Rýnt í stöðuna í Úkraínu: „Við verðum að gera tímann að vopni okkar“

„Rússar vonast til að draga stríðið á langinn, að draga móðinn úr sveitum okkar,“ sagði Selenskí í ávarpi sínu í gær. 

„Við verðum að gera tímann að vopni okkar.“

Með því átti forsetinn við að Úkraína þyrfti fleiri vopn og fyrr. Bakhjarlar Úkraínu hafa heitið því að senda tugi vestrænna skriðdreka til landsins en það ferli gæti tekið allt frá nokkrum mánuðum upp í nokkur ár.

Að mestu er um að ræða Leopard 2 skriðdreka sem framleiddir eru í Þýskalandi, Challenger 2 skriðdreka frá Bretlandi og Abrams skriðdreka frá Bandaríkjunum.

Í stöðuskýrslu bandarísku hugveitunnar Institute for the study of war í gær sagði að tafir á vopnasendingum til Úkraínu hefðu komið niður á Úkraínumönnum. Þeir hefðu ekki getað nýtt sér mistök Rússa vegna þeirra tafa.

Rússar sagðir sækja fram í bylgjum

Eins og áður segir geisa harðir bardagar víða í austurhluta Úkraínu. Það er sérstaklega við Bakhmut og Vuhledar í Donetsk-héraði. Þar hafa Rússar náð hægum en kostnaðarsömum árangri á undanförnum dögum og vikum.

Selenskí sagði í gær að hersveitir Úkraínu í héraðinu séu undir stöðugum árásum. New York Times hefur eftir embættismönnum í Úkraínu að Rússar hendi sér áfram í bylgjum án tillits til mannfalls og þannig veiki þeir varnir Úkraínumanna og sæki hægt fram.

Myndefni frá Vuhledar sem birt hefur verið á undanförnum dögum gefur til kynna að Rússar hafi orðið fyrir gífurlegu mannfalli þar. Rússar hafa einnig verið að sækja hægt fram í Saprisíjahéraði.

Undirbúa sig fyrir aukin átök

Bæði Rússar og Úkraínumenn vinna að því að þjálfa og vopna nýjar sveitir fyrir vorið en þá búast sérfræðingar við því að hitna muni í kolunum í Úkraínu. Rússar eru að þjálfa kvaðmenn og hafa heitið því að fjölga hermönnum töluvert á næstu árum.

Ráðamenn á Vesturlöndum og Úkraínu segja líklegt að Rússar muni kveðja fleiri menn í herinn á næstunni en herkvaðningin sem farið var í haust, eftir að Úkraínumenn frelsuðu Karkív-hérað, er enn í gildi svo tæknilega séð gætu Rússar kvatt menn í herinn án þess að tilkynna nýja herkvaðningu.

Til að sjá grófa mynd af stöðunni á víglínunum í Úkraínu má skoða kort ISW hér að neðan eða hér á vef hugveitunnar.

Vilja orrustuþotur

Selenskí og aðrir ráðamenn í Úkraínu vilja fá vopnin fyrr og þeir vilja sömuleiðis að Vesturlönd taki fyrr ákvörðun um að senda frekari vopn, eins og langdrægari eldflaugar og orrustuþotur. Sama dag og Úkraínumönnum var lofað vestrænum skriðdrekum, báðu þeir um vestrænar orrustuþotur.

Eins og með skriðdrekana, þá hafa ráðamenn í Austur-Evrópu sent Úkraínumönnum orrustuþotur og þyrlur sem framleiddar voru á tímum Sovétríkjanna en Úkraínumenn segjast þurfa vestrænar orrustuþotur. Fyrir því eru að miklu leyti sömu ástæður og fyrir því að Úkraínumenn vilja og þurfa vestræna skriðdreka.

Í stuttu máli sagt, þá eru vestrænar orrustuþotur betri en þær rússnesku og þær eru framleiddar á Vesturlöndum. Standi stríðið yfir í einhver ár munu Úkraínumenn þurfa Vestræn vopn þar sem skotfæri, varahlutir og annað sem þarf til að reka rússneskar orrustuþotur er ekki framleitt í Vesturlöndum.

Sjá einnig: Rússar undirbúa sig fyrir langvarandi stríð

Til lengri tíma þá þurfa Úkraínumenn nánast alfarið að taka upp vestræn vopn, eigi að halda stuðningi við þá áfram. Í stríðinu hafa Rússar nánast gert út af við innlenda hergagnaframleiðslu í Úkraínu, svo Úkraínumenn þurfa að reiða sig á stuðning Vesturlanda.

Eins og áður segir vilja Úkraínumenn orrustuþotur og þá helst F-16 þotur, sem framleiddar eru í Bandaríkjunum. Þær þotur eru í notkun víða um heim og til í miklu magni. Þá eru F-35 þoturnar víða að leysa F-16 af hólmi og því mögulegt að ráðamenn víða geti ímyndað sér að láta slíkar orrustuþotur frá sér.

Olaf Scholz, kanslari Þýskalands, og aðrir ráðamenn þar hafa sagt að þeir muni ekki senda orrustuþotur til Úkraínu.

Pólverjar fara í hernaðaruppbygginu

Mateusz Morawiecki, forsætisráðherra Póllands, sagði á blaðamannafundi í morgun að Pólverjar ætluðu að auka verulega fjárútlát til varnarmála, svo þau yrðu um fjögur prósent af vergri landsframleiðslu ríkisins á þessu ári. Hlutfallið var 2,4 prósent í fyrra.

Hann sagði innrás Rússa í Úkraínu hafa sýnt fram á þörf sterkari varna og að uppbyggingin þyrfti að vera hröð.

Morawiecki sagði að mögulega yrði það hæsta hlutfallið innan Atlantshafsbandalagsins. Samkvæmt DW var hlutfallið hæst í Grikklandi í fyrra eða 3,76 prósent. Í Bandaríkjunum var það svo 3,47 prósent. Meðlimir NATO eru hvattir til að verja minnst tveimur prósentum af landsframleiðslu til varnarmála.

Áköll eftir aukinni hernaðaruppbyggingu heyrast nú víða í Evrópu, þar sem málaflokkurinn þykir hafa verið vanhirtur um árabil. Donald Trump, fyrrverandi forseti Bandaríkjanna, gagnrýndi önnur ríki NATO harðlega vegna þessa.

Sjá einnig: Macr­on ætl­ar í mikl­a hern­að­ar­upp­bygg­ing­u

Pólverjar eru að kaupa mikið magn hergagna frá Bandaríkjunum og Suður-Kóreu. Þeir eru til að mynda að kaupa Abrams skriðdreka og F-35 orrustuþotur frá Bandaríkjunum og skriðdreka og stórskotaliðsvopn frá Suður-Kóreu.

Morawiecki sagði á fundinum í morgun að Pólland væri tilbúið að útvega Úkraínumönnum F-16 orrustuþotur en það þyrfti að gera í samfloti með öðrum NATO-ríkjum. Ráðamenn í Hollandi hafa áður sagt að til greina komi að gefa Úkraínumönnum F-16 orrustuþotur. 

Samkvæmt frétt CNN eiga Hollendingar 24 slíkar þotur eftir 

Vilja einnig eldflaugar

Úkraínumenn vilja einnig fá eldflaugar sem gera þeim kleift að gera árásir á birgðageymslur og stjórnstöðvar rússneska hersins sem eru langt frá víglínunum í Úkraínu. Fyrr í stríðinu fengu Úkraínumenn HIMARS-eldflaugakerfi sem gerðu þeim kleift að gera árásir í um sjötíu kílómetra fjarlægð frá víglínunum.

Það hafði mikil áhrif á stríðið um tíma og leiddi til þess að Rússar þurftu að færa birgðastöðvar sínar og stjórnstöðvar lengra frá víglínunni.

Sjá einnig: Far­sím­a­notk­un sögð hafa leitt til einn­ar mann­skæð­ust­u á­rás­ar stríðs­ins

Nú vilja Úkraínumenn leika sama leikinn aftur og því leggja þeir mikla áherslu á að fá eldflaugar sem kallast ATACMS.

Oleksii Reznikov, varnarmálaráðherra Úkraínu, sagði í viðtali við kanadíska ríkisútvarpið í gær að hann væri vongóður um að viðræður um þessi vopnakerfið gætu skilað árangri á næstu vikum.

„Fyrir mér er allt það sem er ómögulegt í dag mögulegt á morgun,“ sagði hann í viðtalinu.

Dmitrí Peskóv, talsmaður Vladimírs Pútíns, forseta Rússlands, sagði í morgun að sífellt fleiri vopnasendingar til Úkraínu myndu leiða til og hefðu leitt til stigmögnunar. Hin sértæka hernaðaraðgerð, eins og Rússar kalla innrásina í Úkraínu stundum, myndi þó halda áfram.

Rússar eru þó ekki án bakhjarla. Jens Stoltenberg, framkvæmdastjóri Atlantshafsbandalagsins, sagði til að mynda í ræðu í Suður-Kóreu í gær að Rússar fengju stuðning frá Norður-Kóreu. Sá stuðningur væri í formi skotfæra og eldflauga fyrir stórskotalið.

Þá fá Rússar einnig sjálfsprengidróna frá Íran.