Sátt um sjúkrahús? Torfi Hjartarson skrifar 30. nóvember 2012 08:00 Ákvörðun um uppbyggingu Landspítala-Háskólasjúkrahúss við Hringbraut hefur lengi legið fyrir og fyrir henni eru ýmis rök sem ekki verða tíunduð hér. Í skipulagsráði Reykjavíkur hefur ríkt samhljómur um að ekki verði horfið frá þessum stað svo lengi sem koma megi starfseminni fyrir í sæmilegri sátt við borgarbúa og gott borgarskipulag. Enda er það svo að tillaga um deiliskipulag sjúkrahússins við Hringbraut hefur verið til umfjöllunar í ráðinu um langt skeið. Svonefndur SPITAL-hópur leggur tillöguna fram og vinnur jafnframt að forhönnun bygginga.Tillaga um stóran kjarna Byggt er á verðlaunatillögu úr samkeppni. Gert er ráð fyrir að sjúkrahús og ýmis tengd starfsemi sé í nokkrum byggingum í því skyni að fella skipulag að byggð í nágrenninu og töluvert er dregið úr umfangi eldri hugmynda. Engu að síður er í fyrri áfanga skipulagsins mikill þungi uppbyggingar á svæðinu suðvestanverðu, næst Barónsstíg, Einarsgarði og nýrri Hringbraut. Þar er Hringbrautin gamla látin víkja fyrir gríðarstórum meðferðar- eða bráðakjarna sunnan við barnaspítalabygginguna sem þarna var reist fyrir nokkrum árum. Kjarninn er á við húsakynni IKEA að lengd og breidd og miklu hærri, það er leitun að öðru eins stórhýsi á öllu höfuðborgarsvæðinu. Austar á lóðinni, nær mislægum gatnamótum og Snorrabraut, er uppbygging lítil þar til í síðari áfanga sem enginn veit hvenær verður né í hvaða mynd þó að fyrir liggi hugmyndir hönnunarhópsins um þann áfanga líka. Við Eiríksgötu er uppbygging lítil og efst á gömlu spítalalóðinni, ofan við svonefnda K-byggingu, er ekki gert ráð fyrir byggingum.Togstreita um tilhögun og umfang Skipulagsráð fjallaði á sínum tíma um forsendur hugmyndasamkeppninnar áður en hún fór fram. Ráðið kallaði þá þegar eftir meiri áherslu á lóðina austanverða og benti á að nýta mætti rými og uppbyggingarmöguleika norðan gömlu Hringbrautar í nágrenni við eldri byggingar. Því miður tóku keppendur lítið mið af þessu heldur lögðu sig fram um að mæta hugmyndum um mikla uppbyggingu sunnan gömlu Hringbrautar og sem allra nánust tengsl bráðakjarna við húsakynni barnaspítala og kvennadeildar. Jafnframt var farið að ósk sjúkrahússins um gríðarstóran kjarna til að tryggja öryggi og hámarka hagræðingu í rekstri. Umfang kjarnans ber umhverfið ofurliði en hönnunarhópurinn hefur ekki viljað breyta sínum áherslum og í raun gengið í öfuga átt. Í stað þess að draga úr umfanginu var krafist hækkunar á húsinu um eina hæð til að geta betur komið þar fyrir tæknibúnaði. Samkomulag náðist um að borgin fengi tækifæri til uppbyggingar á lóðum vestan Barónsstígs (reit Umferðarmiðstöðvar BSÍ) og næst nýrri Hringbraut auk þess sem farið verður í einhverja samvinnu um þróunarmöguleika á spítalasvæðinu austanverðu. Samt hefur hugmyndum um sjálfa kjarnabygginguna og meginþunga uppbyggingar nær ekkert verið hnikað. Þessu hefur almenningur nú harðlega mótmælt í lögbundnu umsagnarferli.Undarleg þversögn Í ofangreindu ferli felst undarleg þversögn. Á sama tíma og ráðið og borgarbúar allir hafa haft skipulagshugmyndir hönnunarhópsins til umfjöllunar og lýst margvíslegum áhyggjum af hugmyndunum hafa hönnuðir setið við forhönnun bygginga sem enginn veit hvort hljóta samþykki ráðsins. Meira en átta hundrað athugasemdir hafa borist skipulagsráði og staðfesta þótt seint sé að áhyggjur ráðsins af umfangsmiklum byggingum eru á rökum reistar. Á móti standa skipulagshugmyndir SPITAL-hópsins og öll sú forhönnunarvinna sem þegar hefur farið fram. Pólitískt umhverfi er svo með þeim hætti að allar ákvarðanir verða vandasamar, hart er sótt að dugandi ríkisstjórn, brýnt er að byggja nýjan spítala, þarfir atvinnulífsins fyrir auknar framkvæmdir eru öllum kunnar, þjóðin vill öfluga heilbrigðisþjónustu en býr við takmörkuð fjárráð. Og svo eru margir sem enn andmæla sjúkrahúsi á þessum stað, vilja henda dæminu öllu upp í loft og leita annað með uppbygginguna.Afstaða í skipulagsráði Sá sem hér skrifar og situr í skipulagsráði fyrir hönd Vinstri-grænna er ekki í síðastnefnda hópnum, þeim sem helst vill nýjan spítala á öðrum stað. Þvert á móti finnst mér eins og fleirum í mínum flokki brýnt að sjá nýjar spítalabyggingar rísa við Hringbraut. Ég hef aftur á móti alltaf ætlast til þess og talað fyrir því á fundum ráðsins að ráðið knýi fram breytingar á kjarnabyggingunni, hún sé einfaldlega of stór og hvíli of nærri smágerðri byggð við Barónsstíg. Ég hef eins og fleiri bent á möguleika austar á svæðinu og ítrekað dregið fram mikilvægi Snorrabrautar í borgarskipulaginu, líka þegar byggt verður upp í Vatnsmýri. Þá götu þarf að styðja betur en gert er í fyrirliggjandi tillögum. Ég hef spurt hvort ekki megi endurskoða þótt ekki væri nema eitthvað af þeirri starfsemi sem koma á fyrir í kjarnanum, draga úr umfanginu eða færa í aðrar byggingar, hvort ekki megi rýma betur til austan við gömlu spítalabygginguna og byggja upp þar eða færa til rannsóknarhús sunnan kjarnans og koma hluta hans fyrir þar. Svörin eru öll á eina leið, rætt hafi verið við hönnunarhópinn og kjarnanum verði ekki haggað, það sé bara ekki hægt að gera þetta öðruvísi! Samt er hann of stór, samt liggja fyrir næstum þúsund athugasemdir sem flestar ganga í eina átt, byggingarmagnið er of mikið, spítalinn og kjarninn sérstaklega er of frekur í umhverfi sínu ef ekki verða gerðar á honum breytingar.Ekki tjaldað til einnar nætur Þetta er staðan og nú er að hrökkva eða stökkva fyrir skipulagsráð, að samþykkja tillögur SPITAL-hópsins eða hafna þeim eins og þær liggja fyrir. Ég skora á ráðið og borgaryfirvöld að bregðast vel við réttmætum athugasemdum almennings og láta gera nauðsynlegar breytingar sem leitt geta til samfélagslegrar sáttar um þetta brýna og þýðingarmikla verkefni. Sú vinna þarf að hafa öfluga heilbrigðisþjónustu á félagslegum grunni, þjóðhagslega hagkvæmni til lengri tíma litið og gæði í borgarskipulagi að leiðarljósi. Hér er ekki tjaldað til einnar nætur. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Skoðun Mest lesið Bob Marley og íslenskar kosningar Gísli Hvanndal Jakobsson Skoðun Örvæntingarfullur maður sker út grasker Þórður Snær Júlíusson Skoðun Ég var barnið sem vildi ekki taka í höndina á kennaranum sínum Fida Abu Libdeh Skoðun Sjálfstæðisflokkur hækkar kostnað heimilanna Kristrún Frostadóttir Skoðun Gerum þetta að kosningamáli Ágúst Ólafur Ágústsson Skoðun Ölmusuhagkerfið Unnur Rán Reynisdóttir Skoðun Eru vaxtarmörkin vandinn? Dóra Björt Guðjónsdóttir Skoðun Stóri grænþvotturinn Heiðrún Lind Marteinsdóttir Skoðun Fyrirmyndarstjórn Viðreisnar og Samfylkingar á Reykjavíkurborg? Diljá Mist Einarsdóttir Skoðun Búum til „vandamál“ – leysum það með samræmdum prófum Árelía Eydís Guðmundsdóttir Skoðun Skoðun Skoðun Ég er deildarstjóri í leikskóla Helga Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Draumastarfið Arnfríður Hermannsdóttir skrifar Skoðun Hjartsláttur sjávarbyggðanna Lilja Rafney Magnúsdóttir skrifar Skoðun Erum við tilbúin til að bæta menntakerfið okkar? Jónína Einarsdóttir skrifar Skoðun Eru vaxtarmörkin vandinn? Dóra Björt Guðjónsdóttir skrifar Skoðun Búum til „vandamál“ – leysum það með samræmdum prófum Árelía Eydís Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Þöggun Guðbjörg Ása Jóns Huldudóttir,Margrét Kristín Blöndal,Margrét Rut Eddudóttir,Lukka Sigurðardóttir,Sigtryggur Ari Jóhannsson,Halldóra Jóhanna Hafsteins Âû skrifar Skoðun Ölmusuhagkerfið Unnur Rán Reynisdóttir skrifar Skoðun Fyrirmyndarstjórn Viðreisnar og Samfylkingar á Reykjavíkurborg? Diljá Mist Einarsdóttir skrifar Skoðun Sjálfstæðisflokkur hækkar kostnað heimilanna Kristrún Frostadóttir skrifar Skoðun Hvar er mannúðin? Davíð Sól Pálsson skrifar Skoðun Gerum þetta að kosningamáli Ágúst Ólafur Ágústsson skrifar Skoðun Stóri grænþvotturinn Heiðrún Lind Marteinsdóttir skrifar Skoðun Örvæntingarfullur maður sker út grasker Þórður Snær Júlíusson skrifar Skoðun Vill íslenska þjóðin halda í einmenninguna? Matthildur Björnsdóttir skrifar Skoðun Inngilding eða „aðskilnaður“? Jasmina Vajzović Crnac skrifar Skoðun Vonin má aldrei deyja Guðmunda G. Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Ég var barnið sem vildi ekki taka í höndina á kennaranum sínum Fida Abu Libdeh skrifar Skoðun Um áhrif niðurskurðar á fjárlögum 2025 til kvikmyndagerðar og lista Steingrímur Dúi Másson skrifar Skoðun Bob Marley og íslenskar kosningar Gísli Hvanndal Jakobsson skrifar Skoðun Fólk eða fífl? Anna Gunndís Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Eru til lausnir við mönnunarvanda heilsugæslunnar? Gunnlaugur Már Briem skrifar Skoðun Er eitthvað mál að handtaka börn? Elsa Bára Traustadóttir skrifar Skoðun Er ferðaþjónusta útlendingavandamál? Halla Signý Kristjánsdóttir skrifar Skoðun Íslenska kerfið framleiðir afbrotamenn Ágústa Ágústsdóttir skrifar Skoðun Ekki fokka þessu upp! Gunnar Dan Wiium skrifar Skoðun Kosningaloforð og hvað svo? Björn Snæbjörnsson skrifar Skoðun Fólk, fjárfestingar og framfarir Baldur Thorlacius skrifar Skoðun Húsnæðis- og skipulagsmál Anna Sofía Kristjánsdóttir skrifar Skoðun Falleinkunn fyrrum forseta Vilhjálmur Þorsteinsson,Viktor Orri Valgarðsson skrifar Sjá meira
Ákvörðun um uppbyggingu Landspítala-Háskólasjúkrahúss við Hringbraut hefur lengi legið fyrir og fyrir henni eru ýmis rök sem ekki verða tíunduð hér. Í skipulagsráði Reykjavíkur hefur ríkt samhljómur um að ekki verði horfið frá þessum stað svo lengi sem koma megi starfseminni fyrir í sæmilegri sátt við borgarbúa og gott borgarskipulag. Enda er það svo að tillaga um deiliskipulag sjúkrahússins við Hringbraut hefur verið til umfjöllunar í ráðinu um langt skeið. Svonefndur SPITAL-hópur leggur tillöguna fram og vinnur jafnframt að forhönnun bygginga.Tillaga um stóran kjarna Byggt er á verðlaunatillögu úr samkeppni. Gert er ráð fyrir að sjúkrahús og ýmis tengd starfsemi sé í nokkrum byggingum í því skyni að fella skipulag að byggð í nágrenninu og töluvert er dregið úr umfangi eldri hugmynda. Engu að síður er í fyrri áfanga skipulagsins mikill þungi uppbyggingar á svæðinu suðvestanverðu, næst Barónsstíg, Einarsgarði og nýrri Hringbraut. Þar er Hringbrautin gamla látin víkja fyrir gríðarstórum meðferðar- eða bráðakjarna sunnan við barnaspítalabygginguna sem þarna var reist fyrir nokkrum árum. Kjarninn er á við húsakynni IKEA að lengd og breidd og miklu hærri, það er leitun að öðru eins stórhýsi á öllu höfuðborgarsvæðinu. Austar á lóðinni, nær mislægum gatnamótum og Snorrabraut, er uppbygging lítil þar til í síðari áfanga sem enginn veit hvenær verður né í hvaða mynd þó að fyrir liggi hugmyndir hönnunarhópsins um þann áfanga líka. Við Eiríksgötu er uppbygging lítil og efst á gömlu spítalalóðinni, ofan við svonefnda K-byggingu, er ekki gert ráð fyrir byggingum.Togstreita um tilhögun og umfang Skipulagsráð fjallaði á sínum tíma um forsendur hugmyndasamkeppninnar áður en hún fór fram. Ráðið kallaði þá þegar eftir meiri áherslu á lóðina austanverða og benti á að nýta mætti rými og uppbyggingarmöguleika norðan gömlu Hringbrautar í nágrenni við eldri byggingar. Því miður tóku keppendur lítið mið af þessu heldur lögðu sig fram um að mæta hugmyndum um mikla uppbyggingu sunnan gömlu Hringbrautar og sem allra nánust tengsl bráðakjarna við húsakynni barnaspítala og kvennadeildar. Jafnframt var farið að ósk sjúkrahússins um gríðarstóran kjarna til að tryggja öryggi og hámarka hagræðingu í rekstri. Umfang kjarnans ber umhverfið ofurliði en hönnunarhópurinn hefur ekki viljað breyta sínum áherslum og í raun gengið í öfuga átt. Í stað þess að draga úr umfanginu var krafist hækkunar á húsinu um eina hæð til að geta betur komið þar fyrir tæknibúnaði. Samkomulag náðist um að borgin fengi tækifæri til uppbyggingar á lóðum vestan Barónsstígs (reit Umferðarmiðstöðvar BSÍ) og næst nýrri Hringbraut auk þess sem farið verður í einhverja samvinnu um þróunarmöguleika á spítalasvæðinu austanverðu. Samt hefur hugmyndum um sjálfa kjarnabygginguna og meginþunga uppbyggingar nær ekkert verið hnikað. Þessu hefur almenningur nú harðlega mótmælt í lögbundnu umsagnarferli.Undarleg þversögn Í ofangreindu ferli felst undarleg þversögn. Á sama tíma og ráðið og borgarbúar allir hafa haft skipulagshugmyndir hönnunarhópsins til umfjöllunar og lýst margvíslegum áhyggjum af hugmyndunum hafa hönnuðir setið við forhönnun bygginga sem enginn veit hvort hljóta samþykki ráðsins. Meira en átta hundrað athugasemdir hafa borist skipulagsráði og staðfesta þótt seint sé að áhyggjur ráðsins af umfangsmiklum byggingum eru á rökum reistar. Á móti standa skipulagshugmyndir SPITAL-hópsins og öll sú forhönnunarvinna sem þegar hefur farið fram. Pólitískt umhverfi er svo með þeim hætti að allar ákvarðanir verða vandasamar, hart er sótt að dugandi ríkisstjórn, brýnt er að byggja nýjan spítala, þarfir atvinnulífsins fyrir auknar framkvæmdir eru öllum kunnar, þjóðin vill öfluga heilbrigðisþjónustu en býr við takmörkuð fjárráð. Og svo eru margir sem enn andmæla sjúkrahúsi á þessum stað, vilja henda dæminu öllu upp í loft og leita annað með uppbygginguna.Afstaða í skipulagsráði Sá sem hér skrifar og situr í skipulagsráði fyrir hönd Vinstri-grænna er ekki í síðastnefnda hópnum, þeim sem helst vill nýjan spítala á öðrum stað. Þvert á móti finnst mér eins og fleirum í mínum flokki brýnt að sjá nýjar spítalabyggingar rísa við Hringbraut. Ég hef aftur á móti alltaf ætlast til þess og talað fyrir því á fundum ráðsins að ráðið knýi fram breytingar á kjarnabyggingunni, hún sé einfaldlega of stór og hvíli of nærri smágerðri byggð við Barónsstíg. Ég hef eins og fleiri bent á möguleika austar á svæðinu og ítrekað dregið fram mikilvægi Snorrabrautar í borgarskipulaginu, líka þegar byggt verður upp í Vatnsmýri. Þá götu þarf að styðja betur en gert er í fyrirliggjandi tillögum. Ég hef spurt hvort ekki megi endurskoða þótt ekki væri nema eitthvað af þeirri starfsemi sem koma á fyrir í kjarnanum, draga úr umfanginu eða færa í aðrar byggingar, hvort ekki megi rýma betur til austan við gömlu spítalabygginguna og byggja upp þar eða færa til rannsóknarhús sunnan kjarnans og koma hluta hans fyrir þar. Svörin eru öll á eina leið, rætt hafi verið við hönnunarhópinn og kjarnanum verði ekki haggað, það sé bara ekki hægt að gera þetta öðruvísi! Samt er hann of stór, samt liggja fyrir næstum þúsund athugasemdir sem flestar ganga í eina átt, byggingarmagnið er of mikið, spítalinn og kjarninn sérstaklega er of frekur í umhverfi sínu ef ekki verða gerðar á honum breytingar.Ekki tjaldað til einnar nætur Þetta er staðan og nú er að hrökkva eða stökkva fyrir skipulagsráð, að samþykkja tillögur SPITAL-hópsins eða hafna þeim eins og þær liggja fyrir. Ég skora á ráðið og borgaryfirvöld að bregðast vel við réttmætum athugasemdum almennings og láta gera nauðsynlegar breytingar sem leitt geta til samfélagslegrar sáttar um þetta brýna og þýðingarmikla verkefni. Sú vinna þarf að hafa öfluga heilbrigðisþjónustu á félagslegum grunni, þjóðhagslega hagkvæmni til lengri tíma litið og gæði í borgarskipulagi að leiðarljósi. Hér er ekki tjaldað til einnar nætur.
Skoðun Þöggun Guðbjörg Ása Jóns Huldudóttir,Margrét Kristín Blöndal,Margrét Rut Eddudóttir,Lukka Sigurðardóttir,Sigtryggur Ari Jóhannsson,Halldóra Jóhanna Hafsteins Âû skrifar
Skoðun Fyrirmyndarstjórn Viðreisnar og Samfylkingar á Reykjavíkurborg? Diljá Mist Einarsdóttir skrifar
Skoðun Um áhrif niðurskurðar á fjárlögum 2025 til kvikmyndagerðar og lista Steingrímur Dúi Másson skrifar