfum, eða þar sem eldri byggingar eru í svipuðum dúr. Það nóg pláss í þessu stóra landi. En hvers vegna er þá stöðugt verið að ráðast á þetta litla svæði í Kvosinni? Vegna þess að það er dýrmætt. Þannig að það margborgar sig að kaupa þessi litlu hús eingöngu til þess að rífa þau - byggja stærra; auka byggingamagnið og fjölga hæðunum. Og hversvegna er þetta svæði dýrmætt? Af því að þar líður fólki vel, það getur gengið á milli verslana og kaffihúsa og notið þess að vera í rótgrónu umhverfi með sögu. En hvað gerist þegar það er búið að tæta þessa sögu upp? Hættir þetta svæði þá ekki að vera dýrmætt? Sitjum við þá uppi með nýtískulegan miðbæ sem enginn nennir að heimsækja? Þetta er hjarta borgarinnar, sögulegur kjarni hennar. Þetta er stásstofan okkar, þar sem við förum á tyllidögum, 17. júní, hinsegin dögum og menningarnótt. Tímarnir eru að breytast og áherslurnar eru aðrar. Fæstir fara í miðbæinn til að kaupa í matinn, það eru komnar stórar verslunarmiðstöðvar í öllum úthverfum. Miðborgin hefur upp á eitthvað allt annað að bjóða.Hús eru minnisvarðarÞað er hægt að byggja upp í miðborginni, þannig að hún haldi mikilvægi sínu - án þess að glata persónuleika hennar og sögu. En það þarf að gera með upplýstum hætti og af yfirsýn. Slagorð skipulagsyfirvalda 2005 „verndun og uppbygging við Laugaveg" virðist ekki hafa verið annað en öfugmælabrandari.Á meðan aðrar borgir endurnýja sig út frá sögu sinni og hefð til að styrkja ímyndina, glatar Reykjavík hverju tækifærinu af öðru til að vera einstök og skemmtileg.Við höfum einfaldlega ekki lengur efni á meira niðurrifi. Það eru of mörg hús farin. Það skiptir ekki máli hvort að þau séu lítil, látlaus og kannski ómerkileg. Þau eru minnisvarðar. Það skiptir ekki heldur máli þó að lítið sé eftir af upprunalegu útliti húsana, eða að þau séu í slæmu ásigkomulagi. Ef þau eru rifin og fjögurrra hæða steinsteypt hótel eru byggð í staðinn, þá verður ekki aftur snúið.Höfundur er leikstjóri. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Skoðun Mest lesið Það er allt í lagi að vera þú sjálfur Kári Stefánsson Skoðun Samfélag án Pírata Lenya Rún Taha Karim Skoðun Foreldrar, ömmur og afar þessa lands - áskorun til ykkar! Ragnheiður Stephensen Skoðun Krónan eða evran? Kostir og gallar Hilmar Þór Hilmarsson Skoðun Þarf ég að flytja úr landi? Katrín Sigríður J. Steingrímsdóttir Skoðun Bannað að lækna sykursýki II Lukka Pálsdóttir Skoðun Helvítis fokking fokk!! Er ekki nóg komið? Maríanna H. Helgadóttir Skoðun Hver er munurinn á Viðreisn og Samfylkingu? Soffía Svanhvít Árnadóttir Skoðun Borgið lausnargjaldið Ólafur Hauksson Skoðun Þegar Skagamenn glöddu lítið hjarta María Rut Kristinsdóttir Skoðun Skoðun Skoðun Stöndum með trans börnum og foreldrum þeirra! Birna Guðmundsdóttir,Elín Oddný Sigurðardóttir,Ynda Eldborg skrifar Skoðun Ég á ‘etta, ég má ‘etta Jón Ármann Steinsson skrifar Skoðun Dómsmálið sem gæti kippt grunninum undan Heidelberg-verksmiðjunni Jón Hjörleifur Stefánsson skrifar Skoðun Viljum við sósíalisma? Reynir Böðvarsson skrifar Skoðun Það er allt í lagi að vera þú sjálfur Kári Stefánsson skrifar Skoðun Rjúfum kyrrstöðu í vegaframkvæmdum um allt land G.Svana Sigurjónsdóttir skrifar Skoðun Lýðheilsa bænda Unnur Rán Reynisdóttir,Arnar Páll Gunnlaugsson skrifar Skoðun Hvenær á að skattleggja lífeyri? Inn eða út? Ragnar Þór Ingólfsson skrifar Skoðun Glasið er hálffullt Ingveldur Anna Sigurðardóttir skrifar Skoðun Skilvirkari og einfaldari stjórnsýsla í þágu almennings Guðlaugur Þór Þórðarson skrifar Skoðun Gervilíf Geir Gunnar Markússon skrifar Skoðun Málsvari hinsegin samfélagsins og mannréttinda Guðmundur Ingi Guðbrandsson skrifar Skoðun Framtíð til sölu Júlíus Kristjánsson skrifar Skoðun Kona, vertu ekki fyrir! Elín Björg Jónsdóttir,Halldóra Sigríður Sveinsdóttir,Hrafnhildur Lilja Harðardóttir skrifar Skoðun Hagsmunir Evrópu í orkumálum stangast á við okkar hagsmuni Magnús Gehringer skrifar Skoðun Eitt lag enn með Lilju Hópur óperusöngvara skrifar Skoðun Skaðsemi vindtúrbínuvera á íslenska náttúru Anna Sofía Kristjánsdóttir skrifar Skoðun Hver er munurinn á Viðreisn og Samfylkingu? Soffía Svanhvít Árnadóttir skrifar Skoðun Kennarinn sem hvarf Álfhildur Leifsdóttir skrifar Skoðun Hamborgarhryggur - minnst viðeigandi jólamaturinn Óskar H. Valtýsson skrifar Skoðun Annarra manna peningar eru peningar okkar allra Davíð Þór Jónsson skrifar Skoðun Fasismi er að trenda – erum við að sofna á verðinum? Guðni Freyr Öfjörð skrifar Skoðun Ehf-gatið og leiðir til að loka því Matthias Harksen skrifar Skoðun Heilbrigðisvandamál heilbrigðiskerfisins Sigurður Páll Jónsson skrifar Skoðun Heimilislæknir ----- þverfaglegt heilsugæsluteymi! Pétur Heimisson skrifar Skoðun Til friðarsinna á Íslandi Saga Unnsteinsdóttir skrifar Skoðun Að segja satt skiptir máli Þórunn Sveinbjörnsdóttir skrifar Skoðun Jöfnuður í heilbrigðisþjónustu fyrir öll börn – óháð búsetu Sif Huld Albertsdóttir skrifar Skoðun Að drepa eða drepast!? og þar fór það Bakir Anwar Nassar skrifar Skoðun Jane Goodall hvetur íslensk stjórnvöld til að hætta hvalveiðum Jane Goodall skrifar Sjá meira
Íslendingar ferðast gjarnan til gamalla fallegra borga, eins og Kaupmannahafnar, Amsterdam, Parísar... Þar verslum við í litlu krúttlegu búðunum, sitjum á kaffihúsunum, kaupum póstkort og tökum ljósmyndir í allar áttir. Við kunnum að meta gömlu húsin í þessum fallegu borgum. En samt virðist vera allt í lagi að rífa gömlu húsin í fallega miðbænum okkar og byggja ný. „Skipulagsráð Reykjavíkurborgar samþykkti í gær að heimila niðurrif húsanna við Laugaveg 4 - 6" stóð í Fréttablaðinu um daginn. Æji... þetta er eitthvað svo dapurlegt - vonlaust, fyrirfram tapað. Það er ekki einu sinni tekið tillit til húsa í hjarta borgarinnar, sem eru byggð annars vegar 1890 og hins vegar 1871!?! Þessi hús láta ekki mikið yfir sér. En það er einmitt kostur, til dæmis skyggja þau ekki mikið á sólina. Aftur á móti mundi ég alveg styðja tillögu um að rífa húsið á Laugavegi númer 8, sem er dæmigerð ljót nýbygging að þykjast vera gömul. „Á lóðinni við Laugaveg 4 - 6 á að rísa fjögurra hæða steinsteypt hótel- og verslunarhús...". Ég hef séð tillögur að þessari byggingu á teikniborðinu. Ég veit ekki hvernig teikningarnar líta út í dag - en það sem ég sá, var eins og stafli af örbylgjuofnum. Mjög svipað byggingunni sem reis á lóð Stjörnubíós við Laugaveginn. En einmitt efri hluti Laugavegarins, Hlemmur og nágrenni er mjög gott dæmi um hvernig gamli miðbærinn er að verða. Hann er farinn að minna á nokkrar ónefndar borgir á meginlandinu, sem voru svo illa sprengdar í stríðinu að ekki stóð steinn yfir steini. Þær voru endurbyggðar á ódýran og fljótlegan máta; beinar einfaldar línur, mikið af gleri og steinsteypu. En því miður eru þetta ekki þær borgir sem maður heimsækir til að hafa það huggulegt.StásstofanReykvíkingar þurfa ekki heimsstyrjöld til að sundra miðbænum sínum. Hér ríkir þögult kalt stríð. Lítið áberandi tilkynningar læða sér í fjölmiðla: „Skipulagsráð samþykkti að heimila niðurrif...." - þetta fer framhjá flestum. Einn góðan veðurdag gengur maður svo framhjá djúpum gíg í jörðinni - enn eitt nítjándu aldar húsið horfið! Síðan er nýja byggingin byggð á ódýrasta og fljótlegasta máta sem hugsast getur.Það er ekkert að því að byggja svona hús í nýjum hverfum, eða þar sem eldri byggingar eru í svipuðum dúr. Það nóg pláss í þessu stóra landi. En hvers vegna er þá stöðugt verið að ráðast á þetta litla svæði í Kvosinni? Vegna þess að það er dýrmætt. Þannig að það margborgar sig að kaupa þessi litlu hús eingöngu til þess að rífa þau - byggja stærra; auka byggingamagnið og fjölga hæðunum. Og hversvegna er þetta svæði dýrmætt? Af því að þar líður fólki vel, það getur gengið á milli verslana og kaffihúsa og notið þess að vera í rótgrónu umhverfi með sögu. En hvað gerist þegar það er búið að tæta þessa sögu upp? Hættir þetta svæði þá ekki að vera dýrmætt? Sitjum við þá uppi með nýtískulegan miðbæ sem enginn nennir að heimsækja? Þetta er hjarta borgarinnar, sögulegur kjarni hennar. Þetta er stásstofan okkar, þar sem við förum á tyllidögum, 17. júní, hinsegin dögum og menningarnótt. Tímarnir eru að breytast og áherslurnar eru aðrar. Fæstir fara í miðbæinn til að kaupa í matinn, það eru komnar stórar verslunarmiðstöðvar í öllum úthverfum. Miðborgin hefur upp á eitthvað allt annað að bjóða.Hús eru minnisvarðarÞað er hægt að byggja upp í miðborginni, þannig að hún haldi mikilvægi sínu - án þess að glata persónuleika hennar og sögu. En það þarf að gera með upplýstum hætti og af yfirsýn. Slagorð skipulagsyfirvalda 2005 „verndun og uppbygging við Laugaveg" virðist ekki hafa verið annað en öfugmælabrandari.Á meðan aðrar borgir endurnýja sig út frá sögu sinni og hefð til að styrkja ímyndina, glatar Reykjavík hverju tækifærinu af öðru til að vera einstök og skemmtileg.Við höfum einfaldlega ekki lengur efni á meira niðurrifi. Það eru of mörg hús farin. Það skiptir ekki máli hvort að þau séu lítil, látlaus og kannski ómerkileg. Þau eru minnisvarðar. Það skiptir ekki heldur máli þó að lítið sé eftir af upprunalegu útliti húsana, eða að þau séu í slæmu ásigkomulagi. Ef þau eru rifin og fjögurrra hæða steinsteypt hótel eru byggð í staðinn, þá verður ekki aftur snúið.Höfundur er leikstjóri.
Skoðun Stöndum með trans börnum og foreldrum þeirra! Birna Guðmundsdóttir,Elín Oddný Sigurðardóttir,Ynda Eldborg skrifar
Skoðun Dómsmálið sem gæti kippt grunninum undan Heidelberg-verksmiðjunni Jón Hjörleifur Stefánsson skrifar
Skoðun Kona, vertu ekki fyrir! Elín Björg Jónsdóttir,Halldóra Sigríður Sveinsdóttir,Hrafnhildur Lilja Harðardóttir skrifar