Svona hjúkrum við heilbrigðiskerfinu Helga Vala Helgadóttir skrifar 21. september 2021 08:01 Það er ekki hægt að setja bara stanslaust meira fé í heilbrigðiskerfið segja ráðherrar. Það er alveg rétt enda ætlum við ekki bara að setja meira fé heldur gera ýmislegt annað til að hjúkra lösnu heilbrigðiskerfi. En við verðum líka að setja meira fjármagn í heilbrigðiskerfið, því að við erum algjörir eftirbátar nágrannaríkja í fjármögnun þessarar grunnstoðar samfélagsins. Fyrir Covid-árið mikla var hlutfall fjármagns í heilbrigðiskerfið 8.3% af vergri landsframleiðslu samanborið við 10 til 11% á Norðurlöndum. Þessi mikli munur bitnar bæði á sjúklingum og heilbrigðisstarfsfólki hér á landi. Við þurfum að horfa til framtíðar, fjárfesta í góðri heilsu með auknu fjárframlagi því að það mun margborga sig þegar til lengri tíma er litið. Þjóðarsátt um fjármögnun heilbrigðiskerfis Fyrir fimm árum safnaði Kári Stefánsson nærri 90 þúsund undirskriftum fyrir átaki í þágu heilbrigðiskerfisins. Síðan eru liðnar tvennar kosningar og flokkarnir lofuðu því að farið yrði í stórátak. Þetta var grundvöllur stjórnarsamstarfs VG, Sjálfstæðisflokks og Framsóknar en nú í lok kjörtímabilsins blasir við að gera þarf miklu betur en stjórnarflokkar treysta sér til og virðist sem ósætti þeirra á milli um fjármögnun og leiðirnar sé að koma í veg fyrir uppbyggingu grunnþjónustunnar. Við verðum að hafna kreddum í þessum málum, hvort sem er kreddum um að eingöngu hið opinbera geti sinnt allri heilbrigðisþjónustu eða að einkavæðing heilbrigðiskerfisins muni allt leysa. Stjórnarflokkarnir skila auðu varðandi framhaldið. Vinstri græn segjast hafa gert svo margt á kjörtímabilinu, Sjálfstæðisflokkurinn vill lækka skatta og skera niður og Framsóknarflokkurinn segir fátt en telur líklega best að kjósa framsókn. Heildræn sýn óskast Þegar ríkisstjórnin tekur ákvörðun um að fyrirskipa samdrátt hjá heilbrigðisstofnunum hringinn í kringum landið gerist það eitt að einstaka þjónusta er lögð niður og sjúklingar, sem áður gátu fengið þjónustu heima í héraði, þurfa að sækja hana á Landspítala. Landspítali, sem þjóðarsjúkrahús, getur ekki neitað að taka við sjúklingum og því lengjast biðlistar þar jafnt og þétt. Þegar ríkisstjórnin tekur ákvörðun um að semja ekki við rekstraraðila hjúkrunarheimila um nauðsynlega fjölgun hjúkrunarplássa sem standa til boða, þá bíða að jafnaði 130 einstaklingar með færni- og heilsumat á Landspítalanum. Slík bið á Landspítala er umtalsvert dýrari fyrir ríkissjóð en dvöl á hjúkrunarheimili og tefur fyrir annarri nauðsynlegri þjónustu við sjúklinga á Landspítala. Alþingi samþykkti í desember sl. að setja 1.4 milljarða í málaflokkinn svo hægt væri að fjölga hjúkrunarrýmum um amk 100. Rekstraraðilar höfðu þá boðið fram allt að 230 ný rými en því miður hefur enn ekki verið samið um eitt einasta rými. Á meðan bíður eldra fólk, sem á rétt á umönnun við hæfi, á hátæknisjúkrahúsi í stað hjúkrunarheimilis og aðrir sjúklingar komast ekki að í aðgerðir. Geðheilbrigðismál Geðheilbrigðisþjónusta mætir því miður afgangi hjá stjórnvöldum. Húsnæði geðsviðs Landspítala við Hringbraut, á Kleppi og við Sjúkrahúsið á Akureyri er hneisa fyrir íslenskt samfélag. Við í Samfylkingunni lögðum fram þingsályktun á kjörtímabilinu um að farið yrði strax í undirbúning byggingar nýrra geðdeilda, því að þetta olnbogabarn íslensks heilbrigðiskerfis er hýst í óboðlegu húsnæði sem beinlínis er að hamla bata sjúklinga eins og fjallað hefur verið um í fréttum ríkissjónvarps að undanförnu. Húsnæðið lekur, það býður ekki upp á nauðsynlega útiveru sjúklinga og er óhentugt á margan annan hátt fyrir þennan sjúklingahóp. Biðlistar eftir geðheilbrigðisþjónustu eru sömuleiðis skaðlegir börnum, ungmennum og fullorðnum. Ríkisstjórn vill ekki fjármagna samþykkt Alþingis um að sálfræðiþjónusta verði sett inn í greiðsluþátttökukerfi Sjúkratrygginga Íslands þannig að sú nauðsynlega grunnþjónusta verði niðurgreidd úr okkar sameiginlegu sjóðum. Afleiðingin er að efnameira fólk getur sótt þjónustuna fyrir sig og börn sín en þeir efnaminni ekki enda kostar viðtalstíminn á bilinu 15 – 20 þúsund krónur. Þetta er reyndar það alvarlegt að 80% öryrkja og rúmlega 50% atvinnuleitenda neita sér um heilbrigðisþjónustu samkvæmt nýrri skýrslu vegna kostnaðar sjúklinga við nauðsynlega þjónustu. Við verðum að gera betur. Betra skipulag er nauðsynlegt Það er ekki bara aukið fjármagn sem þarf í rekstur heilbrigðiskerfisins heldur líka heildaryfirsýn og sveigjanleiki. Við eigum að heimila rekstraraðilum heilbrigðisstofnana að hafa meira flæði verkefna milli heilbrigðisstofnana þannig að hvort tveggja mannauður og rými nýtist betur. Það þarf að heimila frekari þjónustu í heimabyggð því að þannig sparast fjármunir annars staðar um kerfið og það þarf að semja við veitendur heilbrigðisþjónustu utan stóru spítalanna. Það er dýrt að geyma fólk á öllum aldri á biðlistum, því það bitnar á sjúklingunum sjálfum, aðstandendum og heilbrigðisstarfsfólki sem sífellt reynir að hlaupa hraðar. Þá bitna langir biðlistar líka á efnahags- og atvinnulífinu því fólk á biðlistum eftir nauðsynlegum aðgerðum er vanvirkt á meðan, ýmist vegna eigin krankleika eða vegna barna sinna og annarra fjölskyldumeðlima. Við þurfum nýja ríkisstjórn Samfylkingin vill taka vandann í heilbrigðiskerfinu föstum tökum og leggur til ýmiss konar úrræði. Við þurfum fjármagn, skipulag og nýsköpun til að taka á vandanum. Við þurfum að þora að semja við sjálfstætt starfandi sérfræðinga um allt kerfið, við eigum að horfa til þess að Landspítali annist þriðja stigs þjónustu en að höfuðborgarsvæðið eignist héraðssjúkrahús í Fossvogi þegar meðferðarkjarninn við Hringbraut verður opnaður. Þannig losnar hátækni- og háskólasjúkrahúsið okkar við minni verk, svo sem þau að búa um sár, annast hjúkrun eldra fólks og losa legókubb úr nefi barns. Við verðum að bæta starfsaðstæður og starfskjör heilbrigðisstétta til að laða aftur tilbaka allt það menntaða fólk sem horfið hefur úr stéttinni. Það er sóun að búa þannig um málin að fólk hrökklist burt vegna ofálags og ófullnægjandi starfsaðstæðna. Við þurfum að efna þjóðarsáttina sem gerð var fyrir kosningarnar 2016, stjórnmálin skulda þjóðinni það og Samfylkingin er reiðubúin í verkið. Höfundur er oddviti Samfylkingar í Reykjavíkurkjördæmi norður. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Helga Vala Helgadóttir Skoðun: Kosningar 2021 Samfylkingin Reykjavíkurkjördæmi norður Heilbrigðismál Mest lesið Smábátar eru framtíðin, segir David Attenborough Kjartan Sveinsson Skoðun Orðskrípið sem bjarga á veiðigjaldinu Ólafur Adolfsson Skoðun Sigurður Ingi í mikilli mótsögn við sjálfan sig! Magnús Guðmundsson Skoðun Yfirgnæfandi meirihluti vill þjóðaratkvæði Jón Steindór Valdimarsson Skoðun Óvandaður og einhliða fréttaflutningur RÚV af stríðinu á Gaza Birgir Finnsson Skoðun Hvað er verið að leiðrétta? Gabríel Ingimarsson,Sverrir Páll Einarsson,Alexander Hauksson,Ingvar Þóroddsson,María Ellen Steingrimsdóttir,Oddgeir Páll Georgsson,Ingunn Rós Kristjánsdóttir Skoðun Hallarekstur í Hafnarfirði Jón Ingi Hákonarson Skoðun Hvers konar Evrópuríki viljum við vera? Magnús Árni Skjöld Magnússon Skoðun Afsökunarbeiðni til fyrri kynslóða – og þeirra sem erfa munu landið Arnar Þór Jónsson Skoðun Efnahagslegur hagvöxtur þýðir ekki endilega samfélagslegur hagvöxtur Davíð Routley Skoðun Skoðun Skoðun Loftslagsaðgerðir eru forsenda velsældar til framtíðar – ekki valkostur: Svargrein við niðurstöðum rannsóknar sem kynnt var á Velsældarþingi í gær Laura Sólveig Lefort Scheefer skrifar Skoðun Afsökunarbeiðni til fyrri kynslóða – og þeirra sem erfa munu landið Arnar Þór Jónsson skrifar Skoðun 75 ár af evrópskri samheldni og samvinnu Clara Ganslandt skrifar Skoðun Sigurður Ingi í mikilli mótsögn við sjálfan sig! Magnús Guðmundsson skrifar Skoðun Vetrarvirkjanir Sigurður Ingi Friðleifsson skrifar Skoðun Yfirgnæfandi meirihluti vill þjóðaratkvæði Jón Steindór Valdimarsson skrifar Skoðun Smábátar eru framtíðin, segir David Attenborough Kjartan Sveinsson skrifar Skoðun Leiðrétting veiðigjalda mun skila sér í bættum innviðum Arna Lára Jónsdóttir skrifar Skoðun Hvað er verið að leiðrétta? Gabríel Ingimarsson,Sverrir Páll Einarsson,Alexander Hauksson,Ingvar Þóroddsson,María Ellen Steingrimsdóttir,Oddgeir Páll Georgsson,Ingunn Rós Kristjánsdóttir skrifar Skoðun Efnahagslegur hagvöxtur þýðir ekki endilega samfélagslegur hagvöxtur Davíð Routley skrifar Skoðun Börn innan seilingar Árni Guðmundsson skrifar Skoðun Hallarekstur í Hafnarfirði Jón Ingi Hákonarson skrifar Skoðun Hvers konar Evrópuríki viljum við vera? Magnús Árni Skjöld Magnússon skrifar Skoðun Orðskrípið sem bjarga á veiðigjaldinu Ólafur Adolfsson skrifar Skoðun Túlkun er ekkert að fara – en hvað ætlum við að gera með hana? Birna Ragnheiðardóttir Imsland skrifar Skoðun Hagsmunir heildarinnar - Kafli tvö: Eiskrandi kröfur Hannes Örn Blandon skrifar Skoðun Palestína er að verja sig, ekki öfugt Stefán Guðbrandsson skrifar Skoðun Óvandaður og einhliða fréttaflutningur RÚV af stríðinu á Gaza Birgir Finnsson skrifar Skoðun Lýðræði á ystu nöf: Hver er afstaða unga fólksins? Jonas Hammer skrifar Skoðun Hvað ef ég hjóla bara í vinnuna? Eiríkur Búi Halldórsson skrifar Skoðun Litlu ljósin á Gaza Guðbrandur Einarsson skrifar Skoðun Ekki leiðrétting heldur skattahækkun: Afstaða Sjálfstæðisflokksins er skýr Guðrún Hafsteinsdóttir skrifar Skoðun Staðreyndir eða „mér finnst“ Birta Karen Tryggvadóttir skrifar Skoðun Fjármagna áfram hernað Rússlands Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Frídagar í klemmu Jón Júlíus Karlsson skrifar Skoðun Fasteignaviðskipti – tímabært að endurskoða leikreglurnar? Hlynur Júlísson skrifar Skoðun Í skugga kerfis sem brást! Harpa Hildiberg Böðvarsdóttir skrifar Skoðun Jöfn vernd fyrir öll börn í veröldinni Gunnar Hersveinn skrifar Skoðun Helför Palestínumanna í beinni útsendingu – viljum við vera samsek? Ólafur Ingólfsson skrifar Skoðun Byggð í Norðvesturkjördæmi: lífæð framtíðar Íslands Ragnar Rögnvaldsson skrifar Sjá meira
Það er ekki hægt að setja bara stanslaust meira fé í heilbrigðiskerfið segja ráðherrar. Það er alveg rétt enda ætlum við ekki bara að setja meira fé heldur gera ýmislegt annað til að hjúkra lösnu heilbrigðiskerfi. En við verðum líka að setja meira fjármagn í heilbrigðiskerfið, því að við erum algjörir eftirbátar nágrannaríkja í fjármögnun þessarar grunnstoðar samfélagsins. Fyrir Covid-árið mikla var hlutfall fjármagns í heilbrigðiskerfið 8.3% af vergri landsframleiðslu samanborið við 10 til 11% á Norðurlöndum. Þessi mikli munur bitnar bæði á sjúklingum og heilbrigðisstarfsfólki hér á landi. Við þurfum að horfa til framtíðar, fjárfesta í góðri heilsu með auknu fjárframlagi því að það mun margborga sig þegar til lengri tíma er litið. Þjóðarsátt um fjármögnun heilbrigðiskerfis Fyrir fimm árum safnaði Kári Stefánsson nærri 90 þúsund undirskriftum fyrir átaki í þágu heilbrigðiskerfisins. Síðan eru liðnar tvennar kosningar og flokkarnir lofuðu því að farið yrði í stórátak. Þetta var grundvöllur stjórnarsamstarfs VG, Sjálfstæðisflokks og Framsóknar en nú í lok kjörtímabilsins blasir við að gera þarf miklu betur en stjórnarflokkar treysta sér til og virðist sem ósætti þeirra á milli um fjármögnun og leiðirnar sé að koma í veg fyrir uppbyggingu grunnþjónustunnar. Við verðum að hafna kreddum í þessum málum, hvort sem er kreddum um að eingöngu hið opinbera geti sinnt allri heilbrigðisþjónustu eða að einkavæðing heilbrigðiskerfisins muni allt leysa. Stjórnarflokkarnir skila auðu varðandi framhaldið. Vinstri græn segjast hafa gert svo margt á kjörtímabilinu, Sjálfstæðisflokkurinn vill lækka skatta og skera niður og Framsóknarflokkurinn segir fátt en telur líklega best að kjósa framsókn. Heildræn sýn óskast Þegar ríkisstjórnin tekur ákvörðun um að fyrirskipa samdrátt hjá heilbrigðisstofnunum hringinn í kringum landið gerist það eitt að einstaka þjónusta er lögð niður og sjúklingar, sem áður gátu fengið þjónustu heima í héraði, þurfa að sækja hana á Landspítala. Landspítali, sem þjóðarsjúkrahús, getur ekki neitað að taka við sjúklingum og því lengjast biðlistar þar jafnt og þétt. Þegar ríkisstjórnin tekur ákvörðun um að semja ekki við rekstraraðila hjúkrunarheimila um nauðsynlega fjölgun hjúkrunarplássa sem standa til boða, þá bíða að jafnaði 130 einstaklingar með færni- og heilsumat á Landspítalanum. Slík bið á Landspítala er umtalsvert dýrari fyrir ríkissjóð en dvöl á hjúkrunarheimili og tefur fyrir annarri nauðsynlegri þjónustu við sjúklinga á Landspítala. Alþingi samþykkti í desember sl. að setja 1.4 milljarða í málaflokkinn svo hægt væri að fjölga hjúkrunarrýmum um amk 100. Rekstraraðilar höfðu þá boðið fram allt að 230 ný rými en því miður hefur enn ekki verið samið um eitt einasta rými. Á meðan bíður eldra fólk, sem á rétt á umönnun við hæfi, á hátæknisjúkrahúsi í stað hjúkrunarheimilis og aðrir sjúklingar komast ekki að í aðgerðir. Geðheilbrigðismál Geðheilbrigðisþjónusta mætir því miður afgangi hjá stjórnvöldum. Húsnæði geðsviðs Landspítala við Hringbraut, á Kleppi og við Sjúkrahúsið á Akureyri er hneisa fyrir íslenskt samfélag. Við í Samfylkingunni lögðum fram þingsályktun á kjörtímabilinu um að farið yrði strax í undirbúning byggingar nýrra geðdeilda, því að þetta olnbogabarn íslensks heilbrigðiskerfis er hýst í óboðlegu húsnæði sem beinlínis er að hamla bata sjúklinga eins og fjallað hefur verið um í fréttum ríkissjónvarps að undanförnu. Húsnæðið lekur, það býður ekki upp á nauðsynlega útiveru sjúklinga og er óhentugt á margan annan hátt fyrir þennan sjúklingahóp. Biðlistar eftir geðheilbrigðisþjónustu eru sömuleiðis skaðlegir börnum, ungmennum og fullorðnum. Ríkisstjórn vill ekki fjármagna samþykkt Alþingis um að sálfræðiþjónusta verði sett inn í greiðsluþátttökukerfi Sjúkratrygginga Íslands þannig að sú nauðsynlega grunnþjónusta verði niðurgreidd úr okkar sameiginlegu sjóðum. Afleiðingin er að efnameira fólk getur sótt þjónustuna fyrir sig og börn sín en þeir efnaminni ekki enda kostar viðtalstíminn á bilinu 15 – 20 þúsund krónur. Þetta er reyndar það alvarlegt að 80% öryrkja og rúmlega 50% atvinnuleitenda neita sér um heilbrigðisþjónustu samkvæmt nýrri skýrslu vegna kostnaðar sjúklinga við nauðsynlega þjónustu. Við verðum að gera betur. Betra skipulag er nauðsynlegt Það er ekki bara aukið fjármagn sem þarf í rekstur heilbrigðiskerfisins heldur líka heildaryfirsýn og sveigjanleiki. Við eigum að heimila rekstraraðilum heilbrigðisstofnana að hafa meira flæði verkefna milli heilbrigðisstofnana þannig að hvort tveggja mannauður og rými nýtist betur. Það þarf að heimila frekari þjónustu í heimabyggð því að þannig sparast fjármunir annars staðar um kerfið og það þarf að semja við veitendur heilbrigðisþjónustu utan stóru spítalanna. Það er dýrt að geyma fólk á öllum aldri á biðlistum, því það bitnar á sjúklingunum sjálfum, aðstandendum og heilbrigðisstarfsfólki sem sífellt reynir að hlaupa hraðar. Þá bitna langir biðlistar líka á efnahags- og atvinnulífinu því fólk á biðlistum eftir nauðsynlegum aðgerðum er vanvirkt á meðan, ýmist vegna eigin krankleika eða vegna barna sinna og annarra fjölskyldumeðlima. Við þurfum nýja ríkisstjórn Samfylkingin vill taka vandann í heilbrigðiskerfinu föstum tökum og leggur til ýmiss konar úrræði. Við þurfum fjármagn, skipulag og nýsköpun til að taka á vandanum. Við þurfum að þora að semja við sjálfstætt starfandi sérfræðinga um allt kerfið, við eigum að horfa til þess að Landspítali annist þriðja stigs þjónustu en að höfuðborgarsvæðið eignist héraðssjúkrahús í Fossvogi þegar meðferðarkjarninn við Hringbraut verður opnaður. Þannig losnar hátækni- og háskólasjúkrahúsið okkar við minni verk, svo sem þau að búa um sár, annast hjúkrun eldra fólks og losa legókubb úr nefi barns. Við verðum að bæta starfsaðstæður og starfskjör heilbrigðisstétta til að laða aftur tilbaka allt það menntaða fólk sem horfið hefur úr stéttinni. Það er sóun að búa þannig um málin að fólk hrökklist burt vegna ofálags og ófullnægjandi starfsaðstæðna. Við þurfum að efna þjóðarsáttina sem gerð var fyrir kosningarnar 2016, stjórnmálin skulda þjóðinni það og Samfylkingin er reiðubúin í verkið. Höfundur er oddviti Samfylkingar í Reykjavíkurkjördæmi norður.
Hvað er verið að leiðrétta? Gabríel Ingimarsson,Sverrir Páll Einarsson,Alexander Hauksson,Ingvar Þóroddsson,María Ellen Steingrimsdóttir,Oddgeir Páll Georgsson,Ingunn Rós Kristjánsdóttir Skoðun
Skoðun Loftslagsaðgerðir eru forsenda velsældar til framtíðar – ekki valkostur: Svargrein við niðurstöðum rannsóknar sem kynnt var á Velsældarþingi í gær Laura Sólveig Lefort Scheefer skrifar
Skoðun Afsökunarbeiðni til fyrri kynslóða – og þeirra sem erfa munu landið Arnar Þór Jónsson skrifar
Skoðun Hvað er verið að leiðrétta? Gabríel Ingimarsson,Sverrir Páll Einarsson,Alexander Hauksson,Ingvar Þóroddsson,María Ellen Steingrimsdóttir,Oddgeir Páll Georgsson,Ingunn Rós Kristjánsdóttir skrifar
Skoðun Efnahagslegur hagvöxtur þýðir ekki endilega samfélagslegur hagvöxtur Davíð Routley skrifar
Skoðun Túlkun er ekkert að fara – en hvað ætlum við að gera með hana? Birna Ragnheiðardóttir Imsland skrifar
Skoðun Ekki leiðrétting heldur skattahækkun: Afstaða Sjálfstæðisflokksins er skýr Guðrún Hafsteinsdóttir skrifar
Skoðun Helför Palestínumanna í beinni útsendingu – viljum við vera samsek? Ólafur Ingólfsson skrifar
Hvað er verið að leiðrétta? Gabríel Ingimarsson,Sverrir Páll Einarsson,Alexander Hauksson,Ingvar Þóroddsson,María Ellen Steingrimsdóttir,Oddgeir Páll Georgsson,Ingunn Rós Kristjánsdóttir Skoðun