Aldauði Eldur Ólafsson skrifar 12. nóvember 2021 09:00 Í framhaldi af greininni Þjóðaröryggi Íslands. Orð eru til alls fyrst. Orð og setningar hafa verið notaðar í gegnum árin til að ramma inn viðfangsefni og oftar en ekki til þess að afla viðfangsefnum stuðning. Á síðustu ártugum hafa verið þróaðar aðferðir og mikið fjármagn lagt í þær sem eru til þess fallnar að afla hugmyndum fylgis, stundum kallað pólitískur sálfræðihernaður. Í forsetatíð George W. Bush var til dæmis slagorðið „War Against Terror“, notað til að réttlæta stríðin í miðausturlöndum. Annað orðtak var „Tax Relief Program“ sem í raun lagði áherslu á að lækka skatta á olíufyrirtæki. Þegar Obama varð forseti,, sérstaklega í endurkjöri sínu, þá nýtti hann sér skoðanamótandi aðila á samfélagsmiðlum (opinion leaders). Trump gekk svo enn lengra í gegnum Cambridge Analytica sem við þekkjum vel. Slagorðunum er líka beitt í loftlagsumræðunni. Það þekkjum við vel, t.d. með notkun hins kvíðvænlega og sterka orðs hamfarahlýnun. Þess ber þó að geta að demókratar í Bandaríkjunum unnu þessa umræðu frá byrjun með því að nota hugtakið global warming. Repúblikar reyndu að verjast þessu með því að nota hugtakið „environmental change is a fact, but it has not been scientifically prooven“, en það náði ekki flugi En hvar erum við í dag? Í allri umræðu meðal almennings og vísindamanna er það orðið „main stream“ að halda því fram að hlýnun eigi sér stað og þar með að það þurfi að minnka gróðurhúsaloftegundir í andrúmsloftinu til að forða okkur frá hamförum og aldauða. Talað er um aldauða þegar þegar tegund deyr út eða þegar fjöldi tegunda deyr út. En nálgumst við aldauða? Það fer eftir því hvaða tímaskala við miðum við. Jörðin er að hlýna og við þau skilyrði ef litið er til 4.600 milljarða ára jarðsögu heimsins þá hefur lífauðgi aukist við hlýnun. Það er gott að muna að í dag lifum við á hlýskeiði ísaldar. Hamfarahlýnun hefur hins vegar mest áhrif á okkur sem og önnur spendýr til skemmri tíma, og fókusinn hefur verið settur á að snúa henni við. Í upphafi var fókusinn að komast í kolefnishlutleysi fyrir 2050 sem er einungis eftir 28 ár. Ísland hefur sett sér það markmið að komast þangað 2040, sem er eftir 18 ár, en nú er krafa að færa þetta fram til ársins 2030 eða gera þetta á næstu átta árum. Ég hef tekið saman að gamni einfalda sviðsmynd af því sem við þurfum að gera til að viðhalda þeim lífskjörum sem við njótum í dag. Við þyrftum að endurfjárfesta í eftirfarandi innviðum til að komast á þann stað að framleiða okkar eigin matvæli og eldsneyti og nota það að hluta til sjálf. Hér eru dæmi um hvað mögulega þyrfti: Ný 1000MW af rafmagni, 250 ný skip, 25 frakt- og farþegaflugvélar, 200.000 bifreiðar, þrjár Metanol/Amoníak verksmiðjur, þrjú 100 hektara gróðurhús, þrjú stór fiskeldi á landi. Heildarfjárfestingin af ofantöldu er á bilinu 5.000 – 10.000 milljarðar. Til samanburðar þá er verg þjóðarframleiðsla Íslands um 3000 milljarðar. Er líklegt að við getum gert það á átta árum? 18 eða jafnvel 28 árum? Ef svarið er nei, þá þurfum við að horfast í augu við það sem vísindamennirnir eru að segja okkur og sætta okkur við það að það muni hlýna, en á sama tíma leggja okkar að mörkum við að draga úr hlýnun og taka orku- og tækniskipti fyrir af fullri alvöru. Það þarf plan sem tekur inn í myndina hlýnun á Íslandi og möguleg áhrif sem hún hefur á innviði, hús, hafnir, vegi flugvelli o.s.frv. og svo hvernig við byggjum innviði til að styðja við orkuskiptin sem þarf til tryggja okkur fæðu og orkuöryggi. Í allri þessari umræðu má svo ekki gleyma því að þrátt fyrir að ýmis efni sem við notum nú muni síðar meir fasast út þá það þarf mikið af málmum og olíu til að komast í kolefnishlutleysi og það þarf að taka inn í reikninginn. Höfundur er jarðfræðingur, stofnandi Orku Energy nú Arctic Green Energy og stofnandi og forstjóri AEX Gold ltd sem skráð er í Kanada og London. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Loftslagsmál Orkumál Bensín og olía Eldur Ólafsson Tengdar fréttir Þjóðaröryggi Íslands Eitt það fyrsta sem við lærum í jarðfræðinni er hugmyndin um innræn og útræn öfl. Innræn öfl eru þau sem við Íslendingar þekkjum vel, hreyfing jarðskorpunnar, heitir reitir sem við sjáum helst í daglegu lífi sem jarðskjálfta og eldgos. Útræn öfl eru hins vegar veður, vatn, frost, snjór, flóð, þurrkar og annað í þeim dúr. 27. október 2021 11:31 Mest lesið Það er allt í lagi að vera þú sjálfur - Opið bréf til Snorra Mássonar Kári Stefánsson Skoðun Er skynsemi Sigmundar Davíðs o.fl. skynsamleg? Ole Anton Bieltvedt Skoðun Viðreisn er Samfylkingin Júlíus Viggó Ólafsson Skoðun Sjálfskaparvíti Samfylkingar og Viðreisnar Birta Karen Tryggvadóttir Skoðun Samfylkingin hafnar einkavæðingu í skólakerfinu Arnór Heiðar Benónýsson,Anna María Jónsdóttir Skoðun Ráðherrann Gísli Hvanndal Jakobsson Skoðun Alvöru aðgerðir í húsnæðismálum – x við V Svandís Svavarsdóttir Skoðun Baráttan um Ísland og sjálfstæði þjóðar Ragnar Þór Ingólfsson Skoðun Er heilbrigði besta lausnin? Lukka Pálsdóttir Skoðun Nándarhryðjuverk er mannréttindabrot sem fær lítil viðbrögð frá samfélaginu Birna Sól Daníelsdóttir, Helga Benediktsdóttir,Telma Lísa Elmarsdóttir Skoðun Skoðun Skoðun Hverjir myrða konur? Auður Önnu Magnúsdóttir skrifar Skoðun „Það sé ykkur til fæðu“ - hugleiðing um jólamat Árni Stefán Árnason skrifar Skoðun Ferðafrelsið er dýrmætt Ágústa Ágústsdóttir skrifar Skoðun Viðreisn er Samfylkingin Júlíus Viggó Ólafsson skrifar Skoðun Mannúðleg innflytjendastefna Gísli Rafn Ólafsson skrifar Skoðun Hvað er vandamálið á húsnæðismarkaðinum og hvernig leysum við það Ómar Ingþórsson skrifar Skoðun Er heilbrigði besta lausnin? Lukka Pálsdóttir skrifar Skoðun Samfylkingin hafnar einkavæðingu í skólakerfinu Arnór Heiðar Benónýsson,Anna María Jónsdóttir skrifar Skoðun Sjálfskaparvíti Samfylkingar og Viðreisnar Birta Karen Tryggvadóttir skrifar Skoðun Evrópudagur sjúkraliða Sandra B. Franks skrifar Skoðun Baráttan um Ísland og sjálfstæði þjóðar Ragnar Þór Ingólfsson skrifar Skoðun Alvöru aðgerðir í húsnæðismálum – x við V Svandís Svavarsdóttir skrifar Skoðun Er skynsemi Sigmundar Davíðs o.fl. skynsamleg? Ole Anton Bieltvedt skrifar Skoðun Ráðherrann Gísli Hvanndal Jakobsson skrifar Skoðun Nándarhryðjuverk er mannréttindabrot sem fær lítil viðbrögð frá samfélaginu Birna Sól Daníelsdóttir, Helga Benediktsdóttir,Telma Lísa Elmarsdóttir skrifar Skoðun Willum Þór – fyrir konur Heiðdís Geirsdóttir,Halla Karen Kristjánsdóttir,Hjördís Guðný Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Af hverju kýs ég Samfylkinguna? Guðmundur Ingi Þóroddsson skrifar Skoðun Uppeldi, færni til framtíðar - fór í skúffu stjórnvalda! Una María Óskarsdóttir skrifar Skoðun Við sem förum til Tenerife - Vaxta og húsnæðispyntingar á almenningi komið frá lífeyrissjóðum og leigufélögum Hreinn Pétursson skrifar Skoðun Hvar eru málefni barna og ungs fólks? Gunnar E. Sigurbjörnsson skrifar Skoðun Þetta með verðgildin Matthildur Björnsdóttir skrifar Skoðun Stöndum með trans börnum og foreldrum þeirra! Birna Guðmundsdóttir,Elín Oddný Sigurðardóttir,Ynda Eldborg skrifar Skoðun Ég á ‘etta, ég má ‘etta Jón Ármann Steinsson skrifar Skoðun Dómsmálið sem gæti kippt grunninum undan Heidelberg-verksmiðjunni Jón Hjörleifur Stefánsson skrifar Skoðun Viljum við sósíalisma? Reynir Böðvarsson skrifar Skoðun Það er allt í lagi að vera þú sjálfur - Opið bréf til Snorra Mássonar Kári Stefánsson skrifar Skoðun Rjúfum kyrrstöðu í vegaframkvæmdum um allt land G.Svana Sigurjónsdóttir skrifar Skoðun Lýðheilsa bænda Unnur Rán Reynisdóttir,Arnar Páll Gunnlaugsson skrifar Skoðun Hvenær á að skattleggja lífeyri? Inn eða út? Ragnar Þór Ingólfsson skrifar Skoðun Glasið er hálffullt Ingveldur Anna Sigurðardóttir skrifar Sjá meira
Í framhaldi af greininni Þjóðaröryggi Íslands. Orð eru til alls fyrst. Orð og setningar hafa verið notaðar í gegnum árin til að ramma inn viðfangsefni og oftar en ekki til þess að afla viðfangsefnum stuðning. Á síðustu ártugum hafa verið þróaðar aðferðir og mikið fjármagn lagt í þær sem eru til þess fallnar að afla hugmyndum fylgis, stundum kallað pólitískur sálfræðihernaður. Í forsetatíð George W. Bush var til dæmis slagorðið „War Against Terror“, notað til að réttlæta stríðin í miðausturlöndum. Annað orðtak var „Tax Relief Program“ sem í raun lagði áherslu á að lækka skatta á olíufyrirtæki. Þegar Obama varð forseti,, sérstaklega í endurkjöri sínu, þá nýtti hann sér skoðanamótandi aðila á samfélagsmiðlum (opinion leaders). Trump gekk svo enn lengra í gegnum Cambridge Analytica sem við þekkjum vel. Slagorðunum er líka beitt í loftlagsumræðunni. Það þekkjum við vel, t.d. með notkun hins kvíðvænlega og sterka orðs hamfarahlýnun. Þess ber þó að geta að demókratar í Bandaríkjunum unnu þessa umræðu frá byrjun með því að nota hugtakið global warming. Repúblikar reyndu að verjast þessu með því að nota hugtakið „environmental change is a fact, but it has not been scientifically prooven“, en það náði ekki flugi En hvar erum við í dag? Í allri umræðu meðal almennings og vísindamanna er það orðið „main stream“ að halda því fram að hlýnun eigi sér stað og þar með að það þurfi að minnka gróðurhúsaloftegundir í andrúmsloftinu til að forða okkur frá hamförum og aldauða. Talað er um aldauða þegar þegar tegund deyr út eða þegar fjöldi tegunda deyr út. En nálgumst við aldauða? Það fer eftir því hvaða tímaskala við miðum við. Jörðin er að hlýna og við þau skilyrði ef litið er til 4.600 milljarða ára jarðsögu heimsins þá hefur lífauðgi aukist við hlýnun. Það er gott að muna að í dag lifum við á hlýskeiði ísaldar. Hamfarahlýnun hefur hins vegar mest áhrif á okkur sem og önnur spendýr til skemmri tíma, og fókusinn hefur verið settur á að snúa henni við. Í upphafi var fókusinn að komast í kolefnishlutleysi fyrir 2050 sem er einungis eftir 28 ár. Ísland hefur sett sér það markmið að komast þangað 2040, sem er eftir 18 ár, en nú er krafa að færa þetta fram til ársins 2030 eða gera þetta á næstu átta árum. Ég hef tekið saman að gamni einfalda sviðsmynd af því sem við þurfum að gera til að viðhalda þeim lífskjörum sem við njótum í dag. Við þyrftum að endurfjárfesta í eftirfarandi innviðum til að komast á þann stað að framleiða okkar eigin matvæli og eldsneyti og nota það að hluta til sjálf. Hér eru dæmi um hvað mögulega þyrfti: Ný 1000MW af rafmagni, 250 ný skip, 25 frakt- og farþegaflugvélar, 200.000 bifreiðar, þrjár Metanol/Amoníak verksmiðjur, þrjú 100 hektara gróðurhús, þrjú stór fiskeldi á landi. Heildarfjárfestingin af ofantöldu er á bilinu 5.000 – 10.000 milljarðar. Til samanburðar þá er verg þjóðarframleiðsla Íslands um 3000 milljarðar. Er líklegt að við getum gert það á átta árum? 18 eða jafnvel 28 árum? Ef svarið er nei, þá þurfum við að horfast í augu við það sem vísindamennirnir eru að segja okkur og sætta okkur við það að það muni hlýna, en á sama tíma leggja okkar að mörkum við að draga úr hlýnun og taka orku- og tækniskipti fyrir af fullri alvöru. Það þarf plan sem tekur inn í myndina hlýnun á Íslandi og möguleg áhrif sem hún hefur á innviði, hús, hafnir, vegi flugvelli o.s.frv. og svo hvernig við byggjum innviði til að styðja við orkuskiptin sem þarf til tryggja okkur fæðu og orkuöryggi. Í allri þessari umræðu má svo ekki gleyma því að þrátt fyrir að ýmis efni sem við notum nú muni síðar meir fasast út þá það þarf mikið af málmum og olíu til að komast í kolefnishlutleysi og það þarf að taka inn í reikninginn. Höfundur er jarðfræðingur, stofnandi Orku Energy nú Arctic Green Energy og stofnandi og forstjóri AEX Gold ltd sem skráð er í Kanada og London.
Þjóðaröryggi Íslands Eitt það fyrsta sem við lærum í jarðfræðinni er hugmyndin um innræn og útræn öfl. Innræn öfl eru þau sem við Íslendingar þekkjum vel, hreyfing jarðskorpunnar, heitir reitir sem við sjáum helst í daglegu lífi sem jarðskjálfta og eldgos. Útræn öfl eru hins vegar veður, vatn, frost, snjór, flóð, þurrkar og annað í þeim dúr. 27. október 2021 11:31
Samfylkingin hafnar einkavæðingu í skólakerfinu Arnór Heiðar Benónýsson,Anna María Jónsdóttir Skoðun
Nándarhryðjuverk er mannréttindabrot sem fær lítil viðbrögð frá samfélaginu Birna Sól Daníelsdóttir, Helga Benediktsdóttir,Telma Lísa Elmarsdóttir Skoðun
Skoðun Samfylkingin hafnar einkavæðingu í skólakerfinu Arnór Heiðar Benónýsson,Anna María Jónsdóttir skrifar
Skoðun Nándarhryðjuverk er mannréttindabrot sem fær lítil viðbrögð frá samfélaginu Birna Sól Daníelsdóttir, Helga Benediktsdóttir,Telma Lísa Elmarsdóttir skrifar
Skoðun Willum Þór – fyrir konur Heiðdís Geirsdóttir,Halla Karen Kristjánsdóttir,Hjördís Guðný Guðmundsdóttir skrifar
Skoðun Við sem förum til Tenerife - Vaxta og húsnæðispyntingar á almenningi komið frá lífeyrissjóðum og leigufélögum Hreinn Pétursson skrifar
Skoðun Stöndum með trans börnum og foreldrum þeirra! Birna Guðmundsdóttir,Elín Oddný Sigurðardóttir,Ynda Eldborg skrifar
Skoðun Dómsmálið sem gæti kippt grunninum undan Heidelberg-verksmiðjunni Jón Hjörleifur Stefánsson skrifar
Skoðun Það er allt í lagi að vera þú sjálfur - Opið bréf til Snorra Mássonar Kári Stefánsson skrifar
Samfylkingin hafnar einkavæðingu í skólakerfinu Arnór Heiðar Benónýsson,Anna María Jónsdóttir Skoðun
Nándarhryðjuverk er mannréttindabrot sem fær lítil viðbrögð frá samfélaginu Birna Sól Daníelsdóttir, Helga Benediktsdóttir,Telma Lísa Elmarsdóttir Skoðun