Biden lýsti að­dáun á Ís­landi og hrósar fram­lagi á al­þjóða­vett­vangi

Það var annar annasamur dagur í Washington í dag, en Jens Stoltenberg, framkvæmdastjóri NATO, flutti meðal annars stutt ávarp fyrir fund með samstarfsríkjum sem standa utan bandalagsins í dag, Japan, Suður-Kóreu, Nýja-Sjálandi og Ástralíu. Í ávarpi sínu lagði Stoltenberg áherslu á aukna samvinnu, einkum í ljósi stríðsreksturs Rússa í Úkraínu sem Kínverjar veiti liðsinni.

Svíar sækja leiðtogafundinn í fyrsta sinn eftir inngöngu í Atlantshafsandalagið, en það er meðal þess sem ber að fagna af fundinum að mati Bjarna Benediktssonar forsætisráðherra. „NATO hefur aldrei verið sterkara, það hefur aldrei verið öflugra, og er orðið núna farsælasta varnarbandalag sögunnar á 75 ára afmælinu,” segir Bjarni í samtali við fréttastofu.

Mikil áhersla var áfram lögð á stuðning við Úkraínu á síðasta degi leiðtogafundarins í dag. Spjótin beinast einkum að Rússum og Kínverjum sem þykja hafa liðkað fyrir hernaðarbrölti Rússa í Úkraínu. Forsætisráðherra leggur áherslu á áframhaldandi stuðning Íslands við Úkraínu, hvort sem sá stuðningur nýtist til vopnakaupa eða annarra aðfanga sem Úkraínumenn þurfi á að halda. 

Bjarni kveðst fylgjandi aðild Úkraínu að bandalaginu þegar aðstæður leyfa. „Ég hlakka til þess dags að geta boðið Úkraínu velkomna inn í Atlantshafsbandalagið. Sá dagur er vonandi nær okkur heldur en fjær en það er erfitt að tímasetja hann. Ég get kannski fyrst og fremst sagt að mér finnst sá tímapunktur hafi kannski færst aðeins nær okkur á þessum fundi heldur en ég var að upplifa áður en ég kom til Wasington,“ segir Bjarni. Volodomír Selenskíj, forseti Úkraínu er gestur á fundinum, en hann ræddi við blaðamenn á blaðamannafundi með Jens Stoltenberg fyrr í kvöld. Þar sagði Selenskí 

Ísland ekki muni ekki láta sitt eftir liggja hvað varðar framlag Íslands til bandalagsins og varnarmála almennt. Til greina komi að auka framlög til varnarmála, meðal annars með áherslu á að efla samstarf á vettvangi NATO á sviði loftrýmisgæslu og kafbátaeftirlits og á sviði net- og fjölþáttaógna. „Við verðum bara að viðurkenna það að við erum rétt að byrja og þessi ógn sem að netárásir eru er eitthvað sem við verðum að fara að taka mun alvarlegar og getur valdið okkur verulegum búsifjum ef við gætum ekki að okkur,” segir Bjarni.

Framlag Íslands sagt fram úr væntingum

Inntur eftir því hvort sótt hafi verið að honum á fundinum um að Ísland beiti sér frekar eða breyti áherslum á einhverjum vettvangi varnar- og öryggismála segist Bjarni ekki hafa fundið beint fyrir því. „Ef að eitthvað er þá held ég að maður finni fyrir því að það sé horft til okkar með þeim hætti að við séum oft á tíðum að fara fram úr væntingum, enda hafði forseti Bandaríkjanna það á orði við mig þegar ég hitti hann í gær að við værum oft á tíðum að láta til okkar taka langt umfram það sem stærð okkar gæfi ástæðu til þess að ætla að við gætum,“ segir Bjarni.

Bandaríkjaforseti er einmitt í eldlínunni á fundinum, í aðdraganda forsetakosninga í nóvember. Efasemdir hafa verið uppi um getu hans til að gegna embættinu áfram. Bjarni hitti Biden við nokkur tilefni á leiðtogafundinum í gær.

Hvernig kemur Joe Biden þér fyrir sjónir? Sýnist þér hann hæfur til að gegna þessu starfi áfram?

„Ég hef átt bara ágæt samskipti við forsetann hér, hitt hann nokkrum sinnum í gær í svona stuttri viðkynningu og hann lýsti aðdáun sinni á Íslandi í því spjalli. Ég ætla nú ekki að láta draga mig út í það að fella dóma um hvað Bandaríkjamenn eigi að gera í sínum eigin innanríkismálum. Ég er að hitta forsetann hér í fyrsta skipti og maður fylgist auðvitað með því að loft er talsvert spennuþrungið hér í Bandaríkjunum vegna forsetakosninganna og miklar vangaveltur í allar áttir. En mér finnst hann hafa sinnt sínu hlutverki hér á þessum fundi bara með prýði,“ svarar Bjarni.

Nokkur eftirvænting ríkir fyrir blaðamannafundi sem Biden hefur boðað í kvöld að loknum leiðtogafundi NATO. Þess er að vænt að þar verði Biden spurður um þá gagnrýni sem hann hefur sætt, og ákalli um að hann gefi ekki kost á sér í komandi forsetakosningum. Hart hefur verið sótt að Biden úr ýmsum áttum, meðal annars innan úr Demókrataflokknum.

Fréttin hefur verið uppfærð.