Heitir rassar og hárlaus höfuð Sif Sigmarsdóttir skrifar 22. maí 2013 06:00 Eftirfarandi viðbrögð hefur skemmtikraftur líklega aldrei þurft að heyra eftir að viðskiptavinur spyr hann hvað hann rukki fyrir vinnu sína: „Hva, þú getur nú gert þetta ódýrt fyrir okkur, við erum aðeins nokkrir aumingjans frímúrarar að halda árshátíð og okkur vantar bara einhvern til að segja örfáa brandara milli kuflatískusýningarinnar og kynningarinnar á nýja leynilega handabandinu okkar.“ Eða: „Hva, þú getur nú gert þetta ódýrt fyrir okkur, við erum bara nokkrar húsmæður úr Vesturbænum að halda Tupperware-partí; nokkrir brandarar geta varla kostað jafnmikið og plastbox með loftþéttu loki.“ Svo virðist hins vegar sem sumum þyki það boðleg krafa að skemmtikraftar og listamenn svo gott sem gefi vinnu sína þegar kemur að einum þjóðfélagshóp. Skemmtikrafturinn Sverrir Þór Sverrisson, betur þekktur sem Sveppi, sagði frá því í þættinum Grínistar hringborðsins á Rás 2 fyrir nokkrum vikum að hann væri yfirleitt til í að skemmta hverjum sem er hvar sem er fyrir utan það að hann forðaðist barnaafmæli „eins og heitan eldinn“. Hann furðaði sig á því að þegar kæmi að slíkum samkomum virtist viðkvæði foreldranna yfirleitt eitthvað í þessa veru: „Hva, þú getur nú gert þetta ódýrt – þetta er bara fyrir börnin.“ „Designer“ bollakökur og heimalagaður hummus Mér varð hugsað til frásagnar Sveppa þegar ég hætti mér um helgina inn í barnavöruverslun. Ég hafði upphaflega talið að viðhorf foreldranna sem fannst skemmtikrafturinn vel geta haft ofan af fyrir litla Jóni eða litlu Gunnu fyrir klink stafaði af nísku. En þegar afgreiðslumaður tók að ota að mér barnakerru sem kostaði meira en bíllinn minn rann upp fyrir mér ljós. Það er ótrúlegt hverju bíræfnir sölumenn geta prangað inn á foreldra. Með því að spila á óöryggi þeirra eins og fjórhentir píanóleikarar með tíu putta á hverri tekst þeim að telja skynsamasta fólki trú um að ekkert barn muni vaxa farsællega úr grasi og eiga velgengni að fagna í lífinu án þess að því sé skeint með tauþurrkum hituðum í þar til gerðum tuskuhitara, það sé baðað upp úr vatni sem mælt er með sérstökum baðhitamæli og hárlaust höfuðið sé greitt daglega með bursta úr geitahárum. Að markaður sé fyrir vörur sem þessar sýnir að foreldrar eru svo sannarlega ekki nískir þegar kemur að litlu prinsunum, prinsessunum, gullmolunum eða augasteinunum. En ef það er ekki níska sem veldur því að foreldrum finnst að Sveppi geti vel sagt brandara fyrir slikk innan um „designer“ bollakökur, glútenlausar súkkulaðitertur og heimalagaðan hummus í Georg Jensen skálum, hvað er það þá?Pixlaður Súper Maríó Árið 2009 birtist í Morgunblaðinu viðtal við Þorgrím Þráinsson, einn helsta barna- og unglingabókahöfund landsins. Þar greindi Þorgrímur frá því að á þeim 20 árum sem hann hafði sótt um starfslaun listamanna í launasjóð rithöfunda hefði hann 19 sinnum fengið neitun. Ég leyfi mér að fullyrða að síðan þá hafi aðeins nei-unum fjölgað. Þarna liggur hundurinn grafinn. Ástæða þess að fólki finnst Sveppi geta skemmt börnunum fyrir mun lægra verð en þeim fullorðnu er sú landlæga trú að þegar kemur að barna- og unglingamenningu þurfi ekkert að vera að vanda of mikið til verksins; það megi bara kasta í krakkana einhverju hálfbökuðu fóðri og þeir láti sér það vel líka. Hvers vegna ætti Sveppi að rukka fullt verð þegar hann þarf ekki að vanda sig jafnmikið og ef áhorfendur hans væru fullorðið fólk með fágaðan smekk? Hvers vegna að sóa listamannalaunum í Þorgrím Þráinsson þegar það er einfaldlega hægt að henda í krakkana einhverri af gömlu bókunum hans? Fyrir mánuði var Dagur bókarinnar haldinn hátíðlegur. Í tilefni hans var gefinn út bæklingurinn Lestur er lykill sem fjallar um mikilvægi lestrar fyrir þroska og framtíð barna. Að gefa út bækling er fínt mál. Til að börn og unglingar nenni að lesa þarf hins vegar að gefa út bækur. Nýjar bækur, vandaðar bækur, ögrandi bækur, skemmtilegar bækur. Hvaða foreldri myndi kaupa handa lífrænt öldum augasteininum sínum leikjatölvuna Nintendo ES frá árinu 1985 þar sem aðeins er hægt að spila pixlaðan Súper Maríó Bros?Allir heimsins bæklingar „Besta leiðin til að vekja athygli á bókum er með verðlaunum,“ sagði Dan Franklin, útgáfustjóri bresku bókaútgáfunnar Jonathan Cape sem gefur út höfunda á borð við Ian McEwan og Julian Barnes, í tilefni þess að í Bretlandi var verið að koma á fót nýjum bókmenntaverðlaunum sem kallast Folio-verðlaunin. „Bók getur fengið góða dóma en ekki selst í mörgum eintökum. Að vinna til verðlauna er hins vegar eins og að klífa upp hæsta stigann í Snákaspilinu.“ Ef sú lotning sem barna- og unglingabókmenntum er sýnd á tyllidögum á borð við Dag bókarinnar ætti sér einhverja stoð í raunveruleika hinna þrjú hundruð sextíu og fjögurra daga ársins væri löngu farið að veita Íslensku bókmenntaverðlaunin í flokki barna- og unglingabóka. Að verðlauna barnabækur með slíkum hætti myndi auka veg bókmenntagreinarinnar – og áhuga á henni – meira en allir heimsins bæklingar. Ég vil því beina eftirfarandi spurningu til Félags íslenskra bókaútgefenda sem stendur að verðlaununum: Er nokkuð því til fyrirstöðu að flokki barna- og unglingabókmennta verði bætt við Íslensku bókmenntaverðlaunin strax í ár? Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Sif Sigmarsdóttir Mest lesið Hvernig vogar þú þér að gera grín að Möggu Stínu? Elliði Vignisson Skoðun Ráðgátan um RÚV Helgi Brynjarsson Skoðun Skólamáltíðir í Hafnarfirði. Af hverju bauð enginn í verkið? Davíð Arnar Stefánsson Skoðun Hvetjandi refsing Reykjavíkurborgar Halla Gunnarsdóttir Skoðun Flækjustig í skjóli einföldunar Kolbrún Georgsdóttir Skoðun Lýst eftir afstöðu Viðreisnar til ríkisstyrkja Diljá Mist Einarsdóttir Skoðun Vegferð menntunar Bryngeir Valdimarsson Skoðun Hvað er í gangi? Jón Pétur Zimsen Skoðun Hjálpum fólki að eignast börn Hildur Sverrisdóttir Skoðun Lausnir í leikskólamálum Kristín Thoroddsen Skoðun Skoðun Skoðun Alþjóða geðheilbrigðisdagurinn – réttur til réttrar meðferðar Pétur Maack Þorsteinsson skrifar Skoðun Á að takmarka samfélagsmiðlanotkun barna? María Rut Kristinsdóttir skrifar Skoðun Hvernig vogar þú þér að gera grín að Möggu Stínu? Elliði Vignisson skrifar Skoðun Hvað er í gangi? Jón Pétur Zimsen skrifar Skoðun Lausnir í leikskólamálum Kristín Thoroddsen skrifar Skoðun Hjálpum fólki að eignast börn Hildur Sverrisdóttir skrifar Skoðun Ráðgátan um RÚV Helgi Brynjarsson skrifar Skoðun Hvetjandi refsing Reykjavíkurborgar Halla Gunnarsdóttir skrifar Skoðun Flækjustig í skjóli einföldunar Kolbrún Georgsdóttir skrifar Skoðun Lýst eftir afstöðu Viðreisnar til ríkisstyrkja Diljá Mist Einarsdóttir skrifar Skoðun Vegferð menntunar Bryngeir Valdimarsson skrifar Skoðun Almenningssamgöngur fyrir útvalda: Áskorun til stjórnar Strætó bs. og Reykjavíkurborgar Þorsteinn Árnason Sürmeli: skrifar Skoðun Forðumst að sérhagsmunir geti keypt sig til áhrifa í stjórnmálum Arna Lára Jónsdóttir skrifar Skoðun Bætt dagsbirta í Svansvottuðum byggingum Bergþóra Góa Kvaran skrifar Skoðun Skólamáltíðir í Hafnarfirði. Af hverju bauð enginn í verkið? Davíð Arnar Stefánsson skrifar Skoðun Nikótín, konur og krabbamein – gamlar hættur í nýjum búningi Jóhanna Kristjánsdóttir skrifar Skoðun Frelsi fylgir ábyrgð Eiríkur Björn Björgvinsson skrifar Skoðun Skilningsleysi á skaðsemi verðtryggingar Guðmundur Ásgeirsson skrifar Skoðun Menntakerfi í fremstu röð Guðmundur Ari Sigurjónsson skrifar Skoðun Enn ríkir áhugaleysi um afdrif fósturbarna Guðlaugur Kristmundsson,Sigurgeir B. Þórisson skrifar Skoðun Við viljum nafn Jón Kaldal skrifar Skoðun Stóra skekkjan í 13 ára aldurstakmarki samfélagsmiðla Skúli Bragi Geirdal skrifar Skoðun Er verið að blekkja almenning og sjómenn? Einar Hannes Harðarson skrifar Skoðun Væntingar á villigötum Hjálmtýr Heiðdal skrifar Skoðun Aðskilnaðurinn hlær Þórdís Hólm Filipsdóttir skrifar Skoðun Lágkúrulegur hversdagsleiki illskunnar Guðný Gústafsdóttir skrifar Skoðun Glerþakið brotið á alþjóðlega sjónverndardaginn Sigþór U. Hallfreðsson skrifar Skoðun Fögur fyrirheit sem urðu að engu Sigurður Eyjólfur Sigurjónsson skrifar Skoðun Ríkissjóður snuðaður um stórar fjárhæðir Sigurjón Þórðarson skrifar Skoðun Áfengi og íþróttir eiga enga samleið – áskorun til þingfulltrúa UMFÍ Árni Guðmundsson skrifar Sjá meira
Eftirfarandi viðbrögð hefur skemmtikraftur líklega aldrei þurft að heyra eftir að viðskiptavinur spyr hann hvað hann rukki fyrir vinnu sína: „Hva, þú getur nú gert þetta ódýrt fyrir okkur, við erum aðeins nokkrir aumingjans frímúrarar að halda árshátíð og okkur vantar bara einhvern til að segja örfáa brandara milli kuflatískusýningarinnar og kynningarinnar á nýja leynilega handabandinu okkar.“ Eða: „Hva, þú getur nú gert þetta ódýrt fyrir okkur, við erum bara nokkrar húsmæður úr Vesturbænum að halda Tupperware-partí; nokkrir brandarar geta varla kostað jafnmikið og plastbox með loftþéttu loki.“ Svo virðist hins vegar sem sumum þyki það boðleg krafa að skemmtikraftar og listamenn svo gott sem gefi vinnu sína þegar kemur að einum þjóðfélagshóp. Skemmtikrafturinn Sverrir Þór Sverrisson, betur þekktur sem Sveppi, sagði frá því í þættinum Grínistar hringborðsins á Rás 2 fyrir nokkrum vikum að hann væri yfirleitt til í að skemmta hverjum sem er hvar sem er fyrir utan það að hann forðaðist barnaafmæli „eins og heitan eldinn“. Hann furðaði sig á því að þegar kæmi að slíkum samkomum virtist viðkvæði foreldranna yfirleitt eitthvað í þessa veru: „Hva, þú getur nú gert þetta ódýrt – þetta er bara fyrir börnin.“ „Designer“ bollakökur og heimalagaður hummus Mér varð hugsað til frásagnar Sveppa þegar ég hætti mér um helgina inn í barnavöruverslun. Ég hafði upphaflega talið að viðhorf foreldranna sem fannst skemmtikrafturinn vel geta haft ofan af fyrir litla Jóni eða litlu Gunnu fyrir klink stafaði af nísku. En þegar afgreiðslumaður tók að ota að mér barnakerru sem kostaði meira en bíllinn minn rann upp fyrir mér ljós. Það er ótrúlegt hverju bíræfnir sölumenn geta prangað inn á foreldra. Með því að spila á óöryggi þeirra eins og fjórhentir píanóleikarar með tíu putta á hverri tekst þeim að telja skynsamasta fólki trú um að ekkert barn muni vaxa farsællega úr grasi og eiga velgengni að fagna í lífinu án þess að því sé skeint með tauþurrkum hituðum í þar til gerðum tuskuhitara, það sé baðað upp úr vatni sem mælt er með sérstökum baðhitamæli og hárlaust höfuðið sé greitt daglega með bursta úr geitahárum. Að markaður sé fyrir vörur sem þessar sýnir að foreldrar eru svo sannarlega ekki nískir þegar kemur að litlu prinsunum, prinsessunum, gullmolunum eða augasteinunum. En ef það er ekki níska sem veldur því að foreldrum finnst að Sveppi geti vel sagt brandara fyrir slikk innan um „designer“ bollakökur, glútenlausar súkkulaðitertur og heimalagaðan hummus í Georg Jensen skálum, hvað er það þá?Pixlaður Súper Maríó Árið 2009 birtist í Morgunblaðinu viðtal við Þorgrím Þráinsson, einn helsta barna- og unglingabókahöfund landsins. Þar greindi Þorgrímur frá því að á þeim 20 árum sem hann hafði sótt um starfslaun listamanna í launasjóð rithöfunda hefði hann 19 sinnum fengið neitun. Ég leyfi mér að fullyrða að síðan þá hafi aðeins nei-unum fjölgað. Þarna liggur hundurinn grafinn. Ástæða þess að fólki finnst Sveppi geta skemmt börnunum fyrir mun lægra verð en þeim fullorðnu er sú landlæga trú að þegar kemur að barna- og unglingamenningu þurfi ekkert að vera að vanda of mikið til verksins; það megi bara kasta í krakkana einhverju hálfbökuðu fóðri og þeir láti sér það vel líka. Hvers vegna ætti Sveppi að rukka fullt verð þegar hann þarf ekki að vanda sig jafnmikið og ef áhorfendur hans væru fullorðið fólk með fágaðan smekk? Hvers vegna að sóa listamannalaunum í Þorgrím Þráinsson þegar það er einfaldlega hægt að henda í krakkana einhverri af gömlu bókunum hans? Fyrir mánuði var Dagur bókarinnar haldinn hátíðlegur. Í tilefni hans var gefinn út bæklingurinn Lestur er lykill sem fjallar um mikilvægi lestrar fyrir þroska og framtíð barna. Að gefa út bækling er fínt mál. Til að börn og unglingar nenni að lesa þarf hins vegar að gefa út bækur. Nýjar bækur, vandaðar bækur, ögrandi bækur, skemmtilegar bækur. Hvaða foreldri myndi kaupa handa lífrænt öldum augasteininum sínum leikjatölvuna Nintendo ES frá árinu 1985 þar sem aðeins er hægt að spila pixlaðan Súper Maríó Bros?Allir heimsins bæklingar „Besta leiðin til að vekja athygli á bókum er með verðlaunum,“ sagði Dan Franklin, útgáfustjóri bresku bókaútgáfunnar Jonathan Cape sem gefur út höfunda á borð við Ian McEwan og Julian Barnes, í tilefni þess að í Bretlandi var verið að koma á fót nýjum bókmenntaverðlaunum sem kallast Folio-verðlaunin. „Bók getur fengið góða dóma en ekki selst í mörgum eintökum. Að vinna til verðlauna er hins vegar eins og að klífa upp hæsta stigann í Snákaspilinu.“ Ef sú lotning sem barna- og unglingabókmenntum er sýnd á tyllidögum á borð við Dag bókarinnar ætti sér einhverja stoð í raunveruleika hinna þrjú hundruð sextíu og fjögurra daga ársins væri löngu farið að veita Íslensku bókmenntaverðlaunin í flokki barna- og unglingabóka. Að verðlauna barnabækur með slíkum hætti myndi auka veg bókmenntagreinarinnar – og áhuga á henni – meira en allir heimsins bæklingar. Ég vil því beina eftirfarandi spurningu til Félags íslenskra bókaútgefenda sem stendur að verðlaununum: Er nokkuð því til fyrirstöðu að flokki barna- og unglingabókmennta verði bætt við Íslensku bókmenntaverðlaunin strax í ár?
Skoðun Alþjóða geðheilbrigðisdagurinn – réttur til réttrar meðferðar Pétur Maack Þorsteinsson skrifar
Skoðun Almenningssamgöngur fyrir útvalda: Áskorun til stjórnar Strætó bs. og Reykjavíkurborgar Þorsteinn Árnason Sürmeli: skrifar
Skoðun Forðumst að sérhagsmunir geti keypt sig til áhrifa í stjórnmálum Arna Lára Jónsdóttir skrifar
Skoðun Nikótín, konur og krabbamein – gamlar hættur í nýjum búningi Jóhanna Kristjánsdóttir skrifar
Skoðun Enn ríkir áhugaleysi um afdrif fósturbarna Guðlaugur Kristmundsson,Sigurgeir B. Þórisson skrifar
Skoðun Áfengi og íþróttir eiga enga samleið – áskorun til þingfulltrúa UMFÍ Árni Guðmundsson skrifar