Forvarnir og fyrirmyndir er á ábyrgð okkar allra Arnrún María Magnúsdóttir skrifar 12. desember 2024 13:31 Ég má til með að skrifa þennan pistil, hreinlega miður mín að nú berast fréttir nánast daglega frá hræðilega sorglegum atburðum þar sem fólk er beitt hrottalegu ofbeldi, það lætur lífið í átökum og mannleg samskipti eru engan vegin ekki í lagi. Það er augljóst að brýn þörf er fyrir forvarnir um bætt samskipti. Ég tel að við verðum að byrja strax frá fæðingu barns, þannig nái að verða hluti af menningu okkar. Hvar erum við fullorðna fólkið fyrirmyndir fyrir börn og ungmenni? Hvers vegna fylgjum við ekki reglum? Hvers vegna virðum við ekki umferðareglur, þrátt fyrir að þær séu settar til að vernda líf og heilsu okkar allra? Bara það eitt að „stjórna sér“ undir stýri í bíl virðist vera undantekning frekar en regla. Notkun síma, vímugjafa og annarra efna virðist vera samþykkt hegðun, þrátt fyrir alvarlegar afleiðingar. Umferðareglurnar! Mörg okkar sem erum fædd eftir miðja síðustu öld, byrjuðum að læra umferðareglur, sem sendar voru heim í pósti, þegar við vorum aðeins 3ja ára, samt erum við fullorðin ekki að fara eftir þeim! Ég vildi óska að endurskinsmerki í svartasta skammdeginu væru mest selda tískuvaran, sérstaklega hér á höfuðborgarsvæðinu þar sem snjólaust er æði oft og allt dimmt og mikil umferð. Erum við að hlusta á börn og ungmenni með fullri athygli, án þess að skrolla í símanum á meðan? Barnasáttmáli Sameinuðu þjóðanna og Heimsmarkmið Sameinuðu þjóðanna um sjálfbæra þróun, eru til staðar, en birtast oft sem fín loforð á tyllidögum, frekar en reglur sem við erum stolt af að fara eftir. Mín ósk er sú að við íslenska þjóðin sem erum ekki nema tæplega 500þúsund manns verðum framúrskarandi í forvörnum, þar sem við tökum okkur saman hvert og eitt og virðum settar reglur. Börnin okkar þurfa fyrirmyndir sem fylgja reglum og sýna ábyrgð. Ef fullorðnir virða ekki reglur, hvernig getum við krafist þess af börnum og ungmennum? Jólin eru fram undan með „öllu“ því sem sumir telja að þurfi að kaupa, aðrir telja að verði að gera og ennþá fleiri segja að það sé nauðsynlegt að fara, eða bara samkvæmt einhverju sem einhver setti fram einhvern tímann. Hvað er það sem skiptir mestu máli í enda dagsins? Mig langar að þú gefir þér og öðrum þá „jólagjöf“ sem kostar ekki neitt. Að taka börnin sem eitt sinn voru í leikskólanum Brákarborg í Reykjavík, þau eiga þá ósk heitasta að allir fari eftir „Lausnahringnum“ hann sem inniheldur sjö einfaldar reglur í samskiptum sem auðvelt er að tileinka sér. Með því að æfa sig í samskiptum er forvörn út lífið. Lausnahringurinn Stjórna sér – Æfa sjálfstjórn með því að bera ábyrgð á eigin orðum og hegðun, einnig að biðja aðra um slíkt hið sama Skiptast á – Æfa að skiptast á hlutum, tækifærum og skoðunum að allir fái jafnan þátt Stoppa – Æfa að þekkja eigin mörk og virða annarra í samskiptum Knúsa – Æfa að bjóða knús og virða þegar því er hafnað Fyrirgefa – Æfa að fyrirgefa með opnum huga og skilja að mistök eru hluti af samskiptum Hjálpa – Æfa hjálpsemi með því að aðstoða og styrkja eigin seiglu að prófa Vera með/Leika – Æfa að leika sér, njóta samveru með öðrum og styrkja tengsl og geð Sýnum ábyrgð í orðum og gjörðum, sköpum traust og virðingu við náungan. Látum rödd barnanna hljóma. Börnin sem sköpuðu Lausnahringinn, vildu hafa þessar reglur í leikskólanum og síðar í grunnskólanum, að auki óskuðu þau eftir að hann færi á Alþingi. Þessi börn líktu lausnunum við umferðamerki sem allir myndu fara eftir, þannig myndi skapast friður um víða veröld. Rödd þessara barna verður að hljóma áfram og ég hvet þig til að leggja þitt af mörkum. Fræðsla er mikilvægur þáttur í forvörnum, við verðum að kenna börnum og ungmennum að tjá sig, virða mörk og leita sér hjálpar þegar farið er yfir þeirra. Líkt og börn læra hjá slökkviliðinu að hringja í 112, þegar eldur kemur upp, þá tel ég mikilvægt að börn í dag þurfi að vita að þau mega hringja í 112 ef einhver fer yfir mörk þeirra og þau eru hrædd. Að auki er mikilvægt að vita að hægt er að fá hjálp við sjálfstjórn ef einstaklingur ræður ekki við sig. Þetta er ekki spurning um val heldur skyldu okkar gagnvart börnum og framtíðinni. Fræðsla, ekki hræðsla, er að mínu mati mikilvæg til að vinna að samfélagi þar sem virðing og ábyrgð eru grunnstoðir samskipta. Sköpum samfélag þar sem börn geta þroskast á öruggan og virðingarfullan hátt. Með hlýrri kveðju, Arnrún María – Adda leikskólakennariEigandi Samtalið fræðsla ekki hræðsla. www.samtalid.is Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Börn og uppeldi Mest lesið Við fylgjum þér frá getnaði til grafar Benedikt S. Benediktsson Skoðun Mega einhverf hverfa? Ármann Pálsson,Björg Torfadóttir,Sigrún Ósk,Sigurjón Már,Halldóra Hafsteins,Guðlaug Svala Kristjánsdóttir,Mamiko Dís Ragnarsdóttir Skoðun Konur á örorku Sigríður Ingibjörg Ingadóttir,Steinunn Bragadóttir Skoðun Ef þið bara hefðuð séð heiminn út frá mínum augum: Börn & ADHD Stefán Þorri Helgason Skoðun Ekki sama hvaðan gott kemur Magnea Gná Jóhannsdóttir Skoðun Greindarskerðing eða ofurgáfur með gervigreind Björgmundur Örn Guðmundsson Skoðun Homo sapiens að öðrum toga: Af hverju ætti ég eiginlega að mæta á PIFF-kvikmyndhátíðina? Ólafur Guðsteinn Kristjánsson Skoðun Börn í meðferð eiga rétt á fagfólki orð duga ekki lengur! Steindór Þórarinsson Skoðun Að hafa hemil á nýjum ófjármögnuðum útgjöldum er lykillinn að sjálfbærum rekstri sveitarfélaga Jón Ingi Hákonarson Skoðun Drambið okkar Júlíus Valsson Skoðun Skoðun Skoðun Við fylgjum þér frá getnaði til grafar Benedikt S. Benediktsson skrifar Skoðun Mega einhverf hverfa? Ármann Pálsson,Björg Torfadóttir,Sigrún Ósk,Sigurjón Már,Halldóra Hafsteins,Guðlaug Svala Kristjánsdóttir,Mamiko Dís Ragnarsdóttir skrifar Skoðun Ef þið bara hefðuð séð heiminn út frá mínum augum: Börn & ADHD Stefán Þorri Helgason skrifar Skoðun 112. liðurinn í aðgerðaáætlun í menntamálum? Ingólfur Ásgeir Jóhannesson skrifar Skoðun Konur á örorku Sigríður Ingibjörg Ingadóttir,Steinunn Bragadóttir skrifar Skoðun Drambið okkar Júlíus Valsson skrifar Skoðun Við vitum Guðrún Jónsdóttir skrifar Skoðun Ekki sama hvaðan gott kemur Magnea Gná Jóhannsdóttir skrifar Skoðun Börn í meðferð eiga rétt á fagfólki orð duga ekki lengur! Steindór Þórarinsson skrifar Skoðun Greindarskerðing eða ofurgáfur með gervigreind Björgmundur Örn Guðmundsson skrifar Skoðun Að hafa hemil á nýjum ófjármögnuðum útgjöldum er lykillinn að sjálfbærum rekstri sveitarfélaga Jón Ingi Hákonarson skrifar Skoðun Homo sapiens að öðrum toga: Af hverju ætti ég eiginlega að mæta á PIFF-kvikmyndhátíðina? Ólafur Guðsteinn Kristjánsson skrifar Skoðun Stöndum saman gegn fjölþáttaógnum Bryndís Haraldsdóttir skrifar Skoðun Hagræðing á kostnað fjölbreytni og gæðamenntunar Ida Marguerite Semey skrifar Skoðun Umbúðir en ekkert innihald í Hafnarfirði Einar Geir Þorsteinsson skrifar Skoðun Við viljum tala íslensku, en hvernig Ólafur Guðsteinn Kristjánsson skrifar Skoðun Mansalsmál á Íslandi Kristján Þórður Snæbjarnarson skrifar Skoðun Hættur heimsins virða engin landamæri Tótla I. Sæmundsdóttir skrifar Skoðun Tímamót í sjálfsvígsforvörnum Ingibjörg Isaksen skrifar Skoðun Yfirgangur, yfirlæti og endastöð Strætó Axel Hall skrifar Skoðun Hugsum fíknivanda upp á nýtt - Ný nálgun í meðhöndlun fíknivanda og áhættuhegðunar Svala Jóhannesdóttir,Lilja Sif Þorsteinsdóttir skrifar Skoðun Háskólinn á Bifröst – Öflugur og sjálfstæður fjarnámsskóli Sólveig Hallsteinsdóttir skrifar Skoðun Það eru fleiri fiskar í sjónum og fleiri sjónarmið í hafstjórn Guðbjörg Ásta Ólafsdóttir skrifar Skoðun Skapandi menntun skilar raunverulegum árangri Bryngeir Valdimarsson skrifar Skoðun Sex ára sáttmáli Davíð Þorláksson skrifar Skoðun Af hverju kynjafræði? Og hvaða greinar hafa fengið svipaðar mótbárur í gegnum tíðina? Guðrún Elísa Friðbjargardóttir Sævarsdóttir skrifar Skoðun Stjórnendur sem mega ekki stjórna Stefán Vagn Stefánsson skrifar Skoðun Stokkhólmseinkenni sem við ættum að forðast Aðalsteinn Júlíus Magnússon skrifar Skoðun Eflum iðnlöggjöfina og stöðvum brotin Hilmar Harðarson skrifar Skoðun Pjattkratar taka til Þorsteinn Sæmundsson skrifar Sjá meira
Ég má til með að skrifa þennan pistil, hreinlega miður mín að nú berast fréttir nánast daglega frá hræðilega sorglegum atburðum þar sem fólk er beitt hrottalegu ofbeldi, það lætur lífið í átökum og mannleg samskipti eru engan vegin ekki í lagi. Það er augljóst að brýn þörf er fyrir forvarnir um bætt samskipti. Ég tel að við verðum að byrja strax frá fæðingu barns, þannig nái að verða hluti af menningu okkar. Hvar erum við fullorðna fólkið fyrirmyndir fyrir börn og ungmenni? Hvers vegna fylgjum við ekki reglum? Hvers vegna virðum við ekki umferðareglur, þrátt fyrir að þær séu settar til að vernda líf og heilsu okkar allra? Bara það eitt að „stjórna sér“ undir stýri í bíl virðist vera undantekning frekar en regla. Notkun síma, vímugjafa og annarra efna virðist vera samþykkt hegðun, þrátt fyrir alvarlegar afleiðingar. Umferðareglurnar! Mörg okkar sem erum fædd eftir miðja síðustu öld, byrjuðum að læra umferðareglur, sem sendar voru heim í pósti, þegar við vorum aðeins 3ja ára, samt erum við fullorðin ekki að fara eftir þeim! Ég vildi óska að endurskinsmerki í svartasta skammdeginu væru mest selda tískuvaran, sérstaklega hér á höfuðborgarsvæðinu þar sem snjólaust er æði oft og allt dimmt og mikil umferð. Erum við að hlusta á börn og ungmenni með fullri athygli, án þess að skrolla í símanum á meðan? Barnasáttmáli Sameinuðu þjóðanna og Heimsmarkmið Sameinuðu þjóðanna um sjálfbæra þróun, eru til staðar, en birtast oft sem fín loforð á tyllidögum, frekar en reglur sem við erum stolt af að fara eftir. Mín ósk er sú að við íslenska þjóðin sem erum ekki nema tæplega 500þúsund manns verðum framúrskarandi í forvörnum, þar sem við tökum okkur saman hvert og eitt og virðum settar reglur. Börnin okkar þurfa fyrirmyndir sem fylgja reglum og sýna ábyrgð. Ef fullorðnir virða ekki reglur, hvernig getum við krafist þess af börnum og ungmennum? Jólin eru fram undan með „öllu“ því sem sumir telja að þurfi að kaupa, aðrir telja að verði að gera og ennþá fleiri segja að það sé nauðsynlegt að fara, eða bara samkvæmt einhverju sem einhver setti fram einhvern tímann. Hvað er það sem skiptir mestu máli í enda dagsins? Mig langar að þú gefir þér og öðrum þá „jólagjöf“ sem kostar ekki neitt. Að taka börnin sem eitt sinn voru í leikskólanum Brákarborg í Reykjavík, þau eiga þá ósk heitasta að allir fari eftir „Lausnahringnum“ hann sem inniheldur sjö einfaldar reglur í samskiptum sem auðvelt er að tileinka sér. Með því að æfa sig í samskiptum er forvörn út lífið. Lausnahringurinn Stjórna sér – Æfa sjálfstjórn með því að bera ábyrgð á eigin orðum og hegðun, einnig að biðja aðra um slíkt hið sama Skiptast á – Æfa að skiptast á hlutum, tækifærum og skoðunum að allir fái jafnan þátt Stoppa – Æfa að þekkja eigin mörk og virða annarra í samskiptum Knúsa – Æfa að bjóða knús og virða þegar því er hafnað Fyrirgefa – Æfa að fyrirgefa með opnum huga og skilja að mistök eru hluti af samskiptum Hjálpa – Æfa hjálpsemi með því að aðstoða og styrkja eigin seiglu að prófa Vera með/Leika – Æfa að leika sér, njóta samveru með öðrum og styrkja tengsl og geð Sýnum ábyrgð í orðum og gjörðum, sköpum traust og virðingu við náungan. Látum rödd barnanna hljóma. Börnin sem sköpuðu Lausnahringinn, vildu hafa þessar reglur í leikskólanum og síðar í grunnskólanum, að auki óskuðu þau eftir að hann færi á Alþingi. Þessi börn líktu lausnunum við umferðamerki sem allir myndu fara eftir, þannig myndi skapast friður um víða veröld. Rödd þessara barna verður að hljóma áfram og ég hvet þig til að leggja þitt af mörkum. Fræðsla er mikilvægur þáttur í forvörnum, við verðum að kenna börnum og ungmennum að tjá sig, virða mörk og leita sér hjálpar þegar farið er yfir þeirra. Líkt og börn læra hjá slökkviliðinu að hringja í 112, þegar eldur kemur upp, þá tel ég mikilvægt að börn í dag þurfi að vita að þau mega hringja í 112 ef einhver fer yfir mörk þeirra og þau eru hrædd. Að auki er mikilvægt að vita að hægt er að fá hjálp við sjálfstjórn ef einstaklingur ræður ekki við sig. Þetta er ekki spurning um val heldur skyldu okkar gagnvart börnum og framtíðinni. Fræðsla, ekki hræðsla, er að mínu mati mikilvæg til að vinna að samfélagi þar sem virðing og ábyrgð eru grunnstoðir samskipta. Sköpum samfélag þar sem börn geta þroskast á öruggan og virðingarfullan hátt. Með hlýrri kveðju, Arnrún María – Adda leikskólakennariEigandi Samtalið fræðsla ekki hræðsla. www.samtalid.is
Mega einhverf hverfa? Ármann Pálsson,Björg Torfadóttir,Sigrún Ósk,Sigurjón Már,Halldóra Hafsteins,Guðlaug Svala Kristjánsdóttir,Mamiko Dís Ragnarsdóttir Skoðun
Homo sapiens að öðrum toga: Af hverju ætti ég eiginlega að mæta á PIFF-kvikmyndhátíðina? Ólafur Guðsteinn Kristjánsson Skoðun
Að hafa hemil á nýjum ófjármögnuðum útgjöldum er lykillinn að sjálfbærum rekstri sveitarfélaga Jón Ingi Hákonarson Skoðun
Skoðun Mega einhverf hverfa? Ármann Pálsson,Björg Torfadóttir,Sigrún Ósk,Sigurjón Már,Halldóra Hafsteins,Guðlaug Svala Kristjánsdóttir,Mamiko Dís Ragnarsdóttir skrifar
Skoðun Að hafa hemil á nýjum ófjármögnuðum útgjöldum er lykillinn að sjálfbærum rekstri sveitarfélaga Jón Ingi Hákonarson skrifar
Skoðun Homo sapiens að öðrum toga: Af hverju ætti ég eiginlega að mæta á PIFF-kvikmyndhátíðina? Ólafur Guðsteinn Kristjánsson skrifar
Skoðun Hugsum fíknivanda upp á nýtt - Ný nálgun í meðhöndlun fíknivanda og áhættuhegðunar Svala Jóhannesdóttir,Lilja Sif Þorsteinsdóttir skrifar
Skoðun Háskólinn á Bifröst – Öflugur og sjálfstæður fjarnámsskóli Sólveig Hallsteinsdóttir skrifar
Skoðun Það eru fleiri fiskar í sjónum og fleiri sjónarmið í hafstjórn Guðbjörg Ásta Ólafsdóttir skrifar
Skoðun Af hverju kynjafræði? Og hvaða greinar hafa fengið svipaðar mótbárur í gegnum tíðina? Guðrún Elísa Friðbjargardóttir Sævarsdóttir skrifar
Mega einhverf hverfa? Ármann Pálsson,Björg Torfadóttir,Sigrún Ósk,Sigurjón Már,Halldóra Hafsteins,Guðlaug Svala Kristjánsdóttir,Mamiko Dís Ragnarsdóttir Skoðun
Homo sapiens að öðrum toga: Af hverju ætti ég eiginlega að mæta á PIFF-kvikmyndhátíðina? Ólafur Guðsteinn Kristjánsson Skoðun
Að hafa hemil á nýjum ófjármögnuðum útgjöldum er lykillinn að sjálfbærum rekstri sveitarfélaga Jón Ingi Hákonarson Skoðun