Öryggi og sjálfbærni í ferðaþjónustu: Hvað segir ný könnun? Guðmundur Björnsson skrifar 28. október 2024 10:01 Undanfarið hefur töluvert verið fjallað um mikilvægi landvarða og leiðsögumanna í íslenskri ferðaþjónustu en ný könnun sem unnin var meðal starfsmanna á þessu sviði varpar ljósi á þær áskoranir sem steðja að þessum mikilvægu stéttum. Könnunin, sem nefnist Menntun og þjálfun: Sjónarmið landvarða og leiðsögumanna, gefur til kynna að meirihluti svarenda sé vel menntaður á ýmsum sviðum og séu reynslumiklir í störfum sínum, en að verulegar áskoranir snúa að öryggi, þjálfun, samskiptum og sjálfbærni í starfi þeirra. Menntun og reynsla þátttakenda Af niðurstöðum könnunarinnar má sjá að flestir svarendur hafa áratuga reynslu og meira en helmingur þeirra hefur lokið bakkalár- eða meistaragráðu. Samt sem áður kemur fram verulegur skortur á þekkingu og formlegri þjálfun í lykilatriðum á borð við öryggismál, umhverfistúlkun* og hvernig eigi að ferðast án ummerkja** (Leave No Trace). Það vekur upp spurningar um hvort við séum að bjóða upp á nægilega menntun og símenntun á þessum sviðum, sem eru nauðsynleg til að tryggja fagleg vinnubrögð og náttúruvernd. Öryggi í ferðaþjónustu Einn helsti áhersluþáttur könnunarinnar snýr að öryggi. Þó að margir svarendur séu meðvitaðir um nauðsyn öryggisáætlana kemur í ljós að stór hluti þeirra hefur ekki fengið kynningu á öryggisáætlunum fyrir sín svæði og jafnvel enn færri hafa tekið þátt í gerð þeirra. Þetta er áhyggjuefni, sérstaklega í ljósi þess að ferðamenn eru oft á ferð á afskekktum og hættulegum svæðum þar sem öryggisþættir þurfa að vera í fyrirrúmi. Þetta kallar á aukna samvinnu milli stjórnvalda, ferðafyrirtækja og leiðsögumanna til að bæta öryggisreglur og miðlun þeirra. Sjálfbærni og umhverfisvitund í störfum landvarða og leiðsögumanna Sjálfbærni er lykilatriði í íslenskri ferðaþjónustu og landverðir og leiðsögumenn gegna þar mjög mikilvægu hlutverki í að fræða ferðamenn um náttúruvernd. Umhverfistúlkun er öflugt verkfæri til að veita ferðamönnum dýpri skilning á náttúrunni en könnun sýnir að mun fleiri gætu nýtt sér hana í störfum sínum. Eins er að þrátt fyrir að margir noti Ferðast án ummerkja aðferðir reglulega er kallað eftir meiri þjálfun og stuðningi við að miðla þessum aðferðum til ferðamanna. Aukið fræðsluefni, skipulagðari þjálfun og tækni geta stuðlað að aukinni umhverfisvitund meðal ferðamanna og hjálpað til við að vernda viðkvæm náttúrusvæði Íslands. Leiðsögumenn gegna þar lykilhlutverki í sjálfbærri ferðaþjónustu og framtíðarskipulagi hennar. Tækifæri til nýsköpunar Það er augljóst að nýjungar í tækni geta hjálpað til við að styrkja ferðaþjónustuna. Notkun stafrænnar tækni, s.s. hljóðleiðsagna, sýndarveruleika og fræðslufunda, hefur lítið verið nýtt hingað til. Þátttakendur í könnuninni nefna að beinar útskýringar og upplýsingaskilti séu algengustu leiðirnar til að miðla upplýsingum en rafrænir miðlar og hljóðleiðsagnir gætu orðið mikilvægur hluti af framtíð ferðaþjónustunnar. Með slíkum nýjungum má stuðla að betri upplifun ferðamanna og tryggja að þeir fái fræðslu á áhrifaríkan hátt. Áskoranir framtíðarinnar Þrátt fyrir jákvæðar niðurstöður hvað varðar reynslu og þekkingu svarenda kom skýrt fram að þeir standa frammi fyrir áskorunum sem snúa að samskiptum við ferðamenn, álagi og takmörkuðum stuðningi frá atvinnurekendum. Stór hluti þátttakenda í könnuninni telur einnig að ferðaþjónustan þurfi að vera betur skipulögð til að draga úr streitu og álagi, auk þess sem lagt er til að innviðir séu efldir til að mæta vaxandi ferðamannafjölda og umferð. Opin umræða á Þjóðarspegli HÍ Föstudaginn 1. nóvember n.k. verður nánar fjallað um þessa könnun í Þjóðarspeglinum í Háskóla Íslands, þar sem rýnt verður í niðurstöðurnar og þær áskoranir ræddar sem landverðir og leiðsögumenn standa frammi fyrir í störfum sínum. Þar mun einnig verða fjallað um mögulegar lausnir til að bæta öryggi, menntun og sjálfbærni í ferðaþjónustunni. Þessi umræða er mikilvæg fyrir framtíð ferðaþjónustunnar á Íslandi og hvernig við getum stutt við þá sem starfa í þessum lykilhlutverkum. Greinin byggir á könnun sem varpar ljósi á mikilvæg málefni sem þarf að ræða frekar – og er augljóslega kominn tími til að bregðast við þessum áskorunum á faglegan og metnaðarfullan hátt. Niðurlag: Ferðaþjónustan er ein af helstu atvinnugreinum á Íslandi og það skiptir miklu máli að störf innan ferðaþjónustunnar séu metin að verðleikum, hvort sem um er að ræða menntun, þjálfun eða öryggismál. Þetta er ekki aðeins mikilvægt fyrir starfsfólkið sjálft heldur einnig fyrir þá ferðamenn sem sækja landið heim í leit að upplifun, fróðleik og náttúruundrum. * Umhverfistúlkun er fræðsluaðferð sem miðar að því að skapa dýpri tengsl milli fólks og umhverfisins. Hún felst í því að miðla upplýsingum um náttúru, menningu og sögu svæða á lifandi og áhugaverðan hátt, þannig að fólk öðlist betri skilning, virðingu og ábyrgð gagnvart umhverfinu. ** Ferðast án ummerkja (Leave No Trace) er náttúruverndaraðferð sem leggur áherslu á að ferðamenn skilji ekki eftir sig ummerki í náttúrunni. Markmiðið er að lágmarka umhverfisáhrif með því að fylgja siðareglum um ábyrga hegðun, svo sem að taka allt rusl með sér, fylgja göngustígum, fara varlega um gróður og virða villt dýralíf og aðra ferðamenn. Nánar á https://anummerkja.is. Höfundur er aðjúnkt í ferðamálafræði við HÍ og faglegur umsjónarmaður leiðsögunáms hjá Endurmenntun Háskóla Íslands. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Ferðamennska á Íslandi Mest lesið Bannað að lækna sykursýki II Lukka Pálsdóttir Skoðun Barnaskapur Bjarna Ben; Fjölmargar þjóðir með meiri kaupmátt en við! Ole Anton Bieltvedt Skoðun Misskilin mannúð í hælisleitendamálum Nanna Margrét Gunnlaugsdóttir Skoðun Jæja, ræðum þá þetta dásamlega Evrópusamband Haraldur Ólafsson Skoðun Sigurður Ingi og óverðtryggingin Hjalti Þórisson Skoðun „Útlendingar“ og „þetta fólk“ Jasmina Vajzović Crnac Skoðun Hvert er fóðrið til að skipulögð glæpastarfsemi geti þrifist hér á landi? Jú, villuráfandi stefnulaus ungmenni! Davíð Bergmann Skoðun Af hverju ég styð Samfylkinguna – og Hannes Sigurbjörn Jónsson Ásbjörn Þór Ásbjörnsson Skoðun Flokkur fólksins vill efla byggð um land allt! Lilja Rafney Magnúsdóttir Skoðun Varnarveggur gegn vonbrigðum Sanna Magdalena Mörtudóttir Skoðun Skoðun Skoðun 11 ástæður fyrir því að kjósa Pírata Baldur Karl Magnússon skrifar Skoðun Misskilin mannúð í hælisleitendamálum Nanna Margrét Gunnlaugsdóttir skrifar Skoðun Hvert er fóðrið til að skipulögð glæpastarfsemi geti þrifist hér á landi? Jú, villuráfandi stefnulaus ungmenni! Davíð Bergmann skrifar Skoðun „Útlendingar“ og „þetta fólk“ Jasmina Vajzović Crnac skrifar Skoðun Erum við ekki betri en Talibanar? Hildur Þórðardóttir skrifar Skoðun Af hverju ég styð Samfylkinguna – og Hannes Sigurbjörn Jónsson Ásbjörn Þór Ásbjörnsson skrifar Skoðun Lyftistöng fyrir samfélagið Bragi Bjarnason skrifar Skoðun Stöndum með ungu fólki og fjölskyldum Ragna Sigurðardóttir,Jóhann Páll Jóhannsson skrifar Skoðun Þrælakistur samtímans? Gunnar Hólmsteinn Ársælsson skrifar Skoðun Bannað að lækna sykursýki II Lukka Pálsdóttir skrifar Skoðun Hvað kostar vímuefnavandinn? Lilja Sif Þorsteinsdóttir skrifar Skoðun Hægri menn vega að heilbrigðiskerfinu Stefán Ólafsson skrifar Skoðun Jæja, ræðum þá þetta dásamlega Evrópusamband Haraldur Ólafsson skrifar Skoðun Kvikmyndagerð á Íslandi: Næstu skref Lilja Dögg Alfreðsdóttir skrifar Skoðun Sigurður Ingi og óverðtryggingin Hjalti Þórisson skrifar Skoðun Varnarveggur gegn vonbrigðum Sanna Magdalena Mörtudóttir skrifar Skoðun Flokkur fólksins vill efla byggð um land allt! Lilja Rafney Magnúsdóttir skrifar Skoðun Barnaskapur Bjarna Ben; Fjölmargar þjóðir með meiri kaupmátt en við! Ole Anton Bieltvedt skrifar Skoðun Gekk ég yfir sjó og land og ríkisstofnanir líka Magnús Guðmundsson skrifar Skoðun Getur þú fengið þá hjálp sem þú þarft ef andlega heilsan hrörnar? Sigurrós Eggertsdóttir skrifar Skoðun Skilum skömminni Elín Birna Olsen skrifar Skoðun Reynir Samband sveitarfélaga að spilla gerð kennarasamninga? Ragnar Þór Pétursson skrifar Skoðun Hefur sálfræðileg meðferð áhrif á líkamlegt heilbrigði? Rúnar Helgi Andrason skrifar Skoðun Vaxtahækkanir og brotið traust - hver ber ábyrgð? Sandra B. Franks skrifar Skoðun Rödd friðar þarf að hljóma skærar Arnar Þór Jónsson skrifar Skoðun Af skynsemi Vegagerðarinnar Magnús Rannver Rafnsson skrifar Skoðun Nýja stjórnarskráin — Alþingi rjúfi stöðnunina með stjórnlagaþingi Stjórn Stjórnarskrárfélagsins skrifar Skoðun Nýtt fangelsi – fyrir öruggara samfélag Guðrún Hafsteinsdóttir skrifar Skoðun Ísland og orkuskiptin: Styðjum þróun á jarðhita og alþjóðlegt samstarf Ester Halldórsdóttir skrifar Skoðun Ærin verkefni næstu ár Ásbjörg Kristinsdóttir skrifar Sjá meira
Undanfarið hefur töluvert verið fjallað um mikilvægi landvarða og leiðsögumanna í íslenskri ferðaþjónustu en ný könnun sem unnin var meðal starfsmanna á þessu sviði varpar ljósi á þær áskoranir sem steðja að þessum mikilvægu stéttum. Könnunin, sem nefnist Menntun og þjálfun: Sjónarmið landvarða og leiðsögumanna, gefur til kynna að meirihluti svarenda sé vel menntaður á ýmsum sviðum og séu reynslumiklir í störfum sínum, en að verulegar áskoranir snúa að öryggi, þjálfun, samskiptum og sjálfbærni í starfi þeirra. Menntun og reynsla þátttakenda Af niðurstöðum könnunarinnar má sjá að flestir svarendur hafa áratuga reynslu og meira en helmingur þeirra hefur lokið bakkalár- eða meistaragráðu. Samt sem áður kemur fram verulegur skortur á þekkingu og formlegri þjálfun í lykilatriðum á borð við öryggismál, umhverfistúlkun* og hvernig eigi að ferðast án ummerkja** (Leave No Trace). Það vekur upp spurningar um hvort við séum að bjóða upp á nægilega menntun og símenntun á þessum sviðum, sem eru nauðsynleg til að tryggja fagleg vinnubrögð og náttúruvernd. Öryggi í ferðaþjónustu Einn helsti áhersluþáttur könnunarinnar snýr að öryggi. Þó að margir svarendur séu meðvitaðir um nauðsyn öryggisáætlana kemur í ljós að stór hluti þeirra hefur ekki fengið kynningu á öryggisáætlunum fyrir sín svæði og jafnvel enn færri hafa tekið þátt í gerð þeirra. Þetta er áhyggjuefni, sérstaklega í ljósi þess að ferðamenn eru oft á ferð á afskekktum og hættulegum svæðum þar sem öryggisþættir þurfa að vera í fyrirrúmi. Þetta kallar á aukna samvinnu milli stjórnvalda, ferðafyrirtækja og leiðsögumanna til að bæta öryggisreglur og miðlun þeirra. Sjálfbærni og umhverfisvitund í störfum landvarða og leiðsögumanna Sjálfbærni er lykilatriði í íslenskri ferðaþjónustu og landverðir og leiðsögumenn gegna þar mjög mikilvægu hlutverki í að fræða ferðamenn um náttúruvernd. Umhverfistúlkun er öflugt verkfæri til að veita ferðamönnum dýpri skilning á náttúrunni en könnun sýnir að mun fleiri gætu nýtt sér hana í störfum sínum. Eins er að þrátt fyrir að margir noti Ferðast án ummerkja aðferðir reglulega er kallað eftir meiri þjálfun og stuðningi við að miðla þessum aðferðum til ferðamanna. Aukið fræðsluefni, skipulagðari þjálfun og tækni geta stuðlað að aukinni umhverfisvitund meðal ferðamanna og hjálpað til við að vernda viðkvæm náttúrusvæði Íslands. Leiðsögumenn gegna þar lykilhlutverki í sjálfbærri ferðaþjónustu og framtíðarskipulagi hennar. Tækifæri til nýsköpunar Það er augljóst að nýjungar í tækni geta hjálpað til við að styrkja ferðaþjónustuna. Notkun stafrænnar tækni, s.s. hljóðleiðsagna, sýndarveruleika og fræðslufunda, hefur lítið verið nýtt hingað til. Þátttakendur í könnuninni nefna að beinar útskýringar og upplýsingaskilti séu algengustu leiðirnar til að miðla upplýsingum en rafrænir miðlar og hljóðleiðsagnir gætu orðið mikilvægur hluti af framtíð ferðaþjónustunnar. Með slíkum nýjungum má stuðla að betri upplifun ferðamanna og tryggja að þeir fái fræðslu á áhrifaríkan hátt. Áskoranir framtíðarinnar Þrátt fyrir jákvæðar niðurstöður hvað varðar reynslu og þekkingu svarenda kom skýrt fram að þeir standa frammi fyrir áskorunum sem snúa að samskiptum við ferðamenn, álagi og takmörkuðum stuðningi frá atvinnurekendum. Stór hluti þátttakenda í könnuninni telur einnig að ferðaþjónustan þurfi að vera betur skipulögð til að draga úr streitu og álagi, auk þess sem lagt er til að innviðir séu efldir til að mæta vaxandi ferðamannafjölda og umferð. Opin umræða á Þjóðarspegli HÍ Föstudaginn 1. nóvember n.k. verður nánar fjallað um þessa könnun í Þjóðarspeglinum í Háskóla Íslands, þar sem rýnt verður í niðurstöðurnar og þær áskoranir ræddar sem landverðir og leiðsögumenn standa frammi fyrir í störfum sínum. Þar mun einnig verða fjallað um mögulegar lausnir til að bæta öryggi, menntun og sjálfbærni í ferðaþjónustunni. Þessi umræða er mikilvæg fyrir framtíð ferðaþjónustunnar á Íslandi og hvernig við getum stutt við þá sem starfa í þessum lykilhlutverkum. Greinin byggir á könnun sem varpar ljósi á mikilvæg málefni sem þarf að ræða frekar – og er augljóslega kominn tími til að bregðast við þessum áskorunum á faglegan og metnaðarfullan hátt. Niðurlag: Ferðaþjónustan er ein af helstu atvinnugreinum á Íslandi og það skiptir miklu máli að störf innan ferðaþjónustunnar séu metin að verðleikum, hvort sem um er að ræða menntun, þjálfun eða öryggismál. Þetta er ekki aðeins mikilvægt fyrir starfsfólkið sjálft heldur einnig fyrir þá ferðamenn sem sækja landið heim í leit að upplifun, fróðleik og náttúruundrum. * Umhverfistúlkun er fræðsluaðferð sem miðar að því að skapa dýpri tengsl milli fólks og umhverfisins. Hún felst í því að miðla upplýsingum um náttúru, menningu og sögu svæða á lifandi og áhugaverðan hátt, þannig að fólk öðlist betri skilning, virðingu og ábyrgð gagnvart umhverfinu. ** Ferðast án ummerkja (Leave No Trace) er náttúruverndaraðferð sem leggur áherslu á að ferðamenn skilji ekki eftir sig ummerki í náttúrunni. Markmiðið er að lágmarka umhverfisáhrif með því að fylgja siðareglum um ábyrga hegðun, svo sem að taka allt rusl með sér, fylgja göngustígum, fara varlega um gróður og virða villt dýralíf og aðra ferðamenn. Nánar á https://anummerkja.is. Höfundur er aðjúnkt í ferðamálafræði við HÍ og faglegur umsjónarmaður leiðsögunáms hjá Endurmenntun Háskóla Íslands.
Hvert er fóðrið til að skipulögð glæpastarfsemi geti þrifist hér á landi? Jú, villuráfandi stefnulaus ungmenni! Davíð Bergmann Skoðun
Skoðun Hvert er fóðrið til að skipulögð glæpastarfsemi geti þrifist hér á landi? Jú, villuráfandi stefnulaus ungmenni! Davíð Bergmann skrifar
Skoðun Af hverju ég styð Samfylkinguna – og Hannes Sigurbjörn Jónsson Ásbjörn Þór Ásbjörnsson skrifar
Skoðun Barnaskapur Bjarna Ben; Fjölmargar þjóðir með meiri kaupmátt en við! Ole Anton Bieltvedt skrifar
Skoðun Getur þú fengið þá hjálp sem þú þarft ef andlega heilsan hrörnar? Sigurrós Eggertsdóttir skrifar
Skoðun Nýja stjórnarskráin — Alþingi rjúfi stöðnunina með stjórnlagaþingi Stjórn Stjórnarskrárfélagsins skrifar
Skoðun Ísland og orkuskiptin: Styðjum þróun á jarðhita og alþjóðlegt samstarf Ester Halldórsdóttir skrifar
Hvert er fóðrið til að skipulögð glæpastarfsemi geti þrifist hér á landi? Jú, villuráfandi stefnulaus ungmenni! Davíð Bergmann Skoðun