Hernaðurinn gegn þjóðinni Benedikt Jóhannesson skrifar 7. janúar 2016 07:00 Langt er síðan á Íslandi hefur verið ríkisstjórn sem berst jafn kinnroðalaust fyrir sérhagsmunum eins og sú sem nú er við völd. Um þetta eru sífellt fleiri dæmi. Fyrir skömmu vildi sjávarútvegs- og landbúnaðarráðherra festa lágt auðlindagjald í sessi í aldarfjórðung. Núverandi ríkisstjórn ætlaði sér sem sagt að ríkja til ársins 2040 í sjávarútvegsmálum. Sem betur fer tókst að hrinda þeim áformum, en ekki tók betra við. Nú vill hún festa óhagkvæmt landbúnaðarkerfi í viðjar í áratug. Skoðum nokkrar staðreyndir: Heildarstuðningur við landbúnað á Íslandi nam tæpum 20 milljörðum króna árið 2013 samkvæmt tölum OECD. Þetta eru um 55 milljónir á dag eða rúmlega 2 milljónir króna á klukkustund. Og er peningunum vel varið? Hvetja þeir til nýsköpunar eða hagræðingar í greininni? Nei, öðru nær. Áttum okkur á því að þetta eru engir smápeningar. Ríkisstjórnin gæti til dæmis varið þeim þannig að mánaðarlegar bætur öryrkja hækkuðu um nærri hundrað þúsund krónur, kysi hún að forgangsraða þannig. Svo mætti líka skipta fjárhæðinni milli allra þeirra 4.800 sem vinna við landbúnað. Þeir fengju þá hver um sig 347 þúsund krónur á mánuði sem er meira en bændur fá nú í laun að meðaltali. Það versta við núverandi kerfi er að allir tapa á því. Landbúnaður er ekki arðbær fyrir bændur. Þvert á móti sýna skattskýrslur það svart á hvítu að fáar stéttir hafa lægri laun en þeir. Fórnir neytenda eru ekki gróði bænda. Þessu verður að breyta! Nauðsynlegt er að í kosningum vorið 2017 fái nýtt afl, sem er óhrætt við að leggja til atlögu við dýrt og úrelt kerfi, almennan stuðning. Viðreisn setur almannahagsmuni í öndvegi, berst gegn mismunun og vill nýta markaðslausnir í stað sérhagsmunavörslu stjórnmála- og embættismanna.Aðför að neytendum Neytendur njóta sannarlega ekki góðs af greiðslum til landbúnaðarins. Hér á landi eru framleiddar ágætar landbúnaðarvörur, en verð er miklu hærra en í nágrannalöndunum. Vöruúrval er líka minna hér á landi en í þeim löndum sem við berum okkur saman við. Dýr sem bíða slátrunar sæta víða illri meðferð eins og við vorum óþyrmilega minnt á í áramótaannál sjónvarpsins fyrir nokkrum dögum. Þegar ástandið er svona alvarlegt væri eðlilegt að leita leiða til breytinga þar sem allir væru betur settir: Bændur, neytendur, ríkið og búfé. En hvernig hyggst ríkisstjórnin taka á ástandinu? Landbúnaðarráðherra hyggst binda hendur komandi ríkisstjórna fram yfir þingkosningar 2025 og halda þannig við núverandi ófremdarástandi. Auðvitað er þetta ekki af umhyggju fyrir bændum. Ef þeir fengju sjálfir að ráða því hvernig þeir höguðu sínum landbúnaði myndu þeir laga sig að markaðsaðstæðum. En ríkisstjórnin vill viðhalda núverandi styrkjakerfi þar sem bændur fá greitt fyrir að framleiða ákveðnar vörur en aðrar ekki. Styrkirnir enda í raun hjá kerfinu sjálfu, kerfi sem hefur þann tilgang einan að viðhalda sjálfu sér og skaffa talsmönnum sínum störf. Fyrir skömmu var tilkynnt að innflutningskvótar á landbúnaðarvörum yrðu rýmkaðir lítillega. Nú hefur jafnvel þessi litla kjarabót neytenda verið tekin í gíslingu meðan unnið er að því að festa kerfið í sessi.Falsrök kerfiskarla Finnur Árnason, forstjóri Haga, leyfði sér að vekja athygli á þeim gjörningi sem fyrirhugaður er: „Samningur til tíu ára þýðir skattlagningu í tíu ár“. Andstæðingar neytenda snerust strax til varnar fyrir sitt kerfi. Talað er um „fæðuöryggi“ sem auðvitað stenst ekki skoðun. Ef svo ólíklega vildi til að forkólfum ríkisstjórnarinnar eða öðrum tækist að einangra Ísland frá umheiminum myndi eldsneyti fljótt þverra, varahluti skorta, áburður gengi til þurrðar og svo mætti lengi telja. Landbúnaðurinn væri með fyrstu greinum til þess að stöðvast. Við getum þakkað fyrir að grannþjóðirnar eru ekki jafnuppteknar af „fæðuöryggi“ og við. Matvörur eru um fjórðungur útflutnings Íslendinga. Allt öðru máli gegnir ef landbúnaðurinn fær alvöru samkeppni og losnar úr viðjum þeirra sem vilja segja bændum hvað þeir eiga að framleiða og almenningi hvað hann á að borða. Frjálsir bændur laga sig að markaðsaðstæðum og geta nýtt sína styrkleika, sjálfum sér og neytendum í hag. Afnám tolla á grænmeti í byrjun aldarinnar skilaði sér í lækkuðu verði og aukinni samkeppnishæfni greinarinnar og hækkuðu heildarverði til grænmetisbænda. Stuðningur við bændur á hvorki að vera til höfuðs neytendum né bændum sjálfum. Þeir sem vilja nýta kosti frjáls markaðs í landbúnaði og afnema kerfi þar sem allir tapa eru ekki óvinir bænda. Þvert á móti skapar markaðurinn ný tækifæri, þannig að bændur hætta að vera peð í gamaldags refskák stjórnmálamanna sem hugsa aðeins um hag kerfisins. Í næstu kosningum gefst tækifæri til þess að snúa við blaðinu, kjósa flokk sem óhikað berst fyrir neytendur og bændur gegn miðstýringaröflunum. Viðreisn er svarið. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Benedikt Jóhannesson Mest lesið Það er allt í lagi að vera þú sjálfur - Opið bréf til Snorra Mássonar Kári Stefánsson Skoðun Er skynsemi Sigmundar Davíðs o.fl. skynsamleg? Ole Anton Bieltvedt Skoðun Viðreisn er Samfylkingin Júlíus Viggó Ólafsson Skoðun Sjálfskaparvíti Samfylkingar og Viðreisnar Birta Karen Tryggvadóttir Skoðun Ráðherrann Gísli Hvanndal Jakobsson Skoðun Samfylkingin hafnar einkavæðingu í skólakerfinu Arnór Heiðar Benónýsson,Anna María Jónsdóttir Skoðun Alvöru aðgerðir í húsnæðismálum – x við V Svandís Svavarsdóttir Skoðun Baráttan um Ísland og sjálfstæði þjóðar Ragnar Þór Ingólfsson Skoðun Er heilbrigði besta lausnin? Lukka Pálsdóttir Skoðun Nándarhryðjuverk er mannréttindabrot sem fær lítil viðbrögð frá samfélaginu Birna Sól Daníelsdóttir, Helga Benediktsdóttir,Telma Lísa Elmarsdóttir Skoðun Skoðun Skoðun Hverjir myrða konur? Auður Önnu Magnúsdóttir skrifar Skoðun „Það sé ykkur til fæðu“ - hugleiðing um jólamat Árni Stefán Árnason skrifar Skoðun Ferðafrelsið er dýrmætt Ágústa Ágústsdóttir skrifar Skoðun Viðreisn er Samfylkingin Júlíus Viggó Ólafsson skrifar Skoðun Mannúðleg innflytjendastefna Gísli Rafn Ólafsson skrifar Skoðun Hvað er vandamálið á húsnæðismarkaðinum og hvernig leysum við það Ómar Ingþórsson skrifar Skoðun Er heilbrigði besta lausnin? Lukka Pálsdóttir skrifar Skoðun Samfylkingin hafnar einkavæðingu í skólakerfinu Arnór Heiðar Benónýsson,Anna María Jónsdóttir skrifar Skoðun Sjálfskaparvíti Samfylkingar og Viðreisnar Birta Karen Tryggvadóttir skrifar Skoðun Evrópudagur sjúkraliða Sandra B. Franks skrifar Skoðun Baráttan um Ísland og sjálfstæði þjóðar Ragnar Þór Ingólfsson skrifar Skoðun Alvöru aðgerðir í húsnæðismálum – x við V Svandís Svavarsdóttir skrifar Skoðun Er skynsemi Sigmundar Davíðs o.fl. skynsamleg? Ole Anton Bieltvedt skrifar Skoðun Ráðherrann Gísli Hvanndal Jakobsson skrifar Skoðun Nándarhryðjuverk er mannréttindabrot sem fær lítil viðbrögð frá samfélaginu Birna Sól Daníelsdóttir, Helga Benediktsdóttir,Telma Lísa Elmarsdóttir skrifar Skoðun Willum Þór – fyrir konur Heiðdís Geirsdóttir,Halla Karen Kristjánsdóttir,Hjördís Guðný Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Af hverju kýs ég Samfylkinguna? Guðmundur Ingi Þóroddsson skrifar Skoðun Uppeldi, færni til framtíðar - fór í skúffu stjórnvalda! Una María Óskarsdóttir skrifar Skoðun Við sem förum til Tenerife - Vaxta og húsnæðispyntingar á almenningi komið frá lífeyrissjóðum og leigufélögum Hreinn Pétursson skrifar Skoðun Hvar eru málefni barna og ungs fólks? Gunnar E. Sigurbjörnsson skrifar Skoðun Þetta með verðgildin Matthildur Björnsdóttir skrifar Skoðun Stöndum með trans börnum og foreldrum þeirra! Birna Guðmundsdóttir,Elín Oddný Sigurðardóttir,Ynda Eldborg skrifar Skoðun Ég á ‘etta, ég má ‘etta Jón Ármann Steinsson skrifar Skoðun Dómsmálið sem gæti kippt grunninum undan Heidelberg-verksmiðjunni Jón Hjörleifur Stefánsson skrifar Skoðun Viljum við sósíalisma? Reynir Böðvarsson skrifar Skoðun Það er allt í lagi að vera þú sjálfur - Opið bréf til Snorra Mássonar Kári Stefánsson skrifar Skoðun Rjúfum kyrrstöðu í vegaframkvæmdum um allt land G.Svana Sigurjónsdóttir skrifar Skoðun Lýðheilsa bænda Unnur Rán Reynisdóttir,Arnar Páll Gunnlaugsson skrifar Skoðun Hvenær á að skattleggja lífeyri? Inn eða út? Ragnar Þór Ingólfsson skrifar Skoðun Glasið er hálffullt Ingveldur Anna Sigurðardóttir skrifar Sjá meira
Langt er síðan á Íslandi hefur verið ríkisstjórn sem berst jafn kinnroðalaust fyrir sérhagsmunum eins og sú sem nú er við völd. Um þetta eru sífellt fleiri dæmi. Fyrir skömmu vildi sjávarútvegs- og landbúnaðarráðherra festa lágt auðlindagjald í sessi í aldarfjórðung. Núverandi ríkisstjórn ætlaði sér sem sagt að ríkja til ársins 2040 í sjávarútvegsmálum. Sem betur fer tókst að hrinda þeim áformum, en ekki tók betra við. Nú vill hún festa óhagkvæmt landbúnaðarkerfi í viðjar í áratug. Skoðum nokkrar staðreyndir: Heildarstuðningur við landbúnað á Íslandi nam tæpum 20 milljörðum króna árið 2013 samkvæmt tölum OECD. Þetta eru um 55 milljónir á dag eða rúmlega 2 milljónir króna á klukkustund. Og er peningunum vel varið? Hvetja þeir til nýsköpunar eða hagræðingar í greininni? Nei, öðru nær. Áttum okkur á því að þetta eru engir smápeningar. Ríkisstjórnin gæti til dæmis varið þeim þannig að mánaðarlegar bætur öryrkja hækkuðu um nærri hundrað þúsund krónur, kysi hún að forgangsraða þannig. Svo mætti líka skipta fjárhæðinni milli allra þeirra 4.800 sem vinna við landbúnað. Þeir fengju þá hver um sig 347 þúsund krónur á mánuði sem er meira en bændur fá nú í laun að meðaltali. Það versta við núverandi kerfi er að allir tapa á því. Landbúnaður er ekki arðbær fyrir bændur. Þvert á móti sýna skattskýrslur það svart á hvítu að fáar stéttir hafa lægri laun en þeir. Fórnir neytenda eru ekki gróði bænda. Þessu verður að breyta! Nauðsynlegt er að í kosningum vorið 2017 fái nýtt afl, sem er óhrætt við að leggja til atlögu við dýrt og úrelt kerfi, almennan stuðning. Viðreisn setur almannahagsmuni í öndvegi, berst gegn mismunun og vill nýta markaðslausnir í stað sérhagsmunavörslu stjórnmála- og embættismanna.Aðför að neytendum Neytendur njóta sannarlega ekki góðs af greiðslum til landbúnaðarins. Hér á landi eru framleiddar ágætar landbúnaðarvörur, en verð er miklu hærra en í nágrannalöndunum. Vöruúrval er líka minna hér á landi en í þeim löndum sem við berum okkur saman við. Dýr sem bíða slátrunar sæta víða illri meðferð eins og við vorum óþyrmilega minnt á í áramótaannál sjónvarpsins fyrir nokkrum dögum. Þegar ástandið er svona alvarlegt væri eðlilegt að leita leiða til breytinga þar sem allir væru betur settir: Bændur, neytendur, ríkið og búfé. En hvernig hyggst ríkisstjórnin taka á ástandinu? Landbúnaðarráðherra hyggst binda hendur komandi ríkisstjórna fram yfir þingkosningar 2025 og halda þannig við núverandi ófremdarástandi. Auðvitað er þetta ekki af umhyggju fyrir bændum. Ef þeir fengju sjálfir að ráða því hvernig þeir höguðu sínum landbúnaði myndu þeir laga sig að markaðsaðstæðum. En ríkisstjórnin vill viðhalda núverandi styrkjakerfi þar sem bændur fá greitt fyrir að framleiða ákveðnar vörur en aðrar ekki. Styrkirnir enda í raun hjá kerfinu sjálfu, kerfi sem hefur þann tilgang einan að viðhalda sjálfu sér og skaffa talsmönnum sínum störf. Fyrir skömmu var tilkynnt að innflutningskvótar á landbúnaðarvörum yrðu rýmkaðir lítillega. Nú hefur jafnvel þessi litla kjarabót neytenda verið tekin í gíslingu meðan unnið er að því að festa kerfið í sessi.Falsrök kerfiskarla Finnur Árnason, forstjóri Haga, leyfði sér að vekja athygli á þeim gjörningi sem fyrirhugaður er: „Samningur til tíu ára þýðir skattlagningu í tíu ár“. Andstæðingar neytenda snerust strax til varnar fyrir sitt kerfi. Talað er um „fæðuöryggi“ sem auðvitað stenst ekki skoðun. Ef svo ólíklega vildi til að forkólfum ríkisstjórnarinnar eða öðrum tækist að einangra Ísland frá umheiminum myndi eldsneyti fljótt þverra, varahluti skorta, áburður gengi til þurrðar og svo mætti lengi telja. Landbúnaðurinn væri með fyrstu greinum til þess að stöðvast. Við getum þakkað fyrir að grannþjóðirnar eru ekki jafnuppteknar af „fæðuöryggi“ og við. Matvörur eru um fjórðungur útflutnings Íslendinga. Allt öðru máli gegnir ef landbúnaðurinn fær alvöru samkeppni og losnar úr viðjum þeirra sem vilja segja bændum hvað þeir eiga að framleiða og almenningi hvað hann á að borða. Frjálsir bændur laga sig að markaðsaðstæðum og geta nýtt sína styrkleika, sjálfum sér og neytendum í hag. Afnám tolla á grænmeti í byrjun aldarinnar skilaði sér í lækkuðu verði og aukinni samkeppnishæfni greinarinnar og hækkuðu heildarverði til grænmetisbænda. Stuðningur við bændur á hvorki að vera til höfuðs neytendum né bændum sjálfum. Þeir sem vilja nýta kosti frjáls markaðs í landbúnaði og afnema kerfi þar sem allir tapa eru ekki óvinir bænda. Þvert á móti skapar markaðurinn ný tækifæri, þannig að bændur hætta að vera peð í gamaldags refskák stjórnmálamanna sem hugsa aðeins um hag kerfisins. Í næstu kosningum gefst tækifæri til þess að snúa við blaðinu, kjósa flokk sem óhikað berst fyrir neytendur og bændur gegn miðstýringaröflunum. Viðreisn er svarið.
Samfylkingin hafnar einkavæðingu í skólakerfinu Arnór Heiðar Benónýsson,Anna María Jónsdóttir Skoðun
Nándarhryðjuverk er mannréttindabrot sem fær lítil viðbrögð frá samfélaginu Birna Sól Daníelsdóttir, Helga Benediktsdóttir,Telma Lísa Elmarsdóttir Skoðun
Skoðun Samfylkingin hafnar einkavæðingu í skólakerfinu Arnór Heiðar Benónýsson,Anna María Jónsdóttir skrifar
Skoðun Nándarhryðjuverk er mannréttindabrot sem fær lítil viðbrögð frá samfélaginu Birna Sól Daníelsdóttir, Helga Benediktsdóttir,Telma Lísa Elmarsdóttir skrifar
Skoðun Willum Þór – fyrir konur Heiðdís Geirsdóttir,Halla Karen Kristjánsdóttir,Hjördís Guðný Guðmundsdóttir skrifar
Skoðun Við sem förum til Tenerife - Vaxta og húsnæðispyntingar á almenningi komið frá lífeyrissjóðum og leigufélögum Hreinn Pétursson skrifar
Skoðun Stöndum með trans börnum og foreldrum þeirra! Birna Guðmundsdóttir,Elín Oddný Sigurðardóttir,Ynda Eldborg skrifar
Skoðun Dómsmálið sem gæti kippt grunninum undan Heidelberg-verksmiðjunni Jón Hjörleifur Stefánsson skrifar
Skoðun Það er allt í lagi að vera þú sjálfur - Opið bréf til Snorra Mássonar Kári Stefánsson skrifar
Samfylkingin hafnar einkavæðingu í skólakerfinu Arnór Heiðar Benónýsson,Anna María Jónsdóttir Skoðun
Nándarhryðjuverk er mannréttindabrot sem fær lítil viðbrögð frá samfélaginu Birna Sól Daníelsdóttir, Helga Benediktsdóttir,Telma Lísa Elmarsdóttir Skoðun