Leiguþak er lífsnauðsynleg kjarabót fyrir verkafólk Anna Steina Finnsdóttir skrifar 15. febrúar 2022 09:30 Langvarandi húsnæðisskortur á Íslandi hefur gert leigumarkaðinn að kjöraðstæðum fyrir fjármagnseigendur til þess að okra á þeim eignaminni. Lágtekjufólki er gert ómögulegt að kaupa sér húsnæði vegna ríkulegra áætlana á útgjöldum einstaklings við greiðslumat en á sama tíma er þeim gert að greiða húsaleigu sem er langtum hærri en afborganir og rekstur húsnæðis gæti verið. Margar breytingar hafa orðið á húsnæðiskerfinu á undanförnum áratugum og erum við nú komin á byrjunarreit. Verkalýðurinn á hvorki möguleika á að leigja né kaupa fasteign nema fórna þeim lúxus að borða heita máltíð á hverjum degi. Öll viljum við búa okkur og fjölskyldum okkar öruggt heimili, en því miður er það ekki möguleiki fyrir alla. Á Íslandi er húsnæðiskostnaður helsta ástæða fátæktar. A-listinn sem er í framboði til stjórnar Eflingar leggur mikla áherslu á umbætur á húsnæðismarkaði til að vernda ávinninga kjarasamninga frá því að hverfa í vasa auðmanna. Við viljum auka vernd leigjenda og byggja upp tryggt leiguumhverfi. Víða um heim hefur verið komið á leiguþaki og leigubremsum til að beisla okur sem viðgengst og teljum við mikilvægt að verkalýðsfélög berjist fyrir slíku kerfi hérlendis. Við viljum koma á fót bremsu á leigusamningum þannig að leigusalar geti ekki hækkað leiguverðið án rökstuðnings. Við þurfum ekki að leita lengra en til frændfólks okkar í Danmörku til þess að finna góða fyrirmynd að lögum og reglugerðum er snúa að verndun leigutaka, regluverk sem virka líka sanngjörn fyrir leigusala. Þar er skýrt regluverk þar sem hámarks leiguverð er reiknað út frá mörgum þáttum eins og staðsetningu, stærð, gerð og ástandi eignar. Leigutakar geta sótt aðstoð frá sérstökum lögfræðistofum telji þeir að verið sé að svindla á þeim, til dæmis með of hárri leigu eða ef leigusalar sinna ekki nauðsynlegu viðhaldi á eignum. Einnig geta leigusalar leitað sér aðstoðar hjá slíkum stofnunum ef þeir telja leiguna of lága. Húseigendum er heimilt að hækka leigu, ef gæði húsnæðis eru bætt, eins og ef eldhús er endurinnrétt. Regluverkið gætir ekki aðeins að hagsmunum leigutaka heldur er leigusala tryggður sá réttur að reka leigjenda úr íbúð ef greiðslur á leigu tefjast eða ef leigjandi gerist að öðru leiti brotlegur við leigusamning. Við upphaf leigutíma er leigjanda boðið að gera ástandsskoðun á íbúðinni og koma með ábendingar til leigusala ef hann telur að eitthvað sé ábótavant. Við skil á íbúð á leigjandi að skila henni í sama ástandi og hann tók við henni. Ef íbúðin var til Dæmis Nýmáluð getur leigusali krafist þess að leigutaki máli áður en hann skilar eða dregið af tryggingu fé sem nemur málningarkostnaði, en leigusali getur krafist tryggingarfjár að upphæð sem nemur að hámarki 3 mánaða leigu við upphafi leigutíma. Þessar reglur veita leigutaka og leigusala langtímaöryggi og stuðla að virkum og heilbrigðum leigumarkaði. Í haust var rætt á Alþingi um þak sem gerði ráð fyrir 10% hámarkshækkun árlega. Slík hækkun er ekki skynsamleg, enda hefur leiguverð fengið að hækka óhindrað síðustu ár. Sú hækkun sem orðið hefur á íslenskum leigumarkaði er að sliga íslensk heimili og hafa af verkafólki allann ágóða lífskjarasamningsins. Hætt var við þessi áform, enda 10% hækkun árlega allt of hátt þak. Við í Eflingarlistanum ætlum að vera leiðandi afl í umræðu um leigubremsu þar sem leigusalar mættu aðeins hækka leiguna að ákveðnum skilyrðum uppfylltum eins og endurnýjun íbúðar, hækkun vaxtarstigs eða hækkun verðlags. Hinn almenni leigumarkaður annar þó ekki eftirspurn og því er mikilvægt að auka verulega uppbyggingu hjá óhagnaðardrifnum leigufélögum. Saman mun aukin uppbygging á ódýru leiguhúsnæði með aðkomu lífeyrissjóða okkar og skýrt regluverk skapa jafnvægi og öryggi á leigumarkaði. Það mun hækka ráðstöfunartekjur verkafólks og vera dýrmæt kjarabót til viðbótar við þær launahækkanir sem við förum fram á í komandi kjarasamningum. Nú standa yfir stjórnarkosningar hjá Eflingu, en þeim lýkur í dag klukkan átta, og því fer hver að verða síðastur til þess að kjósa. Farðu á efling.is til að taka þátt og kjósa Eflingarlistann X-A fyrir framtíð þar sem hagsmunir verkafólks eru í fyrirrúmi. Höfundur er frambjóðandi á Eflingarlistanum (X-A) í stjórnarkosningu Eflingar. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Ólga innan Eflingar Stéttarfélög Leigumarkaður Húsnæðismál Mest lesið Transumræðan og ruglið um fjölda kynja Einar Steingrímsson Skoðun Foreldrar þurfa bara að vera duglegri Björg Magnúsdóttir Skoðun Magga Stína! Helga Völundardóttir Skoðun 752 dánir vegna geðheilsuvanda – enginn vegna fjölþáttaógnar Grímur Atlason Skoðun Uppgjöf Reykjavíkurborgar í leikskólamálum Finnbjörn A. Hermannsson,Sonja Ýr Þorbergsdóttir Skoðun Leikskólar eru ekki munaður Íris Eva Gísladóttir Skoðun Kópavogsmódelið – sveigjanleiki á pappír, en álag á foreldrar í raun og veru Örn Arnarson Skoðun Dýrkeypt eftirlitsleysi Lilja Björk Guðmundsdóttir Skoðun Minntist ekkert á Evrópusambandið Hjörtur J. Guðmundsson Skoðun 7 milljarða húsnæðisstuðningur afnuminn… en hvað kemur í staðinn? Vilhjálmur Hilmarsson Skoðun Skoðun Skoðun Staða bænda styrkt Hanna Katrín Friðriksson skrifar Skoðun Transumræðan og ruglið um fjölda kynja Einar Steingrímsson skrifar Skoðun Leikskólar eru ekki munaður Íris Eva Gísladóttir skrifar Skoðun Vísindarannsóknir og þróun – til umhugsunar í tiltekt Þorgerður J. Einarsdóttir skrifar Skoðun 752 dánir vegna geðheilsuvanda – enginn vegna fjölþáttaógnar Grímur Atlason skrifar Skoðun Foreldrar þurfa bara að vera duglegri Björg Magnúsdóttir skrifar Skoðun Kópavogsmódelið – sveigjanleiki á pappír, en álag á foreldrar í raun og veru Örn Arnarson skrifar Skoðun Dýrkeypt eftirlitsleysi Lilja Björk Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Uppgjöf Reykjavíkurborgar í leikskólamálum Finnbjörn A. Hermannsson,Sonja Ýr Þorbergsdóttir skrifar Skoðun Svindl eða sjálfsvernd? Sigurður Árni Reynisson skrifar Skoðun Magga Stína! Helga Völundardóttir skrifar Skoðun Mannauðurinn á vinnustaðnum þarf góða innivist til að dafna Ásta Logadóttir skrifar Skoðun Þetta er námið sem lifir áfram Bryngeir Valdimarsson skrifar Skoðun Árborg - spennandi kostur fyrir öll Guðný Björk Pálmadóttir skrifar Skoðun Tökum á glæpahópum af meiri þunga Þorbjörg Sigríður Gunnlaugsdóttir skrifar Skoðun Minntist ekkert á Evrópusambandið Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Hugsum stórt í skipulags- og samgöngumálum Hilmar Ingimundarson skrifar Skoðun Eitt eilífðar smáblóm Þorgerður Katrín Gunnarsdóttir skrifar Skoðun Betri mönnun er lykillinn Skúli Helgason,Sabine Leskopf skrifar Skoðun Borgarhönnunarstefna, sú fyrsta sinnar tegundar í Reykjavík Dóra Björt Guðjónsdóttir skrifar Skoðun Hversu oft á að fresta framtíðinni? Erna Magnúsdóttir,Stefán Þórarinn Sigurðsson skrifar Skoðun Getur Ísland staðið fremst í heilsutækni? Arna Harðardóttir skrifar Skoðun Slæm innivist skerðir afköst og hækkar kostnað Ingibjörg Magnúsdóttir skrifar Skoðun Sólheimar í Grímsnesi – að gefnu tilefni Páll Sævar Garðarsson,Sigurður Örn Guðbjörnsson skrifar Skoðun Framtíð Íslands: Frá áli til gervigreindar – Tækifæri fimmtu iðnbyltingarinnar Sigvaldi Einarsson skrifar Skoðun Eiga foreldrar í háskólanámi raunverulega jafnan aðgang að námi? Hrund Steinsdóttir skrifar Skoðun Fjármál framhaldsskóla Róbert Ferdinandsson skrifar Skoðun Mikilvægi lágþröskulda þjónustu fyrir geðheilbrigði ungs fólks Eva Rós Ólafsdóttir skrifar Skoðun Varhugaverð sjónarmið eða raunsæ leið? Eggert Sigurbergsson skrifar Skoðun Dýrin skilin eftir í náttúruvá Linda Karen Gunnarsdóttir skrifar Sjá meira
Langvarandi húsnæðisskortur á Íslandi hefur gert leigumarkaðinn að kjöraðstæðum fyrir fjármagnseigendur til þess að okra á þeim eignaminni. Lágtekjufólki er gert ómögulegt að kaupa sér húsnæði vegna ríkulegra áætlana á útgjöldum einstaklings við greiðslumat en á sama tíma er þeim gert að greiða húsaleigu sem er langtum hærri en afborganir og rekstur húsnæðis gæti verið. Margar breytingar hafa orðið á húsnæðiskerfinu á undanförnum áratugum og erum við nú komin á byrjunarreit. Verkalýðurinn á hvorki möguleika á að leigja né kaupa fasteign nema fórna þeim lúxus að borða heita máltíð á hverjum degi. Öll viljum við búa okkur og fjölskyldum okkar öruggt heimili, en því miður er það ekki möguleiki fyrir alla. Á Íslandi er húsnæðiskostnaður helsta ástæða fátæktar. A-listinn sem er í framboði til stjórnar Eflingar leggur mikla áherslu á umbætur á húsnæðismarkaði til að vernda ávinninga kjarasamninga frá því að hverfa í vasa auðmanna. Við viljum auka vernd leigjenda og byggja upp tryggt leiguumhverfi. Víða um heim hefur verið komið á leiguþaki og leigubremsum til að beisla okur sem viðgengst og teljum við mikilvægt að verkalýðsfélög berjist fyrir slíku kerfi hérlendis. Við viljum koma á fót bremsu á leigusamningum þannig að leigusalar geti ekki hækkað leiguverðið án rökstuðnings. Við þurfum ekki að leita lengra en til frændfólks okkar í Danmörku til þess að finna góða fyrirmynd að lögum og reglugerðum er snúa að verndun leigutaka, regluverk sem virka líka sanngjörn fyrir leigusala. Þar er skýrt regluverk þar sem hámarks leiguverð er reiknað út frá mörgum þáttum eins og staðsetningu, stærð, gerð og ástandi eignar. Leigutakar geta sótt aðstoð frá sérstökum lögfræðistofum telji þeir að verið sé að svindla á þeim, til dæmis með of hárri leigu eða ef leigusalar sinna ekki nauðsynlegu viðhaldi á eignum. Einnig geta leigusalar leitað sér aðstoðar hjá slíkum stofnunum ef þeir telja leiguna of lága. Húseigendum er heimilt að hækka leigu, ef gæði húsnæðis eru bætt, eins og ef eldhús er endurinnrétt. Regluverkið gætir ekki aðeins að hagsmunum leigutaka heldur er leigusala tryggður sá réttur að reka leigjenda úr íbúð ef greiðslur á leigu tefjast eða ef leigjandi gerist að öðru leiti brotlegur við leigusamning. Við upphaf leigutíma er leigjanda boðið að gera ástandsskoðun á íbúðinni og koma með ábendingar til leigusala ef hann telur að eitthvað sé ábótavant. Við skil á íbúð á leigjandi að skila henni í sama ástandi og hann tók við henni. Ef íbúðin var til Dæmis Nýmáluð getur leigusali krafist þess að leigutaki máli áður en hann skilar eða dregið af tryggingu fé sem nemur málningarkostnaði, en leigusali getur krafist tryggingarfjár að upphæð sem nemur að hámarki 3 mánaða leigu við upphafi leigutíma. Þessar reglur veita leigutaka og leigusala langtímaöryggi og stuðla að virkum og heilbrigðum leigumarkaði. Í haust var rætt á Alþingi um þak sem gerði ráð fyrir 10% hámarkshækkun árlega. Slík hækkun er ekki skynsamleg, enda hefur leiguverð fengið að hækka óhindrað síðustu ár. Sú hækkun sem orðið hefur á íslenskum leigumarkaði er að sliga íslensk heimili og hafa af verkafólki allann ágóða lífskjarasamningsins. Hætt var við þessi áform, enda 10% hækkun árlega allt of hátt þak. Við í Eflingarlistanum ætlum að vera leiðandi afl í umræðu um leigubremsu þar sem leigusalar mættu aðeins hækka leiguna að ákveðnum skilyrðum uppfylltum eins og endurnýjun íbúðar, hækkun vaxtarstigs eða hækkun verðlags. Hinn almenni leigumarkaður annar þó ekki eftirspurn og því er mikilvægt að auka verulega uppbyggingu hjá óhagnaðardrifnum leigufélögum. Saman mun aukin uppbygging á ódýru leiguhúsnæði með aðkomu lífeyrissjóða okkar og skýrt regluverk skapa jafnvægi og öryggi á leigumarkaði. Það mun hækka ráðstöfunartekjur verkafólks og vera dýrmæt kjarabót til viðbótar við þær launahækkanir sem við förum fram á í komandi kjarasamningum. Nú standa yfir stjórnarkosningar hjá Eflingu, en þeim lýkur í dag klukkan átta, og því fer hver að verða síðastur til þess að kjósa. Farðu á efling.is til að taka þátt og kjósa Eflingarlistann X-A fyrir framtíð þar sem hagsmunir verkafólks eru í fyrirrúmi. Höfundur er frambjóðandi á Eflingarlistanum (X-A) í stjórnarkosningu Eflingar.
Uppgjöf Reykjavíkurborgar í leikskólamálum Finnbjörn A. Hermannsson,Sonja Ýr Þorbergsdóttir Skoðun
Kópavogsmódelið – sveigjanleiki á pappír, en álag á foreldrar í raun og veru Örn Arnarson Skoðun
Skoðun Kópavogsmódelið – sveigjanleiki á pappír, en álag á foreldrar í raun og veru Örn Arnarson skrifar
Skoðun Uppgjöf Reykjavíkurborgar í leikskólamálum Finnbjörn A. Hermannsson,Sonja Ýr Þorbergsdóttir skrifar
Skoðun Borgarhönnunarstefna, sú fyrsta sinnar tegundar í Reykjavík Dóra Björt Guðjónsdóttir skrifar
Skoðun Sólheimar í Grímsnesi – að gefnu tilefni Páll Sævar Garðarsson,Sigurður Örn Guðbjörnsson skrifar
Skoðun Framtíð Íslands: Frá áli til gervigreindar – Tækifæri fimmtu iðnbyltingarinnar Sigvaldi Einarsson skrifar
Skoðun Eiga foreldrar í háskólanámi raunverulega jafnan aðgang að námi? Hrund Steinsdóttir skrifar
Uppgjöf Reykjavíkurborgar í leikskólamálum Finnbjörn A. Hermannsson,Sonja Ýr Þorbergsdóttir Skoðun
Kópavogsmódelið – sveigjanleiki á pappír, en álag á foreldrar í raun og veru Örn Arnarson Skoðun