Íslenska er meira smooth Þórgunnur Oddsdóttir skrifar 15. júní 2005 00:01 Á dögunum kom á markað nýr skyrdrykkur frá Norðurmjólk. Einlægir aðdáendur KEA-skyrsins biðu spenntir eftir nýja drykknum og margir urðu fyrir vonbrygðum þegar þeir sáu hvaða heiti hann hafði hlotið. Drykkurinn heitir Smoothie - sagt og skrifað upp á enska tungu og ískensk málnefnd fékk gæsahúð. Ef eitthvað er að marka umræðuna er íslensk málnefnd ekki ein um að vera ósátt við nafnið. Það eru nefnilega ýmsir aðrir sem eiga erfittt með að kyngja einhverju sem á að vera íslenskt en heitir samt Smoothie. Nú má ekki misskilja og halda að hér fari á eftir fasískur áróður í garð enskuslettna. Enskuslettur eru gagnlegar til síns brúks og mér dettur ekki í hug að stinga upp á því að við förum að kalla Húsavíkur jógúrt, júgurð eða sektum alla sem segja pítsa en ekki flatbaka. Hins vegar er algjör óþarfi að klína einhverju útlensku heiti á eins alíslenska vöru og skyr. Vöru sem er búin til á Íslandi, úr íslensku hráefni fyrir Íslendinga. Það er bara alveg út í hött! Það hefði ábyggilega mátt finna gott nafn á drykkinn - orð sem passar betur inn í málið en Smoothie. Hvaða kyn er t.d. Smoothie? Drekkur maður Smúþíinn eða Smúþíið? Hvernig er Smoothie í fleirtölu? Kaupir maður tvo Smúþía, tvö Smúþí eða tvær Smúþíur? Orðið Smúþí fellur illa að íslensku máli og skánar ekki einu sinni þótt maður reyni að skrifa það upp á íslenska vísu. Þetta virðist því vera hálfgert klúður hjá norðanmönnum og því miður er of seint og taka það til baka. Íslendingar eiga það til að snobba einum of mikið fyrir útlenskunni og stundum fær maður á tilfinninguna að hlutirnir þyki ekki hipp og kúl (afsakið sletturnar) nema þeir heiti einhverju útlensku nafni. Það er t.d. í tísku núna að láta fyrirtæki heita eitthvað sem endar á -group. Minnir svolítið á það þegar allt þurfti að heita punktur is um árið (þar erum við einmitt komin að nafninu á hinni skyrdrykkjategundinni en það er ekki til umræðu hér). Vissulega geta íslensk nöfn verið til travala á alþjóða markaði. Þannig væri vel skiljanlegt að ráðamenn Norðurmjólkur kysu að hafa erlent heiti á skyrdrykknum ef ætlunin væri að sækja á erlendan markað. Sú er hins vegar ekki raunin. Smoothie er ætlaður fyrir íslenskan markað og íslenska neytendur og ekki stendur til að flytja hann úr landi. Þegar íslensk málnefnd gerði athugasemd við nafnið sögðu forráðamenn Norðurmjólkur að ætlunin væri að höfða til ungs fólks og þess vegna hefði verið ákveðið að halda Smoothie nafninu. Er ekki dálítið lítið gert úr ungu fólki ef það er gengið að því sem vísu að það kaupi frekar vörur með útlensku nafni heldur en íslensku? Getur virkilega verið að Íslendingar séu svo ginkeyptir fyrir öllu sem kemur að utan að útlenskt ónefni eitt og sér sé nóg til þess að þeir stökkvi á vöruna og kaupi hana? Nafnið á drykknum er ekki það eina sem fer fyrir brjóstið á unnendum íslenskrar tungu. Umbúðirnar eru þannig úr garði gerðar að hægt er að taka pappann af og á bakhliðinni má finna leiðbeiningar fyrir líkamsæfingar. Ekkert út að það að setja enda um að gera að hvetja fólk til að hreyfa sig meira. Hins vegar er til háborinnar skammar að í þessum örstutta texta sem kennir fólki hvernig á að gera magaæfingar er allt morandi í stafsetningarvillum. Þar er manni sagt að hreyfa fæturnar (með r-i) og spenna magavöðvanna (með tveimur n-um) svo fátt eitt sé nefnt. Maður hefið ímyndað sér að þegar farið væri af stað með nýja vöru sem kostar milljónir í markaðssetningu mætti kannski eyða svona eins og 5000 kalli í prófarkalestur. Það virðist hins vegar hafa gleymst og fyrir vikið verður drykkurinn enn þá klúðurslegri. Eiginlega bara hlægilegur. Það skýtur svolítið skökku við að eina andsvarið sem Norðurmjólk getur komið með við vinsæla skyrdrykknum frá MS heiti útlensku ónefni og sé pakkað í umbúðir sem iða af stafsetningarvillum. MS hefur í gegnum árin verið dyggur málsvari íslenskrar tungu. Flestum landsmönnum er kunnugt íslenskuátak MS sem felst í alls konar aðgerðum er beinast að því að efla íslenska tungu. Kannski sitja þeir einmitt núna á skrifstofum sínum á Bitruhálsi og dunda sér við að laga villurnar á Smoothie umbúðunum með rauðum penna. Hugsa að þeir brosi alla vega út í annað. Á Íslandi er töluð íslenska og þótt við tölum um kók, pepsí, pestó, pasta, kornflex, banana, pítsur og pepperóní þá eigum við enn að velja íslensk heiti á þá hluti sem eru þróaðir og framleiddir á íslandi, úr íslensku hráefni, handa Íslendingum. Útlenskar umbúðir utan um íslenskar vörur á íslenskum markaði passa bara ekki. Það er ekki “smooth”.Þórgunnur Oddsdóttir - thorgunnur@frettabladid.is Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Gestapennar Í brennidepli Þórgunnur Oddsdóttir Mest lesið Carbfix: Stærsta framlag Íslands í loftslagsmálum heimsins Sævar Freyr Þráinsson Skoðun Fögnum á degi líffræðilegrar fjölbreytni Rannveig Magnúsdóttir,Ragnhildur Guðmundsdóttir,Skúli Skúlason,Ole Sandberg,Sæunn Júlía Sigurjónsdóttir Skoðun Mengum meira Heiðar Guðjónsson Skoðun Hvað verður um Kára? Helga Sigrún Harðardóttir Skoðun Sigmundi Davíð svarað Björn Bjarnason Skoðun Coda Terminal hefur ekki áhrif á neysluvatnsból höfuðborgarsvæðisins Sigrún Tómasdóttir Skoðun Af hverju leka gluggar fyrr en áður? Böðvar Bjarnason Skoðun Ferðatryggingar og val á kreditkorti Svandís Edda Hólm Jónudóttir Skoðun Verður pláss fyrir börnin? Hörður Svavarsson Skoðun Að óttast blokkir Ásta Logadóttir Skoðun Skoðun Skoðun Carbfix: Stærsta framlag Íslands í loftslagsmálum heimsins Sævar Freyr Þráinsson skrifar Skoðun Sigmundi Davíð svarað Björn Bjarnason skrifar Skoðun Coda Terminal hefur ekki áhrif á neysluvatnsból höfuðborgarsvæðisins Sigrún Tómasdóttir skrifar Skoðun Líf og dauði leikur á hnífsegg Áslaug Arna Sigurbjörnsdóttir skrifar Skoðun Mengum meira Heiðar Guðjónsson skrifar Skoðun Hvað verður um Kára? Helga Sigrún Harðardóttir skrifar Skoðun Að eiga tertuna og borða hana líka – svar til formanns Hildur Sverrisdóttir skrifar Skoðun Hik er sama og tap Ingólfur Sverrisson skrifar Skoðun Af hverju leka gluggar fyrr en áður? Böðvar Bjarnason skrifar Skoðun Hluta þjóðarinnar hent út í kuldann – hinn baðar sig í sólinni Ole Anton Bieltvedt skrifar Skoðun Að óttast blokkir Ásta Logadóttir skrifar Skoðun Engin gúrka hjá Blaðamannafélaginu Sigríður Dögg Auðunsdóttir,Freyja Steingrímsdóttir skrifar Skoðun Stórnotendur eru kjölfestan í íslenska raforkukerfinu Guðríður Eldey Arnardóttir skrifar Skoðun Ert þú í góðu netsambandi? Áslaug Arna Sigurbjörnsdóttir skrifar Skoðun Evrópa og myrkrið framundan Hilmar Þór Hilmarsson skrifar Skoðun Heilræði fyrir Nýhaldið Sigmundur Davíð Gunnlaugsson skrifar Skoðun Glútenlaust gull á grillið Anna Gunndís Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Kaupin á eyrinni Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Lokunaruppboð í Kauphöllinni Baldur Thorlacius skrifar Skoðun Viðreisn mun leggja fram tillögu um íbúakosningu um Coda Terminal verkefnið í Hafnarfirði Jón Ingi Hákonarson skrifar Skoðun Ferðatryggingar og val á kreditkorti Svandís Edda Hólm Jónudóttir skrifar Skoðun Af hverju að byggja Coda Terminal? Ólafur Elínarson,Sandra Ósk Snæbjörnsdóttir skrifar Skoðun Hljóð úr horni Ingólfur Sverrisson skrifar Skoðun ESB fyrir almenning Oddný G. Harðardóttir skrifar Skoðun Strámaðurinn mikli Kristján Hreinsson skrifar Skoðun Árið er 2024 Halla Signý Kristjánsdóttir skrifar Skoðun Samkeppni í nýju ljósi Páll Hermannsson skrifar Skoðun Það er verið að grafa dýpri fátæktargjá Rúnar Sigurjónsson skrifar Skoðun „Hæ ástin, þarf að millifæra, getur þú samþykkt beiðnina?“ Heiðrún Jónsdóttir skrifar Skoðun Algeng þvæla um Evrópusambandið Jón Frímann Jónsson skrifar Sjá meira
Á dögunum kom á markað nýr skyrdrykkur frá Norðurmjólk. Einlægir aðdáendur KEA-skyrsins biðu spenntir eftir nýja drykknum og margir urðu fyrir vonbrygðum þegar þeir sáu hvaða heiti hann hafði hlotið. Drykkurinn heitir Smoothie - sagt og skrifað upp á enska tungu og ískensk málnefnd fékk gæsahúð. Ef eitthvað er að marka umræðuna er íslensk málnefnd ekki ein um að vera ósátt við nafnið. Það eru nefnilega ýmsir aðrir sem eiga erfittt með að kyngja einhverju sem á að vera íslenskt en heitir samt Smoothie. Nú má ekki misskilja og halda að hér fari á eftir fasískur áróður í garð enskuslettna. Enskuslettur eru gagnlegar til síns brúks og mér dettur ekki í hug að stinga upp á því að við förum að kalla Húsavíkur jógúrt, júgurð eða sektum alla sem segja pítsa en ekki flatbaka. Hins vegar er algjör óþarfi að klína einhverju útlensku heiti á eins alíslenska vöru og skyr. Vöru sem er búin til á Íslandi, úr íslensku hráefni fyrir Íslendinga. Það er bara alveg út í hött! Það hefði ábyggilega mátt finna gott nafn á drykkinn - orð sem passar betur inn í málið en Smoothie. Hvaða kyn er t.d. Smoothie? Drekkur maður Smúþíinn eða Smúþíið? Hvernig er Smoothie í fleirtölu? Kaupir maður tvo Smúþía, tvö Smúþí eða tvær Smúþíur? Orðið Smúþí fellur illa að íslensku máli og skánar ekki einu sinni þótt maður reyni að skrifa það upp á íslenska vísu. Þetta virðist því vera hálfgert klúður hjá norðanmönnum og því miður er of seint og taka það til baka. Íslendingar eiga það til að snobba einum of mikið fyrir útlenskunni og stundum fær maður á tilfinninguna að hlutirnir þyki ekki hipp og kúl (afsakið sletturnar) nema þeir heiti einhverju útlensku nafni. Það er t.d. í tísku núna að láta fyrirtæki heita eitthvað sem endar á -group. Minnir svolítið á það þegar allt þurfti að heita punktur is um árið (þar erum við einmitt komin að nafninu á hinni skyrdrykkjategundinni en það er ekki til umræðu hér). Vissulega geta íslensk nöfn verið til travala á alþjóða markaði. Þannig væri vel skiljanlegt að ráðamenn Norðurmjólkur kysu að hafa erlent heiti á skyrdrykknum ef ætlunin væri að sækja á erlendan markað. Sú er hins vegar ekki raunin. Smoothie er ætlaður fyrir íslenskan markað og íslenska neytendur og ekki stendur til að flytja hann úr landi. Þegar íslensk málnefnd gerði athugasemd við nafnið sögðu forráðamenn Norðurmjólkur að ætlunin væri að höfða til ungs fólks og þess vegna hefði verið ákveðið að halda Smoothie nafninu. Er ekki dálítið lítið gert úr ungu fólki ef það er gengið að því sem vísu að það kaupi frekar vörur með útlensku nafni heldur en íslensku? Getur virkilega verið að Íslendingar séu svo ginkeyptir fyrir öllu sem kemur að utan að útlenskt ónefni eitt og sér sé nóg til þess að þeir stökkvi á vöruna og kaupi hana? Nafnið á drykknum er ekki það eina sem fer fyrir brjóstið á unnendum íslenskrar tungu. Umbúðirnar eru þannig úr garði gerðar að hægt er að taka pappann af og á bakhliðinni má finna leiðbeiningar fyrir líkamsæfingar. Ekkert út að það að setja enda um að gera að hvetja fólk til að hreyfa sig meira. Hins vegar er til háborinnar skammar að í þessum örstutta texta sem kennir fólki hvernig á að gera magaæfingar er allt morandi í stafsetningarvillum. Þar er manni sagt að hreyfa fæturnar (með r-i) og spenna magavöðvanna (með tveimur n-um) svo fátt eitt sé nefnt. Maður hefið ímyndað sér að þegar farið væri af stað með nýja vöru sem kostar milljónir í markaðssetningu mætti kannski eyða svona eins og 5000 kalli í prófarkalestur. Það virðist hins vegar hafa gleymst og fyrir vikið verður drykkurinn enn þá klúðurslegri. Eiginlega bara hlægilegur. Það skýtur svolítið skökku við að eina andsvarið sem Norðurmjólk getur komið með við vinsæla skyrdrykknum frá MS heiti útlensku ónefni og sé pakkað í umbúðir sem iða af stafsetningarvillum. MS hefur í gegnum árin verið dyggur málsvari íslenskrar tungu. Flestum landsmönnum er kunnugt íslenskuátak MS sem felst í alls konar aðgerðum er beinast að því að efla íslenska tungu. Kannski sitja þeir einmitt núna á skrifstofum sínum á Bitruhálsi og dunda sér við að laga villurnar á Smoothie umbúðunum með rauðum penna. Hugsa að þeir brosi alla vega út í annað. Á Íslandi er töluð íslenska og þótt við tölum um kók, pepsí, pestó, pasta, kornflex, banana, pítsur og pepperóní þá eigum við enn að velja íslensk heiti á þá hluti sem eru þróaðir og framleiddir á íslandi, úr íslensku hráefni, handa Íslendingum. Útlenskar umbúðir utan um íslenskar vörur á íslenskum markaði passa bara ekki. Það er ekki “smooth”.Þórgunnur Oddsdóttir - thorgunnur@frettabladid.is
Fögnum á degi líffræðilegrar fjölbreytni Rannveig Magnúsdóttir,Ragnhildur Guðmundsdóttir,Skúli Skúlason,Ole Sandberg,Sæunn Júlía Sigurjónsdóttir Skoðun
Skoðun Coda Terminal hefur ekki áhrif á neysluvatnsból höfuðborgarsvæðisins Sigrún Tómasdóttir skrifar
Skoðun Viðreisn mun leggja fram tillögu um íbúakosningu um Coda Terminal verkefnið í Hafnarfirði Jón Ingi Hákonarson skrifar
Fögnum á degi líffræðilegrar fjölbreytni Rannveig Magnúsdóttir,Ragnhildur Guðmundsdóttir,Skúli Skúlason,Ole Sandberg,Sæunn Júlía Sigurjónsdóttir Skoðun