Afvegaleidd umræða um áskoranir heilbrigðiskerfisins Áslaug Arna Sigurbjörnsdóttir skrifar 22. nóvember 2024 11:47 Sem ráðherra nýsköpunar hef ég lagt sérstaka áherslu á að styðja við nýsköpun í heilbrigðisþjónustu. Ég, eins og raunar langflestir starfsmenn heilbrigðiskerfisins sem ég hef rætt við, er sannfærð um nauðsyn þess að ryðja braut nýrra strauma, hugsunar og aðferða í heilbrigðiskerfinu. Í heilbrigðiskerfinu starfar fólk sem setur velferð okkar í fyrsta sæti. Í þeim hópi leynast víða miklir frumkvöðlar með góðar og mikilvægar hugmyndir. Við þurfum að nýta nýjar lausnir til að létta á álagi og styðja betur við starfsumhverfi heilbrigðisstarfsfólks um leið og bætum þjónustu við sjúklinga, styttum biðlista og aukum hagkvæmni og skilvirkni kerfisins. Nýsköpun og nýting gervigreindar eru forsenda þess að okkur takist að nýta betur sameiginlega fjármuni sem renna til heilbrigðiskerfisins og um leið tryggja að sú mikla þekking og hæfileikar sem læknar, hjúkrunarfræðingar og aðrir heilbrigðisstarfsmenn búa yfir, sé ekki sóað í skriffinnsku vegna gamaldags kerfis. Spennitreyja skriffinsku Ég hef litið á það sem skyldu mína að berjast fyrir því að heilbrigðisstarfsfólk verði leyst úr spennitreyju skriffinnsku sem um leið tryggir sjúklingum betri, öruggari og skjótari þjónustu. En kerfið leggur því miður stein í götu frumkvöðla og heilbrigðisstarfsmanna sem þróa nýjar lausnir – lausnir sem munu spara ómælda fjármuni og gjörbreyta starfsumhverfi heilbrigðisstarfsfólks til hins betra, draga úr álagi og gera þeim kleift að verja meiri tíma í að sinna sjúklingum. Við megum ekki vera hrædd við að nýta okkur tækni og hugvit við að mæta þeim áskorunum sem við stöndum frammi fyrir sem samfélag. Ég hef átt fjölmörg samtöl við lækna og frumkvöðla á síðustu árum um nýsköpun. Áhuginn og þekkingin er svo sannarlega fyrir hendi. En oft er kerfið áhugalaust. Gagnrýnin beinist ekki síst að landlæknisembættinu og því hversu seint og flókið ferlið getur verið koma nýjum tæknilausnum í gegnum nálarauga kerfisins. Þeir sem starfa innan heilbrigðisgeirans hafa lýst því hvernig þróun og innleiðing tæknilausna, svo sem rafrænna sjúkraskráa eða annarra stafrænna lausna, taki óhóflega langan tíma vegna tregðu kerfisins. Þetta hefur haft þau áhrif að nýjungar sem geta bætt þjónustu við sjúklinga og einfaldað vinnu heilbrigðisstarfsfólks eru settar á bið, jafnvel svo árum skiptir. Ég vakti athygli á þessu í grein á Vísi fyrir nokkrum dögum m.a. í ljósi frétta af ágreiningi og málaferlum Landlæknis gegn nýsköpunarfyrirtækjum. Ekki í fyrsta skipti. Með hliðsjón af því að Samfylkingin teflir landlækni fram sem ráðherraefni í heilbrigðisráðuneytinu var illa undan því vikist að draga það fram í dagsljósið hve litla samleið landlæknir og nýsköpun hafa átt á síðustu árum. Í greininni benti ég á dæmi um hvernig kerfið hefur hreinlega beitt sér gegn nýsköpunarfyrirtækjum. Það þarf meira til Greinin vakti hörð viðbrögð meðal stuðningsmanna Samfylkingar og kerfisins. Það kom ekki á óvart. Gagnrýnin mín og ábendingar standa óhögguð. Aldrei var ég að mælast gegn því að nýsköpunarfyrirtækjum og nýjum lausnum séu settar skýrar leiðbeiningar, né að nýsköpun sé innleidd í blindni. En ég hef skilning á, að þeim svíði undan skrifum sem vilja verja Samfylkinguna og óbreytt ástand og vilji afvegaleiða umræðuna frá því sem ég var raunverulega að benda á og skiptir sköpum. Það skiptir okkur öll miklu að landlæknir ýti undir skapandi hugsun allra sem starfa innan heilbrigðiskerfisins alveg með sama hætti og heilbrigðisráðherra tryggi að framsæknar hugmyndir og nýjar lausnir fái að blómstra. Í stað þess að reisa hindranir gagnvart frumkvöðlum eiga yfirvöld heilbrigðismála að leggjast á árarnar með hugvitinu. Lausnin er ekki svo einföld að heimilislæknir á mann dugi til. Við vitum öll að það þarf meira til. Það er allt undir nú þegar þjóðin eldist og lífsstílssjúkdómar fara vaxandi að við getum tekið umræðu um lýðheilsu og heilsueflingu. Við eigum að efla og hjálpa einstaklingum að taka ábyrgð á sinni eigin heilsu. Sjálfstæðisflokkurinn hefur í verki sýnt hve mikla áherslu hann leggur á nýsköpun á öllum sviðum samfélagsins – ekki síst í heilbrigðiskerfinu. Ég er og verð alltaf í liði með fólki og hugvitinu. Samfylkingin er í einhverju allt öðru liði. Höfundur er ráðherra og oddviti Sjálfstæðisflokksins í Reykjavík suður. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Áslaug Arna Sigurbjörnsdóttir Skoðun: Alþingiskosningar 2024 Heilbrigðismál Nýsköpun Sjálfstæðisflokkurinn Mest lesið Evrópumet! Háskólamenntun minnst metin á Íslandi Vilhjálmur Hilmarsson Skoðun Ósnertanlegir eineltisseggir og óhæfir starfsmenn Diljá Mist Einarsdóttir Skoðun Þegar ég fékk séns Heiða Ingimarsdóttir Skoðun Opinber skýring til Sigurjóns Þórðarsonar Heiðrún Lind Marteinsdóttir Skoðun Verður greinilega að vera Ísrael Hjörtur J. Guðmundsson Skoðun Ekkert kerfi lifir af pólitískan geðþótta Guðrún Hafsteinsdóttir Skoðun Þegar samfélagið þagnar Benóný Valur Jakobsson Skoðun Þegar þeir sem segjast þjóna þjóðinni ráðast á hana Ágústa Árnadóttir Skoðun Þegar undirskrift skiptir máli – um gervigreind, vottun og verðmæti mannlegra athafna Henning Arnór Úlfarsson Skoðun Hoppað yfir girðingarnar Vilhjálmur Árnason Skoðun Skoðun Skoðun Leiðin til Parísar (bókstaflega) Ólafur St. Arnarsson skrifar Skoðun Ósnertanlegir eineltisseggir og óhæfir starfsmenn Diljá Mist Einarsdóttir skrifar Skoðun Opinber skýring til Sigurjóns Þórðarsonar Heiðrún Lind Marteinsdóttir skrifar Skoðun Ekkert kerfi lifir af pólitískan geðþótta Guðrún Hafsteinsdóttir skrifar Skoðun Þegar undirskrift skiptir máli – um gervigreind, vottun og verðmæti mannlegra athafna Henning Arnór Úlfarsson skrifar Skoðun Hoppað yfir girðingarnar Vilhjálmur Árnason skrifar Skoðun Þegar ég fékk séns Heiða Ingimarsdóttir skrifar Skoðun Verður greinilega að vera Ísrael Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Evrópumet! Háskólamenntun minnst metin á Íslandi Vilhjálmur Hilmarsson skrifar Skoðun Ríkið tekur – landsbyggðirnar fá minna Hjálmar Bogi Hafliðason skrifar Skoðun Snjallasta stefnubreyting Samfylkingarinnar Jóhann Frímann Arinbjarnarson skrifar Skoðun Þegar samfélagið þagnar Benóný Valur Jakobsson skrifar Skoðun Stjórnleysi í íslenskri dýravernd Árni Stefán Árnason skrifar Skoðun Olíumjólk Sigurður Ingi Friðleifsson skrifar Skoðun Leikskólagjöld í Kópavogi þau hæstu á landinu Örn Arnarson skrifar Skoðun Pólitískur gúmmítékki Jens Garðar Helgason skrifar Skoðun Þegar bændur bregðast dýrum sínum – Valda þeim þjáningu og skelfilegum dauðdaga Ole Anton Bieltvedt skrifar Skoðun Morðæðið á Gaza - Vitfirringin má ekki eyðileggja mennskuna Jón Baldvin Hannesson skrifar Skoðun Orðsins fyllsta merking Eiríkur Kristjánsson skrifar Skoðun Dóru Björt svarað! Jón G. Hauksson skrifar Skoðun Ísland og hafið: viðbrögð við brotum Ísraels á alþjóðalögum Inga Björk Margrétar Bjarnadóttir,Magnús Magnússon skrifar Skoðun Ekki mínir hagsmunir Berglind Hlín Baldursdóttir skrifar Skoðun Ætlar vinstri meirihlutinn að skila auðu? Þórdís Lóa Þórhalldóttir skrifar Skoðun Óásættanleg málsmeðferð Linda Íris Emilsdóttir,Katrín Oddsdóttir skrifar Skoðun Fjárfestavernd sem gengur of langt? Baldvin Ingi Sigurðsson skrifar Skoðun Æfðu þig í virkum og uppbyggilegum viðbrögðum Ingrid Kuhlman skrifar Skoðun Samþjöppunin hefur ekkert að gera með veiðigjöldin Sigurjón Þórðarson skrifar Skoðun Aðför Vinnueftirlits að hagsmunum slasaðra. Steinar Harðarson skrifar Skoðun Þegar þeir sem segjast þjóna þjóðinni ráðast á hana Ágústa Árnadóttir skrifar Skoðun Karlar, piltar og strákar Jón Pétur Zimsen skrifar Sjá meira
Sem ráðherra nýsköpunar hef ég lagt sérstaka áherslu á að styðja við nýsköpun í heilbrigðisþjónustu. Ég, eins og raunar langflestir starfsmenn heilbrigðiskerfisins sem ég hef rætt við, er sannfærð um nauðsyn þess að ryðja braut nýrra strauma, hugsunar og aðferða í heilbrigðiskerfinu. Í heilbrigðiskerfinu starfar fólk sem setur velferð okkar í fyrsta sæti. Í þeim hópi leynast víða miklir frumkvöðlar með góðar og mikilvægar hugmyndir. Við þurfum að nýta nýjar lausnir til að létta á álagi og styðja betur við starfsumhverfi heilbrigðisstarfsfólks um leið og bætum þjónustu við sjúklinga, styttum biðlista og aukum hagkvæmni og skilvirkni kerfisins. Nýsköpun og nýting gervigreindar eru forsenda þess að okkur takist að nýta betur sameiginlega fjármuni sem renna til heilbrigðiskerfisins og um leið tryggja að sú mikla þekking og hæfileikar sem læknar, hjúkrunarfræðingar og aðrir heilbrigðisstarfsmenn búa yfir, sé ekki sóað í skriffinnsku vegna gamaldags kerfis. Spennitreyja skriffinsku Ég hef litið á það sem skyldu mína að berjast fyrir því að heilbrigðisstarfsfólk verði leyst úr spennitreyju skriffinnsku sem um leið tryggir sjúklingum betri, öruggari og skjótari þjónustu. En kerfið leggur því miður stein í götu frumkvöðla og heilbrigðisstarfsmanna sem þróa nýjar lausnir – lausnir sem munu spara ómælda fjármuni og gjörbreyta starfsumhverfi heilbrigðisstarfsfólks til hins betra, draga úr álagi og gera þeim kleift að verja meiri tíma í að sinna sjúklingum. Við megum ekki vera hrædd við að nýta okkur tækni og hugvit við að mæta þeim áskorunum sem við stöndum frammi fyrir sem samfélag. Ég hef átt fjölmörg samtöl við lækna og frumkvöðla á síðustu árum um nýsköpun. Áhuginn og þekkingin er svo sannarlega fyrir hendi. En oft er kerfið áhugalaust. Gagnrýnin beinist ekki síst að landlæknisembættinu og því hversu seint og flókið ferlið getur verið koma nýjum tæknilausnum í gegnum nálarauga kerfisins. Þeir sem starfa innan heilbrigðisgeirans hafa lýst því hvernig þróun og innleiðing tæknilausna, svo sem rafrænna sjúkraskráa eða annarra stafrænna lausna, taki óhóflega langan tíma vegna tregðu kerfisins. Þetta hefur haft þau áhrif að nýjungar sem geta bætt þjónustu við sjúklinga og einfaldað vinnu heilbrigðisstarfsfólks eru settar á bið, jafnvel svo árum skiptir. Ég vakti athygli á þessu í grein á Vísi fyrir nokkrum dögum m.a. í ljósi frétta af ágreiningi og málaferlum Landlæknis gegn nýsköpunarfyrirtækjum. Ekki í fyrsta skipti. Með hliðsjón af því að Samfylkingin teflir landlækni fram sem ráðherraefni í heilbrigðisráðuneytinu var illa undan því vikist að draga það fram í dagsljósið hve litla samleið landlæknir og nýsköpun hafa átt á síðustu árum. Í greininni benti ég á dæmi um hvernig kerfið hefur hreinlega beitt sér gegn nýsköpunarfyrirtækjum. Það þarf meira til Greinin vakti hörð viðbrögð meðal stuðningsmanna Samfylkingar og kerfisins. Það kom ekki á óvart. Gagnrýnin mín og ábendingar standa óhögguð. Aldrei var ég að mælast gegn því að nýsköpunarfyrirtækjum og nýjum lausnum séu settar skýrar leiðbeiningar, né að nýsköpun sé innleidd í blindni. En ég hef skilning á, að þeim svíði undan skrifum sem vilja verja Samfylkinguna og óbreytt ástand og vilji afvegaleiða umræðuna frá því sem ég var raunverulega að benda á og skiptir sköpum. Það skiptir okkur öll miklu að landlæknir ýti undir skapandi hugsun allra sem starfa innan heilbrigðiskerfisins alveg með sama hætti og heilbrigðisráðherra tryggi að framsæknar hugmyndir og nýjar lausnir fái að blómstra. Í stað þess að reisa hindranir gagnvart frumkvöðlum eiga yfirvöld heilbrigðismála að leggjast á árarnar með hugvitinu. Lausnin er ekki svo einföld að heimilislæknir á mann dugi til. Við vitum öll að það þarf meira til. Það er allt undir nú þegar þjóðin eldist og lífsstílssjúkdómar fara vaxandi að við getum tekið umræðu um lýðheilsu og heilsueflingu. Við eigum að efla og hjálpa einstaklingum að taka ábyrgð á sinni eigin heilsu. Sjálfstæðisflokkurinn hefur í verki sýnt hve mikla áherslu hann leggur á nýsköpun á öllum sviðum samfélagsins – ekki síst í heilbrigðiskerfinu. Ég er og verð alltaf í liði með fólki og hugvitinu. Samfylkingin er í einhverju allt öðru liði. Höfundur er ráðherra og oddviti Sjálfstæðisflokksins í Reykjavík suður.
Þegar undirskrift skiptir máli – um gervigreind, vottun og verðmæti mannlegra athafna Henning Arnór Úlfarsson Skoðun
Skoðun Þegar undirskrift skiptir máli – um gervigreind, vottun og verðmæti mannlegra athafna Henning Arnór Úlfarsson skrifar
Skoðun Þegar bændur bregðast dýrum sínum – Valda þeim þjáningu og skelfilegum dauðdaga Ole Anton Bieltvedt skrifar
Skoðun Ísland og hafið: viðbrögð við brotum Ísraels á alþjóðalögum Inga Björk Margrétar Bjarnadóttir,Magnús Magnússon skrifar
Þegar undirskrift skiptir máli – um gervigreind, vottun og verðmæti mannlegra athafna Henning Arnór Úlfarsson Skoðun