ADHD - Skítugu börnin hennar Evu? Arna Þórdís Árnadóttir skrifar 19. september 2021 12:30 ADHD er stórt og mikilvægt heilbrigðisverkefni sem þjóðin stendur frammi fyrir í dag. Stórt verkefni, en virðist á engan hátt vera í forgangi. Af einhverjum ástæðum lítur út fyrir að enginn vilji taka þetta verkefni að sér almennilega og allir innviðir eru löngu sprungnir. Biðin eftir greiningu á Þroska- og hegðunarstöð, sem hefur alltaf verið löng, er núna hátt í 2 ár og nú er svo komið að biðin á einkareknar stofur, þar sem þarf að borga fyrir þjónustu, er oftast orðin margir mánuðir. Barnamálaráðherra ber sér á brjóst fyrir dugnað í málefnum barna, en ég sem móðir og sem sósíalisti vil benda á að þetta er málefni sem þarf að lyfta grettistaki í. Eins og barnamálaráðherra bendir réttilega á þá er greining miðinn til að fá þjónustu. Þó að grunur sé á ADHD fær barn ekki þjónustu við hæfi nema greiningin sé komin. Mögulega er hægt að vinna einhverja grunnvinnu heima fyrir og í skóla þegar grunur um ADHD er fyrir hendi, en tilraunastarfsemi getur hreinlega verið skaðleg fyrir barnið viti fólk ekki hvað það er að gera. Staðreyndin er sú að foreldrar og kennarar hafa ekki nægileg verkfæri til að vinna með. Svo er málið langt í frá að vera búið þegar greining er komin. Í mörgum tilfellum þarf barn með ADHD á lyfjagjöf að halda. Þá þarf tilvísun til geðlæknis og þeir eru því miður ekki margir og fylgir iðulega annar biðlisti. Eitthvað þarf að gera til að breyta þessari stöðu því hún er algerlega óásættanleg. Við þurfum viðbrögð strax! Það eru alltof mörg börn sem að bíða eftir þeirri aðstoð sem okkur sem samfélagi er skylt að inna af hendi og er klárt mál að veldur skaða ef látin bíða of lengi. Þetta snýst ekki um aga Kerfið er ennþá þannig uppsett að ætlast er til að börnin falli í ákveðin norm og það eigi að vera hægt að ala öll börn upp á sama máta. Það er ekki raunin hér. Börn sem eru með ADHD þurfa aðra nálgun og oft alveg aðra uppeldismeðferð en þau börn sem falla undir normið. Þau finna það fljótt að þau passa ekki inn í þennan kassa sem samfélagið og skólakerfið setur þeim og upplifa sig misheppnuð og vitlaus. Foreldrar og kennarar upplifa auk þess fordóma í þeirra garð fyrir að standa sig ekki nógu vel og fyrir að halda ekki uppi aga. Börnin upplifa líka að þau eru dæmd óþekk, óalandi og óferjandi og þetta getur fylgt þeim langt fram í lífið, þó að greining komi svo síðar meir. Það þarf greiningu á vandamálinu til að hægt sé að finna lausnir. Ég vil þó benda á að fólk þarf samt að berjast fyrir öllum úrræðum í kerfinu, það er enginn sem réttir manni neinar lausnir. En það eru meðal annars til foreldranámskeið og fjölskyldunámskeið þar sem foreldrar og börnin fá ýmis verkfæri til að aðstoða í leik og starfi. Ég get ekki talað fyrir hönd kennara en ég upplifi að það vanti upp á fræðslu fyrir þá til að geta tekið betur á móti börnunum, en þó er það mismunandi eftir kennurum og skólum. Ég veit að ADHD samtökin leggja það til að menntastofnanir landsins beiti sér fyrir því að í grunnnámi kennara sé lögð aukin áhersla á kennslu fyrir börn með sérþarfir, fatlanir og raskanir, ásamt því að færa kennurum réttu verkfærin til að takast á við áskoranir sem óhjákvæmilega koma til með að mæta þeim í starfi. Ég held að það sé bráð þörf á þessu. Auk þess tel ég að oft sé um verulega undirmönnun að ræða innan menntakerfisins, innan bekkjanna sem utan. Til að börnin okkar fái þá umönnun og þjónustu sem þau þurfa á að halda væri ekki óskynsamlegt að bæta við fagfólki eins og iðjuþjálfum, sálfræðingum, þroskaþjálfum o.s.frv. inn í skólana. Fámennur kennarahópur og oft ómenntaðir skólaliðar eru að standa sig gífurlega vel undir allt of miklu álagi og veitir ekkert af stuðning. Bæði starfsfólkið og börnin þurfa vinnuaðstöðu við hæfi. Það er endalaust hægt að berja sér á brjóst fyrir vel unnin störf en það eru margir hópar sem upplifa sig útundan hjá Ásmundi barnamálaráðherra. Börnin eiga ekki að upplifa að þau séu fyrir í skólakerfinu ADHD börn eru yndisleg börn upp til hópa, þau eru frjó og skapandi, þau eru lífleg og fjörug og án þessara barna er ég viss um að lífið væri ekki jafn skemmtileg. En þau þurfa aðstoð frá kerfinu og þau þurfa að finna að það er í lagi með þau eins og þau eru. Við hin og kerfið þurfum að aðlagast þeim. Okkur sem samfélagi er skylt að halda utan um hvert annað og grípa þegar hvert og eitt okkar þarf á því að halda. Forvarnargildi þess að grípa ADHD börnin snemma, gefa fjölskyldum þeirra, kennurum og þeim sem að umönnun þeirra koma verkfærin og þekkinguna sem þarf til að leyfa þeim að blómstra í stað þess að gefa þeim jafnvel þau skilaboð að þau séu hreinlega fyrir í skólakerfinu er ótvírætt. Öll börn eiga það skilið að fá að upplifa að þau tilheyri, að á þau sé hlustað og að þau skipti máli. Sú er ekki raunin með mörg börn á Íslandi í dag. Að taka vel utan um börn með taugaþroskaraskanir, á borð við ADHD, getur orðið til þess að þau munu eiga farsæla framtíð. Við verðum að horfast í augu við það hvað það gerir lítilli sál að senda henni þau skilaboð að hún sé óvelkomin frá unga aldri. Það er hreint og beint hættulegt. Tryggjum börnunum okkar þá aðstoð sem þau eiga skilið. Við í Sósíalistaflokknum munum vinna ötullega að því að tryggja ADHD börnunum, sem og öllum börnum, það umvefjandi kerfi og þjónustu sem við eigum öll skilið. Skilum rauðu. X-J. Höfundur er sósíalískur femínisti, móðir og skipar 4. sæti á lista Sósíalistaflokksins í Suðurkjördæmi. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Skóla - og menntamál Sósíalistaflokkurinn Skoðun: Kosningar 2021 Mest lesið Halldór 22.12.2024 Halldór Baldursson Halldór Tímamót Jón Steindór Valdimarsson Skoðun Að sinna orkuþörf almennings Kristín Linda Árnadóttir Skoðun Landið helga? Ingólfur Steinsson Skoðun Hvað eru jólin fyrir þér? Hugrún Sigurjónsdóttir Skoðun Menntun fyrir Hans Vögg Þuríður Magnúsína Björnsdóttir Skoðun Opið bréf til valkyrjanna þriggja Björn Sævar Einarsson Skoðun Kæri Grímur Grímsson – sakamaður gengur laus? Árni Guðmundsson Skoðun Forréttindablinda strákanna í Viðskiptaráði Sonja Ýr Þorbergsdóttir Skoðun Þarf alltaf að vera svín? Harpa Kristbergsdóttir Skoðun Skoðun Skoðun Hvað eru jólin fyrir þér? Hugrún Sigurjónsdóttir skrifar Skoðun Landið helga? Ingólfur Steinsson skrifar Skoðun Að sinna orkuþörf almennings Kristín Linda Árnadóttir skrifar Skoðun Tímamót Jón Steindór Valdimarsson skrifar Skoðun Menntun fyrir Hans Vögg Þuríður Magnúsína Björnsdóttir skrifar Skoðun Þegar Samtök verslunar og þjónustu vita betur Erna Bjarnadóttir skrifar Skoðun Dans verkalýðsleiðtoga í kringum gullkálfinn Ole Anton Bieltvedt skrifar Skoðun Jól í sól versus jóla í dimmu Matthildur Björnsdóttir skrifar Skoðun Mikilvægi samgöngusáttmála fyrir Vestfirði Sigríður Ólöf Kristjánsdóttir,Unnar Hermannsson,Halldór Halldórsson skrifar Skoðun Opið bréf til valkyrjanna þriggja Björn Sævar Einarsson skrifar Skoðun Kæri Grímur Grímsson – sakamaður gengur laus? Árni Guðmundsson skrifar Skoðun Er janúar leiðinlegasti mánuður ársins? Dagbjört Harðardóttir skrifar Skoðun Svar við hótunum Eflingar Sigurður G. Guðjónsson skrifar Skoðun Er aukin fræðsla um kólesteról og mettaða fitu virkilega upplýsingaóreiða? Sigurður Örn Ragnarsson skrifar Skoðun Manni verður kalt ef maður pissar í skóinn sinn Guðríður Eldey Arnardóttir skrifar Skoðun Skautun eða tvíhyggja? Þóra Pétursdóttir skrifar Skoðun Egóið er í hégómanum Skúli S. Ólafsson skrifar Skoðun Dæmalaus málflutningur Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Grýtt eða greið leið? Þröstur Sæmundsson skrifar Skoðun Tímalína hörmulegra limlestinga og kvalafulls dauðastríðs háþróaðrar lífveru Ole Anton Bieltvedt skrifar Skoðun Hugleiðing um listamannalaun III Þórhallur Guðmundsson skrifar Skoðun Dæmalaust mál Sigursteinn Másson skrifar Skoðun „Stórfelldir og siðlausir fjármagnsflutningar“ - Áskorun á Ole Anton Bieltvedt Hjalti Þórisson skrifar Skoðun Tjáningarfrelsið, ábyrgð og Snorri Másson Bjarndís Helga Tómasdóttir ,Kári Garðarsson skrifar Skoðun Þegar Trölli stal atkvæðum Eyjólfur Ingvi Bjarnason skrifar Skoðun Forréttindablinda strákanna í Viðskiptaráði Sonja Ýr Þorbergsdóttir skrifar Skoðun Tækifæri gervigreindar í menntun Páll Ásgeir Torfason skrifar Skoðun Sjálfstæð hugsun á tímum gervigreindar Árni Sigurðsson skrifar Skoðun Framtíð menntunar er í einkarekstri Unnar Þór Sæmundsson skrifar Skoðun Er lítil samkeppni á fjármálamarkaði? Gústaf Steingrímsson skrifar Sjá meira
ADHD er stórt og mikilvægt heilbrigðisverkefni sem þjóðin stendur frammi fyrir í dag. Stórt verkefni, en virðist á engan hátt vera í forgangi. Af einhverjum ástæðum lítur út fyrir að enginn vilji taka þetta verkefni að sér almennilega og allir innviðir eru löngu sprungnir. Biðin eftir greiningu á Þroska- og hegðunarstöð, sem hefur alltaf verið löng, er núna hátt í 2 ár og nú er svo komið að biðin á einkareknar stofur, þar sem þarf að borga fyrir þjónustu, er oftast orðin margir mánuðir. Barnamálaráðherra ber sér á brjóst fyrir dugnað í málefnum barna, en ég sem móðir og sem sósíalisti vil benda á að þetta er málefni sem þarf að lyfta grettistaki í. Eins og barnamálaráðherra bendir réttilega á þá er greining miðinn til að fá þjónustu. Þó að grunur sé á ADHD fær barn ekki þjónustu við hæfi nema greiningin sé komin. Mögulega er hægt að vinna einhverja grunnvinnu heima fyrir og í skóla þegar grunur um ADHD er fyrir hendi, en tilraunastarfsemi getur hreinlega verið skaðleg fyrir barnið viti fólk ekki hvað það er að gera. Staðreyndin er sú að foreldrar og kennarar hafa ekki nægileg verkfæri til að vinna með. Svo er málið langt í frá að vera búið þegar greining er komin. Í mörgum tilfellum þarf barn með ADHD á lyfjagjöf að halda. Þá þarf tilvísun til geðlæknis og þeir eru því miður ekki margir og fylgir iðulega annar biðlisti. Eitthvað þarf að gera til að breyta þessari stöðu því hún er algerlega óásættanleg. Við þurfum viðbrögð strax! Það eru alltof mörg börn sem að bíða eftir þeirri aðstoð sem okkur sem samfélagi er skylt að inna af hendi og er klárt mál að veldur skaða ef látin bíða of lengi. Þetta snýst ekki um aga Kerfið er ennþá þannig uppsett að ætlast er til að börnin falli í ákveðin norm og það eigi að vera hægt að ala öll börn upp á sama máta. Það er ekki raunin hér. Börn sem eru með ADHD þurfa aðra nálgun og oft alveg aðra uppeldismeðferð en þau börn sem falla undir normið. Þau finna það fljótt að þau passa ekki inn í þennan kassa sem samfélagið og skólakerfið setur þeim og upplifa sig misheppnuð og vitlaus. Foreldrar og kennarar upplifa auk þess fordóma í þeirra garð fyrir að standa sig ekki nógu vel og fyrir að halda ekki uppi aga. Börnin upplifa líka að þau eru dæmd óþekk, óalandi og óferjandi og þetta getur fylgt þeim langt fram í lífið, þó að greining komi svo síðar meir. Það þarf greiningu á vandamálinu til að hægt sé að finna lausnir. Ég vil þó benda á að fólk þarf samt að berjast fyrir öllum úrræðum í kerfinu, það er enginn sem réttir manni neinar lausnir. En það eru meðal annars til foreldranámskeið og fjölskyldunámskeið þar sem foreldrar og börnin fá ýmis verkfæri til að aðstoða í leik og starfi. Ég get ekki talað fyrir hönd kennara en ég upplifi að það vanti upp á fræðslu fyrir þá til að geta tekið betur á móti börnunum, en þó er það mismunandi eftir kennurum og skólum. Ég veit að ADHD samtökin leggja það til að menntastofnanir landsins beiti sér fyrir því að í grunnnámi kennara sé lögð aukin áhersla á kennslu fyrir börn með sérþarfir, fatlanir og raskanir, ásamt því að færa kennurum réttu verkfærin til að takast á við áskoranir sem óhjákvæmilega koma til með að mæta þeim í starfi. Ég held að það sé bráð þörf á þessu. Auk þess tel ég að oft sé um verulega undirmönnun að ræða innan menntakerfisins, innan bekkjanna sem utan. Til að börnin okkar fái þá umönnun og þjónustu sem þau þurfa á að halda væri ekki óskynsamlegt að bæta við fagfólki eins og iðjuþjálfum, sálfræðingum, þroskaþjálfum o.s.frv. inn í skólana. Fámennur kennarahópur og oft ómenntaðir skólaliðar eru að standa sig gífurlega vel undir allt of miklu álagi og veitir ekkert af stuðning. Bæði starfsfólkið og börnin þurfa vinnuaðstöðu við hæfi. Það er endalaust hægt að berja sér á brjóst fyrir vel unnin störf en það eru margir hópar sem upplifa sig útundan hjá Ásmundi barnamálaráðherra. Börnin eiga ekki að upplifa að þau séu fyrir í skólakerfinu ADHD börn eru yndisleg börn upp til hópa, þau eru frjó og skapandi, þau eru lífleg og fjörug og án þessara barna er ég viss um að lífið væri ekki jafn skemmtileg. En þau þurfa aðstoð frá kerfinu og þau þurfa að finna að það er í lagi með þau eins og þau eru. Við hin og kerfið þurfum að aðlagast þeim. Okkur sem samfélagi er skylt að halda utan um hvert annað og grípa þegar hvert og eitt okkar þarf á því að halda. Forvarnargildi þess að grípa ADHD börnin snemma, gefa fjölskyldum þeirra, kennurum og þeim sem að umönnun þeirra koma verkfærin og þekkinguna sem þarf til að leyfa þeim að blómstra í stað þess að gefa þeim jafnvel þau skilaboð að þau séu hreinlega fyrir í skólakerfinu er ótvírætt. Öll börn eiga það skilið að fá að upplifa að þau tilheyri, að á þau sé hlustað og að þau skipti máli. Sú er ekki raunin með mörg börn á Íslandi í dag. Að taka vel utan um börn með taugaþroskaraskanir, á borð við ADHD, getur orðið til þess að þau munu eiga farsæla framtíð. Við verðum að horfast í augu við það hvað það gerir lítilli sál að senda henni þau skilaboð að hún sé óvelkomin frá unga aldri. Það er hreint og beint hættulegt. Tryggjum börnunum okkar þá aðstoð sem þau eiga skilið. Við í Sósíalistaflokknum munum vinna ötullega að því að tryggja ADHD börnunum, sem og öllum börnum, það umvefjandi kerfi og þjónustu sem við eigum öll skilið. Skilum rauðu. X-J. Höfundur er sósíalískur femínisti, móðir og skipar 4. sæti á lista Sósíalistaflokksins í Suðurkjördæmi.
Skoðun Mikilvægi samgöngusáttmála fyrir Vestfirði Sigríður Ólöf Kristjánsdóttir,Unnar Hermannsson,Halldór Halldórsson skrifar
Skoðun Er aukin fræðsla um kólesteról og mettaða fitu virkilega upplýsingaóreiða? Sigurður Örn Ragnarsson skrifar
Skoðun Tímalína hörmulegra limlestinga og kvalafulls dauðastríðs háþróaðrar lífveru Ole Anton Bieltvedt skrifar
Skoðun „Stórfelldir og siðlausir fjármagnsflutningar“ - Áskorun á Ole Anton Bieltvedt Hjalti Þórisson skrifar
Skoðun Tjáningarfrelsið, ábyrgð og Snorri Másson Bjarndís Helga Tómasdóttir ,Kári Garðarsson skrifar