Óvelkomnar alls staðar Kristín Davíðsdóttir skrifar 12. september 2025 22:32 Nýlega fékk Konukot, athvarf fyrir heimilislausar konur, úthlutað húsnæði í Ármúla eftir margra ára leit að nýju húsnæði enda núverandi húsnæði gamalt og löngu úr sér gengið. Líkt og við var að búast hafa verðandi nágrannar áhyggjur af því að konurnar sem þangað leita muni hafa neikvæð áhrif á starfsemina sem rekin er á nærliggjandi stöðum. Það er svo sem ekkert óeðlilegt við það að hafa áhyggjur af því sem maður þekkir ekki og/eða veit e.t.v. lítið sem ekkert um, en einhvers staðar verða allir að vera og til að hlutirnir geti gengið er brýnt að fólk kynni sér um hvað málið snýst áður en það kemur fram með upphrópanir og rangfærslur sem eru til þess eins fallnar að brennimerkja og jaðarsetja hópinn enn frekar. Það að beita öllum tiltækum ráðum til að koma í veg fyrir að starfsemin geti flutt í nýtt húsnæði þykir mér umhugsunarvert og í sannleika sagt kom þetta frekar illa við mig. Við erum hér að tala um einn viðkvæmasta hóp samfélagsins, hópinn sem enginn vill vita af og enginn vill hafa nálægt sér. Eins og kom fram í fréttum í gær hafa forsvarsmenn Sameindar, heilbrigðisþjónustu, lagt fram kæru til úrskurðarnefndar umhverfis- og auðlindamála þess efnis að byggingarleyfi fyrir starfsemi Konukots í Ármúla verði fellt úr gildi, væntanlega með það að markmiði að koma í veg fyrir að starfsemin geti flutt í Ármúlann. Rökin sem þau bera fyrir sig eru arfaslök svo ekki sé fastar að orði kveðið. Þau tala um berklasmit hafi komið upp í athvarfi fyrir fíkniefnaneytendur - að einstaklingar innan hópsins séu tregir til að leita sér meðferðar og séu þar af leiðandi oft smitandi. Það er vissulega rétt að berklasmit hafi komið upp í neyðarathvarfi borgarinnar en hvergi hefur verið gefið upp í hvaða athvarfi það var og því er hér um hreinar getgátur að ræða af hálfu Sameindar. Undanfarin ár hef ég nær eingöngu sinnt heilbrigðisþjónustu við einstaklinga sem tilheyra jaðarsettum hópum, eru heimilislausir og/eða nota vímuefni. Ég hef nær undantekningarlaust átt gott og gjöfult samstarf við einstaklinga innan hópsins og leyfi mér að fullyrða það að þeir sem tilheyra þessum hópi eru ekki tregari en aðrir þjóðfélagshópar, sem ég hef sinnt á þeim 20 árum sem ég hef starfað sem hjúkrunarfræðingur, til að þiggja meðferð og þeir eru svo sannarlega ekki meira smitandi en aðrir smitandi einstaklingar í þjóðfélaginu - enda fara hvorki bakteríur né veirur í manngreinarálit. Hvað biðstofu Sameindar í Ármúla varðar þá er það nú svo að einstaklingar sem nota vímuefni (og nýta neyðarskýlin) koma á allar biðstofur landsins líkt og allir aðrir sem þurfa að leita sér þjónustu, hvort sem það er á sjúkrahúsum, læknastofum, heilsugæslum, sálfræðistofum eða annars staðar. Þetta hljóta forsvarsmenn Sameindar að vita enda starfar rannsóknarstofan á fleiri stöðum en í Ármúlanum. Að þau skuli setja fram rök með þessum hætti skýtur því vissulega skökku við. Þá vekur einnig athygli að áhyggjur líkt og þær sem nú eru reifaðar hafi ekki komið fram fyrr varðandi aðrar biðstofur rannsóknarstofunnar en ætla má að vímuefnanotendur nýti sér þær til jafns við aðra. Þá er einnig rétt að halda því til haga að um þriðjungur mannkyns er með berklabakteríuna s.k. “sofandi berkla” en aðeins örlítil prósenta (0,2%) þeirra er með virk smit og þ.a.l. smitandi. Þegar einstaklingur greinist með smitandi berkla er viðkomandi í ÖLLUM tilvikum settur í einangrun þar til hann er ekki lengur smitandi. Því má síðan bæta við að hér á landi eru Sóttvarnalög sem áhugasamir geta kynnt sér ef áhugi er fyrir hendi. Það má því vera nokkuð ljóst að það að skýla sér á bak við möguleg berklasmit til að koma í veg fyrir að Konukot geti flutt í Ármúlann er algjörlega fráleitt. Því miður er það því svo að sú gagnrýni sem hefur verið sett fram virðist fyrst og fremst vera byggð á fordómum. Notuð eru stór orð og alhæfingar til að lýsa konunum og ástandi þeirra. En líkt og í öllum öðrum hópum samfélagsins eru heimilislausar konur alls konar. Það að halda því fram að þær séu allar í mikilli neyslu og geti ekki bjargað sér sjálfar ef upp komi eldur er ansi stór fullyrðing sem og að halda því fram að þær séu hættulegar sínu nánasta umhverfi. Þetta eru oftar en ekki konur sem er búið að fara svo illa með í gegnum árum að þeirra eina bjargráð til að lifa af er að deyfa sig - en þær eru vanar að þurfa að bjarga sér úr hættulegum aðstæðum, það þarf enginn að efast um getu þeirra til þess. Fólk verður heimilislaust af ýmsum ástæðum en aðdragandinn er jafnan langur og yfirleitt er mikið búið að ganga á í lífi einstaklings áður en hann lendir á götunni, mjög mikið. Konurnar sem hér um ræðir hafa margar hverjar verið óvelkomnar lengi - óvelkomnar alls staðar! Viðmótið sem þær mæta er oft svo ógeðslegt að ég ætla ekki að hafa það eftir - það stingur þó alltaf mest þegar þær kippa sér ekki upp við það heldur segjast bara vera vanar því. Það veit það enginn betur en þær sjálfar hversu óvelkomnar þær eru - það kemur þeim því sennilega minnst á óvart að þær séu ekki heldur velkomnar í Ármúlann, því miður. Höfundur er hjúkrunarfræðingur. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Kynbundið ofbeldi Reykjavík Heimilisofbeldi Kynferðisofbeldi Mest lesið Hvernig vogar þú þér að gera grín að Möggu Stínu? Elliði Vignisson Skoðun Ráðgátan um RÚV Helgi Brynjarsson Skoðun Skólamáltíðir í Hafnarfirði. Af hverju bauð enginn í verkið? Davíð Arnar Stefánsson Skoðun Hvetjandi refsing Reykjavíkurborgar Halla Gunnarsdóttir Skoðun Flækjustig í skjóli einföldunar Kolbrún Georgsdóttir Skoðun Lýst eftir afstöðu Viðreisnar til ríkisstyrkja Diljá Mist Einarsdóttir Skoðun Vegferð menntunar Bryngeir Valdimarsson Skoðun Hvað er í gangi? Jón Pétur Zimsen Skoðun Hjálpum fólki að eignast börn Hildur Sverrisdóttir Skoðun Lausnir í leikskólamálum Kristín Thoroddsen Skoðun Skoðun Skoðun Alþjóða geðheilbrigðisdagurinn – réttur til réttrar meðferðar Pétur Maack Þorsteinsson skrifar Skoðun Á að takmarka samfélagsmiðlanotkun barna? María Rut Kristinsdóttir skrifar Skoðun Hvernig vogar þú þér að gera grín að Möggu Stínu? Elliði Vignisson skrifar Skoðun Hvað er í gangi? Jón Pétur Zimsen skrifar Skoðun Lausnir í leikskólamálum Kristín Thoroddsen skrifar Skoðun Hjálpum fólki að eignast börn Hildur Sverrisdóttir skrifar Skoðun Ráðgátan um RÚV Helgi Brynjarsson skrifar Skoðun Hvetjandi refsing Reykjavíkurborgar Halla Gunnarsdóttir skrifar Skoðun Flækjustig í skjóli einföldunar Kolbrún Georgsdóttir skrifar Skoðun Lýst eftir afstöðu Viðreisnar til ríkisstyrkja Diljá Mist Einarsdóttir skrifar Skoðun Vegferð menntunar Bryngeir Valdimarsson skrifar Skoðun Almenningssamgöngur fyrir útvalda: Áskorun til stjórnar Strætó bs. og Reykjavíkurborgar Þorsteinn Árnason Sürmeli: skrifar Skoðun Forðumst að sérhagsmunir geti keypt sig til áhrifa í stjórnmálum Arna Lára Jónsdóttir skrifar Skoðun Bætt dagsbirta í Svansvottuðum byggingum Bergþóra Góa Kvaran skrifar Skoðun Skólamáltíðir í Hafnarfirði. Af hverju bauð enginn í verkið? Davíð Arnar Stefánsson skrifar Skoðun Nikótín, konur og krabbamein – gamlar hættur í nýjum búningi Jóhanna Kristjánsdóttir skrifar Skoðun Frelsi fylgir ábyrgð Eiríkur Björn Björgvinsson skrifar Skoðun Skilningsleysi á skaðsemi verðtryggingar Guðmundur Ásgeirsson skrifar Skoðun Menntakerfi í fremstu röð Guðmundur Ari Sigurjónsson skrifar Skoðun Enn ríkir áhugaleysi um afdrif fósturbarna Guðlaugur Kristmundsson,Sigurgeir B. Þórisson skrifar Skoðun Við viljum nafn Jón Kaldal skrifar Skoðun Stóra skekkjan í 13 ára aldurstakmarki samfélagsmiðla Skúli Bragi Geirdal skrifar Skoðun Er verið að blekkja almenning og sjómenn? Einar Hannes Harðarson skrifar Skoðun Væntingar á villigötum Hjálmtýr Heiðdal skrifar Skoðun Aðskilnaðurinn hlær Þórdís Hólm Filipsdóttir skrifar Skoðun Lágkúrulegur hversdagsleiki illskunnar Guðný Gústafsdóttir skrifar Skoðun Glerþakið brotið á alþjóðlega sjónverndardaginn Sigþór U. Hallfreðsson skrifar Skoðun Fögur fyrirheit sem urðu að engu Sigurður Eyjólfur Sigurjónsson skrifar Skoðun Ríkissjóður snuðaður um stórar fjárhæðir Sigurjón Þórðarson skrifar Skoðun Áfengi og íþróttir eiga enga samleið – áskorun til þingfulltrúa UMFÍ Árni Guðmundsson skrifar Sjá meira
Nýlega fékk Konukot, athvarf fyrir heimilislausar konur, úthlutað húsnæði í Ármúla eftir margra ára leit að nýju húsnæði enda núverandi húsnæði gamalt og löngu úr sér gengið. Líkt og við var að búast hafa verðandi nágrannar áhyggjur af því að konurnar sem þangað leita muni hafa neikvæð áhrif á starfsemina sem rekin er á nærliggjandi stöðum. Það er svo sem ekkert óeðlilegt við það að hafa áhyggjur af því sem maður þekkir ekki og/eða veit e.t.v. lítið sem ekkert um, en einhvers staðar verða allir að vera og til að hlutirnir geti gengið er brýnt að fólk kynni sér um hvað málið snýst áður en það kemur fram með upphrópanir og rangfærslur sem eru til þess eins fallnar að brennimerkja og jaðarsetja hópinn enn frekar. Það að beita öllum tiltækum ráðum til að koma í veg fyrir að starfsemin geti flutt í nýtt húsnæði þykir mér umhugsunarvert og í sannleika sagt kom þetta frekar illa við mig. Við erum hér að tala um einn viðkvæmasta hóp samfélagsins, hópinn sem enginn vill vita af og enginn vill hafa nálægt sér. Eins og kom fram í fréttum í gær hafa forsvarsmenn Sameindar, heilbrigðisþjónustu, lagt fram kæru til úrskurðarnefndar umhverfis- og auðlindamála þess efnis að byggingarleyfi fyrir starfsemi Konukots í Ármúla verði fellt úr gildi, væntanlega með það að markmiði að koma í veg fyrir að starfsemin geti flutt í Ármúlann. Rökin sem þau bera fyrir sig eru arfaslök svo ekki sé fastar að orði kveðið. Þau tala um berklasmit hafi komið upp í athvarfi fyrir fíkniefnaneytendur - að einstaklingar innan hópsins séu tregir til að leita sér meðferðar og séu þar af leiðandi oft smitandi. Það er vissulega rétt að berklasmit hafi komið upp í neyðarathvarfi borgarinnar en hvergi hefur verið gefið upp í hvaða athvarfi það var og því er hér um hreinar getgátur að ræða af hálfu Sameindar. Undanfarin ár hef ég nær eingöngu sinnt heilbrigðisþjónustu við einstaklinga sem tilheyra jaðarsettum hópum, eru heimilislausir og/eða nota vímuefni. Ég hef nær undantekningarlaust átt gott og gjöfult samstarf við einstaklinga innan hópsins og leyfi mér að fullyrða það að þeir sem tilheyra þessum hópi eru ekki tregari en aðrir þjóðfélagshópar, sem ég hef sinnt á þeim 20 árum sem ég hef starfað sem hjúkrunarfræðingur, til að þiggja meðferð og þeir eru svo sannarlega ekki meira smitandi en aðrir smitandi einstaklingar í þjóðfélaginu - enda fara hvorki bakteríur né veirur í manngreinarálit. Hvað biðstofu Sameindar í Ármúla varðar þá er það nú svo að einstaklingar sem nota vímuefni (og nýta neyðarskýlin) koma á allar biðstofur landsins líkt og allir aðrir sem þurfa að leita sér þjónustu, hvort sem það er á sjúkrahúsum, læknastofum, heilsugæslum, sálfræðistofum eða annars staðar. Þetta hljóta forsvarsmenn Sameindar að vita enda starfar rannsóknarstofan á fleiri stöðum en í Ármúlanum. Að þau skuli setja fram rök með þessum hætti skýtur því vissulega skökku við. Þá vekur einnig athygli að áhyggjur líkt og þær sem nú eru reifaðar hafi ekki komið fram fyrr varðandi aðrar biðstofur rannsóknarstofunnar en ætla má að vímuefnanotendur nýti sér þær til jafns við aðra. Þá er einnig rétt að halda því til haga að um þriðjungur mannkyns er með berklabakteríuna s.k. “sofandi berkla” en aðeins örlítil prósenta (0,2%) þeirra er með virk smit og þ.a.l. smitandi. Þegar einstaklingur greinist með smitandi berkla er viðkomandi í ÖLLUM tilvikum settur í einangrun þar til hann er ekki lengur smitandi. Því má síðan bæta við að hér á landi eru Sóttvarnalög sem áhugasamir geta kynnt sér ef áhugi er fyrir hendi. Það má því vera nokkuð ljóst að það að skýla sér á bak við möguleg berklasmit til að koma í veg fyrir að Konukot geti flutt í Ármúlann er algjörlega fráleitt. Því miður er það því svo að sú gagnrýni sem hefur verið sett fram virðist fyrst og fremst vera byggð á fordómum. Notuð eru stór orð og alhæfingar til að lýsa konunum og ástandi þeirra. En líkt og í öllum öðrum hópum samfélagsins eru heimilislausar konur alls konar. Það að halda því fram að þær séu allar í mikilli neyslu og geti ekki bjargað sér sjálfar ef upp komi eldur er ansi stór fullyrðing sem og að halda því fram að þær séu hættulegar sínu nánasta umhverfi. Þetta eru oftar en ekki konur sem er búið að fara svo illa með í gegnum árum að þeirra eina bjargráð til að lifa af er að deyfa sig - en þær eru vanar að þurfa að bjarga sér úr hættulegum aðstæðum, það þarf enginn að efast um getu þeirra til þess. Fólk verður heimilislaust af ýmsum ástæðum en aðdragandinn er jafnan langur og yfirleitt er mikið búið að ganga á í lífi einstaklings áður en hann lendir á götunni, mjög mikið. Konurnar sem hér um ræðir hafa margar hverjar verið óvelkomnar lengi - óvelkomnar alls staðar! Viðmótið sem þær mæta er oft svo ógeðslegt að ég ætla ekki að hafa það eftir - það stingur þó alltaf mest þegar þær kippa sér ekki upp við það heldur segjast bara vera vanar því. Það veit það enginn betur en þær sjálfar hversu óvelkomnar þær eru - það kemur þeim því sennilega minnst á óvart að þær séu ekki heldur velkomnar í Ármúlann, því miður. Höfundur er hjúkrunarfræðingur.
Skoðun Alþjóða geðheilbrigðisdagurinn – réttur til réttrar meðferðar Pétur Maack Þorsteinsson skrifar
Skoðun Almenningssamgöngur fyrir útvalda: Áskorun til stjórnar Strætó bs. og Reykjavíkurborgar Þorsteinn Árnason Sürmeli: skrifar
Skoðun Forðumst að sérhagsmunir geti keypt sig til áhrifa í stjórnmálum Arna Lára Jónsdóttir skrifar
Skoðun Nikótín, konur og krabbamein – gamlar hættur í nýjum búningi Jóhanna Kristjánsdóttir skrifar
Skoðun Enn ríkir áhugaleysi um afdrif fósturbarna Guðlaugur Kristmundsson,Sigurgeir B. Þórisson skrifar
Skoðun Áfengi og íþróttir eiga enga samleið – áskorun til þingfulltrúa UMFÍ Árni Guðmundsson skrifar