Heyrðu fyrst frá blaða­manni um dóms­málið og að þau hefðu tapað því

Hrafntinna Eir Hermóðsdóttir og Ágúst Leó Björnsson áttu bókað flug með Neos frá Ítalíu til Íslands þann 26. febrúar 2022. Flugið tafðist um rúmar átta klukkustundir og sóttu þau um staðlaðar skaðabætur í gegnum vefinn Flugbaetur.is sem býður ferðalöngum upp á aðstoð við innheimtu skaðabóta.

Þann 28. febrúar síðastliðinn féll dómur í máli parsins gegn ítalska flugfélaginu Neos í Héraðsdómi Reykjaness. Aðalkröfur fólksins voru að flugfélagið greiddi bæturnar með vöxtum og dráttarvöxtum, að frádreginni þeirri summu sem félagið hafði þegar greitt þeim mánuði áður. Dómurinn sýknaði flugfélagið af aðalkröfum fólksins og var þeim gert að greiða allan málskostnað.

Niðurstaða málsins kom mörgum undarlega fyrir sjónir. Bæði að einfalt flugbótamál hefði farið alla leið fyrir héraðsdóm þegar búið væri að greiða parinu bætur og að þau sætu uppi með svo háan málskostnað.  

Mest hissa var parið sjálft sem vissi ekkert um málið fyrr en blaðamaður sló á þráðinn.

Vissu ekki að dómur hefði fallið

Blaðamaður hringdi í Hrafntinnu Eir og Ágúst Leó í gærmorgun til að spyrja út í dóminn. Þau komu af fjöllum og vissu hvorki að dómur hefði fallið í málinu né að þeim hefði verið dæmt að greiða málskostnað. Fréttirnar komu þeim í opna skjöldu og sögðust þau vera í „frekar miklu sjokki“ að heyra þær.

„Þetta kemur okkur algjörlega í opna skjöldu, við höfðum ekki hugmynd um þetta. Þú að hringja í okkur er það fyrsta sem við heyrum,“ sagði Hrafntinna þegar hún frétti að dómur hefði fallið.

„Þetta er allt mjög undarlegt mál. Við erum búin að reyna að hafa samband við þau og höfum ekkert heyrt,“ sagði hún um samskipti parsins við Flugbætur undanfarna mánuði. 

„Þetta var leiguflug í gegnum Úrval útsýn og við fórum með fjölskyldu mannsins míns. Vinir föður mannsins míns bentu okkur allir á að sækja um í gegnum Flugbætur. Það væri auðveldast af því það geti verið erfitt að sækja bætur í gegnum erlend flugfélög. Þannig að við vorum frekar mörg sem sóttum um bætur í gegnum vefsíðuna,“ sagði Hrafntinna.

Hafa ekkert heyrt

Við tóku nokkrir mánuðir af tölvupóstsamskiptum þar sem stöðugt var óskað eftir gögnum jafnvel þó parið væri þegar búið að láta þau frá sér. Hrafntinna segir að síðan hafi ekkert gerst í málinu í marga marga mánuði. Eftir ítrekaðar fyrirspurnir hafi starfsmaður sem fór með málið fyrir þau hætt að svara.

Hvað gerist svo?

„Ég er alltaf að senda á hann til að athuga hvort það sé eitthvað að frétta. En hann neitar því og segir að það taki svo langan tíma, að við séum ekki að fara að frétta neitt fyrr en eftir marga mánuði,“ sagði Hrafntinna.

„Síðan líða þrír mánuði og ég tékka aftur. Síðan líður hálft ár og ég tékka aftur. Þá segir hann að það geti tekið allt að tvö ár. Síðan allt í einu segir hann að það séu aftur vitlausir flugmiðar og ég þarf senda honum flugmiða í þriðja skiptið,“ sagði hún og bætti við að þeir hafi verið löngu komnir með rétta miða. Á endanum hætti parið að fá svör við fyrirspurnum sínum.

Hrafntinna segir að þau hafi ekkert heyrt frá fyrirtækinu eftir að dómurinn féll og væru bara að reyna að skoða hvað tæki við. Þau greindu blaðamanni frá því að þau myndu tjá sig skriflega um málið þegar þau væru búin að fara yfir dóminn og ráða ráðum sínum.

Málið komi undarlega fyrir sjónir

Fréttastofa hafði samband við Sigurð Örn Hilmarsson, formann Lögmannafélagsins, til að spyrja út í mál fólksins og þá staðreynd að fólkið hafi ekki vitað af því að dómur væri fallinn.

„Ég hef eingöngu lesið dóminn sjálfan. Málið kemur manni nokkuð einkennilega fyrir sjónir. Auðvitað er það ekki þannig að einstaklingar lendi í dómsmálum án vitneskju þeirra eða ákvarðana. Við lögmenn störfum í umboði okkar umbjóðenda. Öll ákvarðanataka, samskipti um málið og svo framvegis þarf að vera mjög rík og það samræmist góðum lögmannsháttum að standa þannig að málum,“ sagði Sigurður Örn um málið.

Er eðlilegt að fólk viti ekki að búið sé að dæma í máli þeirra?

„Það er mjög sérkennilegt. Ég þekki ekki mörg dæmi þess. Það er í raun og veru eitthvað sem á ekki að geta gerst,“ sagði hann.

Lágmark að upplýsa skjólstæðinga um stöðu mála

Hvað tekur við í kerfinu þegar fólki er dæmt að greiða málskostnað?

„Við lögmenn höfum stöðuumboð fyrir dómi. Þannig þegar lögmaður mætir fyrir dómarann er gert ráð fyrir því að hann sé þar í umboði síns skjólstæðings. Í þessu máli, ef ég man rétt, þá er dómsorðið að einstaklingarnir eigi sjálfir að borga málskostnaðinn. Það er verkefni lögmannsins og skjólstæðinganna að finna út hvernig eigi að standa að því,“ sagði Sigurður.

„Þetta er eitthvað sem á ekki að geta gerst. Það er algjört lágmark að lögmenn upplýsi sína skjólstæðinga um framvindu málsins og ég tala nú ekki um allar svona meiriháttar ákvarðanir eins og að höfða dómsmál af því í því felst áhætta eins og að borga kostnað gagnaðila,“ sagði hann.

„Once in a blue moon“ að mál fari svo

Fréttastofa hafði samband við Ómar R. Valdimarsson, lögmann sem rekur Flugbætur. Hann sagðist ekki geta tjáð sig um samskipti sín við viðskiptavini sína eða mál sem hann rekur fyrir dómi. Hann gæti því ekki svarað spurningum um samskipti við parið eða málið sjálft.

Þegar mál fara þannig að umbjóðendur eru dæmdir til að greiða málskostnað bera þeir kostnaðinn eða takið þið hann á ykkur?

„Reglan er sú og það er hægt að lesa það í skilmálunum að við berum ekki þennan kostnað. En það gerist „once in a blue moon“ að mál fari með þessum hætti og það hefur aldrei hvarflað annað að okkur en að greiða þetta,“ sagði Ómar í samtali við fréttastofu.

Greiðsla málskostnaðar hafi engin áhrif á bæturnar sem fólk hljóti. Fyrirtækið taki sinn hlut samkvæmt samningum, 25 prósent plús virðisaukaskatt.

Er ekki skrítið að svona mál fari fyrir dóm?

„Það er ekkert skrítið af því mörg þessi flugfélög sinna engu nema þeim sé stefnt. Það á ekki við um íslensku flugfélögin en mörg af þessum erlendu flugfélögum gefa dauðann og djöfulinn í það hvort fólk sæki bætur eða ekki. Og ef þú ætlar að knýja á um að fá bætur greiddar þá þarftu að ganga hart á eftir því og það er það sem við höfum gert í fjölda skipta,“ sagði Ómar.

Óvíst með áfrýjun

„Annað er að áfrýjunarfresturinn er ekki liðinn. Það þyrfti að sækja um áfrýjunarleyfi en þessi mál snúast ekki um fjárhæðirnar. Þetta snýst bara um að þessi flugfélög standi við þau lög og þær reglur sem gilda á þessu réttarsviði,“ sagði hann.

Heldurðu að þið áfrýjið í þessu máli?

„Það hefur ekki verið tekin endanleg afstaða til þess,“ sagði Ómar.

Það gerist aldrei að mál fari fyrir dóm án þess að fólk gefi umboð?

„Við tókum nýverið upp rafrænt kerfi þar sem fólk undirritar umboð til þess að við getum flutt mál fyrir dómi. Þegar við þurfum að stefna í málum þá gerum við það allajafna núorðið án þess að bera það sérstaklega undir umbjóðanda enda kemur það fram í umsóknarferlinu og í skilmálunum okkar,“ sagði hann.

Skilmálar sendir í hverjum einasta tölvupósti

„Ef við gætum ekki fylgt kröfunum okkar eftir sem við erum að senda út um allan heim með málsókn væri engin sérstök ástæða fyrir félögin til þess að svara okkur. Þá getum við ekki knúið á um bætur og ef fólk vill ekki fara í þann farveg þá viljum við ekki taka málin að okkur,“ sagði hann.

Það kemur fram í skilmálum en þið berið það ekki sérstaklega undir fólk þegar ferlið er hafið?

„Fólk þarf að skrifa undir áður en það getur sent okkur umsókn að það hafi bæði lesið og skilið skilmálana. Þeir eru sendir í hverjum einasta tölvupósti, við sendum marga tölvupósta í umsóknarferlinu. Bæði þegar umsóknin er móttekin, þegar hún er samþykkt og þegar við erum í frekari samskiptum við fólk, til dæmis til að fá afrit af flugmiðum. Alls staðar er alltaf linkur á að skilmálarnir sem voru samþykktir í umsóknarferlinu séu aðgengilegir hér,“ sagði Ómar.

Hljóti að vera rangt að lögmenn upplýsi ekki umbjóðendur

Um kvöldmatarleytið sendu Hrafntinna og Ágúst frá sér skriflega yfirlýsingu á blaðamann. Þar rekja þau málið frá því að fluginu var frestað árið 2022 og þar til þau voru í samskiptum við lögmannsstofuna Esju sem tengist Flugbótum í dag.

Þau segjast hafa fengið afsökunarbeiðni vegna vinnubragða stofunnar í málinu og þeim hafi verið tjáð að þau þyrftu ekki að borga málskostnaðinn. Þau hafi þó ekki enn fengið skriflega staðfestingu á að málskostnaðurinn falli ekki á þau.

Hins vegar furða þau sig á vinnubrögðunum. Það hljóti eitthvað að vera rangt við það ef lögmönnum beri ekki að upplýsa umbjóðendur sína um hvaða skref séu tekin í málum sem þeim er falið að reka. Einnig hljóti að vera vafasamt að lögmaður fari með mál fyrir dóm að tilefnislausu.

Lesa má yfirlýsingu parsins í heild sinni hér að neðan: