Skoðun

Taktísk skil­yrðing um­ræðunnar

Magnús Davíð Norðdahl skrifar

Í aðdraganda kosninganna og ekki síður nú eftir úrslitin er sumum tamt að búa til og útfæra skilgreiningu á þeim sem kusu með „hjartanu“ og hinna sem gerðu það ekki og kusu það sem þeir hinir sömu kalla „taktískt“. Hugmyndin er þá sú að sumir kjósendur séu á einhvern hátt heiðarlegri, einlægari og betri en aðrir, í raun sannkallaðar tilfinningaverur, sem hlusta á hjartað, andstætt hinum sem eru þá kaldlyndari og reiða sig á skynsemina eina saman.

Þessi nálgun er í grunninn ankannaleg og beinlínis röng. Í fyrsta lagi erum við öll manneskjur og fylgjum tilfinningum okkar og skynsemi í öllum okkar athöfnum dags daglega. Að draga fólk í dilka út frá þeim, sem eru betri og þeim sem eru verri í þessu samhengi, byggir á ákaflega einfaldri sýn á manneskjur og lítur framhjá því hversu lík við erum í raun og veru þegar kemur að uppbyggingu sálarlífs, hugsana og tilfinninga.

Staðreyndin er sú að forsetakosningarnar 2024 kveiktu ákaflega sterkar tilfinningar í brjóstum flestra kjósenda. Þetta endurspeglast meðal annars í góðri kjörsókn enda eru tilfinningar það sem fyrst og síðast knýr fólk áfram þegar kemur að kosningum. Fólk flykkist á kjörstað bæði til þess að tryggja einhverjum, sem verður bara að fá kosningu því viðkomandi er svo frábær, og eins og þá yfirleitt á sama tíma til þess að koma í veg fyrir með öllum ráðum að einhver annar fái kosningu. Hér kallast á þrá eftir tilteknum frambjóðanda og ótti hvað annan varðar. Báðar þessar tilfinningar búa í hjartanu og geta verið mjög sterkar.

Stór hópur fólks bar þá einlægu og heiðarlegu tilfinningu í brjósti að Katrín Jakobsdóttir ætti ekki erindi í embætti forseta Íslands á þessu tímamarki. Að baki þeirri tilfinningu voru alls konar rök og skynsemi. Sumir upplifðu það að hún hefði ekki nægjanlega fjarlægð sem öryggisventill gagnvart ríkisstjórn og þingi, aðrir að hún hefði ekki staðið með gildum vinstri hreyfingarinnar græns framboðs eins og þau voru í upphafi og hefði þannig brugðist öllum vonum og væntingum sem eitt sinn voru gerðar til hennar. Hversu margir fyrrum kjósendur Katrínar ætli að hafi kosið hana í gær? Ekki er ólíklegt að bylting hafi orðið á samsetningu kjósendahóps hennar enda naut Katrín í nýliðnum forsetakosningum stuðnings ráðandi afla, Morgunblaðsins og forystu Sjálfstæðisflokksins. Þetta eitt og sér er til þess gert að kveikja heitan eld undir þeim sem eitt sinn kusu Katrínu og þar get ég sannarlega talið sjálfan mig.

Samhliða þessu þá komu fram afskaplega frambærilegir frambjóðendur aðrir. Tel að okkur flestum hafi litist vel á Baldur, Höllu Hrund, Jón Gnarr og Höllu Tómasdóttur. Sú síðastnefnda skaraði að mínum dómi fram úr í kappræðum í aðdraganda kosninganna og kom fólki fyrir sjónir sem einstaklega vel gerð manneskja sem gæti sameinað þjóðina. Kjarni málsins er sá að stærstur hópur kjósenda gat valið einhvern, sem ágætis sátt myndi verða um, á sama tíma og komið var í veg fyrir að frambjóðandi, sem var ákaflega umdeildur, yrði forseti. Allt á grundvelli heitra tilfinninga og skynsemi enda erum við mannfólkið fyrst og síðast hugsandi tilfinningaverur.

Hin taktíska skilyrðing umræðunnar, sem eftir atvikum var til þess gerð og sett fram til þess að þjóna tilteknum frambjóðanda frekar en öðrum, náði ekki fram að ganga sem betur fer. Hefðu kjósendur ekki sameinast um að fylkja liði að baki Höllu Tómasdóttur eins og aðstæður voru á kjördag þá hefði Katrín Jakobsdóttir unnið kosningarnar. En fólk fylgdi einmitt hjartanu og skynseminni og eftirlét ekki ráðandi öflum að telja sér trú um að það væri verri tegund af kjósanda sem væri í eðli sínu kaldlyndur og taktískur. Hjarta kjósenda og skynsemi leiddi þannig til góðrar niðurstöðu í kosningunum í gær.

Höfundur er borgarfulltrúi og lögmaður.




Skoðun

Skoðun

BRCA

Elín Íris Fanndal Jónasdóttir skrifar

Sjá meira


×