30% kaupmáttaraukning með evru Guðmundur Ragnarsson skrifar 16. maí 2024 13:01 Kaupmáttur ráðstöfunartekna mælir breytingu á ráðstöfunartekjum að teknu tilliti til verðbólgu.Ef ráðstöfunartekjur aukast vegna launahækkana en verðlag hækkar minna eykst kaupmáttur. Einnig getur kaupmáttur aukist ef lækkun er á verðlagi á vörum og þjónustu, þó að ráðstöfunartekjur séu óbreyttar, en lítil umræða hefur verið um þessa leið á Íslandi. Í síðustu kjarasamningum var þó aðeins fjallað um þetta, þar sem samið var um hóflegar launahækkanir, með því markmiði að vextir gætu lækkað hraðar, vegna minni verðbólgu og aukið þannig kaupmátt þar sem vaxtakostnaður á Íslandi er verulega mikill sem dregur kaupmátt mikið niður. Þetta var hinsvegar vanhugsað frá upphafi og án nokkurrar framtíðarsýnar. Það sem gleymdist að fjalla um í kjarasamningunum er sú staðreynd að vextir hafa alltaf verið miklu hærri innan krónunnar en stórra gjaldmiðla eins og evrunnar, sem um leið gerir kaupmátt á Íslandi mun minni en innan evrunnar. Þess vegna hefði kröfugerð launþegasamtakanna, átt að beinast að því að á Ísland væri tekin upp evra (stór gjaldmiðill) til að hér yrðu vextir og verðlag svipað og innan evrunnar, þar sem vextir verða alltaf miklu hærri innan krónunnar en evrunnar. Þetta starfar af óhagkvæmni og áhættu krónunnar, sem rekja má til smæðar, sem er á stærð við bæjarfélag í Evrópu s.s. Bergen í Noreg. Þessi skoðun er staðfest í áliti annarra landa á krónunni, þar sem hún er hvergi viðurkennd sem skiptanlegur gjaldmiðill á erlendum fjármálamörkuðum. Það er svo algjört einsdæmi að þjóðin skuli halda úti gjaldmiðli, sem er svo rúinn alþjóðlegu trausti. Einnig má benda á að síðastliðin 20 ár hafa vextir ríkisskuldabréfa verið að meðaltali um 4,5% hærri innan krónunnar en innan evrunnar, og vextir af lánum heimila og fyrirtækja innan krónunnara.m.k. 1-2% hærri en innan evrunnar, eða sem nemur 5,5% - 6,5%, hærri. Vextir á Íslandi verða því alltaf hærri sem þessu nemur á meðan hér er örgjaldmiðillinn króna. 30% meiri kaupmáttur með evru Í áliti frá ASÍ frá 2011, kom fram að ef tekin væri upp evra á Íslandi, myndi það leiða til varanlegrar lækkunar verðbólgu og vaxta, sem myndi auka kaupmátt um c.a. 30%, vegna lækkunar á fjármagnskostnaði heimilanna og fleira. Þetta er auðvelt að reikna ef tekin eru dæmi: Lán 40 milljónir. kr. til 40 ára. Ísland - vextir 10,5% með jafngreiðslum er afborgun 355 þús. á mánuði, og heildar endurgreiðsla lánsins eftir 40 ár alls 170 millj. kr. Innan evru eru vextir 3,5% með jafngreiðslum er afborgun 155 þús. á mánuði og heildargreiðsla lánsins eftir 40 ár 74 millj. kr. Heildarendurgreiðsla og kostnaðurinn á Íslandi er því 100 milljónum meiri eftir þessi 40 ár og sparnaður viðkomandi aðila á Íslandi því minni en inna evrunnar sem því nemur. Dæmi - Innan krónunnar eru ráðstöfunartekjur (efir skatta) einstaklings 500 þús. og vaxtagreiðslur 355 þús. miðað við 10,5% vexti og ráðstöfunartekjur eftir það því 145 þús. Dæmi - Innan evrunnar væri þetta ráðstöfunartekjur upp á 500 þús. og vaxtagreiðslur 155 þús. miðað við 3,5% vexti og ráðstöfunartekjur eftir það því 345 þúsund eða 200 þúsund hærri. Kaupmátturinn innan evrunnar er því 200 þúsund hærri eða um 140%. Ef það væru tvær fyrirvinnur á heimili væri dæmið svona: 1 millj. kr. í ráðstöfunartekjur og vaxtagreiðslur 355 þús. og ráðstöfunartekjur eftir það því 645 þús. Innan evrunnar væri þetta ráðstöfunartekjur upp á 1 millj. kr. og vaxtagreiðslur 155 þús. og ráðstöfunartekjur eftir það því 845 þúsund eða 200 þúsund hærri en innan krónunnar. Kaupmátturinn innan evrunnar væri því 200 þúsund hærri eða um 30% hærri en innan krónunnar. Hvert svo sem dæmið er, er ljóst að mestu tækifærin til varanlegrar aukningar á kaupmætti er upptaka evru, sem í raun ætti að vera helsta baráttumálmálið í kjarasamningum bæði fyrir hönd launþega en ekki síður atvinnurekenda sjálfra, þar sem vaxtakostnaðar fyrirtækja myndi einnig lækka, og um leið samkeppnishæfni og verðmætasköpun. Margur annar ávinningur væri einnig af evru og ESB s.s. lægra matvælaverð sem ekki er fjallað um hér og myndi auka kaupmátt enn frekar. Það þarf heldur enga erlenda sérfræðinga til að skoða ávinning af upptöku evru og aðildar að ESB, það eru til ótal skýrslur og greinar sem sýna verulegan og varanlegan ávinning af aðild að ESB og upptöku evru. Það sem vantar er kjarkur, yfirvegun og fagmennska sem flestra til að fjalla meira um aðild að ESB og evru sem er stærsta hagsmunamál þjóðarinnar og hefur verið mörg ár. Krónuspítali með 5.000 starfsmönnum Upptak evru ætti einnig að vera helsta baráttumál stjórnvalda sem og sveitastjórna þar sem vaxtakostnaður þessara aðila myndi lækka um a.m.k. 4,5% af skuldum viðkomandi. Þannig myndi vaxtakostnaður A-hluta ríkisins minnka um tæpa 80 milljarða, en það er svipað og allur launakostnaður Landsspítalans þar sem vinnan 5.000 starfsmenn, sem sinna meira en 100 þúsund einstaklingum árlega sem þangað leita. Það má því segja að ríki reki til viðbótar Krónuspítala með ígildi 5.000 stafsmanna þar sem er einungis einn sjúklingur – krónan - sem gerir ekkert annað er kosta þjóðina um hundraði milljarða á hverju ári, þegar allt er talið. Þvílík galin sóun á fjármunum þekkist ekki í nokkru nálægu landi. Mesti ávinningur í sparnaði fyrir ríkið er því með að ráðast á - stærsta bruðl bákn ríkisins örmyntina krónuna - og taka upp evru. Ávinningur sveitarfélaganna væri einnig mikill, þar sem vaxtakostnaður af skuldum sveitarfélaganna myndi lækka um a.m.k. 4,5%, eða sem nemur um 20 milljörðum í heild. Hér er heldur ekki fjallað um ávinning heimilanna og atvinnulífsins í heild, það er tilefni í aðra grein. Krónan grefur undan efnahagslegu sjálfstæði heimila, fyrirtækja, ríkis, sveitarfélaga og þjóðarinnar allrar Vegna gríðarlegs kostnaðar sem m.a. kemur fram í miklu hærri vöxtum en innan evru, grefur króna því unda efnahagslegu sjálfstæði bæði heimilanna og fyrirtækja í öllum atvinnugreinum og þar með þjóðarinnar allrar um leið. Um það má sjá ótal dæmi í gegnum árin, nú seinast í miklum erfiðleikum ungra bænda. Nýlega voru Ungir bændur með afar athyglisverðan fund í Salnum í Kópavogi, þar sem fram kom að allt stefnir í mikla erfiðleika og jafnvel stöðvun rekstrar hjá fjölda bænda þar sem það er engin afkoma og í raun sjálfhætt. Þetta kom einnig fram hjá framkvæmdastjóra Bændasamtakanna þar sem fram kom að landbúnaðurinn standi frammi fyrir algjöru hruni. Sömu sögu má segja af öðrum atvinnugreinum sem eru lokaðar innan krónunnar. Innlendur atvinnurekstur sem flúið hefur krónuna og er þegar innan evrunnar er auk þess að kaupa upp allan annan atvinnurekstur í landinu í skjóli lokaðs krónuhagkerfis, enda samkeppnisyfirburðir atvinnulífs innan evrunnar miklu meiri en innan krónunnar. Við eru að breyta Íslandi í húsbændur og hjú, við sem eigum og megum og þið hin sem vinnið hjá okkur.Stoppum við, er það þetta sem við viljum fyrir börnin okkar og barnabörn? Undirritaður er fæddur 1957 og orðið “Stöðuleiki,, er hugtak sem er eitt af æskuminningunum og við erum en að reyna að finna stöðuleika í lokaða krónuhagkerfinu okkar. Að vera búin að spóla í sama hjólfarinu í öll þessi ár og að ætla að halda því áfram er með ólíkindum. Athugum að þeir sem eru að kaupa upp Ísland og er ekki fastir inni í krónuhagkerfinu með okurvöxtunum eru að fjármagna allan áróður á móti því að við sem erum föst þarna inni leitum leiða til að komast út úr okrinu og inn í sama veruleika og þeir lifa í og fjármagna sig. Þar sem öll vitræn umræða um stöðuleika á vinnumarkaði var slegin út af borðinu fyrir nokkrum árum af núverandi forystu verkalýðshreyfingarinnar svo þeir kæmust til valda án nokkurra lausna.Varð niðurstaðan í nýjustu stöðuleikatilrauninni á vinnumarkaðnum að láta ríkissjóð auka skuldir og vaxtabyrði sína með því að fjármagna 75 prósent af kostnaði samninganna. Þetta skrifa Samtök Atvinnulífsins (SA) undir væntanlega í þeirri trú að almenningur fái að greiða reikninginn eins og alltaf. Er þetta hið nýja vinnumarkaðsmódel? Að auka skuldir og vaxtabyrgði ríkissjóðs en ekki að þeir byggi á hvað er til skiptanna með aukinni framleiðni og hagvexti? Svo koma þessi sömu samtök fram og gagnrýna mjög hart aukna skuldsetningu og ósjálfbærni ríkissjóðs. Í hvaða hringavitleysu erum við stödd, ár eftir ár, eftir ár? Einstein skilgreindi það sem vitfirru að gerir sama hlutinn aftur og aftur og reikna með breytilegri niðurstöðu. Getur það verið að stjórn gjaldmiðlamál á Íslandi flokkist undir það sem því miður allt bendir til. Það er alvarleg stað fyrir heila þjóð. Hvað ætlum við að ganga langt í bullinu til að lifa með Krónunni í staðin fyrir að viðurkenna að í allri umræðu um dapra stöðu okkar er “Krónan,, okkar versti óvinur. Hins vegar megum við ekki einfalda málin þannig og kenna henni um allt. Ástandið á fasteignamarkaðnum er að mestu heimatilbúinn vandi vegna einstaklinga sem ekki eru raunveruleika tengdir og getulausir um að leysa vandann og um leið óhæfir að stjórna. Sama kann að eiga við um efnahagsmál. Í þessu sambandi má minna á að ef aðildarviðræðum við ESB hefði verið verið haldið áfram 2013, og góðir samningar tekist, hefði verið komin evra á Íslandi 2017 - 2019. Þá væri kaupmáttur núna líklega 30% hærri, eins og ASÍ sagði 2011. Það er ekki hægt fyrir heila þjóð að gera slík mistök hvað eftir annað, án þess að afleiðingar þess séu rædd en ekki sópað undir teppið með þögninni, eða að ráðist sé á þá sem vilja faglega umræðu um slík mál. Stórfelld mistök í stjórnun gjaldmiðla og efnahagsmála, hafa miklar afleiðinga fyrir alla, á sama hátt og mikil mistök í rekstri fyrirtækja, stofna, sveitarfélaga eða heimila. Lausnin er einföld, förum í aðildarviðræður við Evrópusambandið og klárum samninginn, förum með hann í kynningu og umræðu hjá þjóðinni og kjósum um hann. Upptaka evru í Evrópu, var gerð til að auka samkeppnishæfni, verðmætasköpun og kaupmátt landa í Evrópu með stórum gjaldmiðli til að ná fram hagkvæmni stærðarinnar, á sama hátt og gerðist í Bandaríkjunum fyrir meira en 100 árum áður. Þannig sáu stór lönd eins og Þýskaland með nær 80 milljónir íbúa, mikinn ávinning í að taka upp stærri gjaldmiðil, til að geta betur verið samkeppnishæft í verðmætasköpun og lífskjörum við Bandaríkin og Asíu. Ef þar er ávinningur fyrir 80 milljón manna þjóð að taka upp evru, þá er sá ávinningur margfaldur fyrir örþjóð með 380 þúsund manns, sem í raun er eins og bær í Evrópu. Þjóðin þarf að sameinast í þessari umræðu og stefnumörkun, sem er í raun hagur allra. Viðreisn er eini flokkurinn sem hefur raunhæfar lausnir til aukins varanlegs kaupmáttar og stöðugleika. Hvernig það er gert má lesa um hér í efnahagsstefnu Viðreisnar. https://vidreisn.is/malefni/efnahagsmal/ Höfundur er varaþingmaður Viðreisnar og fyrrverandi formaður Félags vélstjóra og málmtæknimanna. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Guðmundur Ragnarsson Evrópusambandið Íslenska krónan Viðreisn Mest lesið Viltu borga 200 þús á mánuði eða 600 þús á mánuði af íbúðinni? Hildur Þórðardóttir Skoðun Sjálfstæðismenn boða víst skattalækkanir á þá efnamestu Haukur V. Alfreðsson Skoðun Fellur helsti stuðningsmaður menningarmála af þingi? Magnús Logi Kristinsson Skoðun ESB kærir sig ekkert um Ísland í jólagjöf Ole Anton Bieltvedt Skoðun Vímuefnið VONÍUM Haraldur Ingi Haraldsson Skoðun Svartir föstudagar í boði íslenskra stjórnvalda Haukur Guðmundsson Skoðun Gæti aukin einkavæðing og skólaval í grunnskólakerfinu bætt námsárangur og aukið jafnrétti? Jón Páll Haraldsson,Linda Heiðarsdóttir,Ómar Örn Magnússon Skoðun Betri Strætó 2025 og (svo) Borgarlína Dagur B. Eggertsson Skoðun Þegar náttúruvinir hitta frambjóðendur. Hjálpartæki kjósandans Stefán Jón Hafstein Skoðun BRCA Elín Íris Fanndal Jónasdóttir Skoðun Skoðun Skoðun Hvaða hlekkur ert þú í keðjunni? Ellý Tómasdóttir skrifar Skoðun Laxeldið verður ekki stöðvað Kristinn H. Gunnarsson skrifar Skoðun Þroskamerki þjóðar Tómas Torfason skrifar Skoðun Afvegaleidd umræða um áskoranir heilbrigðiskerfisins Áslaug Arna Sigurbjörnsdóttir skrifar Skoðun Var stytting náms til stúdentsprófs í þágu ungmenna? Sigurður E. Sigurjónsson skrifar Skoðun Það sem ekki má fjalla um fyrir kosningar til Alþingis Árni Jensson skrifar Skoðun Launafólk sýndi ábyrgð – Hvað með bankana og fjármagnseigendur? Finnbjörn A. Hermannsson skrifar Skoðun Sjálfstæðar konur? Sonja Ýr Þorbergsdóttir skrifar Skoðun Fullveldinu er fórnað með aðild að Evrópusambandinu Anton Guðmundsson skrifar Skoðun Endurhugsum dæmið, endurnýtum textíl Guðbjörg Rut Pálmadóttir skrifar Skoðun Betri Strætó 2025 og (svo) Borgarlína Dagur B. Eggertsson skrifar Skoðun Um kosningar, gulrætur og verðbólgu Jean-Rémi Chareyre skrifar Skoðun Gæti aukin einkavæðing og skólaval í grunnskólakerfinu bætt námsárangur og aukið jafnrétti? Jón Páll Haraldsson,Linda Heiðarsdóttir,Ómar Örn Magnússon skrifar Skoðun Fellur helsti stuðningsmaður menningarmála af þingi? Magnús Logi Kristinsson skrifar Skoðun Sjálfstæðismenn boða víst skattalækkanir á þá efnamestu Haukur V. Alfreðsson skrifar Skoðun Vímuefnið VONÍUM Haraldur Ingi Haraldsson skrifar Skoðun Viltu borga 200 þús á mánuði eða 600 þús á mánuði af íbúðinni? Hildur Þórðardóttir skrifar Skoðun Þegar náttúruvinir hitta frambjóðendur. Hjálpartæki kjósandans Stefán Jón Hafstein skrifar Skoðun Svartir föstudagar í boði íslenskra stjórnvalda Haukur Guðmundsson skrifar Skoðun Eitt heimili, ein fjölskylda og ein heilsa Pétur Heimisson skrifar Skoðun BRCA Elín Íris Fanndal Jónasdóttir skrifar Skoðun ESB kærir sig ekkert um Ísland í jólagjöf Ole Anton Bieltvedt skrifar Skoðun Að kjósa með nútíma hugsunarhætti Ragnhildur Katla Jónsdóttir skrifar Skoðun Í upphafi skal endinn skoða.. Sigurður F. Sigurðarson skrifar Skoðun Stjórnvöld, virðið frumbyggjaréttinn í íslensku samfélagi Sæmundur Einarsson skrifar Skoðun Handleiðsla og vellíðan í starfi Sveindís Anna Jóhannsdóttir skrifar Skoðun Eldgos og innviðir: Tryggjum öryggi Suðurnesja Halla Hrund Logadóttir skrifar Skoðun Er aukin einkavæðing lausnin? Reynir Böðvarsson skrifar Skoðun Samfélag á krossgötum Finnbjörn A. Hermannsson,Sonja Ýr Þorbergsdóttir skrifar Skoðun Hvað er vandamálið? Alexandra Briem skrifar Sjá meira
Kaupmáttur ráðstöfunartekna mælir breytingu á ráðstöfunartekjum að teknu tilliti til verðbólgu.Ef ráðstöfunartekjur aukast vegna launahækkana en verðlag hækkar minna eykst kaupmáttur. Einnig getur kaupmáttur aukist ef lækkun er á verðlagi á vörum og þjónustu, þó að ráðstöfunartekjur séu óbreyttar, en lítil umræða hefur verið um þessa leið á Íslandi. Í síðustu kjarasamningum var þó aðeins fjallað um þetta, þar sem samið var um hóflegar launahækkanir, með því markmiði að vextir gætu lækkað hraðar, vegna minni verðbólgu og aukið þannig kaupmátt þar sem vaxtakostnaður á Íslandi er verulega mikill sem dregur kaupmátt mikið niður. Þetta var hinsvegar vanhugsað frá upphafi og án nokkurrar framtíðarsýnar. Það sem gleymdist að fjalla um í kjarasamningunum er sú staðreynd að vextir hafa alltaf verið miklu hærri innan krónunnar en stórra gjaldmiðla eins og evrunnar, sem um leið gerir kaupmátt á Íslandi mun minni en innan evrunnar. Þess vegna hefði kröfugerð launþegasamtakanna, átt að beinast að því að á Ísland væri tekin upp evra (stór gjaldmiðill) til að hér yrðu vextir og verðlag svipað og innan evrunnar, þar sem vextir verða alltaf miklu hærri innan krónunnar en evrunnar. Þetta starfar af óhagkvæmni og áhættu krónunnar, sem rekja má til smæðar, sem er á stærð við bæjarfélag í Evrópu s.s. Bergen í Noreg. Þessi skoðun er staðfest í áliti annarra landa á krónunni, þar sem hún er hvergi viðurkennd sem skiptanlegur gjaldmiðill á erlendum fjármálamörkuðum. Það er svo algjört einsdæmi að þjóðin skuli halda úti gjaldmiðli, sem er svo rúinn alþjóðlegu trausti. Einnig má benda á að síðastliðin 20 ár hafa vextir ríkisskuldabréfa verið að meðaltali um 4,5% hærri innan krónunnar en innan evrunnar, og vextir af lánum heimila og fyrirtækja innan krónunnara.m.k. 1-2% hærri en innan evrunnar, eða sem nemur 5,5% - 6,5%, hærri. Vextir á Íslandi verða því alltaf hærri sem þessu nemur á meðan hér er örgjaldmiðillinn króna. 30% meiri kaupmáttur með evru Í áliti frá ASÍ frá 2011, kom fram að ef tekin væri upp evra á Íslandi, myndi það leiða til varanlegrar lækkunar verðbólgu og vaxta, sem myndi auka kaupmátt um c.a. 30%, vegna lækkunar á fjármagnskostnaði heimilanna og fleira. Þetta er auðvelt að reikna ef tekin eru dæmi: Lán 40 milljónir. kr. til 40 ára. Ísland - vextir 10,5% með jafngreiðslum er afborgun 355 þús. á mánuði, og heildar endurgreiðsla lánsins eftir 40 ár alls 170 millj. kr. Innan evru eru vextir 3,5% með jafngreiðslum er afborgun 155 þús. á mánuði og heildargreiðsla lánsins eftir 40 ár 74 millj. kr. Heildarendurgreiðsla og kostnaðurinn á Íslandi er því 100 milljónum meiri eftir þessi 40 ár og sparnaður viðkomandi aðila á Íslandi því minni en inna evrunnar sem því nemur. Dæmi - Innan krónunnar eru ráðstöfunartekjur (efir skatta) einstaklings 500 þús. og vaxtagreiðslur 355 þús. miðað við 10,5% vexti og ráðstöfunartekjur eftir það því 145 þús. Dæmi - Innan evrunnar væri þetta ráðstöfunartekjur upp á 500 þús. og vaxtagreiðslur 155 þús. miðað við 3,5% vexti og ráðstöfunartekjur eftir það því 345 þúsund eða 200 þúsund hærri. Kaupmátturinn innan evrunnar er því 200 þúsund hærri eða um 140%. Ef það væru tvær fyrirvinnur á heimili væri dæmið svona: 1 millj. kr. í ráðstöfunartekjur og vaxtagreiðslur 355 þús. og ráðstöfunartekjur eftir það því 645 þús. Innan evrunnar væri þetta ráðstöfunartekjur upp á 1 millj. kr. og vaxtagreiðslur 155 þús. og ráðstöfunartekjur eftir það því 845 þúsund eða 200 þúsund hærri en innan krónunnar. Kaupmátturinn innan evrunnar væri því 200 þúsund hærri eða um 30% hærri en innan krónunnar. Hvert svo sem dæmið er, er ljóst að mestu tækifærin til varanlegrar aukningar á kaupmætti er upptaka evru, sem í raun ætti að vera helsta baráttumálmálið í kjarasamningum bæði fyrir hönd launþega en ekki síður atvinnurekenda sjálfra, þar sem vaxtakostnaðar fyrirtækja myndi einnig lækka, og um leið samkeppnishæfni og verðmætasköpun. Margur annar ávinningur væri einnig af evru og ESB s.s. lægra matvælaverð sem ekki er fjallað um hér og myndi auka kaupmátt enn frekar. Það þarf heldur enga erlenda sérfræðinga til að skoða ávinning af upptöku evru og aðildar að ESB, það eru til ótal skýrslur og greinar sem sýna verulegan og varanlegan ávinning af aðild að ESB og upptöku evru. Það sem vantar er kjarkur, yfirvegun og fagmennska sem flestra til að fjalla meira um aðild að ESB og evru sem er stærsta hagsmunamál þjóðarinnar og hefur verið mörg ár. Krónuspítali með 5.000 starfsmönnum Upptak evru ætti einnig að vera helsta baráttumál stjórnvalda sem og sveitastjórna þar sem vaxtakostnaður þessara aðila myndi lækka um a.m.k. 4,5% af skuldum viðkomandi. Þannig myndi vaxtakostnaður A-hluta ríkisins minnka um tæpa 80 milljarða, en það er svipað og allur launakostnaður Landsspítalans þar sem vinnan 5.000 starfsmenn, sem sinna meira en 100 þúsund einstaklingum árlega sem þangað leita. Það má því segja að ríki reki til viðbótar Krónuspítala með ígildi 5.000 stafsmanna þar sem er einungis einn sjúklingur – krónan - sem gerir ekkert annað er kosta þjóðina um hundraði milljarða á hverju ári, þegar allt er talið. Þvílík galin sóun á fjármunum þekkist ekki í nokkru nálægu landi. Mesti ávinningur í sparnaði fyrir ríkið er því með að ráðast á - stærsta bruðl bákn ríkisins örmyntina krónuna - og taka upp evru. Ávinningur sveitarfélaganna væri einnig mikill, þar sem vaxtakostnaður af skuldum sveitarfélaganna myndi lækka um a.m.k. 4,5%, eða sem nemur um 20 milljörðum í heild. Hér er heldur ekki fjallað um ávinning heimilanna og atvinnulífsins í heild, það er tilefni í aðra grein. Krónan grefur undan efnahagslegu sjálfstæði heimila, fyrirtækja, ríkis, sveitarfélaga og þjóðarinnar allrar Vegna gríðarlegs kostnaðar sem m.a. kemur fram í miklu hærri vöxtum en innan evru, grefur króna því unda efnahagslegu sjálfstæði bæði heimilanna og fyrirtækja í öllum atvinnugreinum og þar með þjóðarinnar allrar um leið. Um það má sjá ótal dæmi í gegnum árin, nú seinast í miklum erfiðleikum ungra bænda. Nýlega voru Ungir bændur með afar athyglisverðan fund í Salnum í Kópavogi, þar sem fram kom að allt stefnir í mikla erfiðleika og jafnvel stöðvun rekstrar hjá fjölda bænda þar sem það er engin afkoma og í raun sjálfhætt. Þetta kom einnig fram hjá framkvæmdastjóra Bændasamtakanna þar sem fram kom að landbúnaðurinn standi frammi fyrir algjöru hruni. Sömu sögu má segja af öðrum atvinnugreinum sem eru lokaðar innan krónunnar. Innlendur atvinnurekstur sem flúið hefur krónuna og er þegar innan evrunnar er auk þess að kaupa upp allan annan atvinnurekstur í landinu í skjóli lokaðs krónuhagkerfis, enda samkeppnisyfirburðir atvinnulífs innan evrunnar miklu meiri en innan krónunnar. Við eru að breyta Íslandi í húsbændur og hjú, við sem eigum og megum og þið hin sem vinnið hjá okkur.Stoppum við, er það þetta sem við viljum fyrir börnin okkar og barnabörn? Undirritaður er fæddur 1957 og orðið “Stöðuleiki,, er hugtak sem er eitt af æskuminningunum og við erum en að reyna að finna stöðuleika í lokaða krónuhagkerfinu okkar. Að vera búin að spóla í sama hjólfarinu í öll þessi ár og að ætla að halda því áfram er með ólíkindum. Athugum að þeir sem eru að kaupa upp Ísland og er ekki fastir inni í krónuhagkerfinu með okurvöxtunum eru að fjármagna allan áróður á móti því að við sem erum föst þarna inni leitum leiða til að komast út úr okrinu og inn í sama veruleika og þeir lifa í og fjármagna sig. Þar sem öll vitræn umræða um stöðuleika á vinnumarkaði var slegin út af borðinu fyrir nokkrum árum af núverandi forystu verkalýðshreyfingarinnar svo þeir kæmust til valda án nokkurra lausna.Varð niðurstaðan í nýjustu stöðuleikatilrauninni á vinnumarkaðnum að láta ríkissjóð auka skuldir og vaxtabyrði sína með því að fjármagna 75 prósent af kostnaði samninganna. Þetta skrifa Samtök Atvinnulífsins (SA) undir væntanlega í þeirri trú að almenningur fái að greiða reikninginn eins og alltaf. Er þetta hið nýja vinnumarkaðsmódel? Að auka skuldir og vaxtabyrgði ríkissjóðs en ekki að þeir byggi á hvað er til skiptanna með aukinni framleiðni og hagvexti? Svo koma þessi sömu samtök fram og gagnrýna mjög hart aukna skuldsetningu og ósjálfbærni ríkissjóðs. Í hvaða hringavitleysu erum við stödd, ár eftir ár, eftir ár? Einstein skilgreindi það sem vitfirru að gerir sama hlutinn aftur og aftur og reikna með breytilegri niðurstöðu. Getur það verið að stjórn gjaldmiðlamál á Íslandi flokkist undir það sem því miður allt bendir til. Það er alvarleg stað fyrir heila þjóð. Hvað ætlum við að ganga langt í bullinu til að lifa með Krónunni í staðin fyrir að viðurkenna að í allri umræðu um dapra stöðu okkar er “Krónan,, okkar versti óvinur. Hins vegar megum við ekki einfalda málin þannig og kenna henni um allt. Ástandið á fasteignamarkaðnum er að mestu heimatilbúinn vandi vegna einstaklinga sem ekki eru raunveruleika tengdir og getulausir um að leysa vandann og um leið óhæfir að stjórna. Sama kann að eiga við um efnahagsmál. Í þessu sambandi má minna á að ef aðildarviðræðum við ESB hefði verið verið haldið áfram 2013, og góðir samningar tekist, hefði verið komin evra á Íslandi 2017 - 2019. Þá væri kaupmáttur núna líklega 30% hærri, eins og ASÍ sagði 2011. Það er ekki hægt fyrir heila þjóð að gera slík mistök hvað eftir annað, án þess að afleiðingar þess séu rædd en ekki sópað undir teppið með þögninni, eða að ráðist sé á þá sem vilja faglega umræðu um slík mál. Stórfelld mistök í stjórnun gjaldmiðla og efnahagsmála, hafa miklar afleiðinga fyrir alla, á sama hátt og mikil mistök í rekstri fyrirtækja, stofna, sveitarfélaga eða heimila. Lausnin er einföld, förum í aðildarviðræður við Evrópusambandið og klárum samninginn, förum með hann í kynningu og umræðu hjá þjóðinni og kjósum um hann. Upptaka evru í Evrópu, var gerð til að auka samkeppnishæfni, verðmætasköpun og kaupmátt landa í Evrópu með stórum gjaldmiðli til að ná fram hagkvæmni stærðarinnar, á sama hátt og gerðist í Bandaríkjunum fyrir meira en 100 árum áður. Þannig sáu stór lönd eins og Þýskaland með nær 80 milljónir íbúa, mikinn ávinning í að taka upp stærri gjaldmiðil, til að geta betur verið samkeppnishæft í verðmætasköpun og lífskjörum við Bandaríkin og Asíu. Ef þar er ávinningur fyrir 80 milljón manna þjóð að taka upp evru, þá er sá ávinningur margfaldur fyrir örþjóð með 380 þúsund manns, sem í raun er eins og bær í Evrópu. Þjóðin þarf að sameinast í þessari umræðu og stefnumörkun, sem er í raun hagur allra. Viðreisn er eini flokkurinn sem hefur raunhæfar lausnir til aukins varanlegs kaupmáttar og stöðugleika. Hvernig það er gert má lesa um hér í efnahagsstefnu Viðreisnar. https://vidreisn.is/malefni/efnahagsmal/ Höfundur er varaþingmaður Viðreisnar og fyrrverandi formaður Félags vélstjóra og málmtæknimanna.
Gæti aukin einkavæðing og skólaval í grunnskólakerfinu bætt námsárangur og aukið jafnrétti? Jón Páll Haraldsson,Linda Heiðarsdóttir,Ómar Örn Magnússon Skoðun
Skoðun Afvegaleidd umræða um áskoranir heilbrigðiskerfisins Áslaug Arna Sigurbjörnsdóttir skrifar
Skoðun Launafólk sýndi ábyrgð – Hvað með bankana og fjármagnseigendur? Finnbjörn A. Hermannsson skrifar
Skoðun Gæti aukin einkavæðing og skólaval í grunnskólakerfinu bætt námsárangur og aukið jafnrétti? Jón Páll Haraldsson,Linda Heiðarsdóttir,Ómar Örn Magnússon skrifar
Gæti aukin einkavæðing og skólaval í grunnskólakerfinu bætt námsárangur og aukið jafnrétti? Jón Páll Haraldsson,Linda Heiðarsdóttir,Ómar Örn Magnússon Skoðun