Athugasemdir við grein um samgöngumál Þórarinn Hjaltason skrifar 9. maí 2024 13:00 Í gær var birt hér á Vísi þessi grein eftir framkvæmdastjóra Betri samgangna ohf, Davíð Þorláksson : Vörður á veginum framundan - Vísir (visir.is) Í greininni er töluvert um hálfsannleik og jafnvel hreinar rangfærslur og ástæða til að fara yfir það helsta. Hvað eru eðlilegar umferðartafir? Í greininni er rætt um að umferðartafir í Reykjavík séu ekki eins miklar og sumir halda. Reykjavík sé í 281. sæti af 387 borgum yfir umferðartafir á lista TomTom sem má sjá hér: Traffic Index ranking | TomTom Traffic Index Efst á listanum eru borgir með mestu umferðartafirnar. Látið er að því liggja að Reykjavík sé á eðlilegum stað í röðinni þar eð borgir af svipaðri stærð á Norðurlöndunum séu á svipuðum stað á listanum. Reykjavík er bílaborg og því eðlilegt að bera hana saman við bílaborgir af svipaðri stærð. Neðst á lista TomTom eru 20 borgir þar sem umferðarástandið er talið gott (merktar með grænu). Allt eru þetta bandarískar bílaborgir sem eru fjölmennari en Reykjavík. Sú fjölmennasta er Phoenix. Um 5 milljón manns búa á Phoenixsvæðinu. Þrátt fyrir það eru umferðartafir ívíð minni þar en á höfuðborgarsvæðinu. Rétt er að geta þess að Reykjavík er í 281. sæti ef miðað er við umferðartafir á svæði með 5 km radíus frá miðborg. Með því að ýta á hnappinn „Metro area“ þá raðast borgirnar eftir umferðartöfum á öllu borgarsvæðinu. Reykjavík (höfuðborgarsvæðið) kemur þá eilítið verr út og færist upp í 265. sæti. Til gamans má geta þess að Los Angeles svæðið er í 281. sæti, þ.e. umferðarástandið er ögn betra þar! Ef allt væri með felldu ætti Reykjavík að vera miklu neðar á lista TomTom. Um síðustu aldamót voru umferðartafir miklu minni í Reykjavík og reyndar höfuðborgarsvæðinu öllu en í dag. Umferðarástandið hafði reyndar þyngst hægt og bítandi síðustu áratugi 20. aldar. Í svæðisskipulagi höfuðborgarsvæðisins 2001-2024 var gert ráð fyrir mikilli aukningu á flutningsgetu vegakerfisins. Ef sú áætlun hefði verið framkvæmd þá væru umferðartafir í dag svipaðar eða jafnvel minni en þær voru um aldamótin. Getur Borgarlínan hamlað gegn vexti umferðartafa? Í grein framkvæmdastjórans er eftirfarandi setning: „Þær borgir sem hafa náð bestum árangri í að takmarka auknar umferðartafir hafa fjárfest í almenningssamgöngum”. Það er sannleikskorn í þessu en engu að síður er London með sínar rómuðu almenningssamgöngur efst á listanum yfir umferðartafir í miðborg! Það fer mjög eftir íbúafjölda, þéttleika byggðar o.fl. hvers árangurs má vænta af fjárfestingum í almenningssamgöngum til að hamla gegn vexti umferðartafa. Miðað við fyrirliggjandi umferðarspár mun Borgarlínan aðeins leiða til þess að bílaumferð verði um 2-3 % minni en ella. Þyngra vegur að fyrirhugað er að fækka akreinum fyrir almenna umferð á nokkrum umferðargötum. Borgarlínan mun því ekki hamla gegn vexti umferðartafa, síður en svo. Í litlum bílaborgum hefur gefist best að byggja upp vegakerfið í takt við fjölgun íbúa. Samgönguskipulag gengur ekki bara út á að hamla gegn vexti umferðartafa. Það er pólitísk ákvörðun hvernig á að skipta tiltæku fjármagni á uppbyggingu innviða fyrir hina ýmsu ferðamáta. Sanngjarnt er að sú skipting sé þannig að hver notandi hvers samkgöngumáta fái sambærilega upphæð í sinn hlut. Flestir eru sammála um að æskilegt sé að bæta heldur meir en því nemur almenningssamgöngur á höfuðborgarsvæðinu og gera átak í betri og öruggari innviðum fyrir gangandi og hjólandi. Reykjavík verður hins vegar bílaborg áfram þrátt fyrir Borgarlínu og offjárfesting í henni borgar sig ekki. Rangfærsla Í niðurlagi greinar framkvæmdastjórans er þessi fullyrðing: „Vaxandi borgir ná aðeins árangri í að draga úr umferðartöfum, eða vexti þeirra, með því að fjárfesta í almenningssamgöngum, göngu- og hjólastígum og með gjaldtöku af umferð í miðborgum til að fjármagna fjárfestingar.” Þetta er alvarleg rangfærsla. Á borgarsvæðum Phoenix, Houston, Dallas-Fort Worth og Atlanta hefur tekist ágætlega að hamla gegn vexti umferðartafa, þrátt fyrir að íbúafjöldi þeirra sé á bilinu 5-7 milljón og hefur u.þ.b. tífaldast frá árinu 1950. Umferðartafir eru svipaðar og á höfuðborgarsvæðinu. Hlutur ferða með almenningssamgöngum er minni en hér á höfuðborgarsvæðinu. Í þessum borgum er ekki gjaldtaka af umferð í miðborgum til að fjármagna fjárfestingar. Ofangreind borgarsvæði eru á bilinu 20-30 sinnum fjölmennari en höfuðborgarsvæðið. Rannsóknir hafa sýnt að umferðartafir vaxa með stækkun borgarsvæða. Það blasir því við að það sé tiltölulega auðvelt að hamla gegn vexti umferðartafa hér á höfuðborgarsvæðinu. Það er mjög sjaldgæft að tekið sé gjald af allri bílaumferð í miðborgum. Það þekkist t.d. ekki í BNA. Þó er fyrirhugað að taka gjald af bílaumferð í miðborg New York á þessu ári. Í BNA er reyndar töluvert um gjaldtöku á einstökum vegum eða sumum akreinum hraðbrauta. Í öllum tilvikum geta ökumenn valið aðra leið (eða aðra akrein) til að komast hjá gjaldtöku en þurfa þá að sætta sig við meiri umferðartafir eða lengri akstursvegalengd. Það er ámælisvert ef samgönguyfirvöld rökstyðja uppbyggingu almenningssamgangna með blekkingum. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Samgöngur Borgarlína Reykjavík Bandaríkin Þórarinn Hjaltason Mest lesið Sjálfstæðismenn boða víst skattalækkanir á þá efnamestu Haukur V. Alfreðsson Skoðun Fellur helsti stuðningsmaður menningarmála af þingi? Magnús Logi Kristinsson Skoðun Viltu borga 200 þús á mánuði eða 600 þús á mánuði af íbúðinni? Hildur Þórðardóttir Skoðun Almageddon? Eyþór Kristleifsson Skoðun Það sem ekki má fjalla um fyrir kosningar til Alþingis Árni Jensson Skoðun ESB kærir sig ekkert um Ísland í jólagjöf Ole Anton Bieltvedt Skoðun Óstjórn í húsnæðismálum Ragnar Þór Ingólfsson Skoðun Betri Strætó 2025 og (svo) Borgarlína Dagur B. Eggertsson Skoðun Afvegaleidd umræða um áskoranir heilbrigðiskerfisins Áslaug Arna Sigurbjörnsdóttir Skoðun Vímuefnið VONÍUM Haraldur Ingi Haraldsson Skoðun Skoðun Skoðun Nýtanleg verðmætasköpun um allt land Jóhann Frímann Arinbjarnarson skrifar Skoðun Geðrænn vandi barna og ungmenna Eldur S. Kristinsson skrifar Skoðun Það er kominn verðmiði á fangelsið en hvað má ungmenni í alvarlegum vanda kosta? Davíð Bergmann skrifar Skoðun Hinn opni tékki samgöngusáttmálans – ljósastýring og Sundabraut Eiríkur S. Svavarsson skrifar Skoðun Eru sumir heppnari en aðrir? Anna Kristín Jensdóttir skrifar Skoðun Við þurfum stjórnmálamenn sem skilja mikilvægi stærstu atvinnugreinar landsins Aðalheiður Ósk Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Kallað eftir fyrirsjáanleika í opinberum framkvæmdum Þorsteinn Víglundsson ,Jónína Guðmundsdóttir,Karl Andreassen skrifar Skoðun Sjálfstætt fólk Kristín Linda Jónsdóttir skrifar Skoðun Óstjórn í húsnæðismálum Ragnar Þór Ingólfsson skrifar Skoðun Arfur stjórnmálanna 2024 Elvar Eyvindsson skrifar Skoðun Kjósum rétt(indi) fyrir fatlað fólk! Unnur Helga Óttarsdóttir,Anna Lára Steindal skrifar Skoðun Frelsi er allra, ekki fárra útvaldra Jón Óskar Sólnes skrifar Skoðun Menntun og tækifæri: Hvað veljum við fyrir Ísland? Kolbrún Halldórsdóttir skrifar Skoðun Eyðimerkurganga kosningabaráttunnar? Viðar Hreinsson skrifar Skoðun Krónan eða evran? Kostir og gallar Hilmar Þór Hilmarsson skrifar Skoðun Kjóstu meiri árangur Bryndís Haraldsdóttir skrifar Skoðun Hvaða hlekkur ert þú í keðjunni? Ellý Tómasdóttir skrifar Skoðun Laxeldið verður ekki stöðvað Kristinn H. Gunnarsson skrifar Skoðun Þroskamerki þjóðar Tómas Torfason skrifar Skoðun Afvegaleidd umræða um áskoranir heilbrigðiskerfisins Áslaug Arna Sigurbjörnsdóttir skrifar Skoðun Var stytting náms til stúdentsprófs í þágu ungmenna? Sigurður E. Sigurjónsson skrifar Skoðun Það sem ekki má fjalla um fyrir kosningar til Alþingis Árni Jensson skrifar Skoðun Launafólk sýndi ábyrgð – Hvað með bankana og fjármagnseigendur? Finnbjörn A. Hermannsson skrifar Skoðun Sjálfstæðar konur? Sonja Ýr Þorbergsdóttir skrifar Skoðun Fullveldinu er fórnað með aðild að Evrópusambandinu Anton Guðmundsson skrifar Skoðun Endurhugsum dæmið, endurnýtum textíl Guðbjörg Rut Pálmadóttir skrifar Skoðun Betri Strætó 2025 og (svo) Borgarlína Dagur B. Eggertsson skrifar Skoðun Um kosningar, gulrætur og verðbólgu Jean-Rémi Chareyre skrifar Skoðun Gæti aukin einkavæðing og skólaval í grunnskólakerfinu bætt námsárangur og aukið jafnrétti? Jón Páll Haraldsson,Linda Heiðarsdóttir,Ómar Örn Magnússon skrifar Skoðun Fellur helsti stuðningsmaður menningarmála af þingi? Magnús Logi Kristinsson skrifar Sjá meira
Í gær var birt hér á Vísi þessi grein eftir framkvæmdastjóra Betri samgangna ohf, Davíð Þorláksson : Vörður á veginum framundan - Vísir (visir.is) Í greininni er töluvert um hálfsannleik og jafnvel hreinar rangfærslur og ástæða til að fara yfir það helsta. Hvað eru eðlilegar umferðartafir? Í greininni er rætt um að umferðartafir í Reykjavík séu ekki eins miklar og sumir halda. Reykjavík sé í 281. sæti af 387 borgum yfir umferðartafir á lista TomTom sem má sjá hér: Traffic Index ranking | TomTom Traffic Index Efst á listanum eru borgir með mestu umferðartafirnar. Látið er að því liggja að Reykjavík sé á eðlilegum stað í röðinni þar eð borgir af svipaðri stærð á Norðurlöndunum séu á svipuðum stað á listanum. Reykjavík er bílaborg og því eðlilegt að bera hana saman við bílaborgir af svipaðri stærð. Neðst á lista TomTom eru 20 borgir þar sem umferðarástandið er talið gott (merktar með grænu). Allt eru þetta bandarískar bílaborgir sem eru fjölmennari en Reykjavík. Sú fjölmennasta er Phoenix. Um 5 milljón manns búa á Phoenixsvæðinu. Þrátt fyrir það eru umferðartafir ívíð minni þar en á höfuðborgarsvæðinu. Rétt er að geta þess að Reykjavík er í 281. sæti ef miðað er við umferðartafir á svæði með 5 km radíus frá miðborg. Með því að ýta á hnappinn „Metro area“ þá raðast borgirnar eftir umferðartöfum á öllu borgarsvæðinu. Reykjavík (höfuðborgarsvæðið) kemur þá eilítið verr út og færist upp í 265. sæti. Til gamans má geta þess að Los Angeles svæðið er í 281. sæti, þ.e. umferðarástandið er ögn betra þar! Ef allt væri með felldu ætti Reykjavík að vera miklu neðar á lista TomTom. Um síðustu aldamót voru umferðartafir miklu minni í Reykjavík og reyndar höfuðborgarsvæðinu öllu en í dag. Umferðarástandið hafði reyndar þyngst hægt og bítandi síðustu áratugi 20. aldar. Í svæðisskipulagi höfuðborgarsvæðisins 2001-2024 var gert ráð fyrir mikilli aukningu á flutningsgetu vegakerfisins. Ef sú áætlun hefði verið framkvæmd þá væru umferðartafir í dag svipaðar eða jafnvel minni en þær voru um aldamótin. Getur Borgarlínan hamlað gegn vexti umferðartafa? Í grein framkvæmdastjórans er eftirfarandi setning: „Þær borgir sem hafa náð bestum árangri í að takmarka auknar umferðartafir hafa fjárfest í almenningssamgöngum”. Það er sannleikskorn í þessu en engu að síður er London með sínar rómuðu almenningssamgöngur efst á listanum yfir umferðartafir í miðborg! Það fer mjög eftir íbúafjölda, þéttleika byggðar o.fl. hvers árangurs má vænta af fjárfestingum í almenningssamgöngum til að hamla gegn vexti umferðartafa. Miðað við fyrirliggjandi umferðarspár mun Borgarlínan aðeins leiða til þess að bílaumferð verði um 2-3 % minni en ella. Þyngra vegur að fyrirhugað er að fækka akreinum fyrir almenna umferð á nokkrum umferðargötum. Borgarlínan mun því ekki hamla gegn vexti umferðartafa, síður en svo. Í litlum bílaborgum hefur gefist best að byggja upp vegakerfið í takt við fjölgun íbúa. Samgönguskipulag gengur ekki bara út á að hamla gegn vexti umferðartafa. Það er pólitísk ákvörðun hvernig á að skipta tiltæku fjármagni á uppbyggingu innviða fyrir hina ýmsu ferðamáta. Sanngjarnt er að sú skipting sé þannig að hver notandi hvers samkgöngumáta fái sambærilega upphæð í sinn hlut. Flestir eru sammála um að æskilegt sé að bæta heldur meir en því nemur almenningssamgöngur á höfuðborgarsvæðinu og gera átak í betri og öruggari innviðum fyrir gangandi og hjólandi. Reykjavík verður hins vegar bílaborg áfram þrátt fyrir Borgarlínu og offjárfesting í henni borgar sig ekki. Rangfærsla Í niðurlagi greinar framkvæmdastjórans er þessi fullyrðing: „Vaxandi borgir ná aðeins árangri í að draga úr umferðartöfum, eða vexti þeirra, með því að fjárfesta í almenningssamgöngum, göngu- og hjólastígum og með gjaldtöku af umferð í miðborgum til að fjármagna fjárfestingar.” Þetta er alvarleg rangfærsla. Á borgarsvæðum Phoenix, Houston, Dallas-Fort Worth og Atlanta hefur tekist ágætlega að hamla gegn vexti umferðartafa, þrátt fyrir að íbúafjöldi þeirra sé á bilinu 5-7 milljón og hefur u.þ.b. tífaldast frá árinu 1950. Umferðartafir eru svipaðar og á höfuðborgarsvæðinu. Hlutur ferða með almenningssamgöngum er minni en hér á höfuðborgarsvæðinu. Í þessum borgum er ekki gjaldtaka af umferð í miðborgum til að fjármagna fjárfestingar. Ofangreind borgarsvæði eru á bilinu 20-30 sinnum fjölmennari en höfuðborgarsvæðið. Rannsóknir hafa sýnt að umferðartafir vaxa með stækkun borgarsvæða. Það blasir því við að það sé tiltölulega auðvelt að hamla gegn vexti umferðartafa hér á höfuðborgarsvæðinu. Það er mjög sjaldgæft að tekið sé gjald af allri bílaumferð í miðborgum. Það þekkist t.d. ekki í BNA. Þó er fyrirhugað að taka gjald af bílaumferð í miðborg New York á þessu ári. Í BNA er reyndar töluvert um gjaldtöku á einstökum vegum eða sumum akreinum hraðbrauta. Í öllum tilvikum geta ökumenn valið aðra leið (eða aðra akrein) til að komast hjá gjaldtöku en þurfa þá að sætta sig við meiri umferðartafir eða lengri akstursvegalengd. Það er ámælisvert ef samgönguyfirvöld rökstyðja uppbyggingu almenningssamgangna með blekkingum.
Skoðun Það er kominn verðmiði á fangelsið en hvað má ungmenni í alvarlegum vanda kosta? Davíð Bergmann skrifar
Skoðun Hinn opni tékki samgöngusáttmálans – ljósastýring og Sundabraut Eiríkur S. Svavarsson skrifar
Skoðun Við þurfum stjórnmálamenn sem skilja mikilvægi stærstu atvinnugreinar landsins Aðalheiður Ósk Guðmundsdóttir skrifar
Skoðun Kallað eftir fyrirsjáanleika í opinberum framkvæmdum Þorsteinn Víglundsson ,Jónína Guðmundsdóttir,Karl Andreassen skrifar
Skoðun Afvegaleidd umræða um áskoranir heilbrigðiskerfisins Áslaug Arna Sigurbjörnsdóttir skrifar
Skoðun Launafólk sýndi ábyrgð – Hvað með bankana og fjármagnseigendur? Finnbjörn A. Hermannsson skrifar
Skoðun Gæti aukin einkavæðing og skólaval í grunnskólakerfinu bætt námsárangur og aukið jafnrétti? Jón Páll Haraldsson,Linda Heiðarsdóttir,Ómar Örn Magnússon skrifar