Almennra aðgerða er þörf Eygló Harðardóttir skrifar 23. júní 2010 06:00 Í vikunni kemur Alþingi Íslendinga saman á ný. Helstu verkefni þingsins verða að vera aðgerðir til bjargar heimilunum í landinu. Hér dugar ekkert fum og fát, doði eða seinagangur líkt og einkennt hefur aðgerðir núverandi ríkisstjórnar." Þetta skrifaði ég fyrir tæpu ári síðan, þegar Alþingi kom aftur saman haustið 2009. Þessi orð eiga því miður enn fullan rétt á sér nú þegar Alþingi kemur saman til að afgreiða lagafrumvörp til aðstoðar heimilunum. Fum, fát, doði og seinagangur hafa einkennt ríkisstjórnina er kemur að skuldamálum heimilanna. Ráðherrar ríkisstjórnarinnar hafa einfaldlega verið í afneitun um nauðsyn þess að grípa til almennra aðgerða til aðstoðar heimilunum í landinu. Fullyrt er að sá ráðherra sem fer með efnahags- og viðskiptamál hafi lagst gegn aðgerðum fyrir heimilin og vísað nánast gjaldþrota einstaklingum á dómstóla landsins ef þeir hefðu eitthvað við aðgerðir, eða aðgerðaleysi fjármálafyrirtækja og stjórnvalda að athuga.Þannig virkaði skjaldborg ríkisstjórnarinnarLengi vel virtust einu úrræði ríkisstjórnarinnar vera að lengja tímabundið í hengingaról heimilanna. Sértæk skuldaaðlögun var nánast brandari þar sem enginn hvati var fyrir kröfuhafa að semja við heimilin, framkvæmd laga um greiðsluaðlögun seinleg og óskilvirk og enginn veit hvað á að gera við upphæðirnar sem safnast nú upp á greiðslujöfnunarreikningum. Bútasaumur stjórnarinnarHelstu tillögur ríkisstjórnarinnar ganga út að bæta þau lög sem þegar hafa verið samþykkt. Greiðsluaðlögun á að verða skilvirkari, gjaldþrot huggulegra og umboðsmaður skuldara tekur við hlutverki ráðgjafastofu heimilanna við að leiðbeina heimilunum í þann frumskóg úrræða sem stjórnvöld hafa skapað. Stjórnarliðar hafa einnig lagt áherslu á að kynna þessi úrræði vel, því að þeirra mati er greinilegt að heimilin hafa bara ekki skilið snilld þeirra. Vandinn hefur ekki verið að heimilin hafi ekki skilið úrræði ríkisstjórnarinnar, heldur eru þau óréttlát og sýna skilningsleysi stjórnvalda á örvæntingu almennings. Frumkvæði FramsóknarFramsóknarmenn hafa talað fyrir því að vandi íslenskra heimila og fyrirtækja sé fyrst og fremst gífurlegur skuldavandi. Vandinn er það mikill að til að takast á við hann duga ekkert annað en almennar aðgerðir. Í efnahagstillögum flokksins sem kynntar voru í febrúar 2009 var lagt til að svigrúm bankanna vegna niðurfærslu lána yrði nýtt til varanlegrar leiðréttingar á höfuðstól þeirra. Samhliða yrði gripið til sértækra aðgerða vegna þeirra sem voru í mestum vandræðum.Í ljósi nýlegrar greinar Helga Hjörvars, formanns efnahags- og skattanefndar um sanngjarnar skuldaleiðréttingar, tel ég að mögulegt sé að ná þverpólitískri sátt um almennar aðgerðir vegna húsnæðislána. Húsnæðislán heimilanna eru hjá þremur aðilum: Íbúðalánasjóði, lífeyrissjóðum og fjármálafyrirtækjum. Íbúðalán viðskiptabankanna hafa þegar verið flutt yfir í nýju bankana með tugmilljarða króna afslætti. Dómur Hæstaréttar og sú niðurfærsla sem hefur þegar farið fram ætti að taka á leiðréttingu svokallaðra erlendra lána. Þá standa eftir Íbúðalánasjóður og lífeyrissjóðirnir.Fjármögnun aðgerðaNýleg viðskipti Seðlabankans við lífeyrissjóðina með Avens skuldabréfin hafa gefið lífeyrissjóðunum svigrúm til að færa niður íbúðalán sín um allt að 10-15%. Seðlabankinn hagnaðist einnig á þessum viðskiptum og því mætti láta þann hagnað renna til Íbúðalánasjóðs til niðurfærslu á lánasafni sjóðsins. Það mun hins vegar ekki duga til þar sem meginhluti húsnæðislána Íslendinga er hjá Íbúðalánasjóði og því mætti skoða ýmsar leiðir til að fjármagna þá niðurfærslu. Formaður efnahags- og skattanefndar bendir t.d. á hærri vaxtamun, skattlagningu á séreignasparnaði og sérstaka bankaskatta. Einnig mætti fara í útgáfu á nýjum skuldabréfaflokki líkt og sérfræðingar í málefnum Íbúðalánasjóðs hafa bent á.Í almennum aðgerðum liggur mesta réttlætið. Allir sitja við sama borð og fá sömu niðurfærsluna miðað við tegund viðkomandi láns. Þeir sem telja sig ekki þurfa niðurfærslu geta hafnað henni og íslenska ríkið notað skattkerfið til að jafna stöðu manna á grundvelli eigna og tekna. Auknar skatttekjur vegna niðurfærslunnar og aukinnar samneyslu væru svo nýttar til að auka við eigið fé bankanna, Íbúðalánasjóðs eða til að rétta af stöðu ríkisins.Þjóðarsátt er nauðsynÞað er nauðsynlegt að leita þjóðarsáttar. Þjóðarsátt gengur út á að gera sér grein fyrir að við erum öll í sama báti. Enginn getur fengið allt sem hann vill, hvorki fjármálafyrirtækin né heimilin, atvinnurekendur eða verkalýðurinn, stjórn eða stjórnarandstaða.Tími er til kominn að stjórnmálamenn og hagsmunaaðilar komi sér saman um alvöru þjóðarsátt - fyrir okkur öll. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Skoðun Mest lesið Það er allt í lagi að vera þú sjálfur - Opið bréf til Snorra Mássonar Kári Stefánsson Skoðun Samfélag án Pírata Lenya Rún Taha Karim Skoðun Foreldrar, ömmur og afar þessa lands - áskorun til ykkar! Ragnheiður Stephensen Skoðun Við sem förum til Tenerife - Vaxta og húsnæðispyntingar á almenningi komið frá lífeyrissjóðum og leigufélögum Hreinn Pétursson Skoðun Hver er munurinn á Viðreisn og Samfylkingu? Soffía Svanhvít Árnadóttir Skoðun Krónan eða evran? Kostir og gallar Hilmar Þór Hilmarsson Skoðun Annarra manna peningar eru peningar okkar allra Davíð Þór Jónsson Skoðun Þarf ég að flytja úr landi? Katrín Sigríður J. Steingrímsdóttir Skoðun Helvítis fokking fokk!! Er ekki nóg komið? Maríanna H. Helgadóttir Skoðun Ég á ‘etta, ég má ‘etta Jón Ármann Steinsson Skoðun Skoðun Skoðun Sjálfskaparvíti Samfylkingar og Viðreisnar Birta Karen Tryggvadóttir skrifar Skoðun Ráðherrann Gísli Hvanndal Jakobsson skrifar Skoðun Nándarhryðjuverk er mannréttindabrot sem fær lítil viðbrögð frá samfélaginu Birna Sól Daníelsdóttir, Helga Benediktsdóttir,Telma Lísa Elmarsdóttir skrifar Skoðun Willum Þór – fyrir konur Heiðdís Geirsdóttir,Halla Karen Kristjánsdóttir,Hjördís Guðný Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Af hverju kýs ég Samfylkinguna? Guðmundur Ingi Þóroddsson skrifar Skoðun Uppeldi, færni til framtíðar - fór í skúffu stjórnvalda! Una María Óskarsdóttir skrifar Skoðun Við sem förum til Tenerife - Vaxta og húsnæðispyntingar á almenningi komið frá lífeyrissjóðum og leigufélögum Hreinn Pétursson skrifar Skoðun Hvar eru málefni barna og ungs fólks? Gunnar E. Sigurbjörnsson skrifar Skoðun Þetta með verðgildin Matthildur Björnsdóttir skrifar Skoðun Stöndum með trans börnum og foreldrum þeirra! Birna Guðmundsdóttir,Elín Oddný Sigurðardóttir,Ynda Eldborg skrifar Skoðun Ég á ‘etta, ég má ‘etta Jón Ármann Steinsson skrifar Skoðun Dómsmálið sem gæti kippt grunninum undan Heidelberg-verksmiðjunni Jón Hjörleifur Stefánsson skrifar Skoðun Viljum við sósíalisma? Reynir Böðvarsson skrifar Skoðun Það er allt í lagi að vera þú sjálfur - Opið bréf til Snorra Mássonar Kári Stefánsson skrifar Skoðun Rjúfum kyrrstöðu í vegaframkvæmdum um allt land G.Svana Sigurjónsdóttir skrifar Skoðun Lýðheilsa bænda Unnur Rán Reynisdóttir,Arnar Páll Gunnlaugsson skrifar Skoðun Hvenær á að skattleggja lífeyri? Inn eða út? Ragnar Þór Ingólfsson skrifar Skoðun Glasið er hálffullt Ingveldur Anna Sigurðardóttir skrifar Skoðun Skilvirkari og einfaldari stjórnsýsla í þágu almennings Guðlaugur Þór Þórðarson skrifar Skoðun Gervilíf Geir Gunnar Markússon skrifar Skoðun Málsvari hinsegin samfélagsins og mannréttinda Guðmundur Ingi Guðbrandsson skrifar Skoðun Framtíð til sölu Júlíus Kristjánsson skrifar Skoðun Kona, vertu ekki fyrir! Elín Björg Jónsdóttir,Halldóra Sigríður Sveinsdóttir,Hrafnhildur Lilja Harðardóttir skrifar Skoðun Hagsmunir Evrópu í orkumálum stangast á við okkar hagsmuni Magnús Gehringer skrifar Skoðun Eitt lag enn með Lilju Hópur óperusöngvara skrifar Skoðun Skaðsemi vindtúrbínuvera á íslenska náttúru Anna Sofía Kristjánsdóttir skrifar Skoðun Hver er munurinn á Viðreisn og Samfylkingu? Soffía Svanhvít Árnadóttir skrifar Skoðun Kennarinn sem hvarf Álfhildur Leifsdóttir skrifar Skoðun Hamborgarhryggur - minnst viðeigandi jólamaturinn Óskar H. Valtýsson skrifar Skoðun Annarra manna peningar eru peningar okkar allra Davíð Þór Jónsson skrifar Sjá meira
Í vikunni kemur Alþingi Íslendinga saman á ný. Helstu verkefni þingsins verða að vera aðgerðir til bjargar heimilunum í landinu. Hér dugar ekkert fum og fát, doði eða seinagangur líkt og einkennt hefur aðgerðir núverandi ríkisstjórnar." Þetta skrifaði ég fyrir tæpu ári síðan, þegar Alþingi kom aftur saman haustið 2009. Þessi orð eiga því miður enn fullan rétt á sér nú þegar Alþingi kemur saman til að afgreiða lagafrumvörp til aðstoðar heimilunum. Fum, fát, doði og seinagangur hafa einkennt ríkisstjórnina er kemur að skuldamálum heimilanna. Ráðherrar ríkisstjórnarinnar hafa einfaldlega verið í afneitun um nauðsyn þess að grípa til almennra aðgerða til aðstoðar heimilunum í landinu. Fullyrt er að sá ráðherra sem fer með efnahags- og viðskiptamál hafi lagst gegn aðgerðum fyrir heimilin og vísað nánast gjaldþrota einstaklingum á dómstóla landsins ef þeir hefðu eitthvað við aðgerðir, eða aðgerðaleysi fjármálafyrirtækja og stjórnvalda að athuga.Þannig virkaði skjaldborg ríkisstjórnarinnarLengi vel virtust einu úrræði ríkisstjórnarinnar vera að lengja tímabundið í hengingaról heimilanna. Sértæk skuldaaðlögun var nánast brandari þar sem enginn hvati var fyrir kröfuhafa að semja við heimilin, framkvæmd laga um greiðsluaðlögun seinleg og óskilvirk og enginn veit hvað á að gera við upphæðirnar sem safnast nú upp á greiðslujöfnunarreikningum. Bútasaumur stjórnarinnarHelstu tillögur ríkisstjórnarinnar ganga út að bæta þau lög sem þegar hafa verið samþykkt. Greiðsluaðlögun á að verða skilvirkari, gjaldþrot huggulegra og umboðsmaður skuldara tekur við hlutverki ráðgjafastofu heimilanna við að leiðbeina heimilunum í þann frumskóg úrræða sem stjórnvöld hafa skapað. Stjórnarliðar hafa einnig lagt áherslu á að kynna þessi úrræði vel, því að þeirra mati er greinilegt að heimilin hafa bara ekki skilið snilld þeirra. Vandinn hefur ekki verið að heimilin hafi ekki skilið úrræði ríkisstjórnarinnar, heldur eru þau óréttlát og sýna skilningsleysi stjórnvalda á örvæntingu almennings. Frumkvæði FramsóknarFramsóknarmenn hafa talað fyrir því að vandi íslenskra heimila og fyrirtækja sé fyrst og fremst gífurlegur skuldavandi. Vandinn er það mikill að til að takast á við hann duga ekkert annað en almennar aðgerðir. Í efnahagstillögum flokksins sem kynntar voru í febrúar 2009 var lagt til að svigrúm bankanna vegna niðurfærslu lána yrði nýtt til varanlegrar leiðréttingar á höfuðstól þeirra. Samhliða yrði gripið til sértækra aðgerða vegna þeirra sem voru í mestum vandræðum.Í ljósi nýlegrar greinar Helga Hjörvars, formanns efnahags- og skattanefndar um sanngjarnar skuldaleiðréttingar, tel ég að mögulegt sé að ná þverpólitískri sátt um almennar aðgerðir vegna húsnæðislána. Húsnæðislán heimilanna eru hjá þremur aðilum: Íbúðalánasjóði, lífeyrissjóðum og fjármálafyrirtækjum. Íbúðalán viðskiptabankanna hafa þegar verið flutt yfir í nýju bankana með tugmilljarða króna afslætti. Dómur Hæstaréttar og sú niðurfærsla sem hefur þegar farið fram ætti að taka á leiðréttingu svokallaðra erlendra lána. Þá standa eftir Íbúðalánasjóður og lífeyrissjóðirnir.Fjármögnun aðgerðaNýleg viðskipti Seðlabankans við lífeyrissjóðina með Avens skuldabréfin hafa gefið lífeyrissjóðunum svigrúm til að færa niður íbúðalán sín um allt að 10-15%. Seðlabankinn hagnaðist einnig á þessum viðskiptum og því mætti láta þann hagnað renna til Íbúðalánasjóðs til niðurfærslu á lánasafni sjóðsins. Það mun hins vegar ekki duga til þar sem meginhluti húsnæðislána Íslendinga er hjá Íbúðalánasjóði og því mætti skoða ýmsar leiðir til að fjármagna þá niðurfærslu. Formaður efnahags- og skattanefndar bendir t.d. á hærri vaxtamun, skattlagningu á séreignasparnaði og sérstaka bankaskatta. Einnig mætti fara í útgáfu á nýjum skuldabréfaflokki líkt og sérfræðingar í málefnum Íbúðalánasjóðs hafa bent á.Í almennum aðgerðum liggur mesta réttlætið. Allir sitja við sama borð og fá sömu niðurfærsluna miðað við tegund viðkomandi láns. Þeir sem telja sig ekki þurfa niðurfærslu geta hafnað henni og íslenska ríkið notað skattkerfið til að jafna stöðu manna á grundvelli eigna og tekna. Auknar skatttekjur vegna niðurfærslunnar og aukinnar samneyslu væru svo nýttar til að auka við eigið fé bankanna, Íbúðalánasjóðs eða til að rétta af stöðu ríkisins.Þjóðarsátt er nauðsynÞað er nauðsynlegt að leita þjóðarsáttar. Þjóðarsátt gengur út á að gera sér grein fyrir að við erum öll í sama báti. Enginn getur fengið allt sem hann vill, hvorki fjármálafyrirtækin né heimilin, atvinnurekendur eða verkalýðurinn, stjórn eða stjórnarandstaða.Tími er til kominn að stjórnmálamenn og hagsmunaaðilar komi sér saman um alvöru þjóðarsátt - fyrir okkur öll.
Við sem förum til Tenerife - Vaxta og húsnæðispyntingar á almenningi komið frá lífeyrissjóðum og leigufélögum Hreinn Pétursson Skoðun
Skoðun Nándarhryðjuverk er mannréttindabrot sem fær lítil viðbrögð frá samfélaginu Birna Sól Daníelsdóttir, Helga Benediktsdóttir,Telma Lísa Elmarsdóttir skrifar
Skoðun Willum Þór – fyrir konur Heiðdís Geirsdóttir,Halla Karen Kristjánsdóttir,Hjördís Guðný Guðmundsdóttir skrifar
Skoðun Við sem förum til Tenerife - Vaxta og húsnæðispyntingar á almenningi komið frá lífeyrissjóðum og leigufélögum Hreinn Pétursson skrifar
Skoðun Stöndum með trans börnum og foreldrum þeirra! Birna Guðmundsdóttir,Elín Oddný Sigurðardóttir,Ynda Eldborg skrifar
Skoðun Dómsmálið sem gæti kippt grunninum undan Heidelberg-verksmiðjunni Jón Hjörleifur Stefánsson skrifar
Skoðun Það er allt í lagi að vera þú sjálfur - Opið bréf til Snorra Mássonar Kári Stefánsson skrifar
Skoðun Kona, vertu ekki fyrir! Elín Björg Jónsdóttir,Halldóra Sigríður Sveinsdóttir,Hrafnhildur Lilja Harðardóttir skrifar
Við sem förum til Tenerife - Vaxta og húsnæðispyntingar á almenningi komið frá lífeyrissjóðum og leigufélögum Hreinn Pétursson Skoðun