Ekki vera Vilhjálmur! Viðar Eggertsson skrifar 11. mars 2024 16:01 Á dögunum birti Vilhjálmur Bjarnason fyrrv. þingmaður, grein í Morgunblaðinu um lífeyrissjóði og eftirlaunakjör og var þar margt áhugavert frá greinarhöfundi en annað því miður ekki alveg rétt. Mér er því ljúft og skylt að bæta þekkingu Vilhjálms, sem og að upplýsa áhugasama um málefni eldra fólks um eitt og annað sem gott er að vita. Um meintar skemmtanir og ferðalög Vilhjálmur hnjóðar í Landssamband eldri borgara – LEB, segir LEB einkum fást við „skemmtanir og ferðalög“. Þetta er alrangt. LEB heldur engar skemmtanir og stendur ekki fyrir neinum ferðalögum. Aftur á móti getur Vilhjálmur, eins og allir aðrir sem náð hafa sextugsaldri, umsvifalaust gengið í eitthvert aðildarfélaganna 55 og farið að skemmta sér og í ferðalög með félögum sínum þar. Því félög eldri borgara um allt land gegna mikilvægu hlutverki. Flest sveitarfélög hafa gert samninga við félögin til að styrkja búsetu og lífsskilyrði eldri heimamanna, því ekkert þeirra vill vera án þessara kraftmiklu og mikilvægu útsvarsgreiðenda sem fyrir þau eru Virði en ekki byrði. Af hverju er LEB ekki að skemmta fólki? LEB er landssamband allra 55 félaga eldri borgara og var stofnað fyrir 35 árum beinlínis til að berjast fyrir bættum kjörum eldra fólks og öðrum sameiginlegum hagsmunamálum. Vera málsvari við stjórnvöld og fjölmiðla t.d. Kjaramál hafa alltaf verið á oddinum hjá LEB, sem þó þarf að berjast án þeirra vopna sem verkalýðsfélög hafa: samningaborðs og verkfalla. Eldra fólk á engin önnur vopn en samtakamáttinn. Straumhvörf Straumhvörf urðu haustið 2016 þegar lögum um almannatryggingar var breytt á róttækan hátt af ríkisstjórn Framsóknarflokks og Sjálfstæðisflokks með Bjarna Benediktsson sem fjármálaráðherra og Eygló Harðardóttur sem félagsmálaráðherra. Vilhjálmur Bjarnason sat þá á Alþingi í stjórnarmeirihlutanum. Lögin tóku gildi 1. janúar 2017. Róttæk umpólun ellilífeyris Helstu tíðindin við þessa lagabreytingu var umpólunin hvað varðar tvær meginstoðir ellilífeyris eldra fólks. Fram að lagabreytingunni var ellilífeyrir frá almannatryggingum fyrsta stoðin. Réttur til ellilífeyris frá almannatryggingum var hugsaður sem áunnin réttindi þeirra sem hafa verið á vinnumarkaði í 40 ár eða lengur og skilað sínu til ríkis og sveitarfélaga alla sína hunds- og kattartíð. Inneign í lífeyrissjóði hafði verið önnur stoð þeirra sem voru komnir á aldur með persónulegri sjóðsöfnun samkv. lögum um lífeyrissjóði til að bæta kjör sín. Við lagabreytinguna varð persónulegur lífeyrissjóður eftirlaunatakans fyrsta stoð en áunnin réttindi frá almannatryggingum önnur stoð. Þessu hefur LEB mótmælt með öllum tiltækum ráðum. Sú vegferð hefur hvorki verið ánægjulegt ferðalag né nokkrum til skemmtunar. „Bætur“ Með þessari róttæku umpólun hefur stjórnvöldum, þá ekki síst þeim fjármálaráðherra sem hefur setið meira og minna síðasta áratug, Bjarna Benediktssyni, verið tamt að innleiða orðið „bætur“ um ellilífeyri frá almannatryggingum. Hann getur það því það var meiningin með þessari umpólun, að breyta greiðslum almannatrygginga í uppbætur fyrir þá sem eiga minna í lífeyrissjóði en nægir til lágmarksframfærslu. Þannig skerðast greiðslur frá almannatryggingum við hærri greiðslur úr lífeyrissjóðum. Tekjutengingar kalla á skerðingar Allar tekjur koma til skerðingar á greiðslum frá almannatryggingum, en með frítekjumörkum. Almennt frítekjumark, sameiginlegt fyrir lífeyrissjóðstekjur og fjármagnstekjur, upp á 25.000 kr. sem hefur ekki hækkað um krónu þó að komið sé á áttunda ár síðan sú krónutala var lögfest. Bara það er í sjálfu sér kjararýrnun. Bið eftir réttlæti er að neita um réttlæti Í umræðum um stefnuræðu forsætisráðherra í september 2017 sagði þáverandi stjórnarandstæðingurinn Katrín Jakobsdóttir í frægri ræðu m.a.: „Stjórnvöld eiga ekki að biðja fátækt fólk á Íslandi að bíða eftir réttlæti.“ Ekki liðu nema nokkrar vikur þar til ræðukona var orðin forsætisráðherra. Enn bíða fátækir eftirlaunatakar eftir réttlæti. Því hélt LEB stórt málþing síðasta haust undir yfirskriftinni: „Við bíðum… ekki lengur!“ með þátttöku ráðherra, þingmanna, eldra fólks, verkalýðshreyfingarinnar og sérfræðinga í kjörum eldra fólks. Troðfullt var út úr dyrum og málþinginu streymt. Upptöku er að finna á forsíðu heimasíðu LEB Áherslur LEB: Við bíðum… ekki lengur! Almennar aðgerðir: Hækkun frítekjumarks í a.m.k. 100.000 kr. Ellilífeyrir almannatrygginga verði ekki lægri en lægsti launataxti Árlegar hækkanir lífeyris og frítekjumarka fylgi launavísitölu Heimilisuppbót falli undir lög nr. 100/2007 um almannatryggingar Sértækar aðgerðir fyrir þau verst settu: Sérstakt skattþrep / hækkun persónuafsláttar Minni eða engar skerðingar hjá þeim sem eru undir viðurkenndu framfærsluviðmiði Einnig verði skoðað að þeir lægstu fái sérstakt tillegg Vilhjálmur Bjarnason, sem og allir aðrir, er boðinn velkominn að leggjast á árarnar með LEB til bættra kjara fyrir eldra fólk. Höfundur er skrifstofustjóri LEB – Landssambands eldri borgara. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Viðar Eggertsson Lífeyrissjóðir Eldri borgarar Mest lesið Sjálfstæðismenn boða víst skattalækkanir á þá efnamestu Haukur V. Alfreðsson Skoðun Almageddon? Eyþór Kristleifsson Skoðun Viltu borga 200 þús á mánuði eða 600 þús á mánuði af íbúðinni? Hildur Þórðardóttir Skoðun Fellur helsti stuðningsmaður menningarmála af þingi? Magnús Logi Kristinsson Skoðun ESB kærir sig ekkert um Ísland í jólagjöf Ole Anton Bieltvedt Skoðun Það sem ekki má fjalla um fyrir kosningar til Alþingis Árni Jensson Skoðun Betri Strætó 2025 og (svo) Borgarlína Dagur B. Eggertsson Skoðun Vímuefnið VONÍUM Haraldur Ingi Haraldsson Skoðun Afvegaleidd umræða um áskoranir heilbrigðiskerfisins Áslaug Arna Sigurbjörnsdóttir Skoðun Svartir föstudagar í boði íslenskra stjórnvalda Haukur Guðmundsson Skoðun Skoðun Skoðun Eru sumir heppnari en aðrir? Anna Kristín Jensdóttir skrifar Skoðun Við þurfum stjórnmálamenn sem skilja mikilvægi stærstu atvinnugreinar landsins Aðalheiður Ósk Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Kallað eftir fyrirsjáanleika í opinberum framkvæmdum Þorsteinn Víglundsson ,Jónína Guðmundsdóttir,Karl Andreassen skrifar Skoðun Sjálfstætt fólk Kristín Linda Jónsdóttir skrifar Skoðun Óstjórn í húsnæðismálum Ragnar Þór Ingólfsson skrifar Skoðun Arfur stjórnmálanna 2024 Elvar Eyvindsson skrifar Skoðun Kjósum rétt(indi) fyrir fatlað fólk! Unnur Helga Óttarsdóttir,Anna Lára Steindal skrifar Skoðun Frelsi er allra, ekki fárra útvaldra Jón Óskar Sólnes skrifar Skoðun Menntun og tækifæri: Hvað veljum við fyrir Ísland? Kolbrún Halldórsdóttir skrifar Skoðun Eyðimerkurganga kosningabaráttunnar? Viðar Hreinsson skrifar Skoðun Krónan eða evran? Kostir og gallar Hilmar Þór Hilmarsson skrifar Skoðun Kjóstu meiri árangur Bryndís Haraldsdóttir skrifar Skoðun Hvaða hlekkur ert þú í keðjunni? Ellý Tómasdóttir skrifar Skoðun Laxeldið verður ekki stöðvað Kristinn H. Gunnarsson skrifar Skoðun Þroskamerki þjóðar Tómas Torfason skrifar Skoðun Afvegaleidd umræða um áskoranir heilbrigðiskerfisins Áslaug Arna Sigurbjörnsdóttir skrifar Skoðun Var stytting náms til stúdentsprófs í þágu ungmenna? Sigurður E. Sigurjónsson skrifar Skoðun Það sem ekki má fjalla um fyrir kosningar til Alþingis Árni Jensson skrifar Skoðun Launafólk sýndi ábyrgð – Hvað með bankana og fjármagnseigendur? Finnbjörn A. Hermannsson skrifar Skoðun Sjálfstæðar konur? Sonja Ýr Þorbergsdóttir skrifar Skoðun Fullveldinu er fórnað með aðild að Evrópusambandinu Anton Guðmundsson skrifar Skoðun Endurhugsum dæmið, endurnýtum textíl Guðbjörg Rut Pálmadóttir skrifar Skoðun Betri Strætó 2025 og (svo) Borgarlína Dagur B. Eggertsson skrifar Skoðun Um kosningar, gulrætur og verðbólgu Jean-Rémi Chareyre skrifar Skoðun Gæti aukin einkavæðing og skólaval í grunnskólakerfinu bætt námsárangur og aukið jafnrétti? Jón Páll Haraldsson,Linda Heiðarsdóttir,Ómar Örn Magnússon skrifar Skoðun Fellur helsti stuðningsmaður menningarmála af þingi? Magnús Logi Kristinsson skrifar Skoðun Sjálfstæðismenn boða víst skattalækkanir á þá efnamestu Haukur V. Alfreðsson skrifar Skoðun Vímuefnið VONÍUM Haraldur Ingi Haraldsson skrifar Skoðun Viltu borga 200 þús á mánuði eða 600 þús á mánuði af íbúðinni? Hildur Þórðardóttir skrifar Skoðun Þegar náttúruvinir hitta frambjóðendur. Hjálpartæki kjósandans Stefán Jón Hafstein skrifar Sjá meira
Á dögunum birti Vilhjálmur Bjarnason fyrrv. þingmaður, grein í Morgunblaðinu um lífeyrissjóði og eftirlaunakjör og var þar margt áhugavert frá greinarhöfundi en annað því miður ekki alveg rétt. Mér er því ljúft og skylt að bæta þekkingu Vilhjálms, sem og að upplýsa áhugasama um málefni eldra fólks um eitt og annað sem gott er að vita. Um meintar skemmtanir og ferðalög Vilhjálmur hnjóðar í Landssamband eldri borgara – LEB, segir LEB einkum fást við „skemmtanir og ferðalög“. Þetta er alrangt. LEB heldur engar skemmtanir og stendur ekki fyrir neinum ferðalögum. Aftur á móti getur Vilhjálmur, eins og allir aðrir sem náð hafa sextugsaldri, umsvifalaust gengið í eitthvert aðildarfélaganna 55 og farið að skemmta sér og í ferðalög með félögum sínum þar. Því félög eldri borgara um allt land gegna mikilvægu hlutverki. Flest sveitarfélög hafa gert samninga við félögin til að styrkja búsetu og lífsskilyrði eldri heimamanna, því ekkert þeirra vill vera án þessara kraftmiklu og mikilvægu útsvarsgreiðenda sem fyrir þau eru Virði en ekki byrði. Af hverju er LEB ekki að skemmta fólki? LEB er landssamband allra 55 félaga eldri borgara og var stofnað fyrir 35 árum beinlínis til að berjast fyrir bættum kjörum eldra fólks og öðrum sameiginlegum hagsmunamálum. Vera málsvari við stjórnvöld og fjölmiðla t.d. Kjaramál hafa alltaf verið á oddinum hjá LEB, sem þó þarf að berjast án þeirra vopna sem verkalýðsfélög hafa: samningaborðs og verkfalla. Eldra fólk á engin önnur vopn en samtakamáttinn. Straumhvörf Straumhvörf urðu haustið 2016 þegar lögum um almannatryggingar var breytt á róttækan hátt af ríkisstjórn Framsóknarflokks og Sjálfstæðisflokks með Bjarna Benediktsson sem fjármálaráðherra og Eygló Harðardóttur sem félagsmálaráðherra. Vilhjálmur Bjarnason sat þá á Alþingi í stjórnarmeirihlutanum. Lögin tóku gildi 1. janúar 2017. Róttæk umpólun ellilífeyris Helstu tíðindin við þessa lagabreytingu var umpólunin hvað varðar tvær meginstoðir ellilífeyris eldra fólks. Fram að lagabreytingunni var ellilífeyrir frá almannatryggingum fyrsta stoðin. Réttur til ellilífeyris frá almannatryggingum var hugsaður sem áunnin réttindi þeirra sem hafa verið á vinnumarkaði í 40 ár eða lengur og skilað sínu til ríkis og sveitarfélaga alla sína hunds- og kattartíð. Inneign í lífeyrissjóði hafði verið önnur stoð þeirra sem voru komnir á aldur með persónulegri sjóðsöfnun samkv. lögum um lífeyrissjóði til að bæta kjör sín. Við lagabreytinguna varð persónulegur lífeyrissjóður eftirlaunatakans fyrsta stoð en áunnin réttindi frá almannatryggingum önnur stoð. Þessu hefur LEB mótmælt með öllum tiltækum ráðum. Sú vegferð hefur hvorki verið ánægjulegt ferðalag né nokkrum til skemmtunar. „Bætur“ Með þessari róttæku umpólun hefur stjórnvöldum, þá ekki síst þeim fjármálaráðherra sem hefur setið meira og minna síðasta áratug, Bjarna Benediktssyni, verið tamt að innleiða orðið „bætur“ um ellilífeyri frá almannatryggingum. Hann getur það því það var meiningin með þessari umpólun, að breyta greiðslum almannatrygginga í uppbætur fyrir þá sem eiga minna í lífeyrissjóði en nægir til lágmarksframfærslu. Þannig skerðast greiðslur frá almannatryggingum við hærri greiðslur úr lífeyrissjóðum. Tekjutengingar kalla á skerðingar Allar tekjur koma til skerðingar á greiðslum frá almannatryggingum, en með frítekjumörkum. Almennt frítekjumark, sameiginlegt fyrir lífeyrissjóðstekjur og fjármagnstekjur, upp á 25.000 kr. sem hefur ekki hækkað um krónu þó að komið sé á áttunda ár síðan sú krónutala var lögfest. Bara það er í sjálfu sér kjararýrnun. Bið eftir réttlæti er að neita um réttlæti Í umræðum um stefnuræðu forsætisráðherra í september 2017 sagði þáverandi stjórnarandstæðingurinn Katrín Jakobsdóttir í frægri ræðu m.a.: „Stjórnvöld eiga ekki að biðja fátækt fólk á Íslandi að bíða eftir réttlæti.“ Ekki liðu nema nokkrar vikur þar til ræðukona var orðin forsætisráðherra. Enn bíða fátækir eftirlaunatakar eftir réttlæti. Því hélt LEB stórt málþing síðasta haust undir yfirskriftinni: „Við bíðum… ekki lengur!“ með þátttöku ráðherra, þingmanna, eldra fólks, verkalýðshreyfingarinnar og sérfræðinga í kjörum eldra fólks. Troðfullt var út úr dyrum og málþinginu streymt. Upptöku er að finna á forsíðu heimasíðu LEB Áherslur LEB: Við bíðum… ekki lengur! Almennar aðgerðir: Hækkun frítekjumarks í a.m.k. 100.000 kr. Ellilífeyrir almannatrygginga verði ekki lægri en lægsti launataxti Árlegar hækkanir lífeyris og frítekjumarka fylgi launavísitölu Heimilisuppbót falli undir lög nr. 100/2007 um almannatryggingar Sértækar aðgerðir fyrir þau verst settu: Sérstakt skattþrep / hækkun persónuafsláttar Minni eða engar skerðingar hjá þeim sem eru undir viðurkenndu framfærsluviðmiði Einnig verði skoðað að þeir lægstu fái sérstakt tillegg Vilhjálmur Bjarnason, sem og allir aðrir, er boðinn velkominn að leggjast á árarnar með LEB til bættra kjara fyrir eldra fólk. Höfundur er skrifstofustjóri LEB – Landssambands eldri borgara.
Skoðun Við þurfum stjórnmálamenn sem skilja mikilvægi stærstu atvinnugreinar landsins Aðalheiður Ósk Guðmundsdóttir skrifar
Skoðun Kallað eftir fyrirsjáanleika í opinberum framkvæmdum Þorsteinn Víglundsson ,Jónína Guðmundsdóttir,Karl Andreassen skrifar
Skoðun Afvegaleidd umræða um áskoranir heilbrigðiskerfisins Áslaug Arna Sigurbjörnsdóttir skrifar
Skoðun Launafólk sýndi ábyrgð – Hvað með bankana og fjármagnseigendur? Finnbjörn A. Hermannsson skrifar
Skoðun Gæti aukin einkavæðing og skólaval í grunnskólakerfinu bætt námsárangur og aukið jafnrétti? Jón Páll Haraldsson,Linda Heiðarsdóttir,Ómar Örn Magnússon skrifar