Forvarnir og fyrirmyndir er á ábyrgð okkar allra Arnrún María Magnúsdóttir skrifar 12. desember 2024 13:31 Ég má til með að skrifa þennan pistil, hreinlega miður mín að nú berast fréttir nánast daglega frá hræðilega sorglegum atburðum þar sem fólk er beitt hrottalegu ofbeldi, það lætur lífið í átökum og mannleg samskipti eru engan vegin ekki í lagi. Það er augljóst að brýn þörf er fyrir forvarnir um bætt samskipti. Ég tel að við verðum að byrja strax frá fæðingu barns, þannig nái að verða hluti af menningu okkar. Hvar erum við fullorðna fólkið fyrirmyndir fyrir börn og ungmenni? Hvers vegna fylgjum við ekki reglum? Hvers vegna virðum við ekki umferðareglur, þrátt fyrir að þær séu settar til að vernda líf og heilsu okkar allra? Bara það eitt að „stjórna sér“ undir stýri í bíl virðist vera undantekning frekar en regla. Notkun síma, vímugjafa og annarra efna virðist vera samþykkt hegðun, þrátt fyrir alvarlegar afleiðingar. Umferðareglurnar! Mörg okkar sem erum fædd eftir miðja síðustu öld, byrjuðum að læra umferðareglur, sem sendar voru heim í pósti, þegar við vorum aðeins 3ja ára, samt erum við fullorðin ekki að fara eftir þeim! Ég vildi óska að endurskinsmerki í svartasta skammdeginu væru mest selda tískuvaran, sérstaklega hér á höfuðborgarsvæðinu þar sem snjólaust er æði oft og allt dimmt og mikil umferð. Erum við að hlusta á börn og ungmenni með fullri athygli, án þess að skrolla í símanum á meðan? Barnasáttmáli Sameinuðu þjóðanna og Heimsmarkmið Sameinuðu þjóðanna um sjálfbæra þróun, eru til staðar, en birtast oft sem fín loforð á tyllidögum, frekar en reglur sem við erum stolt af að fara eftir. Mín ósk er sú að við íslenska þjóðin sem erum ekki nema tæplega 500þúsund manns verðum framúrskarandi í forvörnum, þar sem við tökum okkur saman hvert og eitt og virðum settar reglur. Börnin okkar þurfa fyrirmyndir sem fylgja reglum og sýna ábyrgð. Ef fullorðnir virða ekki reglur, hvernig getum við krafist þess af börnum og ungmennum? Jólin eru fram undan með „öllu“ því sem sumir telja að þurfi að kaupa, aðrir telja að verði að gera og ennþá fleiri segja að það sé nauðsynlegt að fara, eða bara samkvæmt einhverju sem einhver setti fram einhvern tímann. Hvað er það sem skiptir mestu máli í enda dagsins? Mig langar að þú gefir þér og öðrum þá „jólagjöf“ sem kostar ekki neitt. Að taka börnin sem eitt sinn voru í leikskólanum Brákarborg í Reykjavík, þau eiga þá ósk heitasta að allir fari eftir „Lausnahringnum“ hann sem inniheldur sjö einfaldar reglur í samskiptum sem auðvelt er að tileinka sér. Með því að æfa sig í samskiptum er forvörn út lífið. Lausnahringurinn Stjórna sér – Æfa sjálfstjórn með því að bera ábyrgð á eigin orðum og hegðun, einnig að biðja aðra um slíkt hið sama Skiptast á – Æfa að skiptast á hlutum, tækifærum og skoðunum að allir fái jafnan þátt Stoppa – Æfa að þekkja eigin mörk og virða annarra í samskiptum Knúsa – Æfa að bjóða knús og virða þegar því er hafnað Fyrirgefa – Æfa að fyrirgefa með opnum huga og skilja að mistök eru hluti af samskiptum Hjálpa – Æfa hjálpsemi með því að aðstoða og styrkja eigin seiglu að prófa Vera með/Leika – Æfa að leika sér, njóta samveru með öðrum og styrkja tengsl og geð Sýnum ábyrgð í orðum og gjörðum, sköpum traust og virðingu við náungan. Látum rödd barnanna hljóma. Börnin sem sköpuðu Lausnahringinn, vildu hafa þessar reglur í leikskólanum og síðar í grunnskólanum, að auki óskuðu þau eftir að hann færi á Alþingi. Þessi börn líktu lausnunum við umferðamerki sem allir myndu fara eftir, þannig myndi skapast friður um víða veröld. Rödd þessara barna verður að hljóma áfram og ég hvet þig til að leggja þitt af mörkum. Fræðsla er mikilvægur þáttur í forvörnum, við verðum að kenna börnum og ungmennum að tjá sig, virða mörk og leita sér hjálpar þegar farið er yfir þeirra. Líkt og börn læra hjá slökkviliðinu að hringja í 112, þegar eldur kemur upp, þá tel ég mikilvægt að börn í dag þurfi að vita að þau mega hringja í 112 ef einhver fer yfir mörk þeirra og þau eru hrædd. Að auki er mikilvægt að vita að hægt er að fá hjálp við sjálfstjórn ef einstaklingur ræður ekki við sig. Þetta er ekki spurning um val heldur skyldu okkar gagnvart börnum og framtíðinni. Fræðsla, ekki hræðsla, er að mínu mati mikilvæg til að vinna að samfélagi þar sem virðing og ábyrgð eru grunnstoðir samskipta. Sköpum samfélag þar sem börn geta þroskast á öruggan og virðingarfullan hátt. Með hlýrri kveðju, Arnrún María – Adda leikskólakennariEigandi Samtalið fræðsla ekki hræðsla. www.samtalid.is Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Börn og uppeldi Mest lesið Kyn og vægi líkamans Gunnar Snorri Árnason Skoðun Skólinn er ekki verksmiðja Kristinn Jón Ólafsson,Halldóra Mogensen Skoðun Bakslag í skoðanafrelsi? Kári Allansson Skoðun 76 dagar sem koma aldrei aftur Einar Guðnason Skoðun 60.000 auðir fermetrar Dagur B. Eggertsson Skoðun Hvar er pabbi? Og aðrir stríðsglæpir Ísraels Þórhildur Sunna Ævarsdóttir Skoðun Umfjöllun Kastljóss Þorgrímur Sigmundsson Skoðun Að útrýma menningu og þjóð Dagrún Ósk Jónsdóttir,Esther Ösp Valdimarsdóttir,Snædís Sunna Thorlacius Skoðun Kristinn átrúnaður á tímum þjóðarmorðs Bjarni Karlsson Skoðun Þjóð gegn þjóðarmorði – stéttarfélög hvetja til þátttöku Hópur formanna stéttarfélaga Skoðun Skoðun Skoðun Skóli án aðgreiningar - tékklisti fyrir stjórnvöld til að gera betur Unnur Helga Óttarsdóttir,Anna Lára Steindal skrifar Skoðun Fjöldi kynja – treystir þú þér í samtalið með velferð barna að leiðarljósi? Böðvar Ingi Guðbjartsson skrifar Skoðun Ókeypis minnisblað fyrir Alþingi: Jafnrétti er ekki skoðun- en umræðan er það Sigríður Ásta Hauksdóttir skrifar Skoðun Segðu skilið við sektarkenndina Finnur Th. Eiríksson skrifar Skoðun Að útrýma menningu og þjóð Dagrún Ósk Jónsdóttir,Esther Ösp Valdimarsdóttir,Snædís Sunna Thorlacius skrifar Skoðun Lög um vinnu og virknimiðstöðvar Atli Már Haraldsson skrifar Skoðun Áfram Breiðholt og Kjalarnes! Skúli Helgason skrifar Skoðun Austurland situr eftir þrátt fyrir fjórðung vöruútflutningstekna Berglind Harpa Svavarsdóttir skrifar Skoðun Vesturlönd mega ekki leyfa Pútín að skrifa leikreglurnar Daði Freyr Ólafsson skrifar Skoðun Umfjöllun Kastljóss Þorgrímur Sigmundsson skrifar Skoðun Gulur september María Heimisdóttir skrifar Skoðun Kyn og vægi líkamans Gunnar Snorri Árnason skrifar Skoðun Sakborningur hjá saksóknara Páll Steingrímsson skrifar Skoðun Reiði á tímum allsnægta Jökull Gíslason skrifar Skoðun 60.000 auðir fermetrar Dagur B. Eggertsson skrifar Skoðun Kristinn átrúnaður á tímum þjóðarmorðs Bjarni Karlsson skrifar Skoðun Tölur segja ekki alla söguna Bryngeir Valdimarsson skrifar Skoðun Skólinn er ekki verksmiðja Kristinn Jón Ólafsson,Halldóra Mogensen skrifar Skoðun Enn úr sömu sveitinni Trausti Hjálmarsson skrifar Skoðun Palestínsk börn eiga betra skilið Anna Lúðvíksdóttir,Tótla I. Sæmundsdóttir skrifar Skoðun Stjórn Eflingar lýsir yfir samstöðu með palestínsku þjóðinni og fordæmir þjóðarmorð á Gaza Hópur stjórnarmanna í Eflingu skrifar Skoðun Þjóð gegn þjóðarmorði – stéttarfélög hvetja til þátttöku Hópur formanna stéttarfélaga skrifar Skoðun Umferðaröryggi barna í Kópavogi Eydís Inga Valsdóttir skrifar Skoðun Öll dýrin í skóginum eiga að vera vinir Árni Sigurðsson skrifar Skoðun Hvar er pabbi? Og aðrir stríðsglæpir Ísraels Þórhildur Sunna Ævarsdóttir skrifar Skoðun Meira að segja Evrópusambandið Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun 76 dagar sem koma aldrei aftur Einar Guðnason skrifar Skoðun Er popúlismi kenning um siðferði? Einar Gísli Gunnarsson skrifar Skoðun Umferðaröryggi barna í Kópavogi Eydís Inga Valsdóttir skrifar Skoðun Ákalli um samræmingu í eftirliti svarað Lilja Björk Guðmundsdóttir skrifar Sjá meira
Ég má til með að skrifa þennan pistil, hreinlega miður mín að nú berast fréttir nánast daglega frá hræðilega sorglegum atburðum þar sem fólk er beitt hrottalegu ofbeldi, það lætur lífið í átökum og mannleg samskipti eru engan vegin ekki í lagi. Það er augljóst að brýn þörf er fyrir forvarnir um bætt samskipti. Ég tel að við verðum að byrja strax frá fæðingu barns, þannig nái að verða hluti af menningu okkar. Hvar erum við fullorðna fólkið fyrirmyndir fyrir börn og ungmenni? Hvers vegna fylgjum við ekki reglum? Hvers vegna virðum við ekki umferðareglur, þrátt fyrir að þær séu settar til að vernda líf og heilsu okkar allra? Bara það eitt að „stjórna sér“ undir stýri í bíl virðist vera undantekning frekar en regla. Notkun síma, vímugjafa og annarra efna virðist vera samþykkt hegðun, þrátt fyrir alvarlegar afleiðingar. Umferðareglurnar! Mörg okkar sem erum fædd eftir miðja síðustu öld, byrjuðum að læra umferðareglur, sem sendar voru heim í pósti, þegar við vorum aðeins 3ja ára, samt erum við fullorðin ekki að fara eftir þeim! Ég vildi óska að endurskinsmerki í svartasta skammdeginu væru mest selda tískuvaran, sérstaklega hér á höfuðborgarsvæðinu þar sem snjólaust er æði oft og allt dimmt og mikil umferð. Erum við að hlusta á börn og ungmenni með fullri athygli, án þess að skrolla í símanum á meðan? Barnasáttmáli Sameinuðu þjóðanna og Heimsmarkmið Sameinuðu þjóðanna um sjálfbæra þróun, eru til staðar, en birtast oft sem fín loforð á tyllidögum, frekar en reglur sem við erum stolt af að fara eftir. Mín ósk er sú að við íslenska þjóðin sem erum ekki nema tæplega 500þúsund manns verðum framúrskarandi í forvörnum, þar sem við tökum okkur saman hvert og eitt og virðum settar reglur. Börnin okkar þurfa fyrirmyndir sem fylgja reglum og sýna ábyrgð. Ef fullorðnir virða ekki reglur, hvernig getum við krafist þess af börnum og ungmennum? Jólin eru fram undan með „öllu“ því sem sumir telja að þurfi að kaupa, aðrir telja að verði að gera og ennþá fleiri segja að það sé nauðsynlegt að fara, eða bara samkvæmt einhverju sem einhver setti fram einhvern tímann. Hvað er það sem skiptir mestu máli í enda dagsins? Mig langar að þú gefir þér og öðrum þá „jólagjöf“ sem kostar ekki neitt. Að taka börnin sem eitt sinn voru í leikskólanum Brákarborg í Reykjavík, þau eiga þá ósk heitasta að allir fari eftir „Lausnahringnum“ hann sem inniheldur sjö einfaldar reglur í samskiptum sem auðvelt er að tileinka sér. Með því að æfa sig í samskiptum er forvörn út lífið. Lausnahringurinn Stjórna sér – Æfa sjálfstjórn með því að bera ábyrgð á eigin orðum og hegðun, einnig að biðja aðra um slíkt hið sama Skiptast á – Æfa að skiptast á hlutum, tækifærum og skoðunum að allir fái jafnan þátt Stoppa – Æfa að þekkja eigin mörk og virða annarra í samskiptum Knúsa – Æfa að bjóða knús og virða þegar því er hafnað Fyrirgefa – Æfa að fyrirgefa með opnum huga og skilja að mistök eru hluti af samskiptum Hjálpa – Æfa hjálpsemi með því að aðstoða og styrkja eigin seiglu að prófa Vera með/Leika – Æfa að leika sér, njóta samveru með öðrum og styrkja tengsl og geð Sýnum ábyrgð í orðum og gjörðum, sköpum traust og virðingu við náungan. Látum rödd barnanna hljóma. Börnin sem sköpuðu Lausnahringinn, vildu hafa þessar reglur í leikskólanum og síðar í grunnskólanum, að auki óskuðu þau eftir að hann færi á Alþingi. Þessi börn líktu lausnunum við umferðamerki sem allir myndu fara eftir, þannig myndi skapast friður um víða veröld. Rödd þessara barna verður að hljóma áfram og ég hvet þig til að leggja þitt af mörkum. Fræðsla er mikilvægur þáttur í forvörnum, við verðum að kenna börnum og ungmennum að tjá sig, virða mörk og leita sér hjálpar þegar farið er yfir þeirra. Líkt og börn læra hjá slökkviliðinu að hringja í 112, þegar eldur kemur upp, þá tel ég mikilvægt að börn í dag þurfi að vita að þau mega hringja í 112 ef einhver fer yfir mörk þeirra og þau eru hrædd. Að auki er mikilvægt að vita að hægt er að fá hjálp við sjálfstjórn ef einstaklingur ræður ekki við sig. Þetta er ekki spurning um val heldur skyldu okkar gagnvart börnum og framtíðinni. Fræðsla, ekki hræðsla, er að mínu mati mikilvæg til að vinna að samfélagi þar sem virðing og ábyrgð eru grunnstoðir samskipta. Sköpum samfélag þar sem börn geta þroskast á öruggan og virðingarfullan hátt. Með hlýrri kveðju, Arnrún María – Adda leikskólakennariEigandi Samtalið fræðsla ekki hræðsla. www.samtalid.is
Að útrýma menningu og þjóð Dagrún Ósk Jónsdóttir,Esther Ösp Valdimarsdóttir,Snædís Sunna Thorlacius Skoðun
Skoðun Skóli án aðgreiningar - tékklisti fyrir stjórnvöld til að gera betur Unnur Helga Óttarsdóttir,Anna Lára Steindal skrifar
Skoðun Fjöldi kynja – treystir þú þér í samtalið með velferð barna að leiðarljósi? Böðvar Ingi Guðbjartsson skrifar
Skoðun Ókeypis minnisblað fyrir Alþingi: Jafnrétti er ekki skoðun- en umræðan er það Sigríður Ásta Hauksdóttir skrifar
Skoðun Að útrýma menningu og þjóð Dagrún Ósk Jónsdóttir,Esther Ösp Valdimarsdóttir,Snædís Sunna Thorlacius skrifar
Skoðun Austurland situr eftir þrátt fyrir fjórðung vöruútflutningstekna Berglind Harpa Svavarsdóttir skrifar
Skoðun Stjórn Eflingar lýsir yfir samstöðu með palestínsku þjóðinni og fordæmir þjóðarmorð á Gaza Hópur stjórnarmanna í Eflingu skrifar
Skoðun Þjóð gegn þjóðarmorði – stéttarfélög hvetja til þátttöku Hópur formanna stéttarfélaga skrifar
Að útrýma menningu og þjóð Dagrún Ósk Jónsdóttir,Esther Ösp Valdimarsdóttir,Snædís Sunna Thorlacius Skoðun