Íþróttahreyfingin glímir við skattyfirvöld Kristinn Jónasson skrifar 24. janúar 2025 09:01 Íþróttahreyfingin á sér djúpar rætur í íslensku samfélagi og gegnir mikilvægu hlutverki í lífi fólks á öllum aldri. Hún er samofin skólastarfi og almennri tómstundaiðkun og spannar fjölbreytt svið, hvort sem markmiðið er keppni, félagslegt samneyti eða afþreying. Íþróttir veita börnum, ungmennum og fullorðnum vettvang til að efla líkamlega og andlega vellíðan, styrkja félagsleg tengsl og skapa sameiginlegar minningar. Rekstur íþróttahreyfingarinnar: Almannaheill og sjálfboðastarf Íþróttahreyfingin á Íslandi er almennt rekin án þess að hagnaðarsjónarmið séu höfð að leiðarljósi. Flest íþróttafélög landsins uppfylla skilyrði til að flokkast sem félög til almannaheilla, þar sem áherslan er á samfélagslegt framlag frekar en fjárhagslegan ávinning. Rekstur félaganna byggir að stórum hluta á eljusemi sjálfboðaliða og stuðningi bakhjarla, enda er fjárhagsleg sjálfbærni íþróttafélaga undantekning fremur en regla. Sjálfboðaliðar gegna lykilhlutverki í þessu samhengi. Þeir sinna fjölbreyttum verkefnum, allt frá sölu á fjáröflunarvörum til stjórnarstarfa í félögunum. Slík störf eru í flestum tilvikum unnin án endurgjalds, sem undirstrikar mikilvægi sjálfboðastarfsins fyrir starfsemi íþróttafélaga og hreyfingarinnar í heild sinni. Ábyrgð og áskoranir í skattamálum Skattalegt regluverk í tengslum við íþróttafélög hefur verið til umfjöllunar á síðustu mánuðum. Í leiðbeiningum Skattsins sem upphaflega voru birtar árið 2004 en uppfærðar í febrúar 2024 er áréttað að forsvarsmenn íþróttafélaga beri ábyrgð á staðgreiðslu skatta og tryggingagjalds. Ef brotið er gegn þessum skyldum, geta íþróttafélög og forsvarsmenn þeirra sætt refsiábyrgð. Í leiðbeiningunum er lögð áhersla á að íþróttamenn og þjálfarar, sem fá greiðslur frá íþróttafélögum, séu skilgreindir sem launþegar fremur en verktakar. Þetta atriði hefur vakið talsverða athygli innan íþróttahreyfingarinnar, enda hefur verið staðfest misbrestur á skilum staðgreiðslu og tryggingagjalda í nokkrum félögum. Í kjölfarið hefur ríkisskattstjóri tilkynnt um fyrirætlanir sínar að fylgjast reglubundið með þessum málum á næstu árum. Fræðilega séð eru skilin milli launþegasambands og verktakasambands skýr og sjónarmið Skattsins í þessum efnum almennt óumdeild. Raunveruleikin er þó marbreytilegur og ekki ljóst að almenningur átti sig á þessum eðlismun. Þó blasir við að leiðrétting á þessum misbresti mun kalla á aukinn fjárstuðning hins opinbera eða skattalegar ívilnanir til íþróttahreyfingarinnar, þar sem umtalsverður kostnaðarauki mun lenda á íþróttafélögunum við breytingarnar. Eitt af umdeildustu atriðum í erindi Skattsins er möguleg refsiábyrgð þeirra sjálfboðaliða sem sitja í stjórnum íþróttafélaga, komi til brota á skattalögum. Gildandi skattalöggjöf kveður á um að sjálfboðaliði sem hefur engan fjárhagslegan ávinning af starfi sínu, geti borið refsiábyrgð sé misbrestur við framkvæmd upplýsinga- og greiðsluskyldu til skattyfirvalda. Þó er hægt að fagna því að Skatturinn leggi áherslu á skýra framkvæmd, en ábendingin um refsiábyrgð gæti að sama skapi talist ónærgætin, í ljósi þess mikilvæga hlutverks sem sjálfboðaliðar gegna í rekstri íþróttafélaga. Ábendingin hefur valdið óróleika innan íþróttahreyfingarinnar. Sambönd innan hreyfingarinnar hafa haldið fundi til að ræða áhrif og afleiðingar þess að sjálfboðaliðar gætu sætt refsingu fyrir misbresti íþróttafélaga á skattskilum. Þetta vekur áleitnar spurningar um framtíðina: Hver mun vilja taka að sér endurgjaldslaust stjórnunarhlutverk í íþróttafélögum, ef refsiábyrgð er veruleiki? Framtíð íþróttahreyfingarinnar í ljósi aukins eftirlits Íþróttahreyfingin stendur á tímamótum þar sem aukið eftirlit og skýrari reglur um skattamál kalla á breytingar í starfseminni. Þótt mikilvægi skýrs og sanngjarns regluverks sé óumdeilt, er nauðsynlegt að tryggja að þær skyldur sem yfirvöld leggja á herðar forsvarsmanna skerði ekki hvata til þátttöku sjálfboðaliða, sem eru burðarás hreyfingarinnar. Jafnframt má velta því upp hvort áherslan eigi frekar að vera á að skapa hvata og stuðning fyrir íþróttastarfsemi, frekar en að leggja áherslu á refsiaðgerðir. Fyrirmyndir má sækja til ýmissa ríkja innan Evrópusambandsins, þar sem skattalegir hvatar og beinn fjárhagslegur stuðningur styðja við íþróttahreyfingar. Slíkar aðgerðir gætu einnig eflt íþróttastarf á Íslandi og létt af fjárhagslegri byrði íþróttafélaga, sem nú standa frammi fyrir miklum áskorunum. Ef áherslan verður of þung á eftirlit, refsiábyrgð og lagalegar skyldur, gæti það grafið undan grundvelli hreyfingarinnar og skapað óvissu um framtíð hennar. Íþróttahreyfingin, sem hefur verið ein af grunnstoðum íslensks samfélags, þarf stuðning og hvata fremur en hindranir, svo hún geti áfram þrifist og blómstrað til hagsbóta fyrir alla þjóðina. Á Skattafróðleik KPMG, sem fram fer 30. janúar næstkomandi, verður ítarlega fjallað um skattaleg mál sem tengjast íþróttahreyfingunni. Á viðburðinum verður meðal annars varpað ljósi á skattaleg málefni sem hafa áhrif á rekstur íþróttafélaga, þar á meðal skilgreiningu launþega og verktaka, framtal auglýsingatekna og mögulegar afleiðingar skattalegra brota. Skattafróðleikur KPMG mun því veita forsvarsmönnum íþróttafélaga og öðrum hagsmunaaðilum tækifæri til að dýpka skilning sinn á þessu mikilvæga málefni. Höfundur er lögmaður og eigandi hjá KPMG Law. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Skattar og tollar Félagasamtök Mest lesið Halldór 05.07.2025 Halldór Baldursson Halldór Ágætu fyrrum samstarfsaðilar á Þjóðminjasafni Íslands Uggi Jónsson Skoðun Stærðfræðikennari sem kann ekki að reikna? (Og getur ekki lært það!) Brynjólfur Þorvarðsson Skoðun Menntastefna 2030 Guðmundur Ingi Kristinsson Skoðun Málþófið um veiðigjöldin vekur miskunnsama Samverja Sigurjón Þórðarson Skoðun Íslendingar greiða sama hlutfall útgjalda í mat og Norðurlöndin Margrét Gísladóttir Skoðun Það sem ekki má segja um það sem enginn vill sjá Viðar Hreinsson Skoðun Laxaharmleikur Jóhannes Sturlaugsson Skoðun Krónan, Nettó, Hagkaup, Bónus - það er kominn tími á formlega sniðgöngu Helen Ólafsdóttir Skoðun Vonarsvæði fyrir framtíðina – ábyrgð stjórnvalda kallar á verndun Huld Hafliðadóttir,Heimir Harðarson Skoðun Skoðun Skoðun Málþófið um veiðigjöldin vekur miskunnsama Samverja Sigurjón Þórðarson skrifar Skoðun Menntastefna 2030 Guðmundur Ingi Kristinsson skrifar Skoðun Ágætu fyrrum samstarfsaðilar á Þjóðminjasafni Íslands Uggi Jónsson skrifar Skoðun Ferðamannaþorpin - Náttúruvá Þóra B. Hafsteinsdóttir skrifar Skoðun Vonarsvæði fyrir framtíðina – ábyrgð stjórnvalda kallar á verndun Huld Hafliðadóttir,Heimir Harðarson skrifar Skoðun Laxaharmleikur Jóhannes Sturlaugsson skrifar Skoðun Lýðræðið í skötulíki! Lilja Rafney Magnúsdóttir skrifar Skoðun Stærðfræðikennari sem kann ekki að reikna? (Og getur ekki lært það!) Brynjólfur Þorvarðsson skrifar Skoðun Íslendingar greiða sama hlutfall útgjalda í mat og Norðurlöndin Margrét Gísladóttir skrifar Skoðun Til varnar jafnlaunavottun Magnea Marinósdóttir skrifar Skoðun Heimaþjónusta og velferðartækni: Lykillinn að sjálfbæru heilbrigðiskerfi Auður Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Barnaræninginn Pútín Gunnar Hólmsteinn Ársælsson skrifar Skoðun Um þjóð og ríki Gauti Kristmannsson skrifar Skoðun Málfrelsi og mörk þess á vettvangi lýðræðisins Helga Vala Helgadóttir skrifar Skoðun Sjókvíaeldi á Íslandi fjarstýrt með gervigreind frá Noregi Ingólfur Ásgeirsson skrifar Skoðun „Finnst ykkur skrýtið að ég mæti á Austurvöll – Pabba mínum var fórnað á altari niðurskurðar“ Davíð Bergmann skrifar Skoðun Hvers vegna skipta hagsmunir verslanakeðja meira máli en öryggi barna í Ásahverfi Reykjanesbæ? Ólafur Ívar Jónsson skrifar Skoðun Kjarnorkuákvæðið: Neyðarhemill en ekki léttvægt leikfang popúlista Kristinn Karl Brynjarsson skrifar Skoðun Stjórnarandstaðan er vannýtt auðlind Jón Daníelsson skrifar Skoðun Ef Veðurstofan spáði vitlausu veðri í 40 ár, væri það bara í lagi? Björn Ólafsson skrifar Skoðun Hægri sósíalismi Jón Ingi Hákonarson skrifar Skoðun 5 ára vegferð að skóla framtíðarinnar – eða ekki! Björgmundur Örn Guðmundsson skrifar Skoðun Ójafnvægi í jöfnunarkerfinu Anna Sigríður Guðnadóttir,Halla Karen Kristjánsdóttir,Lovísa Jónsdóttir skrifar Skoðun Það sem ekki má segja um það sem enginn vill sjá Viðar Hreinsson skrifar Skoðun Krónan, Nettó, Hagkaup, Bónus - það er kominn tími á formlega sniðgöngu Helen Ólafsdóttir skrifar Skoðun Löggæslumál og aðstöðuleysi í Búðardal – ákall um viðbragð og aðgerðir Björn Bjarki Þorsteinsson skrifar Skoðun Listin að verða fullkomlega ósammála sjálfri sér á mettíma Þórður Snær Júlíusson skrifar Skoðun Þingmenn auðvaldsins Karl Héðinn Kristjánsson skrifar Skoðun Arðgreiðslur í sjávarútvegi: Staðreyndir gegn fullyrðingum Elliði Vignisson skrifar Skoðun Verðugur bandamaður? Steinar Harðarson skrifar Sjá meira
Íþróttahreyfingin á sér djúpar rætur í íslensku samfélagi og gegnir mikilvægu hlutverki í lífi fólks á öllum aldri. Hún er samofin skólastarfi og almennri tómstundaiðkun og spannar fjölbreytt svið, hvort sem markmiðið er keppni, félagslegt samneyti eða afþreying. Íþróttir veita börnum, ungmennum og fullorðnum vettvang til að efla líkamlega og andlega vellíðan, styrkja félagsleg tengsl og skapa sameiginlegar minningar. Rekstur íþróttahreyfingarinnar: Almannaheill og sjálfboðastarf Íþróttahreyfingin á Íslandi er almennt rekin án þess að hagnaðarsjónarmið séu höfð að leiðarljósi. Flest íþróttafélög landsins uppfylla skilyrði til að flokkast sem félög til almannaheilla, þar sem áherslan er á samfélagslegt framlag frekar en fjárhagslegan ávinning. Rekstur félaganna byggir að stórum hluta á eljusemi sjálfboðaliða og stuðningi bakhjarla, enda er fjárhagsleg sjálfbærni íþróttafélaga undantekning fremur en regla. Sjálfboðaliðar gegna lykilhlutverki í þessu samhengi. Þeir sinna fjölbreyttum verkefnum, allt frá sölu á fjáröflunarvörum til stjórnarstarfa í félögunum. Slík störf eru í flestum tilvikum unnin án endurgjalds, sem undirstrikar mikilvægi sjálfboðastarfsins fyrir starfsemi íþróttafélaga og hreyfingarinnar í heild sinni. Ábyrgð og áskoranir í skattamálum Skattalegt regluverk í tengslum við íþróttafélög hefur verið til umfjöllunar á síðustu mánuðum. Í leiðbeiningum Skattsins sem upphaflega voru birtar árið 2004 en uppfærðar í febrúar 2024 er áréttað að forsvarsmenn íþróttafélaga beri ábyrgð á staðgreiðslu skatta og tryggingagjalds. Ef brotið er gegn þessum skyldum, geta íþróttafélög og forsvarsmenn þeirra sætt refsiábyrgð. Í leiðbeiningunum er lögð áhersla á að íþróttamenn og þjálfarar, sem fá greiðslur frá íþróttafélögum, séu skilgreindir sem launþegar fremur en verktakar. Þetta atriði hefur vakið talsverða athygli innan íþróttahreyfingarinnar, enda hefur verið staðfest misbrestur á skilum staðgreiðslu og tryggingagjalda í nokkrum félögum. Í kjölfarið hefur ríkisskattstjóri tilkynnt um fyrirætlanir sínar að fylgjast reglubundið með þessum málum á næstu árum. Fræðilega séð eru skilin milli launþegasambands og verktakasambands skýr og sjónarmið Skattsins í þessum efnum almennt óumdeild. Raunveruleikin er þó marbreytilegur og ekki ljóst að almenningur átti sig á þessum eðlismun. Þó blasir við að leiðrétting á þessum misbresti mun kalla á aukinn fjárstuðning hins opinbera eða skattalegar ívilnanir til íþróttahreyfingarinnar, þar sem umtalsverður kostnaðarauki mun lenda á íþróttafélögunum við breytingarnar. Eitt af umdeildustu atriðum í erindi Skattsins er möguleg refsiábyrgð þeirra sjálfboðaliða sem sitja í stjórnum íþróttafélaga, komi til brota á skattalögum. Gildandi skattalöggjöf kveður á um að sjálfboðaliði sem hefur engan fjárhagslegan ávinning af starfi sínu, geti borið refsiábyrgð sé misbrestur við framkvæmd upplýsinga- og greiðsluskyldu til skattyfirvalda. Þó er hægt að fagna því að Skatturinn leggi áherslu á skýra framkvæmd, en ábendingin um refsiábyrgð gæti að sama skapi talist ónærgætin, í ljósi þess mikilvæga hlutverks sem sjálfboðaliðar gegna í rekstri íþróttafélaga. Ábendingin hefur valdið óróleika innan íþróttahreyfingarinnar. Sambönd innan hreyfingarinnar hafa haldið fundi til að ræða áhrif og afleiðingar þess að sjálfboðaliðar gætu sætt refsingu fyrir misbresti íþróttafélaga á skattskilum. Þetta vekur áleitnar spurningar um framtíðina: Hver mun vilja taka að sér endurgjaldslaust stjórnunarhlutverk í íþróttafélögum, ef refsiábyrgð er veruleiki? Framtíð íþróttahreyfingarinnar í ljósi aukins eftirlits Íþróttahreyfingin stendur á tímamótum þar sem aukið eftirlit og skýrari reglur um skattamál kalla á breytingar í starfseminni. Þótt mikilvægi skýrs og sanngjarns regluverks sé óumdeilt, er nauðsynlegt að tryggja að þær skyldur sem yfirvöld leggja á herðar forsvarsmanna skerði ekki hvata til þátttöku sjálfboðaliða, sem eru burðarás hreyfingarinnar. Jafnframt má velta því upp hvort áherslan eigi frekar að vera á að skapa hvata og stuðning fyrir íþróttastarfsemi, frekar en að leggja áherslu á refsiaðgerðir. Fyrirmyndir má sækja til ýmissa ríkja innan Evrópusambandsins, þar sem skattalegir hvatar og beinn fjárhagslegur stuðningur styðja við íþróttahreyfingar. Slíkar aðgerðir gætu einnig eflt íþróttastarf á Íslandi og létt af fjárhagslegri byrði íþróttafélaga, sem nú standa frammi fyrir miklum áskorunum. Ef áherslan verður of þung á eftirlit, refsiábyrgð og lagalegar skyldur, gæti það grafið undan grundvelli hreyfingarinnar og skapað óvissu um framtíð hennar. Íþróttahreyfingin, sem hefur verið ein af grunnstoðum íslensks samfélags, þarf stuðning og hvata fremur en hindranir, svo hún geti áfram þrifist og blómstrað til hagsbóta fyrir alla þjóðina. Á Skattafróðleik KPMG, sem fram fer 30. janúar næstkomandi, verður ítarlega fjallað um skattaleg mál sem tengjast íþróttahreyfingunni. Á viðburðinum verður meðal annars varpað ljósi á skattaleg málefni sem hafa áhrif á rekstur íþróttafélaga, þar á meðal skilgreiningu launþega og verktaka, framtal auglýsingatekna og mögulegar afleiðingar skattalegra brota. Skattafróðleikur KPMG mun því veita forsvarsmönnum íþróttafélaga og öðrum hagsmunaaðilum tækifæri til að dýpka skilning sinn á þessu mikilvæga málefni. Höfundur er lögmaður og eigandi hjá KPMG Law.
Vonarsvæði fyrir framtíðina – ábyrgð stjórnvalda kallar á verndun Huld Hafliðadóttir,Heimir Harðarson Skoðun
Skoðun Vonarsvæði fyrir framtíðina – ábyrgð stjórnvalda kallar á verndun Huld Hafliðadóttir,Heimir Harðarson skrifar
Skoðun Stærðfræðikennari sem kann ekki að reikna? (Og getur ekki lært það!) Brynjólfur Þorvarðsson skrifar
Skoðun Íslendingar greiða sama hlutfall útgjalda í mat og Norðurlöndin Margrét Gísladóttir skrifar
Skoðun Heimaþjónusta og velferðartækni: Lykillinn að sjálfbæru heilbrigðiskerfi Auður Guðmundsdóttir skrifar
Skoðun „Finnst ykkur skrýtið að ég mæti á Austurvöll – Pabba mínum var fórnað á altari niðurskurðar“ Davíð Bergmann skrifar
Skoðun Hvers vegna skipta hagsmunir verslanakeðja meira máli en öryggi barna í Ásahverfi Reykjanesbæ? Ólafur Ívar Jónsson skrifar
Skoðun Kjarnorkuákvæðið: Neyðarhemill en ekki léttvægt leikfang popúlista Kristinn Karl Brynjarsson skrifar
Skoðun Ójafnvægi í jöfnunarkerfinu Anna Sigríður Guðnadóttir,Halla Karen Kristjánsdóttir,Lovísa Jónsdóttir skrifar
Skoðun Krónan, Nettó, Hagkaup, Bónus - það er kominn tími á formlega sniðgöngu Helen Ólafsdóttir skrifar
Skoðun Löggæslumál og aðstöðuleysi í Búðardal – ákall um viðbragð og aðgerðir Björn Bjarki Þorsteinsson skrifar
Vonarsvæði fyrir framtíðina – ábyrgð stjórnvalda kallar á verndun Huld Hafliðadóttir,Heimir Harðarson Skoðun