Tók sjúkrabíla þrjú korter að mæta á vett­vang banaslyss

Rannsóknarnefnd samgönguslysa birti í dag skýrslu um umferðarslys á Suðurlandi hinn 12. janúar 2024, þegar tveir ferðamenn, þegar vær bifreiðar sem komu úr gagnstæðum áttum skullu saman er þeir ókur úr sitthvorri áttinni á hringveginum skammt vestan við afleggjarann að Skaftafelli.

Í skýrslunni kemur fram að talsverðan tíma hafi tekið að mæta á vettvang enda sé Skaftafell staðsett á svæði þar sem 200 kílómterar eru milli sjúkrabílastöðva.  Rannsóknarnefnd samgönguslysa leggur því til við sjúkrabílaþjónustu HSU að fjölga staðsetningum sjúkrabíla á Suðausturlandi allt árið í þeim tilgangi að stytta viðbragðstíma þeirra.

Missti stjórn í hálku

Alls voru átta í bílnum; fimm í Audi Q7 og þrír í Dacia Duster, þar á meðal ferðamennirnir tveir sem létust. Sex aðilar voru fluttir minna slasaðir til aðhlynningar á sjúkrastofnanir á Suðurlandi og Reykjavík.

Í skýrslunni kemur fram að meginorsök slyssins sé sú að ökumaður Audi-bílsins hafi misst stjórn í glerhálku og farið yfir á rangan vegarhelming. 

Aðrar orsakir sem eru útlistaðar eru m.a. þær að slag hafi verið í hægri afturhjólalegu, viðgerð á ABS tengi hafi verið biluð við sama hjól. Einnig geti mismunandi fjöldi nagla í hjólbörðum bílsins hafa haft áhrif á aksutreiginleika. Þá kemur einnig fram að framfarþegasæti í Dacia-bílnum hafi gefið sig og þregt að farþega þegar áreksturinn varð og öryggispúðinn sprakk út. Aftursætisfarþegin í Dacia-bílnum sat auk þess framarlega og lenti harkalega á sætibaki, segir í skýrslunni.

Ekki var mögulegt að sannreyna ökuhraða ökutækjanna þar sem ekki var hægt að lesa gögn úr árekstrareftirlitskerfi bifreiðanna, né var önnur mæling aðgengileg.

Slystaður ekki hálkuvarinn og vegurinn hefði átt að vera breiðari

Þá er bent á að vegurinn á slysstað hafði ekki verið hálkuvarinn þegar áreksturinn varð. Hálkuvarnir hófust ekki á slysstað fyrr en eftir slysið.

Vegurinn var með bundnu slitlagi, 5,9 m breiður, en samkvæmt veghönnunarreglum hefði vegurinn átt að vera breiðari (C8 í stað C7) að teknu tilliti til umferðarþunga. 

Tveir farþegar fluttir með þyrlum á sjúkrahús í Reykjavík. Skaftafell er staðsett á svæði þar sem lengst er á milli sjúkrabílastöðva (200 km).

Leggja til aukna sjúkrabílaþjónustu

Sem fyrr segir leið talsvert langur tími þar til fyrsta sjúkrabifreið kom á vettvang en starfsstöðvar sjúkraflutninga Heilbrigðisstofnunar Suðurlands eru sex talsins og telur allt viðbragðssvæði sjúkrabílaþjónustunnar um 480 km vegalengd á Suður- og Suðausturlandi. Björgunarsveitin Kári í Öræfum hafi verið fyrst á staðinn.

Skaftafell er aftur á móti staðsett á svæði þar sem lengst er á milli sjúkrabílastöðva, eða 200 km. Sjúkrabílaþjónusta HSU var með starfsstöð á svæðinu yfir sumartíma en slysið gerðist um vetur. Áætlað er að staðsetja sjúkrabifreið aftur við Skaftafell yfir sumartímann 2025, segir í skýrslunni. Umferð á svæðinu um vetrartíma er að meðaltali 770 bifreiðar á sólarhring og á sumartíma fer fjöldinn í 2000 bifreiðar á sólarhring. 

Tölfræði umferðarslysa sýnir þó að litlu færri umferðarslys verða að meðaltali yfir 8 mánuði vetrartíma (62%) en þegar umferðin er tæplega þreföld yfir 4 mánuði sumartíma (38%). Ætla má að akstursaðstæður eigi þar hlut að máli.

Rannsóknarnefnd samgönguslysa leggur því til við sjúkrabílaþjónustu HSU að fjölga staðsetningum sjúkrabíla á Suðausturlandi allt árið í þeim tilgangi að stytta viðbragðstíma þeirra.

Nefdin segir enn fremur að ökumenn eigi að vera sérstaklega á varðbergi þegar lofthiti er undir 4°C og vegur virðist blautur.  Daginn sem slysið við Skaftafell varð hafði hitastig verið lækkandi og komið í 3°C um það leyti sem áreksturinn varð.