Innviðir og orkuskipti Sigurður Ingi Friðleifsson skrifar 16. ágúst 2024 13:00 Ýmsir setja fyrir sig innviðaleysi þegar ákvörðun er tekin um að kaupa nýjan bensín- eða dísilbíl. Velja sem sagt að kaupa glænýjan olíuknúin bíl þrátt fyrir tæknilega yfirburði rafbíla, lægri kostnað rafbíla og meiri samfélagsávinning rafbíla (sjá fyrri greinar): https://www.visir.is/g/20242595786d/10-taekni-legir-yfir-burdir-rafbila https://www.visir.is/g/20242584083d/ahugaverdar-akvardanir https://www.visir.is/g/20212194936d/samfelagsbillinn Er algert hleðsluinnviðaleysi? Við erum á skrítnum tímum og því miður virðist eina umræðan sem nær í gegn í fjöl- eða samfélagsmiðlum vera annað hvort upphrópanir eða útgildi. Setningin „ það eru engir innviðir fyrir rafbíla“ er stunduð kastað fram sem staðreynd. Þó að innviðir þurfi að batna, sem þeir munu gera, þá er alveg ljóst að nú þegar er til staðar grunnur að hraðhleðsluneti eins og sjá má á myndinni. Staðsetning hraðhleðslustöðva.Aðsend Meint innviðaleysi er því miður notað sem rök gegn kaupum á rafbílum og því er mikilvægt að taka aðeins raunstöðuna. Í fyrsta lagi hefur ýmislegt breyst á síðustu tíu árum og mun halda áfram að breytast. Fyrstu hraðhleðslustöðvar landsins opnuðu fyrir aðeins tíu árum og voru þá bara 50 kW í afli. Nú eru hundruð hraðhleðslutengla og flestar stöðvar sem settar eru upp núna eru 150-400 kW. Sem sagt stöðugt fleiri staðir og stöðugt hraðari hleðsla. Meðaldrægni rafbíla hefur líka aukist mikið á þessum tíu árum þar sem í upphafi voru flestir bílar með um 200 km hámarksdrægni en nú eru þeir með 400-500 km hámarksdrægni. Flestir rafbílar í dag komast lengra til að hlaða hraðar á mun fleiri stöðum. Ríkið hefur, í gegnum Orkusjóð, stutt rækilega við uppbyggingu hleðslustöðva um allt land og fjölmörg verkefni eru í pípunum á næstunni. Miðað við fyrirliggjandi uppbyggingaráætlanir verður hvergi lengra á milli hraðhleðslustöðva en um 90 km og langoftast mun styttra. Í raun er bara einn leggur eftir þar sem vegalengd milli stöðva er meira en 100 km og það er Mývatn-Egilsstaðir sem klárast að öllum líkindum á næsta ári. Ef þú kaupir nýjar rafbíl núna er líklegast að hann sé með 300-500 km drægni og þá er varla mikil áhætta að leggja af stað í langferð vitandi að hvergi er meira en 100 km í næstu hraðhleðslustöð þar sem þú getur bætt á bílinn 100-200 km á 10-20 mínútum. Er það of erfitt? Hraðhleðslutengjum á hverjum stað fjölgar líka stöðugt sem minnkar áhættuna á biðröð eða bilunum. Til dæmis voru fyrir örfáum árum voru fjögur hraðhleðslutengi á Akureyri en eru nú um fjörtíu. Vegstyttingar hafa líka komið sterkar inn eins Vaðlaheiði, sunnanverðir Vestfirðir og bráðum á Hornafjörður og Öxi. Þetta er staðan núna sem mun svo bara batna og batna. Hnökrar Við erum stödd í upphafi samgöngu byltingar og það er ekkert nema eðlilegt að eitthvað vesen verði á þeirri vegferð. Að láta einstaka hnökra gera okkur fráhverf orkuskiptum er jafnvitlaust og að gefast upp og hætta leik ef við lendum eitt núll undir í fótboltaleik þegar 80 mínútur eru eftir. Það verða bilanir og einstaka sinnum einhver bið en það er einungis við sérstakar aðstæður alveg eins og það getur verið pínu röð í blómabúð á konudaginn þó flesta aðra daga fáir þú afgreiðslu strax. Ofmat á þörf Byggðarsamsetning íslands er afar sérstök þar sem þrír fjórðu hlutar íbúa búa á einu horni landsins. Þetta þýðir að langflestir fara allar sínar daglegu ferðir innan 100 km radíusar. Á vef Orkuseturs má finna drægnireikni sem sýnir hversu langt er hægt að ferðast miðað við gefna drægni. Á myndinni má sjá það svæði sem hægt er að fara, fram og til baka, án hleðslu miðað við 250 km drægni. Þetta sýnir að rafbíll getur léttilega þvælst um þetta svæði án sértækar hleðslu en til hægðarauka er þó samt fjöldi hraðhleðslustöðva innan þessa svæðis. Aðsend Bílar eru ekki einota dagvara og þegar fólk fjárfestir í glænýjum bíl þá er oftast stefnan að eiga hann næstu 3-10 ár. Það er næsta öruggt að innviðir munu áfram batna næstu árin og gera langferðir á rafbíl enn auðveldari. Að mörgu leyti mætti segja að meiri áhætta sé í kaupum á glænýjum jarðefnaeldsneytisbílum þar sem erfitt er að meta hversu auðvelt verður að endurselja þá á næstu 10 árum og hvort bensínstöðvum haldi áfram að fækka. Höfundur er sviðsstjóri orkuskipta og loftslagsmála hjá Orkustofnun. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Sigurður Ingi Friðleifsson Mest lesið Ferðalag úr fangelsi hugans Sigurður Árni Reynisson Skoðun „Akademísk sniðganga“: gaslýsingar og hnignun háskólasamfélagsins Birgir Finnsson Skoðun 50 þúsund nýir íbúar – Hvernig tryggjum við samheldni? Guðmundur Ari Sigurjónsson Skoðun Hraðahindranir fyrir strætó Sveinn Ólafsson Skoðun Að setjast í fyrsta sinn á skólabekk Kolbrún Áslaugar Baldursdóttir Skoðun Framtíð nemenda í fyrsta sæti í Kópavogi Ásdís Kristjánsdóttir Skoðun Átta atriði sem sýna fram á vanda hávaxtastefnunnar Halla Gunnarsdóttir Skoðun Íslenzkir sambandsríkissinnar Hjörtur J. Guðmundsson Skoðun Gjaldskyldulandið Ísland - Viltu hafa bílastæðagjald við hverja lækjarsprænu? Hermann Helguson Skoðun Garðurinn okkar fyllist af illgresi Davíð Bergmann Skoðun Skoðun Skoðun Átta atriði sem sýna fram á vanda hávaxtastefnunnar Halla Gunnarsdóttir skrifar Skoðun 50 þúsund nýir íbúar – Hvernig tryggjum við samheldni? Guðmundur Ari Sigurjónsson skrifar Skoðun Framtíð nemenda í fyrsta sæti í Kópavogi Ásdís Kristjánsdóttir skrifar Skoðun Að setjast í fyrsta sinn á skólabekk Kolbrún Áslaugar Baldursdóttir skrifar Skoðun Ferðalag úr fangelsi hugans Sigurður Árni Reynisson skrifar Skoðun Hraðahindranir fyrir strætó Sveinn Ólafsson skrifar Skoðun Íslenzkir sambandsríkissinnar Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Garðurinn okkar fyllist af illgresi Davíð Bergmann skrifar Skoðun Nýtt landsframlag – og hvað svo? Hrafnhildur Bragadóttir,Birna Sigrún Hallsdóttir skrifar Skoðun Fágætir dýrgripir í Vestmannaeyjum Gunnar Salvarsson skrifar Skoðun Gjaldskyldulandið Ísland - Viltu hafa bílastæðagjald við hverja lækjarsprænu? Hermann Helguson skrifar Skoðun Gervigreind er ekki sannleiksvél – en við getum gert svörin traustari Sigvaldi Einarsson skrifar Skoðun Er einnig von á góðakstri Strætó í ár? Stefán Hrafn Jónsson skrifar Skoðun Ferðumst saman í Reykjavík Heiða Björg Hilmisdóttir skrifar Skoðun Þúsundir barna bætast við umferðina Hrefna Sigurjónsdóttir skrifar Skoðun Þau sem hlaupa í átt að hættunni þegar aðrir flýja Gísli Rafn Ólafsson skrifar Skoðun Öndum rólega Heiðrún Lind Marteinsdóttir skrifar Skoðun Réttur barna versus veruleiki Matthildur Björnsdóttir skrifar Skoðun Framtíð villta laxins hangir á bláþræði Elvar Örn Friðriksson skrifar Skoðun „Akademísk sniðganga“: gaslýsingar og hnignun háskólasamfélagsins Birgir Finnsson skrifar Skoðun Við lifum ekki á tíma fasisma Hjörvar Sigurðsson skrifar Skoðun Fíknisjúkdómur – samfélagsleg ábyrgð sem við þurfum að takast á við Halldór Þór Svavarsson skrifar Skoðun Ætlar ríkið að stuðla að aukinni tóbaksneyslu á Íslandi? Bjarni Freyr Guðmundsson skrifar Skoðun Bílastæðavandi í Reykjavík – tími til aðgerða Einar Sveinbjörn Guðmundsson skrifar Skoðun Þakkir til Sivjar Arnar Sigurðsson skrifar Skoðun Fráleit túlkun á fornum texta breytir ekki staðreyndum Ómar Torfason skrifar Skoðun Betri strætó strax í dag Dóra Björt Guðjónsdóttir skrifar Skoðun Viltu skilja bílinn eftir heima? Sara Björg Sigurðardóttir skrifar Skoðun Hvaða framtíð bíður barna okkar árið 2050? Hafdís Hanna Ægisdóttir skrifar Skoðun Metabolic Psychiatry: Ný nálgun í geðlækningum Vigdís M. Jónsdóttir skrifar Sjá meira
Ýmsir setja fyrir sig innviðaleysi þegar ákvörðun er tekin um að kaupa nýjan bensín- eða dísilbíl. Velja sem sagt að kaupa glænýjan olíuknúin bíl þrátt fyrir tæknilega yfirburði rafbíla, lægri kostnað rafbíla og meiri samfélagsávinning rafbíla (sjá fyrri greinar): https://www.visir.is/g/20242595786d/10-taekni-legir-yfir-burdir-rafbila https://www.visir.is/g/20242584083d/ahugaverdar-akvardanir https://www.visir.is/g/20212194936d/samfelagsbillinn Er algert hleðsluinnviðaleysi? Við erum á skrítnum tímum og því miður virðist eina umræðan sem nær í gegn í fjöl- eða samfélagsmiðlum vera annað hvort upphrópanir eða útgildi. Setningin „ það eru engir innviðir fyrir rafbíla“ er stunduð kastað fram sem staðreynd. Þó að innviðir þurfi að batna, sem þeir munu gera, þá er alveg ljóst að nú þegar er til staðar grunnur að hraðhleðsluneti eins og sjá má á myndinni. Staðsetning hraðhleðslustöðva.Aðsend Meint innviðaleysi er því miður notað sem rök gegn kaupum á rafbílum og því er mikilvægt að taka aðeins raunstöðuna. Í fyrsta lagi hefur ýmislegt breyst á síðustu tíu árum og mun halda áfram að breytast. Fyrstu hraðhleðslustöðvar landsins opnuðu fyrir aðeins tíu árum og voru þá bara 50 kW í afli. Nú eru hundruð hraðhleðslutengla og flestar stöðvar sem settar eru upp núna eru 150-400 kW. Sem sagt stöðugt fleiri staðir og stöðugt hraðari hleðsla. Meðaldrægni rafbíla hefur líka aukist mikið á þessum tíu árum þar sem í upphafi voru flestir bílar með um 200 km hámarksdrægni en nú eru þeir með 400-500 km hámarksdrægni. Flestir rafbílar í dag komast lengra til að hlaða hraðar á mun fleiri stöðum. Ríkið hefur, í gegnum Orkusjóð, stutt rækilega við uppbyggingu hleðslustöðva um allt land og fjölmörg verkefni eru í pípunum á næstunni. Miðað við fyrirliggjandi uppbyggingaráætlanir verður hvergi lengra á milli hraðhleðslustöðva en um 90 km og langoftast mun styttra. Í raun er bara einn leggur eftir þar sem vegalengd milli stöðva er meira en 100 km og það er Mývatn-Egilsstaðir sem klárast að öllum líkindum á næsta ári. Ef þú kaupir nýjar rafbíl núna er líklegast að hann sé með 300-500 km drægni og þá er varla mikil áhætta að leggja af stað í langferð vitandi að hvergi er meira en 100 km í næstu hraðhleðslustöð þar sem þú getur bætt á bílinn 100-200 km á 10-20 mínútum. Er það of erfitt? Hraðhleðslutengjum á hverjum stað fjölgar líka stöðugt sem minnkar áhættuna á biðröð eða bilunum. Til dæmis voru fyrir örfáum árum voru fjögur hraðhleðslutengi á Akureyri en eru nú um fjörtíu. Vegstyttingar hafa líka komið sterkar inn eins Vaðlaheiði, sunnanverðir Vestfirðir og bráðum á Hornafjörður og Öxi. Þetta er staðan núna sem mun svo bara batna og batna. Hnökrar Við erum stödd í upphafi samgöngu byltingar og það er ekkert nema eðlilegt að eitthvað vesen verði á þeirri vegferð. Að láta einstaka hnökra gera okkur fráhverf orkuskiptum er jafnvitlaust og að gefast upp og hætta leik ef við lendum eitt núll undir í fótboltaleik þegar 80 mínútur eru eftir. Það verða bilanir og einstaka sinnum einhver bið en það er einungis við sérstakar aðstæður alveg eins og það getur verið pínu röð í blómabúð á konudaginn þó flesta aðra daga fáir þú afgreiðslu strax. Ofmat á þörf Byggðarsamsetning íslands er afar sérstök þar sem þrír fjórðu hlutar íbúa búa á einu horni landsins. Þetta þýðir að langflestir fara allar sínar daglegu ferðir innan 100 km radíusar. Á vef Orkuseturs má finna drægnireikni sem sýnir hversu langt er hægt að ferðast miðað við gefna drægni. Á myndinni má sjá það svæði sem hægt er að fara, fram og til baka, án hleðslu miðað við 250 km drægni. Þetta sýnir að rafbíll getur léttilega þvælst um þetta svæði án sértækar hleðslu en til hægðarauka er þó samt fjöldi hraðhleðslustöðva innan þessa svæðis. Aðsend Bílar eru ekki einota dagvara og þegar fólk fjárfestir í glænýjum bíl þá er oftast stefnan að eiga hann næstu 3-10 ár. Það er næsta öruggt að innviðir munu áfram batna næstu árin og gera langferðir á rafbíl enn auðveldari. Að mörgu leyti mætti segja að meiri áhætta sé í kaupum á glænýjum jarðefnaeldsneytisbílum þar sem erfitt er að meta hversu auðvelt verður að endurselja þá á næstu 10 árum og hvort bensínstöðvum haldi áfram að fækka. Höfundur er sviðsstjóri orkuskipta og loftslagsmála hjá Orkustofnun.
Gjaldskyldulandið Ísland - Viltu hafa bílastæðagjald við hverja lækjarsprænu? Hermann Helguson Skoðun
Skoðun Gjaldskyldulandið Ísland - Viltu hafa bílastæðagjald við hverja lækjarsprænu? Hermann Helguson skrifar
Skoðun Gervigreind er ekki sannleiksvél – en við getum gert svörin traustari Sigvaldi Einarsson skrifar
Skoðun Fíknisjúkdómur – samfélagsleg ábyrgð sem við þurfum að takast á við Halldór Þór Svavarsson skrifar
Gjaldskyldulandið Ísland - Viltu hafa bílastæðagjald við hverja lækjarsprænu? Hermann Helguson Skoðun