Að styðja ástvin með ADHD: Ráð fyrir fjölskyldur Steindór Þórarinsson skrifar 27. nóvember 2023 09:30 Að lifa með ADHD getur verið krefjandi, ekki bara fyrir einstaklinga með sjúkdóminn heldur einnig fyrir fjölskyldur þeirra. Sem fjölskyldumeðlimur gætir þú lent í erfiðleikum með að styðja ástvin þinn á sama tíma og þú gætir líka velferðar þinnar. Í þessum hugleiðingum mun ég ræða nokkur ráð fyrir fjölskyldur fólks með ADHD til að hjálpa ástvinum sínum á sama tíma og þeir sjá um sjálfa sig. Að skilja ADHD: Það sem þú þarft að vita ADHD er taugaþroskaröskun sem hefur áhrif á milljónir manna um allan heim. Það getur valdið ýmsum einkennum, þar á meðal athyglisbrest, ofvirkni og hvatvísi. ADHD getur einnig haft áhrif á framkvæmdastarfsemi einstaklings, sem gerir honum erfitt fyrir að stjórna tíma, halda skipulagi og klára verkefni. Að skilja þessi einkenni og hvernig þau geta haft áhrif á líf ástvinar þíns er fyrsta skrefið í að veita árangursríkan stuðning. Á vefsíðu ADHD Samtakana www.adhd.is er gríðarlega mikið af upplýsingum og reglulega eru haldinn frábær námskeið fyrir aðstandendur á vegum ADHD samtakana sem ég hvet alla til að kynna sér. Að vera vandamál fjölskyldu, vina og samstarfsfólks Mín reynsla að vera með ADHD er sú að ég var með mjög brotna sjálfsmynd m.a. vegna þess að ég geri mjög oft mistök, tek rangar ákvarðanir vegna hvatvísi t.d. og það tekur gríðarlega á andlega að vera endalaust að bregðast fólki, ég lofa lengst uppí ermina á mér og stend svo ekki við það, sem getur síðan orðið að það mikilli skömm að ég læt mig hverfa. Ég geri það ekki til að komast upp með það heldur fer maður í niðurrif og áður en ég fékk greiningu þá skildi ég ekki hvers vegna ég var svona misheppaður, svona lélegur vinur og ömurlegur starfskraftur, og í þessum vítahring festist maður. ADHD er ástæða ekki afsökun! Þess vegna ákvað ég að skoða þetta aðeins með augum aðstandenda til að skilja þeirra hlið. Samhliða því hef ég punktað niður nokkur ráð fyrir aðstandur <3 Vonandi gefur þetta einvherja innsýn og hjálpar einhverjum að styðja fólkið sitt sem er með ADHD og líka hjálpar þér að huga að sjálfum þér því ég veit svo sannarlega að við reynum á allar ykkar taugar og þolinmæði. Fyrir hönd okkar allra langar mig að segja fyrirgefðu, við ráðum ekki alltaf við þetta. En á sama tíma vil ég minna sjálfan mig og aðra með ADHD að þó ástæðan er kominn þá er það ALLTAF í okkar höndum að taka ábyrgð og læra að tækla áskoranir okkar, við getum vandað okkur, við verðum aldrei fullkomin/n en ef við gerum okkar besta að hafa stjórn og vera meðvituð um okkar galla þá erum við skrefi lengra og lífið verður auðveldara. Ábending #1: Fræddu þig um ADHD Sem fjölskyldumeðlimur er nauðsynlegt að fræða þig um ADHD. Að læra um ástandið og hvernig það hefur áhrif á ástvin þinn getur hjálpað þér að skilja betur hegðun þeirra og þarfir. Það eru mörg úrræði á netinu, bækur og stuðningshópar í boði fyrir fjölskyldur einstaklinga með ADHD á netinu ásamt því er heimasíða ADHD samtakana www.adhd.is full af fróðleik og námskeiðum. Ábending #2: Búðu til stuðningsumhverfi Að búa til stuðningsumhverfi fyrir ástvin þinn getur hjálpað þeim að stjórna einkennum sínum og líða betur heima. Sumar leiðir til að skapa stuðningsumhverfi eru: Koma á venjum og skipulagi Lágmarka truflun Að hvetja til hreyfingar og hollra matarvenja Hrósaðu viðleitni og framförum, ekki bara árangri Ábending #3: Hvetja til meðferðar ADHD er ástand sem hægt er að meðhöndla og að leita sér aðstoðar hjá sérfræðingum getur skipt verulegu máli í lífi ástvinar þíns. Það getur verið gagnlegt að hvetja ástvin þinn til að leita sér meðferðar og veita stuðning á meðan á ferlinu stendur. Meðferðarmöguleikar við ADHD eru meðferð, lyf eða sambland af hvoru tveggja. Að hugsa vel um sjálfan þig: Hvers vegna það er mikilvægt Að styðja ástvin með ADHD getur verið streituvaldandi og það er nauðsynlegt að hugsa um eigin vellíðan til að forðast kulnun. Sem fjölskyldumeðlimur gætir þú fundið fyrir samviskubiti fyrir að hafa gefið þér tíma fyrir sjálfan þig, en það er mikilvægt að muna að þú getur ekki hellt úr tómum glasi. Ábending #4: Æfðu sjálfumönnun Sjálfsumönnun er mikilvæg fyrir alla, en hún er sérstaklega mikilvæg fyrir fjölskyldumeðlimi einstaklinga með ADHD. Að æfa sjálfsumönnun getur hjálpað þér að stjórna streitu, draga úr kulnun og bæta andlega heilsu þína. Sumar sjálfsumönnunaraðferðir eru: Æfing Hugleiðsla eða jóga Lestur Að eyða tíma með vinum Að stunda áhugamál Tónheilun (mæli sérstaklega með www.tonheilun.is Ábending #5: Leitaðu aðstoðar Umhyggja fyrir ástvini með ADHD getur verið krefjandi og það er nauðsynlegt að leita aðstoðar þegar þú þarft á því að halda. Að ganga í stuðningshóp eða tala við meðferðaraðila getur veitt þér þau tæki og úrræði sem þú þarft til að stjórna streitu þinni og tilfinningum á áhrifaríkan hátt. Að styðja ástvin með ADHD getur verið mikil áskoruni, en það er nauðsynlegt að muna að þú ert ekki ein/n. Að fræða sjálfan þig um ástandið, búa til stuðningsumhverfi, hvetja til meðferðar, ástunda sjálfsumönnun og leita stuðnings eru allar leiðir til að hjálpa ástvinum þínum á meðan þú hugsar um sjálfan þig. Með því að gæta velferðar þinnar geturðu veitt ástvinum þínum með ADHD sem bestan stuðning. Hvatning fyrir fjölskyldur: Þó að það geti verið krefjandi að lifa með ADHD er mikilvægt að muna að það eru líka margar jákvæðar hliðar á ástandinu. Einstaklingar með ADHD búa oft yfir einstökum styrkleikum og hæfileikum, svo sem sköpunargáfu, útsjónarsemi og getu til að einbeita sér að verkefnum sem þeim finnst áhugaverð. Með því að einblína á þessa jákvæðu eiginleika og finna leiðir til að styðja þá og hvetja þá geta fjölskyldur hjálpað ástvinum sínum með ADHD að dafna. Ég er ekki fullkominn og bara sjálfur ný byrjaður að laga mitt shit Svona í lokin þá langar mig að segja hvers vegna ég er að skrifa þetta. Ég greindist ekki með ADHD fyrr en 42 ára, og á þeim tveim árum sem hafa liðið síðan hef ég hægt og rólega verið að vinda ofan af mínum skít, sem er gríðarlega mikill. En það sem hefur hjálpað mér mest er að líta ekki á mig sem fórnarlamb, heldur horfast í augu við hvernig líf mitt var og vera bjartsýnn á að verða betri maður, bróðir, faðir og sonur. Helsta ástæða þess að ég er að skrifa svona hugleiðingar er til að opna umræðuna, auka skilning á ADHD og vonandi hjálpar það aðstandenum að skilja sína nánustu. Og ef þú kæri lesandi tengir við þetta þá vona ég að mín mistök og fróðleikur sem ég tala um hjálpi þér að taka fyrr á þínum málum! Að vera með ADHD er gríðarleg andleg, líkamleg og fjárhagsleg ásskorun! Ég persónulega hef verið mikil byrgði á fólkið mitt, ekki bara andlega heldur líka fjárhagslega, t.d. með því að klúðra mikilvægum málum sem valda öðrum fjárhagslegu tjóni, vera alltaf með fjárhag í rugli og það er eitt af mínum stóru verkefnum í dag eftir að andlega hliðinn er að komast á betri stað. Að bæta fyrir það sem ég hef skaðað, og vonandi ná utan um þetta. Höfundur er markþjálfanemi og rithöfundur. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein ADHD Mest lesið Fjölskylduparadís Samfylkingarinnar í Reykjavík? Diljá Mist Einarsdóttir Skoðun Verbúðin í boði VG! Lilja Rafney Magnúsdóttir Skoðun Kvöldstund á öldrunarspítalanum Sigrún Þorgrímsdóttir Skoðun Hækkum lágmarkið Hólmfríður Jennýjar Árnadóttir Skoðun Hafa ekki hug á inngöngu í ESB Hjörtur J. Guðmundsson Skoðun Ráðherra ber mikla ábyrgð Magnús Guðmundsson Skoðun Fögnum á degi líffræðilegrar fjölbreytni Rannveig Magnúsdóttir,Ragnhildur Guðmundsdóttir,Skúli Skúlason,Ole Sandberg,Sæunn Júlía Sigurjónsdóttir Skoðun Nú sannast hið fornkveðna: kvótakerfið hefur ekkert með fiskvernd að gera Kjartan Sveinsson Skoðun Halldór 22.06.2024 Halldór Enn ein atlagan að auðlindum og náttúru landsins Andrés Skúlason,Gunnlaugur A. Júlíusson,Sveinn Runólfsson Skoðun Skoðun Skoðun Kvöldstund á öldrunarspítalanum Sigrún Þorgrímsdóttir skrifar Skoðun Ráðherra ber mikla ábyrgð Magnús Guðmundsson skrifar Skoðun Hafa ekki hug á inngöngu í ESB Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Hækkum lágmarkið Hólmfríður Jennýjar Árnadóttir skrifar Skoðun Fjölskylduparadís Samfylkingarinnar í Reykjavík? Diljá Mist Einarsdóttir skrifar Skoðun Verbúðin í boði VG! Lilja Rafney Magnúsdóttir skrifar Skoðun Fjárfest í menningu Hafdís Hrönn Hafsteinsdóttir skrifar Skoðun Þar byggði Ingólfur - 1150 ár frá upphafi landnáms í Reykjarvík - Árni Árnason skrifar Skoðun Nú sannast hið fornkveðna: kvótakerfið hefur ekkert með fiskvernd að gera Kjartan Sveinsson skrifar Skoðun Vilja menn þá sérhagsmunagæzlu og það spillingar- og klíkuveldi, sem núverandi stjórnarfar og krónan leyfa? Ole Anton Bieltvedt skrifar Skoðun Enn ein atlagan að auðlindum og náttúru landsins Andrés Skúlason,Gunnlaugur A. Júlíusson,Sveinn Runólfsson skrifar Skoðun Til hamingju Grænland Oddný G. Harðardóttir skrifar Skoðun Hærri fæðingarorlofsgreiðslur – en bara fyrir suma foreldra Aldís Mjöll Geirsdóttir skrifar Skoðun Sumarsólstöður og leitin að lækningu við MND Karen Eva Halldórsdóttir skrifar Skoðun 100 ára ártíð Ólafíu Jóhannsdóttur: Aðgát skal höfð í nærveru sálar Sveindís Anna Jóhannsdóttir skrifar Skoðun Framtíðin í forgang! Berglind Ósk Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Gerum það mögulegt fyrir íslenskar barnafjölskyldur að flytja heim! Dóra Sóldís Ásmundardóttir skrifar Skoðun Ófagleg vinnubrögð HSU og FSRE Helgi Kjartansson skrifar Skoðun Hvort er betra, kreditkort eða debetkort? Haukur Skúlason skrifar Skoðun Blóðgjöf - Taktu þátt Aðalsteinn Sigfússon skrifar Skoðun Hvað verður um þau? Birna Þórarinsdóttir skrifar Skoðun Hjúkrunarheimili á Akureyri: Óþolandi staða Hilda Jana Gísladóttir skrifar Skoðun Hin óræða ferð inn í líf á jörðu Matthildur Björnsdóttir skrifar Skoðun Loks eignast Ísland mannréttindastofnun Guðmundur Ingi Guðbrandsson skrifar Skoðun Sanngjarnt lífeyriskerfi: Áframhaldandi óréttlæti handa þeim sem fá skertar lífeyrisgreiðslur vegna fjármagnstekna maka Alma Ýr Ingólfsdóttir skrifar Skoðun Ósýnilegi maðurinn á Austurvelli Kristinn Jón Ólafsson skrifar Skoðun Opið bréf til félagsmanna og stjórna lífeyrissjóða Björn Sævar Einarsson skrifar Skoðun Loksins ábyrg og öfgalaus útlendingapólitík í Samfylkingunni Gunnar Jörgen Viggósson skrifar Skoðun Börn forrita til framtíðar Úlfur Atlason,Zuzanna Elvira Korpak skrifar Skoðun Örlagavaldur íslenskra heimila Guðbrandur Einarsson skrifar Sjá meira
Að lifa með ADHD getur verið krefjandi, ekki bara fyrir einstaklinga með sjúkdóminn heldur einnig fyrir fjölskyldur þeirra. Sem fjölskyldumeðlimur gætir þú lent í erfiðleikum með að styðja ástvin þinn á sama tíma og þú gætir líka velferðar þinnar. Í þessum hugleiðingum mun ég ræða nokkur ráð fyrir fjölskyldur fólks með ADHD til að hjálpa ástvinum sínum á sama tíma og þeir sjá um sjálfa sig. Að skilja ADHD: Það sem þú þarft að vita ADHD er taugaþroskaröskun sem hefur áhrif á milljónir manna um allan heim. Það getur valdið ýmsum einkennum, þar á meðal athyglisbrest, ofvirkni og hvatvísi. ADHD getur einnig haft áhrif á framkvæmdastarfsemi einstaklings, sem gerir honum erfitt fyrir að stjórna tíma, halda skipulagi og klára verkefni. Að skilja þessi einkenni og hvernig þau geta haft áhrif á líf ástvinar þíns er fyrsta skrefið í að veita árangursríkan stuðning. Á vefsíðu ADHD Samtakana www.adhd.is er gríðarlega mikið af upplýsingum og reglulega eru haldinn frábær námskeið fyrir aðstandendur á vegum ADHD samtakana sem ég hvet alla til að kynna sér. Að vera vandamál fjölskyldu, vina og samstarfsfólks Mín reynsla að vera með ADHD er sú að ég var með mjög brotna sjálfsmynd m.a. vegna þess að ég geri mjög oft mistök, tek rangar ákvarðanir vegna hvatvísi t.d. og það tekur gríðarlega á andlega að vera endalaust að bregðast fólki, ég lofa lengst uppí ermina á mér og stend svo ekki við það, sem getur síðan orðið að það mikilli skömm að ég læt mig hverfa. Ég geri það ekki til að komast upp með það heldur fer maður í niðurrif og áður en ég fékk greiningu þá skildi ég ekki hvers vegna ég var svona misheppaður, svona lélegur vinur og ömurlegur starfskraftur, og í þessum vítahring festist maður. ADHD er ástæða ekki afsökun! Þess vegna ákvað ég að skoða þetta aðeins með augum aðstandenda til að skilja þeirra hlið. Samhliða því hef ég punktað niður nokkur ráð fyrir aðstandur <3 Vonandi gefur þetta einvherja innsýn og hjálpar einhverjum að styðja fólkið sitt sem er með ADHD og líka hjálpar þér að huga að sjálfum þér því ég veit svo sannarlega að við reynum á allar ykkar taugar og þolinmæði. Fyrir hönd okkar allra langar mig að segja fyrirgefðu, við ráðum ekki alltaf við þetta. En á sama tíma vil ég minna sjálfan mig og aðra með ADHD að þó ástæðan er kominn þá er það ALLTAF í okkar höndum að taka ábyrgð og læra að tækla áskoranir okkar, við getum vandað okkur, við verðum aldrei fullkomin/n en ef við gerum okkar besta að hafa stjórn og vera meðvituð um okkar galla þá erum við skrefi lengra og lífið verður auðveldara. Ábending #1: Fræddu þig um ADHD Sem fjölskyldumeðlimur er nauðsynlegt að fræða þig um ADHD. Að læra um ástandið og hvernig það hefur áhrif á ástvin þinn getur hjálpað þér að skilja betur hegðun þeirra og þarfir. Það eru mörg úrræði á netinu, bækur og stuðningshópar í boði fyrir fjölskyldur einstaklinga með ADHD á netinu ásamt því er heimasíða ADHD samtakana www.adhd.is full af fróðleik og námskeiðum. Ábending #2: Búðu til stuðningsumhverfi Að búa til stuðningsumhverfi fyrir ástvin þinn getur hjálpað þeim að stjórna einkennum sínum og líða betur heima. Sumar leiðir til að skapa stuðningsumhverfi eru: Koma á venjum og skipulagi Lágmarka truflun Að hvetja til hreyfingar og hollra matarvenja Hrósaðu viðleitni og framförum, ekki bara árangri Ábending #3: Hvetja til meðferðar ADHD er ástand sem hægt er að meðhöndla og að leita sér aðstoðar hjá sérfræðingum getur skipt verulegu máli í lífi ástvinar þíns. Það getur verið gagnlegt að hvetja ástvin þinn til að leita sér meðferðar og veita stuðning á meðan á ferlinu stendur. Meðferðarmöguleikar við ADHD eru meðferð, lyf eða sambland af hvoru tveggja. Að hugsa vel um sjálfan þig: Hvers vegna það er mikilvægt Að styðja ástvin með ADHD getur verið streituvaldandi og það er nauðsynlegt að hugsa um eigin vellíðan til að forðast kulnun. Sem fjölskyldumeðlimur gætir þú fundið fyrir samviskubiti fyrir að hafa gefið þér tíma fyrir sjálfan þig, en það er mikilvægt að muna að þú getur ekki hellt úr tómum glasi. Ábending #4: Æfðu sjálfumönnun Sjálfsumönnun er mikilvæg fyrir alla, en hún er sérstaklega mikilvæg fyrir fjölskyldumeðlimi einstaklinga með ADHD. Að æfa sjálfsumönnun getur hjálpað þér að stjórna streitu, draga úr kulnun og bæta andlega heilsu þína. Sumar sjálfsumönnunaraðferðir eru: Æfing Hugleiðsla eða jóga Lestur Að eyða tíma með vinum Að stunda áhugamál Tónheilun (mæli sérstaklega með www.tonheilun.is Ábending #5: Leitaðu aðstoðar Umhyggja fyrir ástvini með ADHD getur verið krefjandi og það er nauðsynlegt að leita aðstoðar þegar þú þarft á því að halda. Að ganga í stuðningshóp eða tala við meðferðaraðila getur veitt þér þau tæki og úrræði sem þú þarft til að stjórna streitu þinni og tilfinningum á áhrifaríkan hátt. Að styðja ástvin með ADHD getur verið mikil áskoruni, en það er nauðsynlegt að muna að þú ert ekki ein/n. Að fræða sjálfan þig um ástandið, búa til stuðningsumhverfi, hvetja til meðferðar, ástunda sjálfsumönnun og leita stuðnings eru allar leiðir til að hjálpa ástvinum þínum á meðan þú hugsar um sjálfan þig. Með því að gæta velferðar þinnar geturðu veitt ástvinum þínum með ADHD sem bestan stuðning. Hvatning fyrir fjölskyldur: Þó að það geti verið krefjandi að lifa með ADHD er mikilvægt að muna að það eru líka margar jákvæðar hliðar á ástandinu. Einstaklingar með ADHD búa oft yfir einstökum styrkleikum og hæfileikum, svo sem sköpunargáfu, útsjónarsemi og getu til að einbeita sér að verkefnum sem þeim finnst áhugaverð. Með því að einblína á þessa jákvæðu eiginleika og finna leiðir til að styðja þá og hvetja þá geta fjölskyldur hjálpað ástvinum sínum með ADHD að dafna. Ég er ekki fullkominn og bara sjálfur ný byrjaður að laga mitt shit Svona í lokin þá langar mig að segja hvers vegna ég er að skrifa þetta. Ég greindist ekki með ADHD fyrr en 42 ára, og á þeim tveim árum sem hafa liðið síðan hef ég hægt og rólega verið að vinda ofan af mínum skít, sem er gríðarlega mikill. En það sem hefur hjálpað mér mest er að líta ekki á mig sem fórnarlamb, heldur horfast í augu við hvernig líf mitt var og vera bjartsýnn á að verða betri maður, bróðir, faðir og sonur. Helsta ástæða þess að ég er að skrifa svona hugleiðingar er til að opna umræðuna, auka skilning á ADHD og vonandi hjálpar það aðstandenum að skilja sína nánustu. Og ef þú kæri lesandi tengir við þetta þá vona ég að mín mistök og fróðleikur sem ég tala um hjálpi þér að taka fyrr á þínum málum! Að vera með ADHD er gríðarleg andleg, líkamleg og fjárhagsleg ásskorun! Ég persónulega hef verið mikil byrgði á fólkið mitt, ekki bara andlega heldur líka fjárhagslega, t.d. með því að klúðra mikilvægum málum sem valda öðrum fjárhagslegu tjóni, vera alltaf með fjárhag í rugli og það er eitt af mínum stóru verkefnum í dag eftir að andlega hliðinn er að komast á betri stað. Að bæta fyrir það sem ég hef skaðað, og vonandi ná utan um þetta. Höfundur er markþjálfanemi og rithöfundur.
Fögnum á degi líffræðilegrar fjölbreytni Rannveig Magnúsdóttir,Ragnhildur Guðmundsdóttir,Skúli Skúlason,Ole Sandberg,Sæunn Júlía Sigurjónsdóttir Skoðun
Enn ein atlagan að auðlindum og náttúru landsins Andrés Skúlason,Gunnlaugur A. Júlíusson,Sveinn Runólfsson Skoðun
Skoðun Nú sannast hið fornkveðna: kvótakerfið hefur ekkert með fiskvernd að gera Kjartan Sveinsson skrifar
Skoðun Vilja menn þá sérhagsmunagæzlu og það spillingar- og klíkuveldi, sem núverandi stjórnarfar og krónan leyfa? Ole Anton Bieltvedt skrifar
Skoðun Enn ein atlagan að auðlindum og náttúru landsins Andrés Skúlason,Gunnlaugur A. Júlíusson,Sveinn Runólfsson skrifar
Skoðun 100 ára ártíð Ólafíu Jóhannsdóttur: Aðgát skal höfð í nærveru sálar Sveindís Anna Jóhannsdóttir skrifar
Skoðun Gerum það mögulegt fyrir íslenskar barnafjölskyldur að flytja heim! Dóra Sóldís Ásmundardóttir skrifar
Skoðun Sanngjarnt lífeyriskerfi: Áframhaldandi óréttlæti handa þeim sem fá skertar lífeyrisgreiðslur vegna fjármagnstekna maka Alma Ýr Ingólfsdóttir skrifar
Skoðun Loksins ábyrg og öfgalaus útlendingapólitík í Samfylkingunni Gunnar Jörgen Viggósson skrifar
Fögnum á degi líffræðilegrar fjölbreytni Rannveig Magnúsdóttir,Ragnhildur Guðmundsdóttir,Skúli Skúlason,Ole Sandberg,Sæunn Júlía Sigurjónsdóttir Skoðun
Enn ein atlagan að auðlindum og náttúru landsins Andrés Skúlason,Gunnlaugur A. Júlíusson,Sveinn Runólfsson Skoðun