Trú Böðvar Jónsson skrifar 28. janúar 2015 14:54 Inngangur Áður en reynt er að tala um trú er nauðsynlegt reyna að skilgreina hvað við er átt með orðinu trú. Venjulega þegar trú ber á góma er um að ræða trú á tilvist yfirskilvitlegs máttar í höndum skapara, mótanda, eða afls sem hefur hannað sköpunarverkið í heild sinni og með öllu sem í því er. Til að einfalda okkur umræðu um trúmál höfum við í okkar menningarheimi valið þessum yfirnáttúrulega, yfirskilvitlega mætti nafnið Guð. Vegna þess að við mennirnir getum ekki séð, snert eða skilið Guðdóminn, ekki frekar en málverkið málarann sem málaði það, þá tölum við um trú. Þeir sem eru trúaðir trúa sem sagt á Guð sem þeir hvorki sjá eða heyra en eru samt fullvissir um tilvist hans. Fyrir nokkru rakst ég á ljóð þar sem kona að nafni Ruhíyyíh Rabbani orðar mjög vel það sem ég er að reyna að segja með fátæklegri orðum. Ég birti aðeins hluta úr ljóðinu til að lengja ekki pistlinn um of. Hún kallar ljóðið Það er trú:Það er trú Að ganga þar, hvar enginn stígur fer Að anda þar, sem loft ei nokkurt er Að sjá þar til, er hvergi lýsir ljós Það er trúAð hrópa út í þögnina og næturinnar tómog heyra aldrei bergmálið til baka flytja óm,en trúa samt og trúa, aftur og afturÞað er trú (Þýð: Svanur Gísi Þorkelsson)Einn Guð ein trú Þegar grannt er skoðað þá virðist ljóst að það getur ekki verið nema einn skapari, einn Guð og allar guðlega opinberaðar trúarkenningar geta eingöngu verið frá honum komnar gegnum boðbera hans. Þó að þessar trúarsetningar virðist ólíkar við fyrstu sín þá er ekki óeðlilegt að draga þá ályktun að það stafi fremur en nokkuð annað af þeim ólíku tímum og ólíkum aðstæðum þess fólks sem þessum kenningum var ætlað að leiða til betri vegar. Sú fullyrðing er í framhaldinu nærtæk að í raun sé bara „einn Guð“ og sem afleiðing af því „ein trú“. Segja má að staðfesting þessa kristallist í „Gullnu reglunni“ sem gengur, með svipuðu orðalagi en sömu merkingu, eins og sameinandi rauður þráður gegnum allar opinberaðar trúarkenningar mannkynsins. Sameiginlegt öllum þessum boðberum er, að í því sem þeir létu eftir sig voru skilaboð þess efnis að þeir myndu koma aftur í fyllingu tímans. Þetta þekkja kristnir menn vel úr orðum Krists. En það er líklega forvitnilegt fyrir marga að líta 5000 ár aftur í tímann og skoða hvað um þetta er sagt í elstu trúarritum heimsins þar sem Krishna talar sem boðberi Guðs: „Hvenær sem réttlætinu hallar og ranglætið tekur að ryðja sér til rúms þá opinbera ég sjálfan mig. Ég fæðist öld eftir öld til að viðhalda hinu góða, til þess að uppræta illræðismenn og koma réttlætinu í fastar skorður.“Þegar trúin missir mátt Þegar maður les þessa 5000 ára gömlu tilvitnun spyr maður sig hvernig lítur það út í nútímanum þegar „dyggðum og réttlæti hnignar og spilling og óréttlæti ríkja“? Spurningin er í einföldu máli, hvað gerist þegar trú á Guð er hafnað og áhrif hennar í samfélaginu dofna og jafnvel hverfa? Í ritum yngstu trúar heimsins, ritum bahá‘í trúar, er að finna tilvitnun sem bahá‘íar trúa að svari þessari spurningu. Tilvitnunin hljóðar svo: „Trú er öflugasta tækið til að leggja grunn að reglu í heiminum...... Ef ljós trúarinnar hættir að skína, mun ringulreið og öngþveiti af hljótast og ljós sanngirni, réttlætis, friðar og rósemi deyja út, öfughneigð mannlegs eðlis, niðurlæging mannlegs framferðis, spilling og upplausn mannlegra stofnana birta undir slíkum kringumstæðum sínar verstu hliðar. Mannleg skaphöfn er vanvirt, vongleðin dofnar, taugar agans slakna, rödd samviskunnar þagnar, sómatilfinningin myrkvast og dýpstu kenndir, gleði, friðar og vonar fjara út hægt og hægt.“ (Fyrirheit um heimsfrið: Yfirlýsing Alþjóðlega bahá‘i samfélagsins á Friðarári S.þ. 1985-6)Lokaorð Að fara í stríð á forsendum trúarlegrar óeiningar á ekki rétt á sér því í raun er Guð einn og trúin ein þar sem gullna reglan „það sem þér vijið að aðrir menn gjöri yður það skuluð þér og þeim gjöra“ gengur eins og grunnstef eða samnefnari gegnum öll trúarrit heimsins. Getum við séð fyrir okkur trúarbragðahöfundana sem færðu okkur þessa gullnu reglu í harðvítugum átökum í andlegum veröldum Guðs? Mér er alla vega ómögulegt að sjá slíkt fyrir mér. En ég á auðvelt með að ímynda mér þá fella tár yfir framferði og gerðum þeirra sem kalla sig fylgjendur þeirra. Að heyja stríð í nafni trúar er og hefur alltaf verið óásættanlegur leikur illra afla.Þegar hugsun um stríð kemur upp,Andæfið henni þá með enn sterkari hugsun um frið.Hatursfullri hugsun verður að eyðameð enn máttugri hugsun um kærleika. (Úr bahai fræðum)Lát manninn sigra reiði með ást,Lát hann sigra illt með góðu,Lát hann sigra græðgi með gjafmildiog lygarann með sannleika (Úr Búddafræðum) Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Böðvar Jónsson Mest lesið Bob Marley og íslenskar kosningar Gísli Hvanndal Jakobsson Skoðun Væri ekki í lagi að gefa Sjálfstæðisflokknum, Framsóknarflokknum og Vinstri-grænum frí? Kjartan Eggertsson Skoðun Glæðing vonar - ekki hjúkrunargreiningin Karen Ósk Björnsdóttir Skoðun Ég var barnið sem vildi ekki taka í höndina á kennaranum sínum Fida Abu Libdeh Skoðun Kjaftæði Elliði Vignisson Skoðun Örvæntingarfullur maður sker út grasker Þórður Snær Júlíusson Skoðun Ólögleg meðvirkni lækna Teitur Ari Theodórsson Skoðun Vitsmunaleg vanstilling í boði ungra Sjálfstæðiskvenna Erna Mist Skoðun Falleinkunn fyrrum forseta Vilhjálmur Þorsteinsson,Viktor Orri Valgarðsson Skoðun Stóri grænþvotturinn Heiðrún Lind Marteinsdóttir Skoðun Skoðun Skoðun Glæðing vonar - ekki hjúkrunargreiningin Karen Ósk Björnsdóttir skrifar Skoðun Væri ekki í lagi að gefa Sjálfstæðisflokknum, Framsóknarflokknum og Vinstri-grænum frí? Kjartan Eggertsson skrifar Skoðun 60% landsmanna á móti vopnakaupunum Hildur Þórðardóttir skrifar Skoðun Glundroði Sjálfstæðisflokksins bitnar á hagstjórn og innviðum Árni Rúnar Þorvaldsson skrifar Skoðun Hver ætlar að taka fimmtu vaktina? Ákall til stjórnmálaflokka María Fjóla Harðardóttir,Halla Thoroddsen skrifar Skoðun Afkastadrifin menntun og verðgildi nemenda Halldóra Mogensen skrifar Skoðun Ég er deildarstjóri í leikskóla Helga Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Draumastarfið Arnfríður Hermannsdóttir skrifar Skoðun Hjartsláttur sjávarbyggðanna Lilja Rafney Magnúsdóttir skrifar Skoðun Erum við tilbúin til að bæta menntakerfið okkar? Jónína Einarsdóttir skrifar Skoðun Eru vaxtarmörkin vandinn? Dóra Björt Guðjónsdóttir skrifar Skoðun Búum til „vandamál“ – leysum það með samræmdum prófum Árelía Eydís Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Þöggun Guðbjörg Ása Jóns Huldudóttir,Margrét Kristín Blöndal,Margrét Rut Eddudóttir,Lukka Sigurðardóttir,Sigtryggur Ari Jóhannsson,Halldóra Jóhanna Hafsteins Âû skrifar Skoðun Ölmusuhagkerfið Unnur Rán Reynisdóttir skrifar Skoðun Fyrirmyndarstjórn Viðreisnar og Samfylkingar á Reykjavíkurborg? Diljá Mist Einarsdóttir skrifar Skoðun Sjálfstæðisflokkur hækkar kostnað heimilanna Kristrún Frostadóttir skrifar Skoðun Hvar er mannúðin? Davíð Sól Pálsson skrifar Skoðun Gerum þetta að kosningamáli Ágúst Ólafur Ágústsson skrifar Skoðun Stóri grænþvotturinn Heiðrún Lind Marteinsdóttir skrifar Skoðun Örvæntingarfullur maður sker út grasker Þórður Snær Júlíusson skrifar Skoðun Vill íslenska þjóðin halda í einmenninguna? Matthildur Björnsdóttir skrifar Skoðun Inngilding eða „aðskilnaður“? Jasmina Vajzović Crnac skrifar Skoðun Vonin má aldrei deyja Guðmunda G. Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Ég var barnið sem vildi ekki taka í höndina á kennaranum sínum Fida Abu Libdeh skrifar Skoðun Um áhrif niðurskurðar á fjárlögum 2025 til kvikmyndagerðar og lista Steingrímur Dúi Másson skrifar Skoðun Bob Marley og íslenskar kosningar Gísli Hvanndal Jakobsson skrifar Skoðun Fólk eða fífl? Anna Gunndís Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Eru til lausnir við mönnunarvanda heilsugæslunnar? Gunnlaugur Már Briem skrifar Skoðun Er eitthvað mál að handtaka börn? Elsa Bára Traustadóttir skrifar Skoðun Er ferðaþjónusta útlendingavandamál? Halla Signý Kristjánsdóttir skrifar Sjá meira
Inngangur Áður en reynt er að tala um trú er nauðsynlegt reyna að skilgreina hvað við er átt með orðinu trú. Venjulega þegar trú ber á góma er um að ræða trú á tilvist yfirskilvitlegs máttar í höndum skapara, mótanda, eða afls sem hefur hannað sköpunarverkið í heild sinni og með öllu sem í því er. Til að einfalda okkur umræðu um trúmál höfum við í okkar menningarheimi valið þessum yfirnáttúrulega, yfirskilvitlega mætti nafnið Guð. Vegna þess að við mennirnir getum ekki séð, snert eða skilið Guðdóminn, ekki frekar en málverkið málarann sem málaði það, þá tölum við um trú. Þeir sem eru trúaðir trúa sem sagt á Guð sem þeir hvorki sjá eða heyra en eru samt fullvissir um tilvist hans. Fyrir nokkru rakst ég á ljóð þar sem kona að nafni Ruhíyyíh Rabbani orðar mjög vel það sem ég er að reyna að segja með fátæklegri orðum. Ég birti aðeins hluta úr ljóðinu til að lengja ekki pistlinn um of. Hún kallar ljóðið Það er trú:Það er trú Að ganga þar, hvar enginn stígur fer Að anda þar, sem loft ei nokkurt er Að sjá þar til, er hvergi lýsir ljós Það er trúAð hrópa út í þögnina og næturinnar tómog heyra aldrei bergmálið til baka flytja óm,en trúa samt og trúa, aftur og afturÞað er trú (Þýð: Svanur Gísi Þorkelsson)Einn Guð ein trú Þegar grannt er skoðað þá virðist ljóst að það getur ekki verið nema einn skapari, einn Guð og allar guðlega opinberaðar trúarkenningar geta eingöngu verið frá honum komnar gegnum boðbera hans. Þó að þessar trúarsetningar virðist ólíkar við fyrstu sín þá er ekki óeðlilegt að draga þá ályktun að það stafi fremur en nokkuð annað af þeim ólíku tímum og ólíkum aðstæðum þess fólks sem þessum kenningum var ætlað að leiða til betri vegar. Sú fullyrðing er í framhaldinu nærtæk að í raun sé bara „einn Guð“ og sem afleiðing af því „ein trú“. Segja má að staðfesting þessa kristallist í „Gullnu reglunni“ sem gengur, með svipuðu orðalagi en sömu merkingu, eins og sameinandi rauður þráður gegnum allar opinberaðar trúarkenningar mannkynsins. Sameiginlegt öllum þessum boðberum er, að í því sem þeir létu eftir sig voru skilaboð þess efnis að þeir myndu koma aftur í fyllingu tímans. Þetta þekkja kristnir menn vel úr orðum Krists. En það er líklega forvitnilegt fyrir marga að líta 5000 ár aftur í tímann og skoða hvað um þetta er sagt í elstu trúarritum heimsins þar sem Krishna talar sem boðberi Guðs: „Hvenær sem réttlætinu hallar og ranglætið tekur að ryðja sér til rúms þá opinbera ég sjálfan mig. Ég fæðist öld eftir öld til að viðhalda hinu góða, til þess að uppræta illræðismenn og koma réttlætinu í fastar skorður.“Þegar trúin missir mátt Þegar maður les þessa 5000 ára gömlu tilvitnun spyr maður sig hvernig lítur það út í nútímanum þegar „dyggðum og réttlæti hnignar og spilling og óréttlæti ríkja“? Spurningin er í einföldu máli, hvað gerist þegar trú á Guð er hafnað og áhrif hennar í samfélaginu dofna og jafnvel hverfa? Í ritum yngstu trúar heimsins, ritum bahá‘í trúar, er að finna tilvitnun sem bahá‘íar trúa að svari þessari spurningu. Tilvitnunin hljóðar svo: „Trú er öflugasta tækið til að leggja grunn að reglu í heiminum...... Ef ljós trúarinnar hættir að skína, mun ringulreið og öngþveiti af hljótast og ljós sanngirni, réttlætis, friðar og rósemi deyja út, öfughneigð mannlegs eðlis, niðurlæging mannlegs framferðis, spilling og upplausn mannlegra stofnana birta undir slíkum kringumstæðum sínar verstu hliðar. Mannleg skaphöfn er vanvirt, vongleðin dofnar, taugar agans slakna, rödd samviskunnar þagnar, sómatilfinningin myrkvast og dýpstu kenndir, gleði, friðar og vonar fjara út hægt og hægt.“ (Fyrirheit um heimsfrið: Yfirlýsing Alþjóðlega bahá‘i samfélagsins á Friðarári S.þ. 1985-6)Lokaorð Að fara í stríð á forsendum trúarlegrar óeiningar á ekki rétt á sér því í raun er Guð einn og trúin ein þar sem gullna reglan „það sem þér vijið að aðrir menn gjöri yður það skuluð þér og þeim gjöra“ gengur eins og grunnstef eða samnefnari gegnum öll trúarrit heimsins. Getum við séð fyrir okkur trúarbragðahöfundana sem færðu okkur þessa gullnu reglu í harðvítugum átökum í andlegum veröldum Guðs? Mér er alla vega ómögulegt að sjá slíkt fyrir mér. En ég á auðvelt með að ímynda mér þá fella tár yfir framferði og gerðum þeirra sem kalla sig fylgjendur þeirra. Að heyja stríð í nafni trúar er og hefur alltaf verið óásættanlegur leikur illra afla.Þegar hugsun um stríð kemur upp,Andæfið henni þá með enn sterkari hugsun um frið.Hatursfullri hugsun verður að eyðameð enn máttugri hugsun um kærleika. (Úr bahai fræðum)Lát manninn sigra reiði með ást,Lát hann sigra illt með góðu,Lát hann sigra græðgi með gjafmildiog lygarann með sannleika (Úr Búddafræðum)
Væri ekki í lagi að gefa Sjálfstæðisflokknum, Framsóknarflokknum og Vinstri-grænum frí? Kjartan Eggertsson Skoðun
Skoðun Væri ekki í lagi að gefa Sjálfstæðisflokknum, Framsóknarflokknum og Vinstri-grænum frí? Kjartan Eggertsson skrifar
Skoðun Glundroði Sjálfstæðisflokksins bitnar á hagstjórn og innviðum Árni Rúnar Þorvaldsson skrifar
Skoðun Hver ætlar að taka fimmtu vaktina? Ákall til stjórnmálaflokka María Fjóla Harðardóttir,Halla Thoroddsen skrifar
Skoðun Þöggun Guðbjörg Ása Jóns Huldudóttir,Margrét Kristín Blöndal,Margrét Rut Eddudóttir,Lukka Sigurðardóttir,Sigtryggur Ari Jóhannsson,Halldóra Jóhanna Hafsteins Âû skrifar
Skoðun Fyrirmyndarstjórn Viðreisnar og Samfylkingar á Reykjavíkurborg? Diljá Mist Einarsdóttir skrifar
Skoðun Um áhrif niðurskurðar á fjárlögum 2025 til kvikmyndagerðar og lista Steingrímur Dúi Másson skrifar
Væri ekki í lagi að gefa Sjálfstæðisflokknum, Framsóknarflokknum og Vinstri-grænum frí? Kjartan Eggertsson Skoðun