Mér ofbýður Bjarnheiður Hallsdóttir skrifar 3. apríl 2020 10:30 Það dylst engum að starfsemi langflestra ferðaþjónustufyrirtækja landsins er nú lömuð. Um er að ræða um það bil fjögur þúsund fyrirtæki. Langflest lítil, nokkur meðalstór og örfá stór. Þessi fyrirtæki eru nú í þeirri stöðu að tekjuinnstreymi er í besta falli í algjöru lágmarki, en í flestum tilfellum ekkert. Eftir sitja eigendur fyrirtækjanna með fastan kostnað - svo sem launakostnað, húsnæðiskostnað, afborganir af lánum og fleira. Eins og flestir vita þá hefur ríkisstjórnin nú kynnt aðgerðapakka, til þess að koma atvinnulífinu OG launþegum til aðstoðar við aðstæður sem aldrei nokkurn tímann hafa skapast áður. Sameiginlegir hagsmunir Mér ofbýður algjörlega málflutningur fólks sem setur dæmið þannig upp að einstök fyrirtæki séu að misnota þessar aðstæður, með því að láta skattgreiðendur borga rekstrarkostnað fyrirtækjanna. Mér ofbýður sömuleiðis að verið sé að stilla fyrirtækjum upp sem einhverjum óháðum einingum, ríkjum í ríkinu, sem hafa það eitt að markmiði að mergsjúga bæði launþega og sameiginlega sjóði. Fyrirtæki eru ekkert annað en fólkið sem stendur á bakvið þau. Fólk og venjulegar fjölskyldur sem hafa oft lagt allt sitt undir - hafa fjárfest bæði með fjármunum, hugviti og ómældri vinnu. Hafa greitt skatta og skyldur bæði af reglulegri starfsemi og ekki síður þeim arði sem sum þeirra hafa skilað á undanförnum árum. Fyrirtækin og launþegarnir, þ.e. heimilin í landinu, eiga sömu hagsmuna að gæta í þessu tilliti og hvorugur hópurinn getur án hins verið. Gleðiefni að greiða arð Mér ofbýður líka að það sé gert tortryggilegt að fyrirtæki skili arði og að það sé ávallt sett samasemmerki á milli arðs og einhverra myrkraverka eða hreinlega glæpsamlegrar starfsemi. Þegar fyrirtæki skila arði, þá eru það nefnilega ekki bara eigendur þeirra sem fá ávöxtun sinnar fjárfestingar heldur ekki síður sameiginlegir sjóðir okkar. Það eru einkafyrirtækin í landinu sem hafa aflað gríðarlega tekna fyrir ríkissjóð á umliðnum árum með því að greiða skatta og gjöld ásamt því að hafa skapað þúsundir starfa í landinu. Það má líka nefna að eigendur fyrirtækja nota gjarnan arðgreiðslur til að standa skil á persónulegum lánum sem þeir hafa tekið til að koma fyrirtækjum sínum á fót. Það er því í mínum huga almennt gleðiefni fyrir alla, ef fyrirtæki skila arði. Mér ofbýður þar að auki að verkalýðsforystan komi með og fái að vaða uppi með órökstuddar fullyrðingar um það að atvinnurekendur séu að nýta sér ástandið og láta launþega vinna meira en þeim ber. Það er vanvirðing bæði við atvinnurekendur og launþega, sem er stillt upp sem viljalausum verkfærum, ómeðvituðum um réttindi sín og skyldur. Ávinningurinn er ljós Hlutastarfaleiðin er mikið á milli tannanna á fólki þessa stundina. Það er vitað mál og mjög eðlilegt að langflest ferðaþjónustufyrirtæki í landinu hafa nýtt sér þessa leið til að viðhalda ráðningarsambandi og þannig komið í veg fyrir að þurfa að segja upp flestöllu sínu starfsfólki. Eftir sitja þó fyrirtækin með 25% launakostnað, sem þau þurfa að standa skil á, þó að engar tekjur komi inn. Það ber vott um mikla vanþekkingu á fyrirtækjarekstri að halda að fyrirtæki geti greitt rekstrarkostnað mánuðum saman, án þess að hafa tekjur. Launþegar geta á móti sótt um bætur til Atvinnuleysistryggingasjóðs, sem er fjármagnaður af tryggingagjaldi sem fyrirtækin greiða. Það eru því ekki fyrirtækin sem eru að fá þessa fjármuni, heldur launþegarnir. Ávinningurinn af þessu fyrirkomulagi ætti að vera öllum ljós. Þegar rofar til og fyrirtækin geta tekið upp eðlilega starfsemi, þá verður vonandi fljótlegt að koma þeim í gang. Fleiri fyrirtæki munu lifa hremmingarnar af. Við munum sárlega þurfa á því að halda að setja allt á fulla ferð um leið og skilyrði skapast. Við erum sterkari saman Ég hef oft velt því fyrir mér undanfarna daga, þegar allir eru að róa lífróður, hvort sem það er í beinni baráttu við veiruna illræmdu eða afleiðingar hennar - að það skuli vera stemning fyrir því að þyrla upp moldviðri, fara í pólítískar og hugmyndafræðilegar skotgrafir og níða skóinn af fólki og fyrirtækjum. Við erum í alvöru öll saman í þessu og verðum að vinna saman við að byggja upp atvinnulífið að nýju. Við erum sterkari saman. Það verður nægur tími til að gera málin upp síðar. Höfundur er formaður Samtaka ferðaþjónustunnar. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Bjarnheiður Hallsdóttir Ferðamennska á Íslandi Faraldur kórónuveiru (COVID-19) Vinnumarkaður Mest lesið Innflutt skautun í boði Viðreisnar Hópur ungra Sjálfstæðiskvenna Skoðun Halldór 02.11.24 Halldór Baldursson Halldór Viltu lækka í launum? Jónella Sigurjónsdóttir Skoðun Að græða 33.400 fótboltavelli Jóna Bjarnadóttir Skoðun Íslenskan til valdeflingar en ekki valdbeitingar Derek T. Allen Skoðun Unglingavandamálið Jón Gnarr Skoðun Verklausi milljónakennarinn Þórunn Sveinbjarnardóttir Skoðun Kæri frambjóðandi! Stefanía Björg Jónsdóttir Skoðun Stöndugur efnahagur og sterk velferð – undirstaða hvors annars Alma D. Möller Skoðun Viltu lækka í launum? Jónella Sigurjónsdóttir Skoðun Skoðun Skoðun Viltu lækka í launum? Jónella Sigurjónsdóttir skrifar Skoðun Kæri frambjóðandi! Stefanía Björg Jónsdóttir skrifar Skoðun Viltu lækka í launum? Jónella Sigurjónsdóttir skrifar Skoðun Innflutt skautun í boði Viðreisnar Hópur ungra Sjálfstæðiskvenna skrifar Skoðun Unglingavandamálið Jón Gnarr skrifar Skoðun Stöndugur efnahagur og sterk velferð – undirstaða hvors annars Alma D. Möller skrifar Skoðun Íslenskan til valdeflingar en ekki valdbeitingar Derek T. Allen skrifar Skoðun Að græða 33.400 fótboltavelli Jóna Bjarnadóttir skrifar Skoðun Hvenær nær Bitcoin $1,000,000? Víkingur Hauksson skrifar Skoðun „Hækkar bara og hækkar“ Hjalti Þórisson skrifar Skoðun Kveðja, nýútskrifaði kennarinn Hugrún Stefánsdóttir skrifar Skoðun Veljum stöðugleika og fyrirsjáanleika Ester Straumberg Halldórsdóttir skrifar Skoðun Ábending um dagskrárefni til RUV ohf. Þorsteinn Sæmundsson skrifar Skoðun Á að skipta máli hverra manna þú ert? Logi Einarsson skrifar Skoðun Hvers virði er líf kvenna? Brynhildur Björnsdóttir skrifar Skoðun Verklausi milljónakennarinn Þórunn Sveinbjarnardóttir skrifar Skoðun Að mæta ástandinu Eiríkur S. Svavarsson skrifar Skoðun Þarf alltaf að vera svín 2024 Darri Gunnarsson,Rósa Líf Darradóttir skrifar Skoðun Þrælar bankanna, lykiltölur Ragnar Þór Ingólfsson skrifar Skoðun Þriðji orkupakkinn: Almannahagsmunir á krossgötum Aron H. Steinsson skrifar Skoðun Eftir miklar umræður, fréttir og mótmæli síðustu daga hef ég verið hugsi Anna M. Hoffmann Guðgeirsdóttir skrifar Skoðun Aðgerðir í húsnæðismálum strax! Kristján Þórður Snæbjarnarson skrifar Skoðun xD frelsi til að halda ungu fólki niðri Yngvi Sighvatsson skrifar Skoðun Afstöðuleysi Íslands óþolandi – Stöndum með vistkerfum sjávar Andrés Ingi Jónsson skrifar Skoðun Þess vegna talar ChatGPT íslensku Lilja Dögg Alfreðsdóttir skrifar Skoðun Uppbygging heilbrigðisþjónustu á landsbyggðinni: Er það á stefnuskránni fyrir þessar kosningar? Hildigunnur Svavarsdóttir skrifar Skoðun Gleðilega töfrandi kosningabaráttu Jón Þór Kristjánsson skrifar Skoðun Samfylkingin óspjallaða Hildur Björnsdóttir skrifar Skoðun Árás á fátækasta fólkið í borginni Kolbrún Áslaugar Baldursdóttir skrifar Skoðun Fjármögnum háskólana til jafns við hin Norðurlöndin Guðmundur Ingi Guðbrandsson skrifar Sjá meira
Það dylst engum að starfsemi langflestra ferðaþjónustufyrirtækja landsins er nú lömuð. Um er að ræða um það bil fjögur þúsund fyrirtæki. Langflest lítil, nokkur meðalstór og örfá stór. Þessi fyrirtæki eru nú í þeirri stöðu að tekjuinnstreymi er í besta falli í algjöru lágmarki, en í flestum tilfellum ekkert. Eftir sitja eigendur fyrirtækjanna með fastan kostnað - svo sem launakostnað, húsnæðiskostnað, afborganir af lánum og fleira. Eins og flestir vita þá hefur ríkisstjórnin nú kynnt aðgerðapakka, til þess að koma atvinnulífinu OG launþegum til aðstoðar við aðstæður sem aldrei nokkurn tímann hafa skapast áður. Sameiginlegir hagsmunir Mér ofbýður algjörlega málflutningur fólks sem setur dæmið þannig upp að einstök fyrirtæki séu að misnota þessar aðstæður, með því að láta skattgreiðendur borga rekstrarkostnað fyrirtækjanna. Mér ofbýður sömuleiðis að verið sé að stilla fyrirtækjum upp sem einhverjum óháðum einingum, ríkjum í ríkinu, sem hafa það eitt að markmiði að mergsjúga bæði launþega og sameiginlega sjóði. Fyrirtæki eru ekkert annað en fólkið sem stendur á bakvið þau. Fólk og venjulegar fjölskyldur sem hafa oft lagt allt sitt undir - hafa fjárfest bæði með fjármunum, hugviti og ómældri vinnu. Hafa greitt skatta og skyldur bæði af reglulegri starfsemi og ekki síður þeim arði sem sum þeirra hafa skilað á undanförnum árum. Fyrirtækin og launþegarnir, þ.e. heimilin í landinu, eiga sömu hagsmuna að gæta í þessu tilliti og hvorugur hópurinn getur án hins verið. Gleðiefni að greiða arð Mér ofbýður líka að það sé gert tortryggilegt að fyrirtæki skili arði og að það sé ávallt sett samasemmerki á milli arðs og einhverra myrkraverka eða hreinlega glæpsamlegrar starfsemi. Þegar fyrirtæki skila arði, þá eru það nefnilega ekki bara eigendur þeirra sem fá ávöxtun sinnar fjárfestingar heldur ekki síður sameiginlegir sjóðir okkar. Það eru einkafyrirtækin í landinu sem hafa aflað gríðarlega tekna fyrir ríkissjóð á umliðnum árum með því að greiða skatta og gjöld ásamt því að hafa skapað þúsundir starfa í landinu. Það má líka nefna að eigendur fyrirtækja nota gjarnan arðgreiðslur til að standa skil á persónulegum lánum sem þeir hafa tekið til að koma fyrirtækjum sínum á fót. Það er því í mínum huga almennt gleðiefni fyrir alla, ef fyrirtæki skila arði. Mér ofbýður þar að auki að verkalýðsforystan komi með og fái að vaða uppi með órökstuddar fullyrðingar um það að atvinnurekendur séu að nýta sér ástandið og láta launþega vinna meira en þeim ber. Það er vanvirðing bæði við atvinnurekendur og launþega, sem er stillt upp sem viljalausum verkfærum, ómeðvituðum um réttindi sín og skyldur. Ávinningurinn er ljós Hlutastarfaleiðin er mikið á milli tannanna á fólki þessa stundina. Það er vitað mál og mjög eðlilegt að langflest ferðaþjónustufyrirtæki í landinu hafa nýtt sér þessa leið til að viðhalda ráðningarsambandi og þannig komið í veg fyrir að þurfa að segja upp flestöllu sínu starfsfólki. Eftir sitja þó fyrirtækin með 25% launakostnað, sem þau þurfa að standa skil á, þó að engar tekjur komi inn. Það ber vott um mikla vanþekkingu á fyrirtækjarekstri að halda að fyrirtæki geti greitt rekstrarkostnað mánuðum saman, án þess að hafa tekjur. Launþegar geta á móti sótt um bætur til Atvinnuleysistryggingasjóðs, sem er fjármagnaður af tryggingagjaldi sem fyrirtækin greiða. Það eru því ekki fyrirtækin sem eru að fá þessa fjármuni, heldur launþegarnir. Ávinningurinn af þessu fyrirkomulagi ætti að vera öllum ljós. Þegar rofar til og fyrirtækin geta tekið upp eðlilega starfsemi, þá verður vonandi fljótlegt að koma þeim í gang. Fleiri fyrirtæki munu lifa hremmingarnar af. Við munum sárlega þurfa á því að halda að setja allt á fulla ferð um leið og skilyrði skapast. Við erum sterkari saman Ég hef oft velt því fyrir mér undanfarna daga, þegar allir eru að róa lífróður, hvort sem það er í beinni baráttu við veiruna illræmdu eða afleiðingar hennar - að það skuli vera stemning fyrir því að þyrla upp moldviðri, fara í pólítískar og hugmyndafræðilegar skotgrafir og níða skóinn af fólki og fyrirtækjum. Við erum í alvöru öll saman í þessu og verðum að vinna saman við að byggja upp atvinnulífið að nýju. Við erum sterkari saman. Það verður nægur tími til að gera málin upp síðar. Höfundur er formaður Samtaka ferðaþjónustunnar.
Skoðun Eftir miklar umræður, fréttir og mótmæli síðustu daga hef ég verið hugsi Anna M. Hoffmann Guðgeirsdóttir skrifar
Skoðun Uppbygging heilbrigðisþjónustu á landsbyggðinni: Er það á stefnuskránni fyrir þessar kosningar? Hildigunnur Svavarsdóttir skrifar