Skoðun

Hver er réttur barna á Íslandi?

François Scheefer skrifar
24. október 2007 varð ég fyrstur foreldra á Íslandi til að biðja Héraðsdóm Reykjavíkur að knýja fram umgengni við barn með aðför að lögheimilisforeldri þess vegna ítrekaðra brota á umgengnisrétti skv. 50. gr. Barnalaga.

Áður en til þess kom hafði dóttir mín upplifað ólöglega tálmun í eitt ár og níu mánuði, eða frá 9. janúar 2006. Hinn 30. október það ár voru dagsektir lagðar á lögheimilisforeldrið í hundrað daga skv. 48. gr Barnalaga til að að stoppa ólöglega tálmun. Enda höfðum við dóttir mín rétt á að njóta fjölskyldulífs aðra hverja helgi, annað hvert þriðjudagskvöld, auk fjögurra vikna sumarfrís, skv. úrskurði Sýslumannsins í Reykjavík, í anda fyrstu setningar 28. gr. Barnalaga um uppeldisskyldur, og skv. 71. gr. stjórnarskrárinnar um heimili og fjölskyldu.

Aðfararúrræðið tók 14 mánuði og allan þann tíma hélt tálmunin áfram í ýmsu formi. Dóttir mín fékk ekki fulla umgengni við mig fyrr en 31. desember 2008 og höfðum við þá verið meira og minna aðskilin vegna ólöglegra tálmana í tæp þrjú ár.

Enga hjálp að fáOg í dag er ég nú í sjötta sinn tilneyddur til að krefjast dagsekta skv 48. gr. Barnalaga vegna slíkra brota, því auk dagsektarmáls frá 27. apríl, hófst nýtt slíkt mál hjá Sýslumanninum í Reykjavík 11. júní. Lögheimilisforeldrið braut réttarsátt Héraðsdóms Reykjavíkur frá 2. júní 2008 um endurfundi um helgar frá kl. 14 á föstudegi til mánudagsmorguns og ákvað fyrirvaralaust að samvistir helgarinnar eigi framvegis að hefjast kl. 18. Það tilkynnti að það hefði ákveðið að tálma lögvarðan umgengnisrétt dóttur minnar allan júnímánuð, minnka lögbundið fjögurra vikna sumarfrí okkar í eina viku – og tjáði mér auk þess án lögbundinna skýringa að barnið hafi verið sent út á land.

Ég gerði strax Sýslumanninum í Reykjavík, lögreglunni, Barnavernd Reykjavíkur og Barnaverndarstofu viðvart og sendi beiðnir um hjálp til þessara aðila. Auk þess sendi lögmaður minn Barnavernd Reykjavíkur þrjú bréf, sýslumanninum þrjú bréf og tvö bréf til gerandans. En engin svör hafa borist, hvorki til mín né lögmanns míns nema almenn staðfesting á dagsektum frá sýslumanni og bréf til mín frá Barnaverndarstofu, sem segir að málið verði skoðað og að ég þurfi að bíða eftir svörum í allt að tólf mánuði.

Það er enga hjálp að fá. Ég fæ hvorki svör né aðstoð frá þeim stofnunum sem eiga að koma í veg fyrir brot af þessu tagi. Barnavernd Reykjavíkur hefur ekki svarað mér í átta mánuði. Á þessum tímapunkti hef ég ekki hugmynd um hvað hefur orðið um dóttur mína. Ég er algjörlega úrræðalaus. Umboðsmaður Alþingis getur ekkert gert. Hvað þá umboðsmaður barna. Hvert á ég að leita?

Hvað er að íslenskum lögum ?Frá sumarlokum 2002, eða á síðastliðnum tíu árum hafa lögvarðir úrskurðir sýslumanns og réttarsátt Héraðsdóms Reykjavíkur um umgengnisrétt barnsins aldrei verið virtir til fulls af lögheimilisforeldri þess. Á þessum tíu árum hefur dóttir mín aðeins varið um 10% af lífi sínu með mér sem umgengnisforeldri hennar. Öll árin hafa einkennst af annað hvort einhverri eða mikilli tálmun. Á tveimur árum hafa brotin varað allt árið, eða 2006 og 2007. Þau eru nú orðin vel á annað hundrað. Og réttarkerfið virðist láta sér í léttu rúmi liggja þótt allt þetta bitni á bæði barninu og mér, jafnvel þótt 65. gr. stjórnarskrárinnar segi að allir skulu vera jafnir fyrir lögum og njóta mannréttinda án tillits til kynferðis, trúarbragða, skoðana, þjóðernisuppruna, kynþáttar, litarháttar, efnahags, ætternis og stöðu að öðru leyti.

Hvað er að íslenskum lögum og þeim stofnunum sem eiga að vernda rétt barna og almennra borgara á Íslandi? Hver er réttur barna í íslensku þjóðfélagi? Eru íslensk börn réttindalaus fórnarlömb jafnvel þeirra sem eiga að vernda þau? Og hafa börn og foreldrar þeirra engan rétt gagnvart lögheimilisforeldrum á Íslandi?

12. grein Barnasáttmála Sameinuðu þjóðanna og 43. grein Barnalaga eiga að tryggja rétt barns til að tjá sig og að á það sé hlustað. En svo virðist sem þetta sé ekki virt á Íslandi. Enginn virðist taka skoðanir barns alvarlega. Gera embættismenn sér grein fyrir því að slíkt er glæpsamlegt athæfi?

Ferlið sem ég fór í gegnum frá 9. janúar 2006 til 31. desember 2008 tók tæp þrjú ár. Og nú stend ég í sjötta sinn frammi fyrir því að hefja sama ferli á ný. Hvernig getur slíkt staðist í vestrænu réttarríki?




Skoðun

Skoðun

Kona, vertu ekki fyrir!

Elín Björg Jónsdóttir,Halldóra Sigríður Sveinsdóttir,Hrafnhildur Lilja Harðardóttir skrifar

Sjá meira


×