Í hverjum bekk býr rithöfundur – Ísland, land lifandi ævintýra Einar Mikael Sverrisson skrifar 20. febrúar 2025 09:00 Draumasmiðjan á Þingeyri – Ísland, land lifandi ævintýra Í hjarta Vestfjarða, á Þingeyri, kviknaði djörf framtíðarsýn – að gera Ísland að miðpunkti ævintýrasagna fyrir börn um allan heim. Í samstarfi grunnskólans og Draumasmiðjunnar fengu ungir nemendur einstakt tækifæri til að skapa sínar eigin sögur og hanna söguhetjur, sem urðu að leikföngum saumuðum eftir þeirra eigin teikningum. Þetta var ekki bara skapandi verkefni, heldur töfrandi upplifun – augnablik þar sem ímyndunaraflið varð að veruleika. Ímyndaðu þér barn sem sér hugmynd sína lifna við í eigin bók, teikningar sínar breytast í leikfang sem það getur knúsað, og sögur þess eru lesnar fyrir önnur börn. Sjö ára Ásgeir var eitt þessara barna. Hann skrifaði og myndskreytti tíu blaðsíðna ævintýrasögu, Týnda kanína. Hann fékk tækifæri til að lesa upp fyrir leikskólabörnin á leikskólanum á Þingeyri, sem fögnuðu henni af innlifun og gleði. Í skólanum voru að minnsta kosti tíu rithöfundar í mótun – börn sem sköpuðu heilu heimana, teiknuðu, sögðu sögur og lifðu sig inn í þær. Þarna fæddist eitthvað stórkostlegt – ungir höfundar með rödd sem skiptir máli. Af hverju að rækta sagnalistina? Þegar börn fá að skrifa sögur, læra þau að skipuleggja hugsanir sínar, þróa persónur og byggja upp spennandi frásagnir. Þau æfa sig í að koma orðum að hugmyndum sínum, dýpka skilning sinn á tungumálinu og öðlast trú á eigin sköpunarkraft. Sagnalistin kennir þeim að búa til heila heima úr orðum. Í hverjum bekk er rithöfundur – líkt og Ásgeir, Sigrún Eldjárn eða Halldór Laxness. Börn hafa sögur að segja, en þeim þarf að gefa rými og verkfæri til að rækta hæfileika sína og byggja upp sjálfstraust sem skapendur. Hver veit nema næsta stórbrotna íslenska ævintýrið sé þegar að fæðast í skólabekk einhvers staðar á landinu? Ísland – leiðandi kyndill ævintýra á heimsvísu Við byggjum á einni stórbrotnustu sagnahefð heimsins – fornsögum, þjóðsögum og nútíma barnabókmenntum sem hafa mótað þjóðarsál okkar. Hugsum okkur Ísland sem lifandi ævintýraland, þar sem börn og fjölskyldur, íslenskar sem erlendar, ganga um slóðir nýrra og sígildra ævintýra. Hvað ef sögurnar okkar lifðu í leiksýningum, á söfnum, í umhverfinu sem leiða börn og foreldra í gegnum heima íslenskra sagnapersóna? Hvað ef Ísland yrði kyndill sem lýsti veginn fyrir framtíðar rithöfunda barnabókmennta um allan heim? Við eigum þegar okkar eigin ævintýraskáld, eins og Mugg frá Bíldudal sem skrifaði Dimma Limm. En hvernig væri ef við myndum hlúa að nýrri kynslóð rithöfunda sem gætu sett Ísland á kortið sem miðpunkt barnasagna á heimsvísu? Hugsaðu stórt – hvað ef...? Hvernig væri ef ungur nemandi á grunnskólaaldri fengi tækifæri til að skapa sögu sem yrði öðrum innblástur? Hvað ef saga eftir íslenskt barn yrði svo mögnuð að hún yrði þýdd á mörg tungumál og lifði áfram í hjörtum barna um allan heim? Til að þetta verði að veruleika þurfum við að hugsa skrefinu lengra. Við þurfum að rækta skapandi hæfileika barna með markvissri nálgun í skólakerfinu. Sérhæfð námskeið í sagnagerð, myndskreytingum og bókaútgáfu gætu gefið börnum þau verkfæri sem þau þurfa til að láta hugmyndir sínar blómstra. Sköpum framtíðina saman Við skulum hlusta á orðin sem börnin á Þingeyri sögðu sjálf: „Ég get skrifað bók!“, „Ég vil gera fleiri sögur!“, „Sagan mín er alvöru saga!“ Þessi orð eru ekki bara saklausar barnsraddir – þau eru vitnisburður um það sem er mögulegt þegar við gefum börnum tækifæri til að skapa. Við sáum það í Draumasmiðjunni: Þegar börnum er treyst, þegar þeim er gefið frelsi til að láta hugmyndir sínar fljúga, þá verða þau rithöfundar, listamenn, sögumenn sem geta breytt heiminum. Við skulum ekki láta þetta verða einstakt verkefni í litlum skóla á Vestfjörðum – við skulum gera þetta að stefnu fyrir framtíðina. Hver skóli gæti orðið skapandi miðstöð fyrir unga rithöfunda. Hver bekkur gæti fætt af sér nýjar sögur, ný ævintýri. Ef við trúum á börnin okkar, þá munu þau skapa eitthvað sem lifir áfram – ekki bara fyrir þau sjálf, heldur fyrir komandi kynslóðir. Menningarleg áhrif slíkrar þróunar væru ómetanleg. Með því að efla íslenska barnabókmenntir og skapa nýjan menningararf, gætum við byggt brú milli kynslóða og gert sagnalistina hluta af daglegu lífi. Börn gætu gengið inn í heim sagnanna, upplifað persónur á lifandi og skemmtilegan hátt og fundið sig sjálf í söguheiminum. Ísland er land sagna, land drauma og land sköpunar. Það er kominn tími til að veita börnum okkar verkfæri til að byggja nýja framtíð á þessum grunni. Draumasmiðjan á Þingeyri sýndi okkur eitt: Með réttu umhverfi og hvatningu getur hvert barn orðið sögumaður framtíðarinnar. Við stöndum á tímamótum – nú er tíminn til að endurvekja og efla íslenska sagnahefð, gefa börnum rödd og sköpunarkraftinn til að móta nýja drauma. Ísland á að verða ljósið sem lýsir veginn fyrir framtíðar rithöfunda ævintýra um allan heim. Höfundur er töframaður og rithöfundur Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Skóla- og menntamál Ísafjarðarbær Mest lesið Orðhengilsháttur og lygar Elín Erna Steinarsdóttir Skoðun Ráðherra gengur fram án laga Svanur Guðmundsson Skoðun Fjögurra daga vinnuvika – nýr veruleiki? Sigvaldi Einarsson Skoðun Vonarsvæði fyrir framtíðina – ábyrgð stjórnvalda kallar á verndun Huld Hafliðadóttir,Heimir Harðarson Skoðun Málþófið um veiðigjöldin vekur miskunnsama Samverja Sigurjón Þórðarson Skoðun Grafarvogur framtíðar verður til Sara Björg Sigurðardóttir Skoðun Stærðfræðikennari sem kann ekki að reikna? (Og getur ekki lært það!) Brynjólfur Þorvarðsson Skoðun Sumargjöf Þórunn Sigurðardóttir Skoðun Hagkvæmur kostur utan friðlands Jóna Bjarnadóttir Skoðun Ágætu fyrrum samstarfsaðilar á Þjóðminjasafni Íslands Uggi Jónsson Skoðun Skoðun Skoðun Orðhengilsháttur og lygar Elín Erna Steinarsdóttir skrifar Skoðun Fjögurra daga vinnuvika – nýr veruleiki? Sigvaldi Einarsson skrifar Skoðun Ráðherra gengur fram án laga Svanur Guðmundsson skrifar Skoðun Hagkvæmur kostur utan friðlands Jóna Bjarnadóttir skrifar Skoðun Gagnsæi og inntak Halldóra Lillý Jóhannsdóttir skrifar Skoðun Sumargjöf Þórunn Sigurðardóttir skrifar Skoðun Hannað fyrir miklu stærri markaði Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Grafarvogur framtíðar verður til Sara Björg Sigurðardóttir skrifar Skoðun Málþófið um veiðigjöldin vekur miskunnsama Samverja Sigurjón Þórðarson skrifar Skoðun Menntastefna 2030 Guðmundur Ingi Kristinsson skrifar Skoðun Ágætu fyrrum samstarfsaðilar á Þjóðminjasafni Íslands Uggi Jónsson skrifar Skoðun Ferðamannaþorpin - Náttúruvá Þóra B. Hafsteinsdóttir skrifar Skoðun Vonarsvæði fyrir framtíðina – ábyrgð stjórnvalda kallar á verndun Huld Hafliðadóttir,Heimir Harðarson skrifar Skoðun Laxaharmleikur Jóhannes Sturlaugsson skrifar Skoðun Lýðræðið í skötulíki! Lilja Rafney Magnúsdóttir skrifar Skoðun Stærðfræðikennari sem kann ekki að reikna? (Og getur ekki lært það!) Brynjólfur Þorvarðsson skrifar Skoðun Íslendingar greiða sama hlutfall útgjalda í mat og Norðurlöndin Margrét Gísladóttir skrifar Skoðun Til varnar jafnlaunavottun Magnea Marinósdóttir skrifar Skoðun Heimaþjónusta og velferðartækni: Lykillinn að sjálfbæru heilbrigðiskerfi Auður Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Barnaræninginn Pútín Gunnar Hólmsteinn Ársælsson skrifar Skoðun Um þjóð og ríki Gauti Kristmannsson skrifar Skoðun Málfrelsi og mörk þess á vettvangi lýðræðisins Helga Vala Helgadóttir skrifar Skoðun Sjókvíaeldi á Íslandi fjarstýrt með gervigreind frá Noregi Ingólfur Ásgeirsson skrifar Skoðun „Finnst ykkur skrýtið að ég mæti á Austurvöll – Pabba mínum var fórnað á altari niðurskurðar“ Davíð Bergmann skrifar Skoðun Hvers vegna skipta hagsmunir verslanakeðja meira máli en öryggi barna í Ásahverfi Reykjanesbæ? Ólafur Ívar Jónsson skrifar Skoðun Kjarnorkuákvæðið: Neyðarhemill en ekki léttvægt leikfang popúlista Kristinn Karl Brynjarsson skrifar Skoðun Stjórnarandstaðan er vannýtt auðlind Jón Daníelsson skrifar Skoðun Ef Veðurstofan spáði vitlausu veðri í 40 ár, væri það bara í lagi? Björn Ólafsson skrifar Skoðun Hægri sósíalismi Jón Ingi Hákonarson skrifar Skoðun 5 ára vegferð að skóla framtíðarinnar – eða ekki! Björgmundur Örn Guðmundsson skrifar Sjá meira
Draumasmiðjan á Þingeyri – Ísland, land lifandi ævintýra Í hjarta Vestfjarða, á Þingeyri, kviknaði djörf framtíðarsýn – að gera Ísland að miðpunkti ævintýrasagna fyrir börn um allan heim. Í samstarfi grunnskólans og Draumasmiðjunnar fengu ungir nemendur einstakt tækifæri til að skapa sínar eigin sögur og hanna söguhetjur, sem urðu að leikföngum saumuðum eftir þeirra eigin teikningum. Þetta var ekki bara skapandi verkefni, heldur töfrandi upplifun – augnablik þar sem ímyndunaraflið varð að veruleika. Ímyndaðu þér barn sem sér hugmynd sína lifna við í eigin bók, teikningar sínar breytast í leikfang sem það getur knúsað, og sögur þess eru lesnar fyrir önnur börn. Sjö ára Ásgeir var eitt þessara barna. Hann skrifaði og myndskreytti tíu blaðsíðna ævintýrasögu, Týnda kanína. Hann fékk tækifæri til að lesa upp fyrir leikskólabörnin á leikskólanum á Þingeyri, sem fögnuðu henni af innlifun og gleði. Í skólanum voru að minnsta kosti tíu rithöfundar í mótun – börn sem sköpuðu heilu heimana, teiknuðu, sögðu sögur og lifðu sig inn í þær. Þarna fæddist eitthvað stórkostlegt – ungir höfundar með rödd sem skiptir máli. Af hverju að rækta sagnalistina? Þegar börn fá að skrifa sögur, læra þau að skipuleggja hugsanir sínar, þróa persónur og byggja upp spennandi frásagnir. Þau æfa sig í að koma orðum að hugmyndum sínum, dýpka skilning sinn á tungumálinu og öðlast trú á eigin sköpunarkraft. Sagnalistin kennir þeim að búa til heila heima úr orðum. Í hverjum bekk er rithöfundur – líkt og Ásgeir, Sigrún Eldjárn eða Halldór Laxness. Börn hafa sögur að segja, en þeim þarf að gefa rými og verkfæri til að rækta hæfileika sína og byggja upp sjálfstraust sem skapendur. Hver veit nema næsta stórbrotna íslenska ævintýrið sé þegar að fæðast í skólabekk einhvers staðar á landinu? Ísland – leiðandi kyndill ævintýra á heimsvísu Við byggjum á einni stórbrotnustu sagnahefð heimsins – fornsögum, þjóðsögum og nútíma barnabókmenntum sem hafa mótað þjóðarsál okkar. Hugsum okkur Ísland sem lifandi ævintýraland, þar sem börn og fjölskyldur, íslenskar sem erlendar, ganga um slóðir nýrra og sígildra ævintýra. Hvað ef sögurnar okkar lifðu í leiksýningum, á söfnum, í umhverfinu sem leiða börn og foreldra í gegnum heima íslenskra sagnapersóna? Hvað ef Ísland yrði kyndill sem lýsti veginn fyrir framtíðar rithöfunda barnabókmennta um allan heim? Við eigum þegar okkar eigin ævintýraskáld, eins og Mugg frá Bíldudal sem skrifaði Dimma Limm. En hvernig væri ef við myndum hlúa að nýrri kynslóð rithöfunda sem gætu sett Ísland á kortið sem miðpunkt barnasagna á heimsvísu? Hugsaðu stórt – hvað ef...? Hvernig væri ef ungur nemandi á grunnskólaaldri fengi tækifæri til að skapa sögu sem yrði öðrum innblástur? Hvað ef saga eftir íslenskt barn yrði svo mögnuð að hún yrði þýdd á mörg tungumál og lifði áfram í hjörtum barna um allan heim? Til að þetta verði að veruleika þurfum við að hugsa skrefinu lengra. Við þurfum að rækta skapandi hæfileika barna með markvissri nálgun í skólakerfinu. Sérhæfð námskeið í sagnagerð, myndskreytingum og bókaútgáfu gætu gefið börnum þau verkfæri sem þau þurfa til að láta hugmyndir sínar blómstra. Sköpum framtíðina saman Við skulum hlusta á orðin sem börnin á Þingeyri sögðu sjálf: „Ég get skrifað bók!“, „Ég vil gera fleiri sögur!“, „Sagan mín er alvöru saga!“ Þessi orð eru ekki bara saklausar barnsraddir – þau eru vitnisburður um það sem er mögulegt þegar við gefum börnum tækifæri til að skapa. Við sáum það í Draumasmiðjunni: Þegar börnum er treyst, þegar þeim er gefið frelsi til að láta hugmyndir sínar fljúga, þá verða þau rithöfundar, listamenn, sögumenn sem geta breytt heiminum. Við skulum ekki láta þetta verða einstakt verkefni í litlum skóla á Vestfjörðum – við skulum gera þetta að stefnu fyrir framtíðina. Hver skóli gæti orðið skapandi miðstöð fyrir unga rithöfunda. Hver bekkur gæti fætt af sér nýjar sögur, ný ævintýri. Ef við trúum á börnin okkar, þá munu þau skapa eitthvað sem lifir áfram – ekki bara fyrir þau sjálf, heldur fyrir komandi kynslóðir. Menningarleg áhrif slíkrar þróunar væru ómetanleg. Með því að efla íslenska barnabókmenntir og skapa nýjan menningararf, gætum við byggt brú milli kynslóða og gert sagnalistina hluta af daglegu lífi. Börn gætu gengið inn í heim sagnanna, upplifað persónur á lifandi og skemmtilegan hátt og fundið sig sjálf í söguheiminum. Ísland er land sagna, land drauma og land sköpunar. Það er kominn tími til að veita börnum okkar verkfæri til að byggja nýja framtíð á þessum grunni. Draumasmiðjan á Þingeyri sýndi okkur eitt: Með réttu umhverfi og hvatningu getur hvert barn orðið sögumaður framtíðarinnar. Við stöndum á tímamótum – nú er tíminn til að endurvekja og efla íslenska sagnahefð, gefa börnum rödd og sköpunarkraftinn til að móta nýja drauma. Ísland á að verða ljósið sem lýsir veginn fyrir framtíðar rithöfunda ævintýra um allan heim. Höfundur er töframaður og rithöfundur
Vonarsvæði fyrir framtíðina – ábyrgð stjórnvalda kallar á verndun Huld Hafliðadóttir,Heimir Harðarson Skoðun
Skoðun Vonarsvæði fyrir framtíðina – ábyrgð stjórnvalda kallar á verndun Huld Hafliðadóttir,Heimir Harðarson skrifar
Skoðun Stærðfræðikennari sem kann ekki að reikna? (Og getur ekki lært það!) Brynjólfur Þorvarðsson skrifar
Skoðun Íslendingar greiða sama hlutfall útgjalda í mat og Norðurlöndin Margrét Gísladóttir skrifar
Skoðun Heimaþjónusta og velferðartækni: Lykillinn að sjálfbæru heilbrigðiskerfi Auður Guðmundsdóttir skrifar
Skoðun „Finnst ykkur skrýtið að ég mæti á Austurvöll – Pabba mínum var fórnað á altari niðurskurðar“ Davíð Bergmann skrifar
Skoðun Hvers vegna skipta hagsmunir verslanakeðja meira máli en öryggi barna í Ásahverfi Reykjanesbæ? Ólafur Ívar Jónsson skrifar
Skoðun Kjarnorkuákvæðið: Neyðarhemill en ekki léttvægt leikfang popúlista Kristinn Karl Brynjarsson skrifar
Vonarsvæði fyrir framtíðina – ábyrgð stjórnvalda kallar á verndun Huld Hafliðadóttir,Heimir Harðarson Skoðun