Dagvistunarmál – byrjum á réttum enda! Rannveig Ernudóttir skrifar 25. maí 2018 08:30 Áttu ungt barn eða áttu von á einu slíku? Ertu búinn að sjá til þess að það fái dagvistun eftir að fæðingarorlofi lýkur? Það má líklega gera ráð fyrir að þú sért á hvolfi að reyna redda því enda er alvarlegur skortur á slíkum plássum. Við vitum öll að dagvistunarmálin eru í upplausn og nú keppast öll framboðin við að segja foreldrum að þau séu með lausnina. Eins og að tryggja börnum leikskólapláss frá 12-18 mánaða aldri, sem er ekki nýtt loforð. Við vitum vel af hverju það er skortur á leikskólaplássi, það er skortur á starfsfólki. Hér á landi er rekin láglaunastefna í umönnunarstörfum sem er auðvitað til skammar fyrir allt samfélagið. Leik- og grunnskólarnir eru dýrir í rekstri og er þeim kostnaði haldið niðri með lágum launum starfsfólks. Hér skortir fjármagn frá ríkinu til þess að gera þessa hluti vel því ekkert er mikilvægara en að börnin okkar séu í góðum höndum. Þetta er áherslumál Pírata fyrir næsta kjörtímabil. Að fá það fjármagn sem til þarf, frá ríkinu, til þess að við getum yfirgefið láglaunastefnu leik- og grunnskólanna. En hvað með dagforeldra og skortinn á þeim? Nú stefna allir flokkarnir á það að börn fái leikskólapláss 12-18 mánaða. Fæðingarorlofið er bara 9 mánuðir (reyndar bara 6 mánuðir fyrir einstæða foreldra) og er venjan hér á landi að setja þá barn til dagforeldris eða á ungbarnaleikskóla. Samtök atvinnulífsins vilja reyndar að leikskólar byrji að taka við 9 mánaða gömlum börnum og finnst það alveg frábær lausn frekar en að við berjumst fyrir lengra fæðingarorlofi. Það er hins vegar, satt best að segja, ekki gott fyrir ung börn að fara í langa dagvistunardvöl of fljótt frá foreldrum sínum yfir daginn. Það raskar geðtengslamyndun barna við foreldra sína, að vera án þeirra yfir daginn og veldur kvíða sem kemur í kjölfarið á uppsöfnuðu streituhormóni í heila barnsins. Umönnun og tengslamyndun foreldra og barns hefur áhrif á líkamlegan sem og andlegan þroska barnsins. Fyrstu árin skipta höfuðmáli fyrir framvindu heildstæðs þroska barnanna okkar. Hér er því mikið í húfi! Eigum við þá ekki heldur að stefna að því að vernda og styðja við eðlilegan þroska barnanna okkar, frekar en að troða þeim sem fyrst í leikskóla, svo Samtök atvinnulífsins fái nú örugglega alla vinnuþrælana eins fljótt og hægt er á vinnumarkaðinn? Hvort er eðlilegra að við aðlögum fjölskyldulífið að atvinnulífinu, eða að atvinnulífið aðlagi sig að fjölskyldunum? Við stöndum frammi fyrir því að ákveða hvort við viljum brúa þetta bil, svo foreldrarnir komist aftur út á vinnumarkaðinn sem fyrst, eða viljum við leggja áherslu á að skapa hér samfélag sem setur velferð barnanna í fyrsta sæti? Samfélag sem hentar börnum best og sem byggir upp hamingjusöm og heilbrigð börn. Samfélag sem býður börnum upp á skynsamlegt fæðingarorlof, til tveggja ára, með foreldrum sínum. Þar sem hvatinn er jafn fyrir báða foreldrana að taka út sitt orlof. Í slíku samfélagi myndi það þýða að barnið fengi góðan tíma til að tengjast foreldrum sínum, þau fengju öll tíma til að takast á við óreglulegan svefn og endalausar pestir. Því þótt þau séu í fæðingarorlofi að þá eru foreldrahópar og alls konar mannamót í gangi sem eru góð fyrir félagsþroska barnanna. Þar komast börnin í tæri við alls kyns bakteríur sem eru hollar fyrir þroska ónæmiskerfis ungra barna, upp að ákveðnu marki, allt á þeim hraða sem hentar barninu og foreldrum þess. Orlof með þessum hætti býður líka upp á alls konar skipulag, því orlofið þarf auðvitað að vera hægt að taka út á allt að þremur til fjórum árum, svo að hægt sé að sníða það að þörfum fjölskyldunnar. Það má alveg gera ráð fyrir því að foreldrar vilji fara aftur til vinnu eða í nám áður en þessi tvö ár eru liðin og það er í góðu lagi. Það getur nefnilega verið sniðugt eftir ákveðinn tíma að barnið byrji að fara í leikskóla eða til dagforeldris hluta úr degi. Allt eftir því hvað foreldrar þess telja að henti þeirra barni og fjölskyldulífi. Til þess að geta boðið upp á þetta samfélag, þá þarf að vinna stíft að því að laga kynbundinn launamun, sem í dag birtist helst í gríðarlegum mun á svokölluðum karla- og kvennastörfum. Einnig þarf, og alls ekki síður, að koma samfélaginu aftur á þann stað að 100% innkoma sé nóg til að reka fjölskyldu og heimili. Það sé jafn hvati til þess að skipta því jafnt á milli hvernig foreldrar vinna og hvernig þau sinna börnum sínum og heimili. Við búum við það í dag að hlutfallið er langt frá því jafnt, konur brenna út, taka lengra orlof og verða fyrir vikið af ýmsum réttindum og tækifærum í atvinnulífinu vegna barneigna. Þetta verður að vera í lagi svo við getum skapað hér gott samfélag fyrir okkur öll. En þessi hugmyndafræði er engin lausn núna. Þetta er framtíðarsýn og hún gerir lítið gagn í núverandi krísu! Við ættum hins vegar hiklaust að vinna að henni. Í millitíðinni þarf hins vegar að koma með aðrar lausnir fyrir fjölskyldurnar, því það þarf að borga reikningana þó svo að barnið sé ekki með leikskólapláss eða að það finnist ekki dagforeldri. Píratar í Reykjavík vilja að foreldrar fái niðurgreiðslu borgarinnar heim með barni sem ekki hefur fengið úthlutað dagvistunarplássi. Með þessu móti vinnum við gegn þeim neikvæða hvata borgarinnar, að barn fái ekki pláss í dagvistun, því það er kostnaður fyrir borgina að útvega það pláss. Einnig þarf að endurskoða dagforeldrakerfið, en niðurgreiðsla dagforeldra er mikið minni en til leikskólanna og þarf því að auka þær til muna gegn skýrari ramma utan um störf þeirra, sem þá styður við faglega þekkingu og gæði starfsins. Á sama tíma verður að bæta starfsskilyrði dagforeldra með því að t.d. að leggja þeim til húsnæði undir starfsemi sína. Þetta eru lausninar okkar, þær eru bæði skammtímalausnir sem og langtímalausnir. Fyrst bregðumst við við því að alvarlegur skortur er á dagvistunarúrræðum því það skiptir máli núna! Samhliða því vinnum við að því langtímamarkmiði að lengja og hækka fæðingarorlof. Píratar vilja samfélag sem skapar hamingjusama einstaklinga, að hér alist upp ánægð börn sem eru ánægð með lífið og tilveruna og njóti þess að ná sínum markmiðum í lífinu. Þannig vinna Píratar! Höfundur er tómstundafræðingur og er í 4. sæti Pírata í Reykjavík Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Kosningar 2018 Rannveig Ernudóttir Mest lesið Þegar þeir sem segjast þjóna þjóðinni ráðast á hana Ágústa Árnadóttir Skoðun 1 stk. ísl. ríkisborgararéttur - kr. 1,600 Róbert Björnsson Skoðun „Elska skaltu náunga þinn“ – gegn rasisma, hatri og sögufölsunum öfga hægrisins Guðrún Ósk Þórudóttir Skoðun Faglegt mat eða lukka? I: Frá kennslustofu til stafbókar Bogi Ragnarsson Skoðun Ósk um sérbýli, garð og rólegt umhverfi dregur fólk frá höfuðborgarsvæðinu Margrét Þóra Sæmundsdóttir Skoðun Hvers vegna ekki bókun 35? Hjörtur J. Guðmundsson Skoðun Þéttur eða þríklofinn Sjálfstæðisflokkur Sara Björg Sigurðardóttir Skoðun Eru borgir barnvænar? Þétting byggðar og staða barna í skipulagi Lára Ingimundardóttir Skoðun Getur uppbyggilegur fréttaflutningur aukið velsæld í íslensku samfélagi? Ása Fríða Kjartansdóttir, Dóra Guðrún Guðmundsdóttir Skoðun Hvað kosta mannréttindi? Anna Lára Steindal Skoðun Skoðun Skoðun Lénsherratímabilið er hafið Einar G Harðarson skrifar Skoðun Þéttur eða þríklofinn Sjálfstæðisflokkur Sara Björg Sigurðardóttir skrifar Skoðun Bras og brall við gerð Brákarborgar Helgi Áss Grétarsson skrifar Skoðun Getur uppbyggilegur fréttaflutningur aukið velsæld í íslensku samfélagi? Ása Fríða Kjartansdóttir, Dóra Guðrún Guðmundsdóttir skrifar Skoðun „Elska skaltu náunga þinn“ – gegn rasisma, hatri og sögufölsunum öfga hægrisins Guðrún Ósk Þórudóttir skrifar Skoðun Ósk um sérbýli, garð og rólegt umhverfi dregur fólk frá höfuðborgarsvæðinu Margrét Þóra Sæmundsdóttir skrifar Skoðun Auðlindarentan heim í hérað Arna Lára Jónsdóttir skrifar Skoðun Héraðsvötn og Kjalölduveitu í nýtingarflokk Jens Garðar Helgason,Ólafur Adolfsson skrifar Skoðun Eru borgir barnvænar? Þétting byggðar og staða barna í skipulagi Lára Ingimundardóttir skrifar Skoðun Hvað kosta mannréttindi? Anna Lára Steindal skrifar Skoðun Faglegt mat eða lukka? I: Frá kennslustofu til stafbókar Bogi Ragnarsson skrifar Skoðun Hvers vegna ekki bókun 35? Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun 1 stk. ísl. ríkisborgararéttur - kr. 1,600 Róbert Björnsson skrifar Skoðun Ný nálgun fyrir börn með fjölþættan vanda Guðmundur Ingi Þóroddsson,Guðbjörg Sveinsdóttir skrifar Skoðun Setjum kraft í íslenskukennslu fullorðinna Anna Linda Sigurðardóttir skrifar Skoðun Áhrif veiðigjalda ná út fyrir atvinnugreinina Ásgerður Kristín Gylfadóttir skrifar Skoðun Við stöndum með Anahitu og Elissu Valgerður Árnadóttir,Rósa Líf Darradóttir,Aldís Amah Hamilton,Þorgerður María Þorbjarnardóttir,Árni Finnsson skrifar Skoðun RÚV - ljósritunarstofa ríkisins? Birgir Finnsson skrifar Skoðun Að vera hvítur og kristinn Guðbrandur Einarsson skrifar Skoðun Heilbrigðisþjónusta í heimabyggð – loksins orðin að veruleika Anton Guðmundsson skrifar Skoðun Komum heil heim eftir hvítasunnuhelgina Ágúst Mogensen skrifar Skoðun Leiðin til Parísar (bókstaflega) Ólafur St. Arnarsson skrifar Skoðun Ósnertanlegir eineltisseggir og óhæfir starfsmenn Diljá Mist Einarsdóttir skrifar Skoðun Opinber skýring til Sigurjóns Þórðarsonar Heiðrún Lind Marteinsdóttir skrifar Skoðun Ekkert kerfi lifir af pólitískan geðþótta Guðrún Hafsteinsdóttir skrifar Skoðun Þegar undirskrift skiptir máli – um gervigreind, vottun og verðmæti mannlegra athafna Henning Arnór Úlfarsson skrifar Skoðun Hoppað yfir girðingarnar Vilhjálmur Árnason skrifar Skoðun Þegar ég fékk séns Heiða Ingimarsdóttir skrifar Skoðun Verður greinilega að vera Ísrael Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Evrópumet! Háskólamenntun minnst metin á Íslandi Vilhjálmur Hilmarsson skrifar Sjá meira
Áttu ungt barn eða áttu von á einu slíku? Ertu búinn að sjá til þess að það fái dagvistun eftir að fæðingarorlofi lýkur? Það má líklega gera ráð fyrir að þú sért á hvolfi að reyna redda því enda er alvarlegur skortur á slíkum plássum. Við vitum öll að dagvistunarmálin eru í upplausn og nú keppast öll framboðin við að segja foreldrum að þau séu með lausnina. Eins og að tryggja börnum leikskólapláss frá 12-18 mánaða aldri, sem er ekki nýtt loforð. Við vitum vel af hverju það er skortur á leikskólaplássi, það er skortur á starfsfólki. Hér á landi er rekin láglaunastefna í umönnunarstörfum sem er auðvitað til skammar fyrir allt samfélagið. Leik- og grunnskólarnir eru dýrir í rekstri og er þeim kostnaði haldið niðri með lágum launum starfsfólks. Hér skortir fjármagn frá ríkinu til þess að gera þessa hluti vel því ekkert er mikilvægara en að börnin okkar séu í góðum höndum. Þetta er áherslumál Pírata fyrir næsta kjörtímabil. Að fá það fjármagn sem til þarf, frá ríkinu, til þess að við getum yfirgefið láglaunastefnu leik- og grunnskólanna. En hvað með dagforeldra og skortinn á þeim? Nú stefna allir flokkarnir á það að börn fái leikskólapláss 12-18 mánaða. Fæðingarorlofið er bara 9 mánuðir (reyndar bara 6 mánuðir fyrir einstæða foreldra) og er venjan hér á landi að setja þá barn til dagforeldris eða á ungbarnaleikskóla. Samtök atvinnulífsins vilja reyndar að leikskólar byrji að taka við 9 mánaða gömlum börnum og finnst það alveg frábær lausn frekar en að við berjumst fyrir lengra fæðingarorlofi. Það er hins vegar, satt best að segja, ekki gott fyrir ung börn að fara í langa dagvistunardvöl of fljótt frá foreldrum sínum yfir daginn. Það raskar geðtengslamyndun barna við foreldra sína, að vera án þeirra yfir daginn og veldur kvíða sem kemur í kjölfarið á uppsöfnuðu streituhormóni í heila barnsins. Umönnun og tengslamyndun foreldra og barns hefur áhrif á líkamlegan sem og andlegan þroska barnsins. Fyrstu árin skipta höfuðmáli fyrir framvindu heildstæðs þroska barnanna okkar. Hér er því mikið í húfi! Eigum við þá ekki heldur að stefna að því að vernda og styðja við eðlilegan þroska barnanna okkar, frekar en að troða þeim sem fyrst í leikskóla, svo Samtök atvinnulífsins fái nú örugglega alla vinnuþrælana eins fljótt og hægt er á vinnumarkaðinn? Hvort er eðlilegra að við aðlögum fjölskyldulífið að atvinnulífinu, eða að atvinnulífið aðlagi sig að fjölskyldunum? Við stöndum frammi fyrir því að ákveða hvort við viljum brúa þetta bil, svo foreldrarnir komist aftur út á vinnumarkaðinn sem fyrst, eða viljum við leggja áherslu á að skapa hér samfélag sem setur velferð barnanna í fyrsta sæti? Samfélag sem hentar börnum best og sem byggir upp hamingjusöm og heilbrigð börn. Samfélag sem býður börnum upp á skynsamlegt fæðingarorlof, til tveggja ára, með foreldrum sínum. Þar sem hvatinn er jafn fyrir báða foreldrana að taka út sitt orlof. Í slíku samfélagi myndi það þýða að barnið fengi góðan tíma til að tengjast foreldrum sínum, þau fengju öll tíma til að takast á við óreglulegan svefn og endalausar pestir. Því þótt þau séu í fæðingarorlofi að þá eru foreldrahópar og alls konar mannamót í gangi sem eru góð fyrir félagsþroska barnanna. Þar komast börnin í tæri við alls kyns bakteríur sem eru hollar fyrir þroska ónæmiskerfis ungra barna, upp að ákveðnu marki, allt á þeim hraða sem hentar barninu og foreldrum þess. Orlof með þessum hætti býður líka upp á alls konar skipulag, því orlofið þarf auðvitað að vera hægt að taka út á allt að þremur til fjórum árum, svo að hægt sé að sníða það að þörfum fjölskyldunnar. Það má alveg gera ráð fyrir því að foreldrar vilji fara aftur til vinnu eða í nám áður en þessi tvö ár eru liðin og það er í góðu lagi. Það getur nefnilega verið sniðugt eftir ákveðinn tíma að barnið byrji að fara í leikskóla eða til dagforeldris hluta úr degi. Allt eftir því hvað foreldrar þess telja að henti þeirra barni og fjölskyldulífi. Til þess að geta boðið upp á þetta samfélag, þá þarf að vinna stíft að því að laga kynbundinn launamun, sem í dag birtist helst í gríðarlegum mun á svokölluðum karla- og kvennastörfum. Einnig þarf, og alls ekki síður, að koma samfélaginu aftur á þann stað að 100% innkoma sé nóg til að reka fjölskyldu og heimili. Það sé jafn hvati til þess að skipta því jafnt á milli hvernig foreldrar vinna og hvernig þau sinna börnum sínum og heimili. Við búum við það í dag að hlutfallið er langt frá því jafnt, konur brenna út, taka lengra orlof og verða fyrir vikið af ýmsum réttindum og tækifærum í atvinnulífinu vegna barneigna. Þetta verður að vera í lagi svo við getum skapað hér gott samfélag fyrir okkur öll. En þessi hugmyndafræði er engin lausn núna. Þetta er framtíðarsýn og hún gerir lítið gagn í núverandi krísu! Við ættum hins vegar hiklaust að vinna að henni. Í millitíðinni þarf hins vegar að koma með aðrar lausnir fyrir fjölskyldurnar, því það þarf að borga reikningana þó svo að barnið sé ekki með leikskólapláss eða að það finnist ekki dagforeldri. Píratar í Reykjavík vilja að foreldrar fái niðurgreiðslu borgarinnar heim með barni sem ekki hefur fengið úthlutað dagvistunarplássi. Með þessu móti vinnum við gegn þeim neikvæða hvata borgarinnar, að barn fái ekki pláss í dagvistun, því það er kostnaður fyrir borgina að útvega það pláss. Einnig þarf að endurskoða dagforeldrakerfið, en niðurgreiðsla dagforeldra er mikið minni en til leikskólanna og þarf því að auka þær til muna gegn skýrari ramma utan um störf þeirra, sem þá styður við faglega þekkingu og gæði starfsins. Á sama tíma verður að bæta starfsskilyrði dagforeldra með því að t.d. að leggja þeim til húsnæði undir starfsemi sína. Þetta eru lausninar okkar, þær eru bæði skammtímalausnir sem og langtímalausnir. Fyrst bregðumst við við því að alvarlegur skortur er á dagvistunarúrræðum því það skiptir máli núna! Samhliða því vinnum við að því langtímamarkmiði að lengja og hækka fæðingarorlof. Píratar vilja samfélag sem skapar hamingjusama einstaklinga, að hér alist upp ánægð börn sem eru ánægð með lífið og tilveruna og njóti þess að ná sínum markmiðum í lífinu. Þannig vinna Píratar! Höfundur er tómstundafræðingur og er í 4. sæti Pírata í Reykjavík
„Elska skaltu náunga þinn“ – gegn rasisma, hatri og sögufölsunum öfga hægrisins Guðrún Ósk Þórudóttir Skoðun
Ósk um sérbýli, garð og rólegt umhverfi dregur fólk frá höfuðborgarsvæðinu Margrét Þóra Sæmundsdóttir Skoðun
Getur uppbyggilegur fréttaflutningur aukið velsæld í íslensku samfélagi? Ása Fríða Kjartansdóttir, Dóra Guðrún Guðmundsdóttir Skoðun
Skoðun Getur uppbyggilegur fréttaflutningur aukið velsæld í íslensku samfélagi? Ása Fríða Kjartansdóttir, Dóra Guðrún Guðmundsdóttir skrifar
Skoðun „Elska skaltu náunga þinn“ – gegn rasisma, hatri og sögufölsunum öfga hægrisins Guðrún Ósk Þórudóttir skrifar
Skoðun Ósk um sérbýli, garð og rólegt umhverfi dregur fólk frá höfuðborgarsvæðinu Margrét Þóra Sæmundsdóttir skrifar
Skoðun Eru borgir barnvænar? Þétting byggðar og staða barna í skipulagi Lára Ingimundardóttir skrifar
Skoðun Ný nálgun fyrir börn með fjölþættan vanda Guðmundur Ingi Þóroddsson,Guðbjörg Sveinsdóttir skrifar
Skoðun Við stöndum með Anahitu og Elissu Valgerður Árnadóttir,Rósa Líf Darradóttir,Aldís Amah Hamilton,Þorgerður María Þorbjarnardóttir,Árni Finnsson skrifar
Skoðun Þegar undirskrift skiptir máli – um gervigreind, vottun og verðmæti mannlegra athafna Henning Arnór Úlfarsson skrifar
„Elska skaltu náunga þinn“ – gegn rasisma, hatri og sögufölsunum öfga hægrisins Guðrún Ósk Þórudóttir Skoðun
Ósk um sérbýli, garð og rólegt umhverfi dregur fólk frá höfuðborgarsvæðinu Margrét Þóra Sæmundsdóttir Skoðun
Getur uppbyggilegur fréttaflutningur aukið velsæld í íslensku samfélagi? Ása Fríða Kjartansdóttir, Dóra Guðrún Guðmundsdóttir Skoðun